Historisch Archief 1877-1940
l
fc^rwffii'rrJit]Li
N
v
D. WEEGEWIJS'
STEENHOUWERIJ EN FABRIEK VAN M ARM ER WERKEN
GRAFMONUMENTEN
SCHOORSTEENMANTELS
MARMEREN WASCHTAFELS
AMSTERDAM
RAPENBURG 44
TELEF. 42662.
N.V.VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ
? OPGERICHT A2 1894.
-' AMSTERDAM .C-KEIZERSGRACHT 570.
INBRAAK; BRAND; ONGEVALLEN-EN
WATERLEI Dl N GSCH ADE VERZEKERING.
N.V. Bankierskantoor van LISSA & KANN
LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG
Aan- en verkoop en administratie van effecten
Loketten ter berging van waarden
N.V. TRUST- EN SAFE MAATSCHAPPIJ
LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG
Bewind voering ten behoeve van derden
II. DE HAARLEMSCHE
HYPOTHEEKBANK
Leden der directie: ^figü^ Mr. A. S. MIEDEMA,
P. H. CRAANDIJK en A. E. THIERRY DE BYE DOLLEMAN
Hypotheken f 39.662.146
Pandbrieven f 39)640.100.
Reserves . . f 1.056.432.
U hebt waarschijnlijk niet
het plan de hergen
in te gaan
DOCH indien dit wel het ge
val was, dan zou een Opel
U er brengen in het aan
genaamste comfort, dank zij de
veelgeroemde afgestemde veeriug.
Hebt U de nieuwe OpeJ nog niet ge
probeerd ? Dan hebt U werkelijk vee)
gemist. Wij zullen niet trachten U te
beschrijven welk een aangename sen
satie dat is. doch we raden U sterk aan
het eens te doen.
Kies dan eerst een mooien rechten
weg uit met onberispelijk wegdek, draai
daarna plotseling een bijzonder slechten
weg in en let dan op de ideale ligging
en het rij comfort van Uw wagen, ten?
gevolge van de afgestemde veering.
Probeer de nieuwe' Opel vandaag.
Het zal een bron van genot voor U zijn :
het zal U tevens 'eeren. op welke wijze
U voor weinig geld kunt genieten van
het up-to-date comfort, dat een moderne
nuto U bieden kan. '
Let op deze karakteristieken :
Aslooze voorwielophanging
Hydraulische vienvielremmen
Stabilisator der achterveering
Afgestemd? veering
Dubbel doorgezet frame
Ingebouwde koffer
risher tachtvrij ventilatiesysteem
? * * *
Een van de 6 Opeis, modellen 1934, die m hei begin
van den zomer deelnamen aan den ^-daagschen Har:
bergrit^ in welken zworen bergrit zij alle zes zonder e^ 't
enkel strafpunt de finish bereikten. Sedertdien hebben de
Opeis 1934 ook in den Internationalen Alpenrit opnieuw . . . .... T, , ..
het overtuigend bewijs geleverd van hun buitengewoon hoe gemakkelijk U dat tegenwoordig
ttestatievermogen en betrouwbaarheid. doen kunt.
3ank zij de G.M.A.C. is bet niet
noodig Uw nieuwe Opel a contant te be
talen. Laat ons U maar eens vertellen
GENERAL MOTORS CONTINENTAL S. A.
N.V. Bataafsche
Hypotheekbank
AMSTERDAM
Anno 1880
Qe.fl uit togen
4 % PANDBRIEVEN
In «tukken van
f10OO,-,f5OO,-on f100,-.
Coupon* Januari en Juli
Zie den bon op pag. 3
van het omslag
H.V. Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZEE.
Uitgifte van
4% Pandbrieven 100%
Jaarlijksche uitloting 4°0
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie:
Mr. H. H. C. CASTENDIJK en
L MOSSELMAN
Qepl. Maatich. Kap. Fl. 5OO.OOO..
. waarop gestort . . . ,, 10O.OOO.»
Pandbr. & Hyp. pl.m. 4.4OO.OOO,.
Reterve» pl.m. . . . ,,
29O.OOO.ABONNEERT
U OP
DE G R'O ENE
AMSTERDAMMER
Het betalingsverkeer met Duitschland
DE GEMAAKTE FOUTEN
C. A. Klaasse
D K criliek op hut regeeringsbeleid inzake het be
talingsverkeer met Duitschland is nog steeds.
niet verstomd, evenmin is do stroom van
vt'i-langens die worden uitgesproken met betrekking
tot de wijze waarop het beat aan de moeilijkheden
der benadeelde exporteurs is tegemoet te komen.
gestuit. Wat de critiek betreft moet geconstateerd
?worden dat deze in verschillende gevallen ongemo
tiveerd is en blijk geeft van volslagen gebrek aan
inzicht in de materie. Wanneer b.v. verscheidene
critici de regeering verwijten dat zij pas zeer laat de
importeurs heeft opgewekt om toch zooveel moge
lijk ..bankmarken" voor de betaling van importen
aan te wenden dan kan men daartegenover stellen
dat het verwonderlijk is dat berhaupt ooit zulk
een opwekking het departement heeft verlaten.
Verscheiden importeurs hadden Vóór de desbetref
fende stimulans van de regeering nimmer van
bankmarken gehoord; had de regeering hen eerder
daarop opmerkzaam gemaakt dan zouden zij veel
eerder tot het gebruik daarvan zijn ovorgegaan
tot heil van de exporteurs die op liquidatie van het
Honderkonto zaten te wachten, aldus de critiek.
Maar men vergeet daarbij, dat men vrijwel zeker
1v»n aannemen, dat in meer dan 90% der gevallen
waarin bankmarken gebruikt mochten worden dit
ook geschiedde, maar dat het zeer goed mogelijk is
«lat de betrokken importeurs dit nimmer hebben
bemerkt. De marge die door de banken tusschen
gewone vrije marken en deze bankmarken werd
gecalculeerd was niet zoo heel groot, zoodat in tal
van gevallen de importeur zich niet gerealiseerd
zal hebben dat hem andere dan gewone vrije mar
ken werden geleverd. De technische wijze van
overrnaking was immers volkomen gelijk.
In eigen belang hebben de banken daar waar het
maar mogelijk was gezorgd voor aanwending van
bankmarken hetzij om een concurreerende offerte
te kunnen maken, hetzij terwille van eigen marge.
Wanneer deze marken in vele gevallen niet zijn
gebruikt dan is het omdat in een groot aantal ge
vallen in toenemende mate de Duitsche verkoopers
in guldens factureerden voorlichting terzake
van de dan toch nog bestaande en voor den impor
teur voordeelige mogelijkheid om bankmarken to
gebruiken ware zeker op haar plaats geweest
terwijl in vele andere gevallen de importeur zijn
schulden met bankpapier betaalde, waarvan de koers
vaak 5 tot zelfs 10% lager was dan die van bank
marken. Dat men in deze laatste gevallen de im
porteurs door een opwekking tot het gebruik van
bankmarken daartoe zou kunnen brengen is wel
hél onwaarschijnlijk. Dit zou erop neerkomen, dat
men onder de importeurs een collecte hield tot
steun aan de exporteurs. Wanneer men het gebruik
van bankmarken werkelijk had willen stimuleeren.
dan zou daarvoor maar n middel zijn geweest,
het'middel dat altijd .het best werkt: de prijs. Zou
- men den afgïftekoers dusdanig hebben gesteld dat
de importeur voordeoliger deze marken kon koopen
dan b.v. bankpapier, dan zou de accumulatie waar
schijnlijk nimmer in dezen omvang zijn ontstaan.
Verwijten aan de regeering
Wanneer.men de regeering terzake iets wil ver
wijten, dan zouden dat twee punten kunnen zijn:
in de eerste plaats het feit dat aan het nemen van
maatregelen eerst werd gedacht toen het
Sonderkonto al een flink saldo aantoonde. Gezien den opzet
van de toen bestaande regeling, die in verband met
den relatieven omvang van import en export uit en
naar Duitschland absoluut rond moest loopen, was
«en eenvoudige controle op het saldo afdoende om
hiaten aan te toonen. Zulk een dadelijk werkend
alarmstelsel heeft men blijkbaar niet gehad.
De tweede fout was, dat toen de clearing per 15
Augustus! werd ingevoerd, dit geschiedde op een
wijze waardoor nog ongeveer een maand lang maar
uiterst weinig Werd gestort omdat niet hét tijdstip
van het vervallen der verplichting, doch het mo
ment van invoer als criterium werd aangegeven.
Dit laatste moment klemt temeer omdat, toen voor
'kort de verdragsclearing in werking trad. het crite
rium werd verplaatst, zoodat de export in het tijd
vak van de. autonome clearing wel heel weinig kans
heeft gekregen om uit de importen betaald
t«worden. Kn tenslotte is dit alles nog eens verscherpt,
doordat het ('learinginstituut nu zooveel mogelijk
storting in de ..nieuwe clearing" tracht te verkrij
gen ook al is de vervaldag der betrokken verplichtin
gen, nog voor 24 September gelegen. Tet-wijl daar
entegen in Duitschland angstvallig op dat criterium
der vervaltermijnen wordt gelet en nu nog steeds
stortingen op Sonderkonto plaats vinden.
En tenslotte kan men zeer zeker ook de regeering
verwijten dat er absoluut niet voldoende is gewaar
schuwd, dat de ernst van den toestand niet ter ken
nis van exporteurs is gekomen. De publicatie van
enkele cijfers had deze terughoudend kunnen ma
ken. Er zullen ongetwijfeld wel enkele roekeloozeii
zijn geweest die zich ten departeuiente hebben doen.
voorlichten, daar een zwart gezicht te zien kregen,
maar om het door Minister Steenberghe genoemde
knipoogje vroegen, uoch de groote meerderheid der
exporteurs, die niet telkens ging vragen hoe het
nu wel liep, heeft nimmer een waarschuwing gekre
gen. Zoodat er dus ongetwijfeld van regeeringszijde
fouten zijn gemaakt.
Moet de regeling veranderd worden ?
Vrage,: moet de regeling van de clearing ver
anderd wolden door na niet-ratificatie of opzegging
van het verdrag voor het Sonderkonto preferenties
te bedingen die verder strekken dan de 10 pCt. die
nu voor de liquidatie worden gereserveerd? Men
kent het motief van de regeering om den nieuwen
l
Theologen geridderd
Afscheidsfeest 1934
Het eeuwfeest van uo Afscheiding van 1834 is
de vorige week luisterrijk gevierd door het daar
mede sympathiseeremie '-.'«-reformeerde deel onzer
natie.
Bij.die gelegenheid heeft onze minister-president
ee'ne groote herdenkingsrede gehouden.
Hadde hij zulks alleen g<>daan om uiting te geven
aan zijn persoonlijke overtuiging, men had er
geen bezwaar tegen kunin-n maken en had zich
wellicht slechts afgevraagd <>f in dezen tijd van
strijd om nationale eeuheiil. waaraan alk-iwege zoo
groote offers moeten word'»«n gebracht, de leider
onzer Regeering, wel de meest aangewezen persoon
is om zulk een redevoering te houden.
Kr was echter meer. Bij (b-ze rede was de
Rege^ring nog door twee ander»- haver leden vertegen
woordigd en een dezer. nl. de r.k. minister van
Justitie. Mi', van Schaiek. reikte aan een
hoogleeraar aan de Theologische School te Kampen en
den predikant der gereformeerde kerk te Arnhem
een ridderorde uit.
Zonder nadere toelichting dan dat dit geschiedde
wegens de verdiensten der afscheiding Voor het
staatkundig en maatschappelijk leven.
Welke verdiensten i1'Niet de geloofsverdiensten.
want deze kunnen niet met een ridderorde beloond
worden, gelijk ieder wel weet. Dan blijven over de
verdiensten van de theologie der afscheiding (of
eigenlijk die der doleantieV) blijkens het feit, dat
twee theologen geridderd zijn.
Deze theologie kan echter, althans in de oogen
van de groote meerderheid van ons volk (dat
nietof anders theologisch denkt) niet de door den
.Minister van Justitie genoemde verdiensten hebben.
Dit leidt tot de conclusie, dat hier de theologie
om haars zelfs willen wordt geridderd.
Wie meent, dat ons volk ten onrechte vaak een
vertheologiseerde natie wordt genoemd, moet het
betreuren, dat van Regeeringswege dit stempel
weer wordt opgedrukt.
Te vreezen is, dat thans naast de ..rabies
theologorum" een Van regeeringswege bevorderde
hybris theólogorum" haar, intrede zal doen en dat
wij binnenkort niet met geloof en verstand, d. i.
met wijsheid, doch door theologen geregeerd
? l zullen worden. F. HEEMSKERK
PAG. IS DE- GROENE No. M94
export te laten voorgaan. Nieuwe export bete.ekent
het op gang houden van de bedrijvigheid, beteekent
uitoefening van koopkracht door allen die bij den
uitvtHjr belang hebben tot vrijwel het volle bedrag
van den export,
Incasseering van oude vorderingen beteekent op
zichzelf nog in het geheel geen aanwending van
koopkracht. Voor dit economisch argument is iets
te zeggen. Kn in the short» run, waarin men beoogt
de economische machine op gang te houden.
is er zelfs zeer veel voor te zeggen.
Wanneer echter de consequentie zou zijn, dat do
oude vorderingen heek-maal niet binnenkwamen.
dan zou het daa'rmee samenhangende
kapitaalsverlies natuurlijk op den duur wel invloed hebben
op de koopkrachtsbesteding der exporteurs. Maar
tenslotte wordt van den import in elk geval 10 pCt.
opzij gezet, zoodat. zoolang er nog maar in voer is.
de liquidatie blijft doorgaan; het kan lang duren.
maar het komt er.
Een ernstiger bezwaar tegen de redeneering der
regeering is dit: vele exporteurs kunnen door de
blokkade van het Sonderkonto hun export niet
regelmatig voortzetten omdat hun liquiditeit
en dus hun f inancieringsmogelijkheid van nieuwen
uitvoer is vastgeloopen. Dat is een zeer ernstig
argument want het beteekent dat het beoogde
doel: tegen eiken prijs standhouden van nieuwen
uitvoer niet woidt bereikt. Maar wanneer men
zich nu afvraagt wat er in dat geval gebeurt.
dan is de conclusie.dat. indien inderdaad nieuwe
export op deze wijze wordt belemmerd, uit de
clearing juist een evenredig bedrag meer vrijkomt
voor liquidatie van het Sonderkonto. Hoewel het
verdrag daaromtrent niets bepaalt en de regeling
van deze liquidatie in het geheime protocol staat.
schijnt men toch te mogen aannemen dat. indien
de clearingrekening hier een saldo overlaat, dit
boven en behalve de 1U pCt. die in elk geval
voor dit doel bestemd worden, voor de oude vor
deringen wordt gebruikt.
De situatie is dus zoo: of er komt nieuwe export,
of. indien dat om een of andere reden niet
geschiedt, er wordt uit Sonderkonto afgelost.
Zoodat men eigenlijk kan zeggen dat de ex
porteurs althans nï» groep de keus tusschen
beide in de hand hebben.
Garantie voor de geblokkeerde saldi
Dan is er tenslotte nog de vraag of. indien wij
al niet de regeling anders willen maken, er wellicht
aanleiding is om de saldi, die nu geblokkeerd
zijn door de regeering, te doen garandt-eren. Dit
punt staat natuurlijk mede in verband met de
..schuldvraag". Wij constateerden hierboven dat
inderdaad de régeeiting. door verschillende fouten
te vermijden, de stijging van de geblokkeerde
saldi tot het huidige peil had kunnen voorkomen.
Doch het veilige argument dat haar moreel tot
iets zou binden ware een positieve misleiding
ten aanzien van de resultaten der clearing. Dat
niet eerder, afdoende maatregelen genomen zijn.
de clearing te lang werd opgeschort enz., is te
betreuren, maar dat geldt ten opzichte van alle
crisismaatregelen. De boeren hebben toch destijds
ook niet gezegd dat indien de taiwewet eerder was
ingevoerd zij" minder verloren zouden hebbeu.
zoodat het verschil door de regeering moest wor
den bijbetaald. De vraag in dezen is alleen of het
oploopen van het Sonderkonto positief aan de
regeering te wijten is.
En hoewel ongetwijfeld gezegd mag wolden.
dat er uit Den Haag onvoldoende gealarmeerd is,
kan men heel moeilijk zeggen hoe het verloop zou
zijn geweest indien dat wel gebeurd was. In elk
geval lijkt de schuldvraag niet zoo positief te beant
woorden dat van eenige moreele verplichting ?
sprake is. Nu zou er nog een economisch argument
kunnen zijn om de helpende hand toe te steken.
Zulk een motief zou gelegen kunnen zijn in het
vastloopen van den export op de blokkade der oude
vorderingen. Maar met betrekking tot dat punt
kwamen wij juist tot de conclusie dat, indien en
voor zoover dat inderdaad zoo is, een evenredig
bedrag dier vorderingen automatisch binnen
komt l Zoodat de regeering zich nog wel twee
maal zal moeten bedenken alvorens deze risico's
over te hemen ten laste der genieenschap.
MILAAN * HOTEL DU NORD
EERSTE KLAS FAMILIE-HOTEL BIJ HET STATION
RUSTIGE LIGGING - MATIGE PRIJZEN - GARAGE
l
PAG. M DE GROENE No. 7994