Historisch Archief 1877-1940
«t
12
*
l J
20
De Groene A m sterdam mep van 22 September 1934
No. 2990
Letterraadsel
l ..
2 .
3 .
4 .
6 .
O .
7 .
S .
9 .
10 .
11 .
12 .
13 .
14 .
15 .
16 .
17 .
18 .
10 .
20 .
21 .
Vit onderstaande lettergrepen moe
ten 21 woorden gevormd worden,
wier 5e en Ie letters, de laatste van
beneden naar boven gelezen, een vers
van Guido O ezel Ie vormen.
^a - blad - bren - di - do - ,dx> - dou
dui - e - eem es - geen - geld - gen
ger - gie - ho - hoek -J» - la - Jen - li ?
li - loop - loop - men - mo - na - naat
ne - ne - nes -. uim. - no - o - om - om
ont - re - rit - pod - rond - stuk - ter
ther - tie - tig - uit - ver - vlucht - za
zend - zijn.
Omschrij ving:
1. geneesmiddel, 2. uitgave, 3.
munt, 4. gang. 5. dpoden, 0. zwerven,
7. nonchalant, 8. meisjesnaam. . ge
storven. 10. kostschool, 11. afgelegen
plek, 12. plant, 13. grenscontrole, 14.
godsdienst, 15. dorp in ons land, 16.
aantal. 17. jager, 18. stelen, 19. gelijk.
20. uitstapje, 21. galerij.
Voor de inzenders van de goede oplossingen zijn als prijs beschikbaar:
Boekwerken of Grammofoonplaten
Inzendingen, liefst op een briefkaart?, vóór Woensdag a.s. 2 uur. Op
adreszijde vermelden: Oplossing letterraadsel.
Oplossing Lettcrraadsel.
'k Heb va-a-k, iix overmoed, het lot getart.
Prosp. van Langendonck.
1. Kelten. 2. Haarlem. 3. Elia. 4. batterij. 5. vagebond. 0. Aragon,
7. Agatha, 8. karos, U. influenza. 10. uachtscluule. 11. offerte. 12. ver
heugd, 13. eendracht. 14. rede, 15. Major ka.
Prijswinnaar werd na loting. J. de Vries. Bloemendaal die aan
het secretariaat van de redactie, doch zonder vermelding Letterraadsel,, gelieve
op te geven wat verlangd wordt.
Charivaria
PAlNDKI.rXF.-BROOP
,,De brigadecommandant der Konink
lijke Marechaussee te Waalwijk, geelt
ieder in overweging, alvorens zijn
Iruitboomen door genoemden persoon te laten
behandelen, eerst inlichtingen bij Hem in
te winnen."
,,Hoofd en romp werden van elkaar
gescheiden." (Volk)
,,Tusschenpauzes." ?(.)*»< Toon.)
I'LAÜDERSTL'BCHKX
,,Daar zal het lijk worden opgebaard."
(Tel.)
,,De Heinestraat werd omgedoopt in
Röhmstraat." ( Avond t>.)
,,De huizen werden omgebouwd tot
kantoren." (G?.)
,,De dader werd door de politie inge
sloten." (Maasb.)
,,De toespitsing van politieke tegen
stellingen." (N.R.C.)
,,Op zijn tocht door Herlijn werd hij
begeesterd begroet." (.V. Haart. C.)
...Millioenen worden uitgegeven'. en in
genomen." (Hbl.)
Als dit bedoeld is als bedreiging.
moet n r weg. Overigens, wij dach
ten dat maar n bezoeker de 10de
kon zijn.
WAAROM?
,,Schaper ging in de leer bij een huis
en decoratieschilder om zich op 18 jarigen
leeftijd te voeden bij den
Sociaal-Democratischen bond." ( l'aJ.J
,,En dan was er als tweede indrukwek
kend moment de verschijning van de
86-jarige mevrouw van Beem naast de
ook reeds bijna 8o-jarige Anna
Sablairolles." (H.D.)
Ook?
E VROUWELIJKE GENERAAL
,, De Staten-Generaal zal daarvoor
moeten zorgen. Zij zal zich moeten ver
zetten. Daarbij zal de Staten-tieneraal
opbouwend werk moeten leveren."
(Verst. .M.H.C.)
HET ONGEVAARLOOZM WOORD
,,F.en critiek. die alles, op ónmeedoogen-'
looze wijze afkamt." (Ons Toon.)
,, Heden elke lode bezoeker een
verrassching." (Almitento) .
CORRESPONDENTIE
(',. te .-J. Wat denkt'u-van de uitdruk
king .\'ationaal-Socialistische beweging 'i !
Is nationaal voor nationile geen germa
nisme? I's bcavghn; niet een anglicisme?
Atitic. 1. Wie die partij niet VHII
Duitsche neigingen verdenkt, zal na
tionaal misschien verdedigen zeggende
dat het een bijwoord is. 2. Beiceyirty
is, volgens het Woordenboek, voort
gang, verandering, omwenteling in
zaken van staat, b.v. Bewegingen
op ander gebied ik noem de
Aprilbeweging, enz." (Quack). Voor bond,
partij of vereeniging, mag het niet
gebruikt worden. (Ik hoop niet, dat
ik hier later last mee krijg).
Snel schrift*»
ln den Boekh- ?» n*
postwlwel bij RIENT8
?<*»-, i _-*£?*" BALT Oen Haa$,
95 Ct.fr.?+**^L*^t*"» Daguerre.tr.at 28
DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres
OUD-BUSSEM
BEREIDT VOEDSELS VOOR
LIJDERS AAN SUIKERZIEKTE
vaak wilde een juffrouw uit zuilen
haar gevoel achter spotten verschuilen.
ze heette egoïst,
omdat niemand wist,
dat in d'u i t kijk ze vaak zat te huilen.
Radio en Grammofoon
De Nedërlandsche platen-industrie
Fientje de la Mar op Cinetone
F tentje de la Mar in Bleeke Bei"
Goede creatie van Fientje «Ie
la 3Iar op Cinetone
Ook in. de grammofoon-platen-indu
strie geldt het goed-Hollandsche ge
zegde, dat Keulen en Aken niet op
n dag gebouwd zij». Of, om zich
duidelijker uit te drukken: men heeft
jarenlang moeten experimenteeren om
den records het zuiver-plastisch
geluidsbeeld te geven, hetgeen zij thans
bezitten.
In de thans hoog-gekwalificeerde
zwarte schijven der buitenlandsche
fabrieken, steekt dus een schat aan
micro-teelinische en studio-ervaring,
zaken die een jonge industrie als de
Hollandsche, zooals van zelf spreekt,
zich met een handomdraai niet ver
werven kan.
Stap voor stap zal 'men dus moeten
trachten dit moeilijke terrein te ver
overen; veel hoofdbrekens zal het
nog kosten voor , men de studio?
ervaring der buitenlandsche fabrieken
bezit.
Men kan en mag dus niet de
Hollandsche platen aan hetzelfde tech
nische criterium onderwerpen als de
buitenlandsche. Micro-technisch zijn
deze records nog niet tot in de details
af. Maar wat hoop geeft voor de toe
komst is. dat er een merkbare voor
uitgang is te bespeuren.
Vergelijkt men de plastiek van,
het geluidsbeeld der records met
schlagers uit de geluidsfilm
Bleeke .Bet" met die van De
Jantjes!1, dan valt een grootc
Schrede voorwaarts al dadelijk op.
Er blijken weliswaar nog bezwaren
in de weergave van de uitstekend
spelende band van Willem Drukker
te bestaan, maar dit betreft slechts
enkele kleine micro-technische on
effenheden. Ernstige fouten, die den
eersten platen aankleefden, heeft men
weten te vermijden.
Zeer critisch staan we echter tegen
over het genre, dat men op deze
records brengt. Met liedjes als Sally's
Roomijslied, hoe goed gebracht ook
door Sylvain Poon» op Cinetone 11510,
en de Radijswals. gezongen door Jopie
Koopman, op de keerzijde der plaat,
kan men op den duur geen repertoire
vormen, dat verbreiding in grooten
kring niogelijk maakt.
Hetgeen buiten het geijkte
Jordnangenre te bereiken valt, bewijst wel
duidelijk een nummer uit dit Bleeke
Bet-repertoire, dat zeker door de
sublieme creatie van een der artisten,
kan wedijveren met de beste platen
op dit gebied uit buitenlandsche
fabrieken.
We meenen: Cinetone 11514: met
de tango van Hans May. . .. ,,Ik wil
gelukkig zijn," tekst van Jacques van
Tol en gezongen door Fientje de la
Mar.
Fientje rangschikt zich door deze,
zeer gelukkige, opname al dadelijk,
in de rij der groote diseuses der
records. Want waarlijk een Greta
Keiler of een Lucienne Boyer zou
haar zeker niet overtreffen.
EMentje, onze bekende actrice en
cabaret-artiste, laat zich hier van een
geheel nieuwe zijde kennen. Het
blijkt n.L, dat zij over een groot
microfoon-talent beschikt. Dit ten
gevolge van liaar groote zeggings
kracht en de micro-genische eigen
schappen van haar
donker-getimbreerd geluid. ?
Dit, tezamen met een meesleepend
rythme en f el-bewogen zang, schenkt
dit record een zeer levendige plastiek
niet alleen, maar inspireert ook de
andere medewerkenden tot groote
daden. Het werd daardoor de best
geslaagde opname der serie !
Dit kan een X'ingerwijzing zijn voor
de artistieke leiding van de Cinetone,
die oogenblikkelijk nog zoozeer met
de stof worstelt. Laat zij met Fientje
de la Mar een uitgebreid repertoire
vaststellen, niet alleen van Hol
landsche levensliedjes, maar ook van
buitenlandsche. Dit zal' zeker een
grooten afzet vinden.
? Het groote succes van boven
genoemde plaat is daar reeds een
overtuigend bewijs voor.
J. SUIKERMAX
DE GROENE AMSTERDAMMER
"Weekblad voor Nederland
Onder hoofdredactie van A. G. Josephus Jitta
Redacteuren: L. J. Jordaan en M. Kann. Secretaris der redactie: C. F. v. Dam
Keizersgracht 355, Amsterdam C. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000
Opgericht in 1877
No. 2991
Zaterdag 29 September 1934
De balans van Genève
Welk nut heeft Genève ?
Do vijftiende Volkenbondsvergadering, die dit
maal geleid werd en uitstekend geleid dooi
den Zweedschen minister van buitenlandsche
zaken. Sandler. houdt dezer dagen zijn slotzitting.
En telken jare pleegt men dan na te denken over
de vraag: .,Wat voor nut heeft Genève eigenlijk'-"'
Er is nu werkelijk een aantal jaren verloopen.
dat het zeer moeilijk was een positief antwoord op
deze vraag te geven. Ja. er waren jaren dat het
onmogelijk was. Dit jaar is dat zeer zeker niet het
geval. En al gaat volstrekt niet alles naar wensen
(integendeel: nog zeer weinig), buiten eenigeii
twijfel heeft de/.e laatste volkenbond»vergadering
groot nut gehad.
Men moet deze nuttige werking echter niet
zoozeer zoeken in de zichtbare resultaten. Men
zou dan gauw geneigd zijn. zich door uiterlijke
gebeurlijkheden te laten verblinden. Neen. de
nuttige werking zit hem voornamelijk hierin, dat
er téGenève een forum bestaat voor de inter
nationale politieke en publieke opinie. Dat de
diverse regeeringen gemakkelijk met elkaar, om
een tafel gezeten, overleg kunnen plegen en
naatdat t>verleg hun eigen politiek kunnen richten.
Op deze wijze is het licht mogelijk een gespannen
atmosfeer te ontladen en wrijving te voorkomen.
En het gaat er mi maar om, of de besprekingen, die
hebben plaats gehad, het karakter van een ge
meenschappelijk overleg droegen en er in slaagden
dreigende kloven te overbruggen.
Rusland als Volkenbondslid.
Wellicht zal de 'lezer opmerken, dat het toch
wel wat vreemd is, wanneer wij de eene week uit
weiden over ..de mijlpaal op den weg naar de
universaliteit" zooals we Ruslands toetreden noem
den, en de volgende week verkondigen, dat men
de zichtbare resultaten vooral niet overschatten
moet. Die opmerking hoe onjuist zij ook zijn mag
verdient om daar toch eens dieper op in te gaan.
Inderdaad is de toetreding van Rusland formeel,
statutair om-zoo-té-zeggen, van heel veel belang.
De Volkenbond wordt er grooter door. De buiten
landsche politiek der Sovjets (de gezonde politiek
der laatste jaren, dan altijd) krijgt meer gelegenheid
iets van. Zich te laten hooren. En de verantwoorde
lijkheid waarmee die politiek nu omkleed is, of
om het anders uit te drukken het servituut
op haar söuvereiniteit dat zij zich heeft moeten
laten welgevallen, dwingt haar voortaan op den
weg van het gezond verstand te blijven. Maar
daarmee is voorloopig'alles gezegd. Men kan het
.samenvatten door te zeggen: Rusland kan in den
Volkenbond belangrijk worden, ff et ia het noy niet.
En dat is het daarom niet, omdat het zelf in een
benarde positie verkeei;t. Zeker, Frankrijk heeft
het in den bond gehaald om in de plaats van Polen
een beter bondgenoot te hebben tegen het dreigende
Duitsche gevaar. Maar Rusland had zijn eigen rede
nen om in den bond te komen: het zocht steun
tegen Japan. De behoefte die Hovjet-Rusland zelf
heeft aan steun, neutraliseert op dit oogenblik de
steun die sommigen van Rusland verwachten.
Wanneer de toestand in het Verre Oosten zijn
dreigende spanning verliest en dat kan nog lang
duren dan pas en niet reeds nu, wordt de socia
listische Sovjetrepubliek als Volkenbondslid inte
ressant. Voorloopig zal het een vrij gedwee
m'eelooper blijken. Uit nood.
Het terugnemen van Pulens
minderhedenvoorstel. daarentegen, is een bewijs van het nut dei
besprekingen. Van gecentraliseerde en meer regee
ringen omvattende besprekingen. Het is goedkoop
on; hier nu van te zeggen, dat de heei-en .... enfin,
de zaak liet en zooals die was. Dat is niet belangrijk.
Maar er is duidelijk, en als een exempel, voor het
forum van Genève' op gewezen, dat men niet
eenzijdig een gemaakte regeling kan opzeggen. En
dat is heel belangrijk. Helangrijk. vanwege de con
sequentie van dit begrip, voor de toekomst.
Duitschland en Genève
Hoe weinig in Genève ook over Duitschland
gesproken wordt, het feit dat het Derde Rijk
het ..Oost-Locamo-Pacf' (een verdrag van
nouagressie en ouderlingen bijstand tegen den over
treder, naar het model van het Pact van Locarno.
dat door Barthou aan Duitschland <*u de overige
Midden- en Oost-Europeesclu» staten is voorgelegd)
het feit dat Duitschland dit voorstel verworpen
heeft, maar vooral de bewoordingen en
mutiveeringen waarmee Hitlei-Duitschland dit gedaan heeft.
trok hier zeer de aandacht.
Het heeft dan ook wel t-t-n einde gemaakt aan
de hoop die nog altijd bij ..het secretariaat", het
permanente volkenbondsbureau, bestond om
Duitschland Weer naar Genève terug te halen.
Juist de mot i veering van de afwimpeling van
het Oost-Locarno-verdrag was interessant: het Rijk
voelde niets voor een verdrag dat mér staten zou
omvatten. En het voelde niets voor sancties op ver
dragsbreuk; het nut van ouderlingen bijstand be
weerde men niet te kunnen inzien. De oude twee
zijdige verdragen van non-agressie.waren immers
voldoende.
Gevoegelijk mag men in. het midden laten of dit
antwoord handig was. of niet. Wij voor ons
gelooven. dat diplomatieke woordenschermerij hier
weinig nut meer gehad zou hebben. De zaak was
inderdaad zoo gesteld, dat Duitschland kleur moest
bekennen. En zonder te concludeeren tot een
politieken opzet van vooral achterdeurtjes open te
willen houden, van wél verdragen, maar óók de
mogelijkheid om ze te verbreken en. dus vooral
geen politiek van sancties en beloften van ouder
lingen bijstand zonder reeds hieruit te conclu
deeren dat de politieke bedoelingen van Duitsch
land perfide zijn, kan men' er toch de conclusie uit
trekken (en dat 'doet men hier dan ook) dat
Duitschland in zijn geestelijke regressie zóó ver is
teruggegaan, dat het geen oog meer heeft voor de
voordeelen, die ei; verbonden zijn aan het partij
uitmaken .van een gemeenschappelijkheid mét
velen, boven liet partij zijn aan een overeenkomst
van-twee. De verafgoding van desou vere
initeitsgedachte brengt dat ook mee. Vandaar dan ook dat
de gedachte alleen al aan sancties en onderlingeri
bijstand indruischt tegen het
nationaal-socialistisch fanatisme. Hoe gevaarlijk voor de gemeen
schap een dergelijke verheffing is van de staats
sou vereiniteit tot een staats-superioiïtcit, icnnneer
bovendien hd recht gereclatneerd wordt om cenzijdiy
een reyeliny op ie zeggen, die oiihevredlyend yevondeu
wordt, en hoe Weinig bevorderlijk een dergelijke
houding is voor den groei van een in vrede geor
ganiseerd Europa, dat is iets waarvoor men hier
allerminst blind is.
Men wacht af. Ondertusschen doen verscheidene
staatslieden het hunne om dreigende gevaren te
bezweren. Barthou is naar Genève teruggekomen
Viooltj
Voortreffelijke
chocolade in den
vorm van viooltjes.
Een specialiteit.
RINGERS
Lef op den naam f
i>m, na de weigering van Duitschland en met de
houterige houding van Polen te zien wat hij doen
kan. Italiëis nog steeds beducht voor een Duitsche
overrompeling van Oostenrijk . en tracht daarom
een gemeenschappelijke garantie voor Oostenrijk
te organiseeren. Ondertusschen begint de voor
Weenen zoo gunstige bries wat te krimpen. Dat
heeft Schussnigg hier ook wel gemerkt. Daarbij
komt dat de berichten, hoezeer onder het tegen
woordig bewind het anti-semitisme in Oostenrijk
het hoofd opsteekt, er hier het hunne toe bijdragen
om de populariteit van Weenen flink te doen af
koelen. Sehussniicg heeft hier dan ook lang niet
dien bijval geoogst, die Dullfuss verleden jaar ten
deel viel. en het is dan ook alk-en om de Duitsche
bedreiging geweest, dat men Oostenrijk tip de
agenda plaatste.
Wat de Duitsche bedreiging betreft, hoe en waar
ook. hetzij in het Saai-gebied, hetzij in Oostenrijk.
of misschien, wat sommigen in Frankrijk vreezen.
onverhoeds tegenover geheel Europa men wacht
af. beslecht opkomende geschillen en bereidt zich
meer of minder energiek vuur. diplomatiek en mili
tair. in de hoop, zelfs in de gegronde hoop. dat
d«Duitsche economie zich zelf vastwerkt voordat
d»manumeter van den militairen grootheidswaan
tot de gevaarlijke roode streep is
Conclusies
Wij zagen het nut van Genève meer in de be
sprekingen. dan in de nu geboekstaafde resultaten.
Misschien dat op den duur de sfeer weer terugkomt.
die hier heerschte ton tijde van Bnand en Strese^
mann. Ook toen was er trouwens ten soort critiek.
die beweerde dat er van Genève geen heil te ver
wachten was en dat er hier slechts praatjes werden
verkocht. Terugblikkend verstommen deze critici.
Het zijn nu andere tijden. Het vrijwel eendrach
tig Europa der eerste na-oorlogsche herstelperiode
van tien jaar geleden heeft plaats gemaakt voor
een wereld, waarvan een gedeelte in een gevaarlij
ken staat van regressie is teruggevallen. Dit proces
moet zijn loop hebben. Zoolang is het zaak door
onderlinge besprekingen de spanningen telkens tv
doen wegvloeien. En zoolang dat gelukt, is er hoop
dat de vrede bewaard blijft.
Tot slot een klein voorbeeld, van het nut der
'besprekingen; dat ook voor Nederland van belang
is. Délanden van het ..goudblok" hebben zich
vereenigd om het munt-en-goud vraagstuk geza
menlijk in studie te nemen. Men stelle zich van deze
samenwerking, die niets is dan overley-eii-y
etifeyemèerkiny. vooral geen wereldschokkende resul
taten voor. Maar wij wezen er in ons eerste over
zicht uit Genève reeds op van hoe uitnemend
belang do monetaire politiek van het goudblo k is.
Ook in ons land wordt deze materie nu ernstiger .
dan voorheen in studie genomen. Maatregelen op
dit gebied kunnen echter alleen dan iets goeds uit
richten, wanneer zij in internationaal overleg Wor
den genomen. .
Genève 20 September 1934. M. KAXN*
i f
\v.