Historisch Archief 1877-1940
i
ii
e
De Groene Amsterdammer van 15 September 1934
N o. 2089
Londensche goochelaars
DE FAMILIE MASKELYNE
R. van Ravenbcek
Elke groote sta«l is in ileiv zomer
kreupel. En hoe groot or de normale
vaart, hoe meer dit deprimeert.
Londen, zonder café's.
boulevurdbanken, zwembaden en ..uitspan
ningen" houdt haar bevolking ge
woonlijk in stage circulatie. Maar om
dezen tijd van het jaar zijn de straten
pot-dood, theaters en bioscopen on
dernemen niets van beteekenis. In
de concertzalen vallen de menschen
flauw als ze twee uur naar Beethoven
hebben staan luisteren. De parken
beginnen herfstig te kleiuvn en sluiten
om negen uur. In Hydepark, Greenpark,
St. James's park liggen de tramps te
slapen, op alle beelden grijnzen op
vallend duidelijk «Ie cijfers
19141918. de kranten rapporteeren niet
gusto
trunk-murders" . Een kudde
berookte schapen
ligt in Greenpark
te herkauwen. Op
T r af al gars«j uare
?zitten de militante
werkloozen te
.argumenteeren on
der onopvallende
bewaking der po
litie. De
trottoirteekenaar met ge
waagde kunstwer
ken zit klaar om
te verkassen als de
pilaar van een vrou
welijk politieagente
zijn kant zou op
stappen.
Er bestaat drin
gend behoefte aan
een mirakel, door
den oosterling be
vredigd met
goo
cbelaar-'fakir-slangenbezweerder.
In Londen, heef t
sinds 1873 de fa
milie Maskelyne
deze taak op zich
genomen, zij 't he
laas binnenshuis.
In dat jaar kwam John Xevil Maske
lyne naar London, na in 1805 zijn
carrière te zijn begonnen door de
trucs" van twee Amerikaansche
helderzienden" te hebben overbluft.
Hij huurde een theater en specialiseer
de daar 32 jaar op mysterie-machines,
goochel-pantomimes en griezel-ver
schijningen. Hij construeerde den be
roemden roboi Psycho" die eerst
na 4000 voorstellingen te versleten
raakte om nog zijn brood te verdienen.
Zijn theater werd de beurs voor het
ruilen en verkoopen van tricks,
machines, illusies en verschijningen
en wat verder geestelijk eigendom in
deze branche mag omgaan. Hij had
zijn heeléfamilie in dézaak, zijn
naam werd beroemd; in 1906 werd
mj door n fanaat aartsdekcn uit
gedaagd een geest'' uit^zijn eigen
De oude en de
lichaam te manifesteeren, hetgeen
prompt geschiedde en het publiek
was opgetogen, fcelfs van du
heksenscène- en Maebeth bleef hij niet mot
zijn mirakel-handen af! In 1917
stierf de oude Maskelyno, zijn zoons
en kleinzoons ? namen de illusies
over. Helaas is het succes bij het
..goede publiek" de aankleeding van
de ..stwice" meer op een avond ten
hove dan op een goochelarij gaan
gelijken. De handigheid is zoo gewel
dig dat het glorieus geleuter om de
aandacht af te leiden niet meer noodig
is. De zaal is te netjes om op 't tooneel
voor schut te staan. De walsjes op
de piano halen, niet bij een eerlijke
trompet en Txu-ksche trom. Een kor
date, rauwe grime is vervallen. Maar
Noel Maskelyne
wordt dan ook ge
zegd de best
gekleede man in Lon
den (en dus van de
wereld !) te zijn. De
zaal applaudisseerfc,
maar k r ij s c h t
nooit, het licht gaat
nooit met een
adembeklemming uit.
Zoo krijgt elk
volk waar het om
vraagt: Parijs den
.,Grand Guignol",
Brussel de Poes
jenellen", Londen
Maskelyn'e. Hoe
lang zullen ze het
nog tegen de film
kunnen bolwerken ?
Dan geef ik Brus
sel de beste kans
voor een ouden dag,
omdat het zuiver
volks vermaak is ge
bleven. Zoodra de
me e r - ge v orderden
er zich voor gaan
.nteresseeren, gaat
*de kunst het
venjonge Maskelyns ster f uit. Zet de
familie Maskelyne
terug in een kernustent en de boeren
en buitenlui zullen hun wei weer
bijbrengen dat een goochelaar een
muts met sterren en een graaf een
'zijden klak op hoort te hebben.
VRAAGT VOOR UW
WON l NGIMRICHTING
ADVIES PN CATALOGUS
AAN L.O.V. TE OOSTERBEEK
OF HAAR FILIALEW
meubelen
Nieuwe uitgaven
Gedenkboek naar aanleiding van het
feit, dat 25 jaar geleden de Arbeids
inspectie gesteld werd onder leiding
Van den Directeur-Generaal van den
Arbeid. 1909?l September?1034.
J. B. Wolters' Uitgevers-Maatschappij
N.V.Groningen.
Steunregeling Werkloozen, bevatten
de de circulaire van den minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw
van 15 Januari 1933, No. 800, af d.
W. en S. en bovendien de meeste
ministerieele aanschrijvingen met be
trekking tot de toepassing van. de
steunregeling. Derde druk, bijgewerkt
tot en met Juli 1934. Vermande &
Zonen, IJmuiden, Hoorn.
Verfjelijkend-Syntactiache studie van
den Renout ' en hét Volksboek der
Heemskinderen, door Dr. L. A. H.
Albering. Groninger Bijdragen voor Taai
en Letterkunde. Bij J. B. Wolters,
Groningen-Den Haag-Batavia.
P F. SINEMUS
Leidschestraat 20-22
AMSTERDAM C.
UITGEBREIDE COLLECTIE
PYAMA'S.
VANAF
Fl. 6.
75
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie:
Mr. H. H. C. CASTENDIJK en
I. MOSSELMAN
Qepl. MaaUch. Kap. Fl.
60O.OOO.waarop gestort
10Q.OOO.Pandbr. & Hyp. pl.m. ,,
4.400.000,Re»ervet pl.m. . . . ,, 290.000.»
De prijs van de melk van
OUD-BUSSEM
is verlaagd tot 20 et.
per Vz Liter-flesch.
gut, ik voel me vanavond zoo lam, ma
ik moét naar het uitkyk programma!
dan hoop ik maar kind,
dat je twéplaatsen vindt,
want dan kom ik subiet met de tram na.
\ .? v/'^Ti
^ISrT
*?.«<
L,
/U
VOOR TANDFILM
Jules Verne's droom werkelijkheid geworden : de spiegels van het wolkenschrift-apparaat op de Persil"-boot
Wetenschappelijke varia
Hemelhooge lichtreclame
DICHTERLIJKE FANTASIE OVERTROFFEN
Dr. P. van Olst
Strijk met Uw tong langs Uw
tanden... U voelt een kleverig
laagie. Dat is tandfilm. Dit
laagi« vormt zich voortdurend, ab
sorbeert spijsresten en
nicotmeaanslag. het is een schuilplaats
voor de bacteriën die tandbederf
veroorzaken. Wil men
tandbederf tegengaan, dan moet de
Tandfilm dagelijks verwijderd
worden. Verouderde methodes
ko*J
voor tandreiniging kunnen de film
niet verwijderen. Daarom raden
tandartsen het gebruik aan van
Pepsodent. die. de Tandfilm ver
wijdert en voor het uiterst teere
tandglazuur volkomen
onschadelijkis.Hetgeheelnieuwpolijstend
materiaal in Pepsodent is twee
maal zoo zacht als de stoffen die
gewoonlijk gebruikt worden.
Niets overtreft haar vermogen
om de tanden hun natuur
lijken glans te hergeven
Koopt nog heden een tube'
Crooti nbc f 0*0
IMibcU abt H.
Der Himmel tuird dunkler, mein Herz wird wilder,
Und mit starker Hand, aus Nonueg's Waldern
Reiss' ich die höchste Tanne,
Und tauche s ie e in
In .des Atna's glühenden Schlund, und mit tolcher
Feuergetrdnkten Riesenfeder
Schreib' ich att die ditnkle Himmehdecke:
Agnes, ich liebe dick!"
Woor eveiitueele uitverkorenen mijns harten.
* die dit artikel lezen, on dio misschien lijkbleek of
vuurrood worden bij het lezen van een anderen
naam dan de hare, deel ik mede dat bovenstaand
dichterlijk reclamemiddul van Heinrich Heine is
'Die Nordsee, Erstcr Cyclus No. ). Hij vervolgt:
Jedwede Nacht loden ahdann
Dort oben die etoige Flammenschrift."
Naar mijn smaak was dit beeld van een
dennenboom als vulpen, gedoopt in een lava-inkt pot
altijd iets te hyperbolisch, al moet men verliefden
menschen een boet je toegeven. Maar op het
oogenblik heeft de lichtreclame Heine's fantasie nog
rijkelijk overtroffen. Doch Agnes is daarbij ver
vangen door: ,,Wasch met Persil".
In den Amstel ligt thans een jacht, het
Persiljacht," dat speciaal is ingericht voor
een vernuftig chtreclamestelsel, dat wegens
gebrek aan wolken nu tot op den dag dat
ik dit schrijf nog niet heeft kunnen werken»
maar dat bij den eersten bewolkten avond
dien wij krijgen, reclamewoorden aan den
hemel zal projecteeren.
Het midden van het jacht is ingenomen door
een omvangrijk zoeklicht. Dit bestaat, zooals
alle groote zoeklichten uit een parabolisch
gekromden spiegel H van formidabele afmeting;
(zie de schematische teekening) in het
hoofdbrandpunt F van dezen spiegel, (juist op de
helft van den krommingsstraal, staat een krach
tige booglamp, zoodat, naar men weet, alle
stralen die van. de lamp op den spiegel vallen,
teruggekaatst worden in eea Lichtcylinder, die tot
op verren afstand, kilometers ver, dezelfde licht
sterkte behoudt (als er ten minste niet te veel stof
Voor Zelfscheerders
Eerst een weinig Purol [inwrijven
en daarna inzeepen; [dan scheert
men zich schoon, zacht en pijnloos.
en damp in «ie lucht is). De holle spiegel zelf staat
onbewegelijk, maar de lichtcylinder die eruit
komt valt op een schuin geplaatsten platten spie
gel l'l'. die beweegbaar i» en daardoor don licht
bundel in een of ander gewenschte richting kan
brengen. hetzij recht omhoog, zooals ik in de
toe.kfixing aangaf, hetzij schuin. Men /.iet u'n een
zoeklicht bumiel. zooals bekend is bij vuurtorens,
militaire zoeklichten e.cl.
I n dit geval is tie lichtsterkte.
dóór spiegelgrootte on licht
bronsterkte zeer groot, u.l. drie
milliaru normaalkaar&en.
Is er een wolkenhemel dan ziet men op de wolk
een lichtschijf of licht ovaal, zomler meer. Bij het
hier te beschrijven systeem echter heeft men den
lichtbundel, dio twee meter in doorsnee is, gesplitst
in een aantal bundels. Dit is verkregen door den
platten spiegel op te bouwen uit een groot aantal
(200 !) zeshoekige spiegeltjes, uie als cellen van een
honingraat in elkaar passen tot een regelmatig
mozaïek. Deze spiegeltjes zijn ieder voor zichzelf
verstelbaar, doordat zij ieder steunen op een
stelsel van drie concentrische rijen stelschroeven,
waarvan er in den geheelen spiegel zestienduizend
te vinden zijn, dus zestig per zeshoekig spiegeltje.
Onderstel nu eens dat men met deze stel
schroeven de spiegeltjes A en B uit onze tee
kening iets laat afwijken uit het groote spiegelvlak
PP. dan zullen de lichtstralen die op deze Spiegel
tjes vallen een .eigen richting hebben, afwijkend
van elkaar en van den grooten bundel. Men kan dus
eigenlek den geheelen lichtbundel splitsen in 260
aparte lichtbundels van kleiner doorsnee en dezen
lichtbundels ieder een willekeurige richting geven.
Het is daardoor mogelijk de lichtbundels van een
paar spiegeltjes zoo te richten dat zij de wolkenlaag
op dezelfde plek C treffen, waar dus een extra
heldere lichtvlek ontstaat, terwijl ernaast een on-r
belichte, dus donkere wolkenachtergrord blijft. Men
zal allicht inzien dat door een zorgvuldigeinstelling
der stelschroeven de 260 beschikbare lichtbundels
zoo gericht kunnen worden dat de lichtvlekken
op de wolken gerangschikt worden in willekeurige
figuren of letters.
Doordat de lichtbundel zoo helder is,
kan men bij een wolkenhoogte van 2000 ni
nog goed leesbare letters krijgen. Bij die
wolkenhoogte is iedere letter ongeveer 400 m
'T lang, terwijl de breedte der strepen, die de
letters samenst ellen, 35 m is. De uitgestrekt
heid van het geheele woord is dan ongeveer
800 m. De hier vermelde wolkhoogte is
\olstrokt niet abnormaal hoog; er zijn ver
scheidene wolktypon, die als regel lager
liggen, zooals vele regenwolken. De zoo
genaamde strato-cumuli (die men, hoewel
ten onrechte, wel eens schaapjeswolken
noemt) liggen in de buurt van 2000 m.
Op hoe grooter hoogte de wolkenlaag ligt, waarop
men de woorden projecteert, des te gunstiger is
eigenlijk het resultaat. Dat komt in de eerste plaats
omdat dan de onderlinge afstand der letters
grooter wordt en er minder kans is op samon vloeiing
van den lichtglans, waardoor de leesbaarheid zou
afnemen.
Maar in de tweede plaats bestaan de hoog
gelegen wolken reeds vrij spoedig uit ijskristallen,
en is de lucht in de buurt dezer wolken dus ook
vrij arm aan waterdamp, en juist waterdamp is
een vijand der lichtbuno'els. omdat zij hiervan een
belangrijk doel naar alle zijden verstrooien, zoodat
de bundel verzwakt. Projecteert men dus door de
vrij droge lucht op hooge wolken dan is er het
minste lichtverlieS en zijn de letters het helderst.
In gunstige omstandigheden kan men zelfswel
bereiken dat men alleen tie. letters zifft, maar de
lichtbundel zelf niet op zijn weg erheen. Maar dit
zijn zeldzame gevallen. Gewoonlijk ziet men den
lichtbundel zelf ook.
Het maximum aantal letters dat men
tegelijk projecteeren kan is Veertien: maar
hce minder U-tters men behoeft te maken,
dus des te meer spiegeltjes kunnen
samen1 werken voor n letter, des te helderder is
het effect.
Het stellen der spiegeltjes om een bepaald woord
te vormen is een tijdroovend en tuiuut ieus werk ;
het geschiedt niet proefondervindelijk, door al
projecteerend op de. wolken tie schroefjes te
verzettetn, maar er iset-n apart apparaat voor waarbij
de lichtbron vervangen is door een belicht stel
kruisdvadoii. Door de stelschvoeven slechts
onderdeeleii van millimeters te ver/.etten wordt eindelijk
na een ac-httal ui-en ingespannen \\vrk het goede
resultaat verkregen door geoefend personeel. Het
apparaat is zoo ingericht itat men door n hand
greep een bepaaUi woom kan projecteeivn. als de
spiegeltjes eenmaal gesteld zijn. Daar het mogelijk
is «.ie spiegel te stellen, voor een aantal woorden
tegelijk, kan men dus achter elkaar eenige verschil:
lende woorden, aan iien hemel doen. verschijnen.
tot twintig toe.' Immers ev zijn 00 schroeven achter
ieder spiegeltje en telkens ?? zijn voldoende vóór
een bepaalden spiegelstand. Men kan dus twintig
verschillende standen nvake.n en telkens door een
handgreep het spiegeltje op een dezer twintig
gekozen standen zetten. Wil men een nieuwe sene
maken, dan moeten echter eerst weer met
dagenlangen arbeid tie spiegeltjes versteld worden.
In de hierbij staande schets van den
icerkeVijkin toestand van het apparaat ziet men links
den hollen spiegel, rechts het mozaïek der platte
spiegeltjes.
Schema der projectie-inrichting
AAN INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN
wordt verzocht bij hun bijdragen een,
gefrankeerd briefomslag met adres
van den afzender In te sluiten.
u*.
?i: