Historisch Archief 1877-1940
Van Sport, Spel en Strijd
FIETSEND AMSTERDAM SLUIT
DE GELEDEREN
HOE
ONTSTOND
DE
FIETS
D
Loopen" in cirkels
Liever zelf rijden dan ge
duld worden Hoe je
het vroeger niet leerde
Een rollende furie:
Eén op de drie Amster
dammers fietst.
E mensch kreeg twee boenen
om zich voort te bewegen. Hij
doet dit door het eene been
voor liet andere te zetten en dat ande
re elastisch over te trekken, terwijl
het eene als hefboom fungeert. Zoodra
dit mechaniek continu en onbewust
werkt, verklaart zijn moeder vol trots
dat hij loopt". Nu is het eigenaardig
dat mensclu-ii, die deze kunst tot in
tieme vreugde van het gezin verstaan,
weldra harder en langer willen loopen
dan andere menschen. want snel
heid" heeft door alle eeuwen heen
haar bekoring gehad. Van trippelen
en wandelen slaat hij nl gauw over in
Eigenwijze fietsers
draven en hollen, waartoe het mecha
niek in maximum tempo wordt opge
voerd, lugvperfectioneerdon stijl komt
deze haastige mensch als athleet uit
op de racebaan. Ziedaar de oorsprong
van den klassieken Marathonloop.
Behalve beeiien om te loopen heeft
de mensch hersens om te denken en
zoo kwam hij tot de conclusie dat in
zijn techniek twee factoren remmend
werkten op de gewenschte
snelhvidsprestatie: zijn gewicht en zijn gestalte.
Het htjfbooniboon hevelt immers na
eiken stap het volle gewicht van zijn
lichaam over. eii'dit lichaam is door
zijn vertikalen stand een
on'gewenschte windvangfr. Hoe zou hij zijn li
chaamsgewicht van zijn hardloopende
boenen kunnen afleiden ou hoe zou hij
INHOUD
1. H. S, v Houten, Minister Dr. Cijfer.
2. W. M. C. VÏasman, NicuwGuinea,
blanke kolonisatie. O. v. T., Toe
gepaste Kunst.
3. L. J. Jordaan, Amsterdamsclie
gemeentelooncn.
4. J. A. Bierens 'ie Haan, Dieren
: achter iralies.
5. J. van 'Nijlen, Het dagboek van
And réG i de. CHarivaria.
6. A. Plasschaert, Schilderkunst.
Melis Stoke, Springende boonen.
7. Albert Heiman, Gevoeligheid, Geejt
acht. B. van Vlijmen, De
triomphtocht van de Uiver".
9. Charivarius. De slechte en goede
biljarter.
10*11. C. G. de Kat, De
Handicapjormule in de Mtlbourne-race.
Dr. J. Schoemaker, Vermoeidheid
van materialen.
12. Henrik Scholte, En toch gelachen.
13. L. J. Jordaan, Bioscópy.
14. Ik zeg.
15. G. 'A. Klaasse, Nieuwe pogingen
van het Goudbloc. O. v. T., Toe
gepaste kunst.
16. Ellen Kann, Ch. Kohier en haar
nieuwe woning. E. van Lokhorst,
De nurks en de practijk der mode.
17-18, W.
WijnaendtsFrancken-Dyserlnck, De vrouw in lut-Dèrde Rijk.
19. Kladschrift van .Jantje. Alida
Zevenboom, Croquan1et croquetjes.
20. Presto, Kijwielsport.?Letterraadsel.
dit lichaam tijdens de voortbeweging
in stroomlijn kunnen wegwerken?
De opgaaf kwam hierop neer: Geef me
een steunpunt in een cirkel. En het ant
woord luidde: bouw een zadel in wielen,
en je hebt een fiets".
liet eene-been-voor-het-andere maalt
nu vrij van drukkenden ballast, ronde
wieltjes snijden de wind als ,.lucht"
en als je met je neus op het stuur gaat'
liggen, wordt het heele geval zoo glad
als een regemvorm. zoo lang als een
Zesdaagschc. en zoo snel als wielen
draaien kunnen. Eii als je rechtop
blijft zitten ..wandel" je met het
gemak van een gesmeerde molen.
Zoo heeft de fiets, als ideaal instru
ment voor toerisme en snelheidswaan,
de wereld veroverd.
EIGEN BAAS
De praktische Amsterdammer, die
niet alleen thuis maar ook op straat
liefst zijn eigen baas blijft, heeft de fiets
in de eerste plaats als nuttig vervoer
middel geannexeerd.
Wandelen is in het uitgestrekte
Mokum te tijdroovoiul geworden; het
namvgebouAvde centrum spot met de
eischeii van oen normaal autoverkeer,
dat voor de massa bovendien te duur
is. en de tram,' eens populair, heeft
zich neergevleid iu een comfortabele
exploitatie voor overheidspersoneel,
waarbij de passagier als noodzakelijk
kwaad wordt geduld. In plaats van
te ..mogen" meerijden, verkiest de
Amsterdammer zélf te rijden en neemt
zijn rijwiel, waarop hij alleen afhan
kelijk is van zijn eigen luimen. Er.
blijven natuurlijk wel ecnige onaan
genaamheden iiv den
VOVIH van eigenwij/u
verkeersagenten, on
bescheiden voetgan
gers (die zirh verbeel
den op bepaalde pun
ten ook nog ««ens te
mogen («versteken) i-n
venvaamli' '.automobi
listen (<li<> ei1 graag wn
spat bord voor o\vr'
hebben om jt« oven op
het trottoir te wip
pen);, maar dat alles
noemt niet weg. dat de
Amsterdam'nier bij zijn rijwiel zweert.'Fietsend
Amsterdam sluit di» gelederen.
DE WERKMIEREN
Een kwart eeuw geledon li»orde j«
nog fietsen op het plankier A'au een
rijwielschool. waai' een gewichtige in
structeur je zoo stt'vig in een loeren
gordel vastsnoerde, dat hij je juist
belette het natuurlijk evenwicht te
vinden. Naarmate de groep losser
werd ? niet te gauw vanwege do
noodzakelijke leerschool kreeg j o,
meer gevoel voor de balans. 011 ja, na
een paar Weken reed je zoo maar
inéns los". Tegenwoordig komen
we al los ter wereld en fietsen' we dus
krachtens natuurrecht. Vroeger, kreeg
je een fiets als je op de H.B.8. kwam
en nu kan je nauwelijks loopen, of je
wordt al in een mandje of op het stuur
meegevoerd. Een jongen van zes zon
der fiets is ietwat achterlijk, en een
zestiger diéniet meer fietst, wordt voor
kindsch verslet en.De f ietswoede is in de
hoofdstad uitgeslagen tot een furie.
Van de 800-000 inwoners hebben er
nagenoeg 250.000 een achterwiel aan
den fiscus geofferd, waaraan zij het
recht ontleenen het verkeer in de
spitsuren volkomen te ontwrichten.
j.Straatvlooien" noemt de automobi
list ze minachtend, en voor den
opgejaagden voetganger zijn ze de
rol'beroerte".
Een zestig er die
fietst
BLOEMISTENSPUITEN
HOLLANDIA"
NEDERLANDSCH
FABRIKAAT
N.V. _
FABRIEK ESPANA
VH
SPANJAARD&Co.
UTRECHT
Letterraadsel
Uit onderstaande lettergrepen moeten' 22 woorden worden gevormd,
wier e en Ie letters, de laatste van beneden naar boven gelezen, een vers
van M. Nijhoff vormen (ch is n letter).
al - berg - ei - de - de - del - delf - der - dig - duo - dorp - e - een - ef - el
fen - f red - gaal - gast - gat - ge - gen - gend - hal -. huis - in - is -ja - kat
ke - kruid - la - li - loos - mans - man - mee - na - naat - nach - neu - nu
ob - 011 - ra - re - ren - roe - sa - speer ? sti - stof - te - te - ter - ter - to
tort - twee ? vig - vou - vrouw - zei.
Omschrijving. 1. ziekenhuis, 2. stad in Duitsehland. 3. bescheiden, 4.
vloeistofmaat, 5. onvoorzichtig, G. adellijke dame. 7. zeestraat, 8. dorp in ons
land* 9. koppig, 10. mineraal, 11. vogel, 12. menschenschuw, 13. glad*
14. dubbel, 15. distilleerkolf, 10. jongensnaam. 17. turn werktuig, 18. amphibie,
19. waternimf, 20. zonder medelijden, 21. plant, 22. bijbelsche figuur.
Voor de inzenders van de goe.de oplossingen zijn ais prijs beschikbaar:
Boekwerken of Grammofoonplaten
Inzendingen, liefst op een briefkaart, vóór Woensdag a.s. 2 uur. Op
adreszijde vermelden: Oplossing letter raadsel.
Oplossing IJctterraadsel.'
Wel vaak heb ik gezongen
Voor menig droevig hart.
1. Walti-r. 2. emeritus, o. lezaret, 4.. A-erhemelte, 5. aangenaam. U. abrikoos,
T.karveel, S. liagedis. 9. entomoloog, 10. bepraten, ll.iridium. 12. kangoeroe,
Ki. gading, 14. evenwijdig. 15. zadel, l B. ootmoedig, 17. narrig. IS. gedoogen,
19. expositie, 20 nerveus.
Prijswinnaar werd na loting. P. J. Apken. Zwolscheweg 27a. Deventer, die aan
het secretariaat van de redactie, doch zonder vermelding Letterraadsel, gelieve
op te geven wat verlangd wordt.
(J. Crussaert.
De zwijntjesjagcr
Maar met inachtneming van ieders
reenten vormen onze fietsers een
prachtig leger van nijvere werk-'
mieren, die aan
het A m
sterdatuselu- straat
beeld een spor
tief aspect ge
ven, zooalsmen
dit in g een
plaats ter we
reld vindt. De
fiets is een le
vende schakel
van Huis tot Arbeid geworden
en tusschen deze vaste polen biedt
zij een kostelijk amusement voor
flirten, vrijen, converseeren, kiften
en sportieve uitstapjes.
En het laatste woord is aan mij!.
lacht de zwijntjesjager, die met een
knipoog van fiscus en rijwielstalier
in de fietshausse een rendabel object
vindt.
ONZICHTBAAR"
Wat denkt u van het nieuwe
onzichtbare slot? vroeg ik den
zwijntjeskoning.
Sport is sport meneer, wij leeren
de menschen zorg en een beetje hart
voor hun karretje en 't is dus ook hun
goed ivcht van DUS oplettendheid te
eischen vóórdat we een zwijntje tikken
Maar dat nieuwe slot?
Ja, u weet wel... waard oor het
stuur vaststaat, zoodat je over. de
vlakte gaat als je weg wil rijden.
Asjesostombent. maar dat doe
je natuurlijk niet. Zijn we zonder
auto. dan probeer je eerst effe of 't
zwijn z'n kop draait, en zijn we met
een auto dan wordt de zaak nog,een
voudiger: inladen zonder zwaaiend
voorwiel, even onzichtbaar als dat
mooie slot.
- Maar....
-?Zaken zijn zaken meneer, en zeg
aan dien uitvinder dat ik een goede
tip voor 'm' heb. Maar ik ben niet
goedkoop, Want daarvoor is 't risico
in mijn bedrijf te groot.... Ziet u dat
glimmende zwijntje aan den overkant
staan? Neem me niet kwalijk, maar
ik mag m'n tijd niet langer verpraten...
De menschen willen nu eenmaal be
stolen zijn en je mag zóó'n kans toch
niet laten glippen. Waarom zetten ze
die dingen ook op rolletjes?
Hij werd onzichtbaar", evenals
het zwijntje met het geheime slot aan
den overkant. En fietsend Amster
dam sluit suizend de gelederen.
? PRESTO
PAG: 20 DE GROENE NO. 2995
eGroen
3 November 1934
Amsterdammer
58e Jaargang
Weekblad voor Nederland onder Hoofdred. van A. C. Josephus Jitta. Redacteuren:
L. J. Jordaan en M. Kann. Secretaris der Red.: C. F. van Dam - Keizersgracht 355,
Amsterdam C. - Tel. 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000 - Opg. m 1877
Teekening door L. J. Jordaan
iffifi
i) l
SPELLING-ZESDAAGSCHE: DE LAATSTE RONDE"
1.
;L