L/ 1-4 14 De Groene Amsterdammer van 22 September 1934 No. 2990 12 i) Een polls der LEVENSVERZEKERING Mij. ARNHEM" Is de beste geldbelegging. H.V.DEHAARLEMSCHE Leden der directie: HYPOTHEEKBANK Mr. A.S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. E. THIEKRY DE BYE DOLLEMAN Pandbrieven £39,640.100. Hypotheken f 39.662.146 Reserves . . f 1.056.432. N.V. Bataafschc Hypotheekbank AMSTERDAM Anno 188B Qoaft uit tegen beurakoens 4 % PANDBRIEVEN In stukken van f1OOO,-,f6OOf-en flOO,-. Coupon* Januari en Juli N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. CASTENDIJK en L MOSSELMAN Gepl. Maattch. Kap. Fl. 5OO.OOO.. waarop gestort . . . ,, 1OO.OOO.Pandbr. & Hyp. pi.m. 4.4OO.OOO,Reserves pi.m. . . . ,, 29O.OOO.NI Insulaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE. Uitgifte van 4%Pandbrieven 100% DE GROENE '*T AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 2.70 per kwartaal (f 0.20 voor in cassokosten) of f 10.- per jaar bij vooruitbetaling. N.V. Bankierskantoor van LISSA & KANN LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG Aan- en verkoop en administratie van effecten Loketten ter berging van waarden N.V. TRUST- EN SAFE MAATSCHAPPIJ LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG Bewind voering ten behoeve van derden Veiligheid door hydraulische remmen Een fan de 6 Opeis, moaellen 1934. ., ,< ir. M L-e^in ~can den zomer deelnamen aan den 3aaagsctien Harz, bergrit, in welken zwaren bergrit zij alle zes zonder een straf punt de ftnith bereikten. Sedertdien hebben de Opeis 1934 ook in den Internationalen 'it weer opnieuw het oi'e* tuigend bewijs ^eleverrt ?van hun buitenqc'Moon Prestatievermogen en betrouwbaarheid. Comfort door afgestemde Teering ^Vr aarschijnlijk zult U zelden genoodzaakt zijn of er lust toe gevoelen, met U\v nieuwe Opel een zoo stellen bergweg, als den hier afgebeelden, af te dalen. Doch zelfs indien U het doet, dan verzekeren Uw hydraulische remmen U een volkomen veiligheid, terwijl met afgestemde veering, de slechtste weg als een biljartlaken wordt. Een rit in de Opel 1934 is een ongekende sen satie op het gebied van automobilisme. Indien U het nog niet hebt geprobeerd, kies dan eerst een mooien rechten weg met onberispelijk wegdek, draai daarna plotseling een bijzonder slechten weg in en Iet dan op de ideale ligging en het rijcomfort van Uw wagen, ten"evolge van de afgestemde veering. Loop eens even bij ons binnen; zonder de min* ste verplichting Uwerzijds geven wij U een in alle opzichten grondige demonstratie. DPELJ934 LET OP DEZE KARAKTERISTIEKEN ; 1. Asloose voonvielophanging 2. Hydraulische vienvielremmen 3. Stabilisator der achterveering 4. Afgestemde veering 5. Dubbel doorgezet frame 6. Inge bouwden koffer 7. Fisher tochtvrij ventilatie systeem Dank zij de G.M.A.C. is het niet noodig Uw nieuwe Opel contant te betalen. Laat ons U maar eens vertellen hoe gemakkelijk U dat tegenwoordig doen kunt. GENERAL MOTORS CONTINENTAL S. A. No. 2990 De Groene Amsterdammer van 22 September 1934 15 De millioenennota DEFINITIEF MOET DE TERING NAAR. DE NERING GEZET WORDEN C. A. Klaasse Begroot! ngste korten Wanneer men de begroot ing 1935 wil typeeren m vergelijking tot de vorige ..crisisbegrootingen" dan komt men op tweeërlei esscntialia: 1. het definitief afzien van verdere belastingverhooging, en 2. het streven naar een, absoluut sluitende be grooting. De vorige begrootingen waren alle min of meer een compromis tusschen drie mogelijkheden bij een niet sluitend budget: verhooging der lasten. bezuiniging en .openlaten van een deel van het gat. Die compromis-politiek werd grootendeels gemotiveerd door de stelling, dat wij ons in een overgangstoestand bevonden, waarvan nog niet te «eggen was waarheen die KOU voeren:-herstel van de oude welvaartsverhoudingen dan wel defini tieve verlaging van het levenspeil, waarbij het dan weer kwestieus was of een lager levenspeil ook in geld uitgedrukt veel lager zou zijn. Wanneer de depressie alleen maar tijdelijk was. dan_.was het :a;«?inotiveord de lasten tijdelijk op te voeren en ffii relatief groot er deel van het maatschappelijk inkomen voor de kosten van het staatsapparaat op te eisenen, omdat nu eenmaal ook in elk bedrijf <-r .,vaste lasten" zijn die in tijden van lagere in komsten'zwaarder drukken, liet bestuursapparaat was zulk een bron. Van vaste lasten voor de volksImishouding. Maar wanneer men zich blijvend moot iuschuten op . lagere omzetten, en lagere inkomsten dnn moet noodwendig ook een vermindering van de ovorhoad-cost plaats vinden. Met het oog op die mogelijkheid weidon reeds bezuini gingen doorgevoerd. En tenslotte was er in de budget politiek van voorheen iv»g een element dat uitging van het tijdelijke karakter der ongunstige tijdsomstandigJieden'of dat althans bedoeld was nis overgangs toestand naar oen tijdvak van evenwiclitsherstel .t us'sc'Ivm tering on noringnl.de begroot ingstekorten. Tn de eerste jaren van de crisis moet uien j n dat verband vooral denken aan den afzonder lijken crisisdienst. gefinancierd uit het Leeningsfonds 1014. waaruit binnen enkele jaren een o'ver schot van enkele honderden millioenen werd opgesoupeerd, hetgeen feitelijk als een evenredig tekort op den gewonen dienst in die jaren moet worden beschouwd. In de begrooting 1034 kwam hot toen al negatieve Leeningfonds niet meer voor. maar daarbij sloot de gewone dienst dan ook feite lijk met een tekort van 27 millioen, t.w. het bedrag voor amortisatie en geconsolideerde schuld, dat men in dat budget buiten den gewonen dienst heeft gehouden. Die begrootingstekorten werden, zooals gezegd, als overgangsmaatregel beschouwd naar oen toestand van óf herstelde inkomenscapaciteit of verdere bezuiniging, waarbij men dan als bron voor nivelleering de overschotten op den gewonen dienst in de jaren vóór 1030, die een, paar honderd -millioen bedroegen, kon. beschouwen. De tering en de nering Do begroot ing 1035 draagt den Stempel van de overtuiging, dat het niet meer aangaat aan een voorbijgaande economische inzinking te denken. dat dus de overgangstoestand zoo spoedig mogelijk beëindigd moet worden, dat definitief de tering naar de nering gezet moet worden, en dat dit involveert dat geen belastingverhooging meer mag plaats vinden, dat men veeleer langzamerhand bedacht moet zijn op vermindering der. crisislasten al blijft dat dan voor volgende begroot ingen voorbehouden. Dat men de belastingen niet verder moet verhoogen, zal wel door niemand meer bestreden worden. Ik begrijp alleen niet waarom deze stelling nu in de millioenennota verdedigd moet worden met het zwakste argument. De hooge lasten, aldus de minister van financiën in de algemeene beschouwingen, vormen een zeer ernstige belemmering voor het Nederlandsche volk in den thans zoo moeilijken strijd om het bestaan. De nijverheid wordt daardoor in liaar afzet benadeeld, eerstens door de hooge productie kosten, ten tweede door de verminderde koop kracht der afnemers die een stijgend deel van hun inkomen aan den fiscus moeten afstaan. Nu is deze redeneering, althans voor zoover betreft het. zwaartepunt waarop zij berust, n.l. de koopkrachtsvermindering der belastingbetalers, een zuiver economisch argument tegen hooge belas tingen, dat er volkomen naast is. liet is al net zoo iets als met de beroemde loonsvorhoogingskoopkracht-theorie van Hoosevelt. Inderdaad ver mindert oen belasting de koopkracht van Sijmen. maar de staat blijft toch niet op de geheven be lastingpenningen zitton. hij geeft die ? uit. on do ambtenaren of wie anders dan ook wenden die koopkracht aan. ^Belastingheffing blijft dus oen verschviving van koopkracht. Koodat men tot op zekere hoogte zou kunnen zeggen, dat belasting do totale aangewende koopkracht kan verhoogon. wanneer liet gold. nl. door den staat wél wordt aangewend hot geen meestal het. go val is on door den belastingbetaler zou zijn opgeput. Keii hoogo heffing zal dus vrijwel nimmer do totale ? koopkracht kunnen verminderen, wel daaren tegen vermeerderen.' Bij don hcorschenden toestand is hot waarschijnlijk dat Sijmon, als hij moor aan den,. Staat moot dokken, minder voor /ich/olf uit geef t zoodat het ..economisch-nuttig i f f eet" van hooger belasting nu wol. mot in aanmerking zal komen, maar op zijn allerongunstigst blijft do totaio koopkraohtsbesteding er gelijk onder. Hot. argument van de verhooging dor productiekosten door hooge belastingen gaat economisch beter op. Belasting- en, productiekosten Hoewel vooraf gesteld zij, dat bepaalde be lastingen de productiekosten ongemoeid laten. zoodat deze invloed veeleer aan de wijze van heffing dan aan de relatieve hoogte van do lasten is toe te schrijven'! Bij een overheersching van heffingen naar inkomen en winst in het fiscalestelsel behoeft men deze invloed nauwelijks te vreezen. Waarbij men tenslotte ook moet bedenken. dat zelfs elke kostprijsverhooging door belasting . haar spiegelbeeld vindt in een evenredige meerdere koopkracht door den Staat besteed. Intüsschen kan die koopkracht juist door de kostprijsstijging zich richten naar buitenlandsche producten, zoo als trouwens ook de export industrie voor den te hoogen kostprijs geen compensatie vindt in de koopkracht door den Staat, aangewend. Maar hiermee begeeft men zich op het terrein der deflatie. dat veel on veel verder strekt dan alleen débelastingheffing. Economisch al even zwak is het argument uit de algemeene beschouwingen. dat te hooge belasting de kapitaalvorming 'be lemmert; indien dit zoo ware. dan zou het eerder een voordeel dan een nadeel der hooge belasting zijn, want de staatsuitgaven zijn tenminste een besteding van het aan Sijmen ontfutselde inkomen, terwijl men die besteding, die de-facto-aanwend ing van koopkracht, nog maar moet afwachten bij besparing waarvoor wellicht geeft emplooi is of waardoor althans de totale kapitaalsbcsteding veelal niet verhoogd' wordt in een tijdvak van depressie. Op grond van het vorenstaande moet men concludeeren, dat het effect van bezuinigingen neerkomt op vermindering van koopkracht dooi den Staat aangewend, terwijl een daarvoor in de plaats tredende besteding door de belasting betalers niet vaststaat. Deze stelling mag men echter niet poneeren ten aanzien van alle be zuinigingen, Karakter der bezuiniging Hier komen wij tot het karakter der bezuini gingen die de millioenennota dit keer voorstelt. Wij zullen zien, dat de aard daarvan juist voor een belangrijk deel de werkelijke koopkrachtbesteding door den Staat niet sterk hoeft te beïnvloeden. Niet alle posten, die op de uitgaafzijde van het budget paraisseeren, worden immers werkelijk direct uitgegeven, als koopkracht aangewend door Staat of loontrekkende ambtenaren. De besparing" op pensioenen en op de storting voor Invaliditeits- en Ouderdomsfonds beteekent een vermindering van de kapitaalvorming van het Rijk voor de desbe treffende fondsen, de acute aanwending van koop kracht \vordt er niet minder op, want de uitkeerin gen der betrokken fondsen blijven even groot. Het betreft hier 17 millioen bezuiniging bijna 30 pCt. van het totaal der bezuinigingen die de koop kracht der belastingbetalers kan verhoogen en die van den Staat niet vermindert afgezien dan van de belegging der golden door de betrokken fondsen. Dan is er ue wijziging in de f inancieele verhouding Kijk-(«emeenten die wel voor den Staat de uitgaven met 20 millioen vermindert, doch die veeleer een verschuiving van de moeilijkheden naar do ge meenten beteekent. zoodat van een definitieve koopkraohtsvorrnhulering nog niet gesproken kan worden. Trouwens hot 'budget bovat iveds verschil lende bezuinigingen, die in hot vorige begrootingsjaar tot stand kwamen on die dus nu niet meer vermeld staan onder do posten waarmee het tekort Avoix.lt gedekt omdat zij al in hot tekort verwerkt zijn. waarvan m on hetzelfde kan zeggen. Men donko daarbij aan do bezuiniging op den dienst' «ter nationale schuld uithoofde van (ie £roote conversie in het begin van dit jaar. Avaarvaii 20 millioi-h gehaald word uit vermindering dor af lossing. Die ..bezuiniging" beteekent ook niet een vermindering dor .werkelijke ,.loopondo" uitgaven. schuldaflrs^ing beteekent slechts suppletoire koop kracht «aanwending ingeval van herbelegging in oen object dat anders on gefinancierd was gebleven ! Kn dan donko men aan ue vermindering van het spoonvegtokort door vermindering dor stortingen in het'pensioenfonds a.i rond O millioen. Zoo zijn er tientallen millioenen ,,bezuinigingen" die niets anders bcteekenon dan verschuiving van lasten naar do toekomst, naar hot nageslacht, dat de pensioenfondsen zal hebben' aan te vullen of do schuld zal hebben te dolgon. Maar juist omdat die uitgaven ? grootendeels geen werkelijke uitgaven, consumptie waren, is de bezuiniging op dat punt economisch veel nuttiger en effectiever dan op werkelijke uitgaven, waar de meerdere koopkracht van 'den belastingbetaler gecompenseerd wordt door de mindere van den Staat. Zoo bestaat dus een zeer groot deel der bezuini gingen uit boekhoudkundige, uit verplaatsingen naar toekomst of naar andere lichamen, maar .daarin ligt juist ook het economisch gunstig effect van dit soort papiere bezuinigingen. En tegelijker tijd schildert dit de betrekkelijke waarde der maatregelen die min of meer het karakter dragen van op 7-ien komen spelen, zoodat ook deze b grooting toch ripg ten deele een overgangskarakter draagt. Een ,.nood verband" heeft zeer terecht de minister zijn werkstuk gekarakteriseerd. Maar met dat al is toch het compromis uit deze begroo ting meer gebannen, mon stolt zich meer definitief in om een lager niveau. Het vorenstaande behelst natuurlijk slechts een '/eer globale typeering 'vaiv de jongste millioenen nota met verwaarloozing van elk detail. Een vol gende keer zullen wij enkele bijzondere posten onder de loupe nemen, o.a. óók den buitengewonen dienst die b.v. ten aanzien van. wegen en bruggen bouw weer een volte-face van de regeeringspolitiek manifesteert.