r 12 i 20 De Groene Amsterdammer van 29 September 1934 No. 2991 Letterraadsel l Vit onderstaande lettergrepen moe2 ,.. ten IS woorden worden gevormd, wier Ie en He letters (sch = l lettev) een 4 5 O 7 spreuk vormen: a - a - uk - baat - bo - bout - cro d» - de - del - di - e - e - e - ei - ein i-s - ga - Kt'»* - ka. - ko - la - lig - lint? ? lijk - nier - mie - na * na - naar - nes 8 ............... ............... po - pok - ra - ren - reus - rie - scliat 9 schen - te - ter - t je - t je - to - tor um - ve - weisz - wit - ijs - zo - zuur. 15 16 11 ? Omschrijving: 12 i. voedsel. 2. echtgenoot. 3. jongste 13 kind. 4. grap. 5. greixsplaats, 0. schei14 f t ^ f kundige stof, 7. plant. 8. tenslotte. U. oude (irieksche vorst, lO.liefkoozend woord. 11. scheldwoord. 12. van openingen voorzien, Itf. geschonden, 17 14. cirkel. 15. werkplaats. Kt. sport18 beoefenaar. 17. vogel, IS. dierenriem. Voor de inzenders van de goede oplossingen zijn als prijs beschikbaar: Boekwerken of G r a- m m o f o o n p l o t c i» Inzendingen, liefst op een briefkaart, vcór Woensdag a.s. 2 uur. Op adreszijde vermelden: Oplossing letterraadsel. Oplossing Lctterraadsel. 't Is lentegroen genoeg Voor honderdduizend nogeii 1. norit, (Gezelle) ombrengen. 0. dolen. 2. editie. 3. geldstuk, 4. overloop. 5. 7. nalatig, 8. Esther. U. zaliger, 1U. internaat. 1.1. uithoek. 12. Duizend blad, 13. douane, 11. religie, lü. Eenmes. 10. dozijn. 17. Ximrod, 18. ontnemen, 10. homogeen, 20. rondvlucht, 21 omloop. Prijswinnaar werd na loting, II. .J. van Deventer. Zaandam die aan het secretariaat van de redactie, doch zonder vermelding Letterraadsel, gelieve op te geven wat verlangd wordt. Charivaria MKKKNVAARDIGK BERICHTEN' ,,Op last van den groepscommandant, zoo verklaarde hij, heeft de groeps commandant met hem gesproken." (H.D.) ,.De ministers zullen Donderdag met Leroux lunchen en daarbij zal ook d politieke toestand worden aangesneden." (Tel.) ,,Wat zeg je? sprak de hoofdcommis saris, stom van verbazing." f H.D.) ,,De zet k is van eikenhout. Comenius staat in letters van brons op het hout gegrift." (.\.K.C.) PAINDELUX E-BROOD ,,Tegen, al deze fouten is van te voren gewaarschuwd." (X.R.Ct.) ,,Er kwamen meer klachten nadat voordien ook wel klachten waren ver nomen omtrent den reuk." (Hbl.) ,,De machine heeft een ronden cv-' linder." (l'. .\bl.) OP DE GLIBBERIGE PADEN DER BEELDSPRAAK. ,.De beschutting had al lang dm strijd tegen den tand des tijds opge geven." ?( Hbl.) ,,De Jeelijke gevel deed tot dusver zeer als een doorloopend uitgesproken vloek in beschaafd gezelschap." (Hbl.) ,,Profiteert van do dollar depressiatie". (hik. Gid.-i) ,,Er was geen ander alternatief." (V ad.) DAT LASTIGE HOLLANDSCH ,,Wat deerde hem den regen, den werk dag en den grooten stapel facturen?" (H.D.) ,,Holland leidt drie nederlagen." (Volk) ,,Kunnen wij op een jaarlijksch terugkeerende muzikale gebeurtenis lekenen? (H.D) ,,Mijn dorst naar verre dingen." (Haaqsche Htiiavr.) ,,ür. H. D. van Broekhuizen, die de Unie zal vertegenwoordigen bij de zitting van den Volkenbond in Genève, zal ge durende bedoelde zitting afwezig zijn." (Tel.) Zoo is ook f'Ixarivar ixrs bereid de Unie te vertegenwoordigen. EX DER VREEMDE WOORDEX. ,,Hij was debutant der staatsloterij." (H.D.) ,,De interferentie van de Sovjets in Mantsjoerije." (Balikpapan C.) De N. Haar), .('.,. gewoonlijk 700 hoffelijk ook in liaar critiek. schrijft mi: Toen hield Prof. Dr. H. Brugmans een rede over Prins Hendrik, totdat een gelukkig lot hem uit zijn vaderland voerde." N. Vv STANDAARD. HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H, C. CASTENDIJK m L MOSSELMAN Qepl. Maatich. Kap. Fl. SOO.OOO.waarop gettort 10O.OOO.Pandbr. & Hyp. pi.m. ,, 4.4OO.OOO,Reserve* pl.m. . . . .. 29O.OOO.» CORRESPOXDEXT1E. .s', te. H. De O.H.C., de taal der troon rede bekritiseerendc, schrijft o.a.: Reeds de eerste zin begint met een grammaticale fout. J n deze tijden van zware beproeving mij ii'ederöm in uw midden,bevindend, it het mij een behoefte, enz. moet zijn.... voel ik het als een behoefte, want nifj bevindend slaat terug op het." Vindt dat wel zoo heel erg ? Antic. Xeeii. .Ik zou er geen aan merking op durven maken. Verplaat? de woorden maar: Het-ia mij, in deze tijden riiij m ntv midilen bevintJeml, een behoefte. Dit is goed en het andere ook. dunkt me. Stondoartt nt<oductesv dtot een ' cartv vchoonheid&be/SCMOONMEIDSPRAEPARATEN verkrijgbaar in a//e groote steden ENGROS: HIRSCH&CÜLEIDSCHEPlElN-AMSTERDAM BRIDGE TIKCLEN feJ^ _"T£! Sok voor b'««3'S^\p«nj2^ïT J^s^^SS tsöis^disr^^ >iï±&gi z^?^^ü^-r^r: ssó^gS^^--lloOB" ___?~*~^^ , O » LtoEReH tT ??_i^^^""^-'^-rfv*5t5 A^^^^-^^tEDJES -JSÜ^. ?sssé^^ ^ss^^S^S^.^ DEBYENK AMSTERDAM DE GROENE AMSTERDAMMER Onder hoofdredactie van A. G. Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan en M. Kann. Secretaris der redactie: C F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam G. - Telefoon 37964 * Postgiro 72880 <? Gem. Giro G. 1000 Opgericht in 1877 No. 2992 Zaterdag 6 October 1934 Duitschland en zijn schulden DE BEROOIDE CREDITEUREN ....EN HUN LAATSTE CENT C. A. Klaasse Het valt niet te ontkennen, dat reeds enkelejaren geleden allen die geld in Duitschland hadden gestoken, zichzelf gezworen hebben dat het voor het laatst zou zijn geweest. Niemand was van plan ook nog maar een Pfennig in Duitschland te wagen. Nog zeer onlangs werd van Duitsche zijde in ver schillende landen geprobeerd credieten op te nemen voor de financiering van den invoer van belangrijke grondstoffen welke het land noodig had doch waarvoor men /«eer moeilijk contante deviezen kon opbrengen. Alles tevergeefs, de economische en f inancieele situatie maar bovenal ook de deviezenpositie, alsmede de ervaring opgedaan met Duitschlands debiteurmentaliteit, doemde elke poging om nieuw geld te krijgen tot mislukking. In de situatie is niets veranderd, hoogstens is zij nog meer precair geworden. Kn wat zien wij ? De Lancashire-fabrikanten breken zich het hoofd over het ontdooien van de zeer omvangrijke be vroren vorderingen die zij voor hun leveranties in de afgeloopen maanden ontvingen. Onze expor teurs in het Westland en elders hebben tezamen een dikke / 50 millioen op het Sonderkonto en diverse ..Zwischenkonti" staan, en kunnen zich vleien met de hoop dat. als alles goed gaat en uit de stortingen van onze importeurs in de clearing regelmatig 10 pC't. voor hen wordt afgehouden, over ruim een jaar zij hun geld binnen kunnen hebben. Maar dan ook alleen maar wanneer alles naar wensch gaat. Met andere woorden, Duitschland is erin geslaagd voor een paar honderd millioen kersversche cre dieten te krijgen, niet-opeisehbaar natuurlijk. maar geblokkeerd zooals alles wat eenmaal in dit land aan actief wordt gebracht achter slot en gren del gaat. En met die credieten werden de grondstof fen en levensmiddelen gekocht waarom men zoo zat te springen. Heel knap, des te knapper omdat de ook reeds berooide crediteuren die aldus hun laatste cent aan den grooten schuldenaar gaven. Ixeelemaal niet van plan waren dat te doen. Die credieten zijn nooit als credieten verleend, men leverde goederen in het vertrouwen betaling te krijgen, maar de betaling bleef uit, en als een debi teur niet betaalt geniet hu crediet, zij hét dan met of zonder instemming van zijn schuldeischers. Goed vertrouwen Zijn nu werkelijk die handelaren-geldschieters, maar in goed vertrouwen achter die betalingsbelofte aangesukkeld om plotseling op te schrikken en te zien dat zij op die belofte maar steeds meer hebben voorgeschoten, terwijl de belofte nog een belofte blijft en even ontastbaar en platonisch is als voor heen? Waren die exporteurs dan zoo dom en naïef, en indien neen waarom zijn ze er dan ingeteerd? Eerlijkheidshalve moet toegegeven worden dat de coulance" van deze leveranciers om met de levering door te gaan; terwijl geen onmiddellijke betaling volgde, dit keer niet was uitgelokt door .,VorBpiegelung falscher Tatsachen" van Duitsche zijde. Om onze exporteurs als voorbeeld te nemen, deze wisten drommels goed dat het provenu van hun verkoopen werd gestort op Sonderkonto en dat de liquidatie daarvan afhing, eerst van den verlcoop van ,,bankmarken" aan importeurs, daarna van de stortingen in onze autonome clea ring. Dat nu in Juni en Juli die verkoop van bankmarken sterk verminderde is een feit dat men wel niet alleen aan Duitschland mag verwijten, doch men mag aannemen dat n van de oorzaken ten minste was dat Duitsche exporteurs meer en meer in guldens gingen factureeren, hetgeen geschiedde op instigatie van de Reiclxsbank. natuurlijk wel niet met de directe bedoeling om ons Devisenabkommen te torpedeerén. maar de consequentie was daar niet minder ongunstig om. Daartegenover staat weer dat de tweede oorzaak van de stagnatie in den verkoop van bankraarken. betaling door Nederlandsehe import eurs met het veel goedkoopere bankpapier. zeker niet door de Reichsbank in do hand werd gewerkt: integendeel de aanwending van grootendeels gesmokkeld bankpapier was haar een doorn in het oog, omdat het immers geen deviezen inbracht. Onze lm- en exportverhouding met Duitschland Maar intusschen zat die exporteur met de toe zegging dat het pro venu vnn zijn export via het. Sonderkonto tonvolle zou binnenkomen, en hij huppelde vroolijk achter die attractie aan. Dat het nu tenslotte zoo falikant is uitgeloopen hebben wij helaas tendeele aan onszelf te wijten. Toen begin 1933 het Sonderkonto werd gecreëerd waren we er allemaal van overtuigd, dat. gezien onzeim-en export verhouding met Duitschland. de liquidatie niet de minste moeilijkheid met zich zou brengen. In de laatste maanden veranderde de situatie grondig, tendeele door de minder gunstige in- en uitvoerverhouding. anderdeels en voornamelijk door de opgemelde bijzondere factoren. Deze laatste gaven den doorslag want vast staat wel dat. indien wij tijdig door clearing gezorgd hadden dat hetgeen onze impoteurs aan Duitschland te betalen liadde.n ook werkelijk werd verrekend met wat de expor teurs te vorderen hadden, er geen groot geblokkeerd saldo zou zijn gebleven. Maar men liet den toestand geruimen tijd aan de vrije ontwikkeling over. waardoor het saldo op Sonderkonto steeds opliep. Vroeger ingrijpen met de autonome clearing die nu op 15 Augustus hals over kop werd ingevoerd zou eenigo tientallen millioen binten du blokkade hebben kunnen houden. Daarbij is het trouwens niet gebleven, want ook na de invoering van de clearing is het saldo nog verdei' opgeloopen. Ten deele is dat wellicht toe. te schrijven aan de gewij zigde verhouding tusschen in- en uitvoer, waarvan de laatste door bijzondere omstandigheden (qogstresultaten in Duitschland o.ui.) sterk steeg, terwijl de eerste terugliep. Maar ook het systeem van onze autonome clearing is daaraan debet. Bepaald werd immers dat in de clearing gestort moest worden de koopsom van goederen diéna 15 Augustus uit Duitschland werden ingevoerd. Dat beteèkende dat nog wekenlang verreweg het grootste deel van den betalingsstroom naar Duitsch land buiten de clearing bleef, omdat toen immers voornamelijk nog goederen werden betaald die voor genoemden fatalen datum in ons land waren ge komen. De beteekenis van hot leverantiecrediet in PAO. 1 OE QROENE No. 2992 O. ~. y. l o. 11. 13. 15. 1 6. . l f>. iy. Inhoud C. A. Klaasse, Duitschland en zijn schulden. Prof. Dr. D. Cuhen, De anti-jüdischer Krieg". L. J. Jordaan, De \ederlandscli~Duitsche Handelsbetrekkingen. Kd. de Xève, Voor en tegen de verruiming. >'an den verhoop op Zondag. ? Prof. Dr. J. H. Scholte, Leeuwen om Marchant. B. van Vlijmen, Frankrijk Italië. Presto, Bij het jubileum van de K.L.M. Dr. Jac. l'. Thijsse. Kerken. Mr. Frans Coenen, Staatshoofdbeleedioing. Melis Stoke, De spelregels van Marchant. Constant van \Yessem, Concertgebouw; U'agnervereeniging. Mr. H. Scholte, Over TrudiSchoop. L. J. Jordaan, Het malle van het geval. Mr. M. Kann, Apologie der reportage'. Kranenburg. De Heer Kranenburg ziet de wereld Charivaria. Ellen Kahn, De beschroomde maskerade. Albcrt Heiman, Ga niet naar Mallorca. l'it het kladschrift van Jantje. Alida Zevenboom, Craqttante croaitctjes. Letterraadsel. Parijsche autolentoon~ steil i n». Omslag: Spt'lpi-iiliemen. T: ntoonstellin^ n. Viooltjes Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGERS Let op c/en naam / GEEN FILMS MEER AAN BOORD Aansluitend aan onze enquête over de brand gevaarlijkheid onzer mailbooten kunnen wij thans mededeelen, dat de ? Rotterdamsche Lloyd be sloten heeft, voortaan geen filmvoorstellingen aan boord meer te organiseeren, dit verband is bij het vaststellen van het stort ingscriterium waarschijnlijk geheel over het hoofd gezien. Hetgeen echter tot gevolg had, dat weer kostbare inilljoehen op de oude manier werden betaald, waarvan om de opgemelde redenen een groot deel buiten het bereik van de bankmarkeii bleef. Het is natuurlijk waar dat exporteurs in hun ijver «mi zaken te doen wel eens geneigd zijn over het binnenkomen der vorderingen wat optimistisch te zijn, en raadge.vingen tot matiging in den wind te slaan, maar eerlijk gezegd zijn die raadgevingen althans in het openbaar nu niet erg dringend ge weest, en althans, zoozeer in algemeene termen gehouden dat zij weinig schrik inboezemden. Met dat al heeft Schacht nieuw crediet gekregen wat een paar maanden geleden niemand zou hebben willen gelooven, maar het is een beroerd idee dat hij toch eigenlijk niet alleen op het ezelwagentje heeft gezeten!