FA F. SINEMUS Leidschestraat 2O-22 AMSTERDA M-C. UITGEBR. COLLECTIE ULSTERS VANAF Fl. 57.50 Dieren achter tralies Dr. J. A. BIERENS DE HAAN OOK bij ons xijn zij talrijk, die romantische zielen, die in eon dier dat door don monsch in een kooi of hok gehouden wordt. een- Honivttrd in den kerker van < hillou 'of oen Napoleon op St. llelona zioiv. Romantisch, omdat do/.c voorstellingen niet gebaseerd zijn op een kennis van den waren aard 011 do behoeften van hot dier. 'maar op eigen-meiiseliolijke gevoelens, die /.onder veel critiek in hot dier iiigefantaseerd worden. Men meent dan, dat het dier oen voorstelling van on een herinnering aan de vrijheid hooft on deze mist on betreurt (waarbij' dan over het hoofd gezien wordt dat oen groot gedeelte van de dieren die door menschen in kooien gehouden worden in gevangenschap geboren zijn on dus nooit een grootere vrijheid gekend hebbon), en vindt hot wreed «lat do. mensch om eigen genoegen hot dier van een van zijn hoogste' goedoren berooft. Voor zulkon zou de lectuur van bot o'ndei vermelde boek l). geschreven door den' directeur van don fraaion on modernen dierentuin te Kdinburgh. een nuttige lectuur zijn. nuttig.om de . gezonde denkbeelden die er in ontwik keld worden, en dio op goede kennis en ervaring van het dier in vrijheid en gevangenschap berusten. Dr. Gillespie zet er op duidelijke wijze in uiteen dat het dier, aangenomen dat hot goed verzorgd en gevoed wordt en aan zijn eenvoudige dierlijke driften voldoen kan. hot in vele opzichten in gevangen schap juis"t voel beter heeft dan in de vrije natuur. De natuur is werkelijk' niet zoo'n idylle voor hot dier. als door lookon vaak gedacht wordt, evenmin als het leven van don natuuriiionsch /uo'n idylle is. als inoa in de tijden der Homantiek hot zich ducht. Do natuur is voor hot dier vaak moor oen hol dan een plaats van geluk. Men (leuke niet te zacht over wat het dier te lijden hooft als het. gejaagd .on ver volgd, door parasieten geplaagd, mot moeite zijn voedsel bijoenzook.on. moot, on ovemnin over hot lot van hot dier. dat daarbij zelf tot prooi van anderen wordt ! Vrijheid is werkelijk voor het dier niet synoniem met gelukstaat. on in gevangenschap hebben /.ij hot zeker voel rustiger on materieel veel boter. ?Nu is het echter natuurlijk een andere vraag, of bij bevrediging Van zijn materioolo behoeften niet andere moor 'geestelijke, behoeften onbevre digd blijven. In dit opzicht noigt voor al de lot* k tot oen vork eerde ««nthroponioi'phiseerihg.van hot. dier. Heeft hot dier behoefte aan ruimte van bewe ging, het van nature jagende dier be hoefte aan do jacht 'voor zijn geluk? Met den schrijver, geloof ik van niet. Wanneer maar oen zekere mogelijk heid tot eenvoudige luhaamsbeweging gegeven is., waartoe oen kleine ruimte al voldoende is. is het dier al voldaan. daar hot geen behoefte hooft tot hot afleggen van groot o afstanden; on de verveling van hot monotone niet kont. De vog"l blijft in hot kleine areaal van oen stadstuintje of duitiboschjo. hoe wel hij gróót e reizen zou kunnen gaan ondernemen, zoolang hij daar. maar voedsel vindt: de adelaar, van wiéii men geneigd is aan ténomen dat hij behoefte hooft hoog in de lucht to zwo. vori., doet dit niet om het mooie uitzicht to bewonderen, maar om voedsel to zoeken, on geeft het A-liepen gaarne op, als hij op gemakkelijker wijze zijn voedsel krijgen kan. Als het dier met zijn hok of kooi A-ortrouwd is, vertoont het meestal weinig bohoifte meer dit te ont vluchten. Het hok is hem tot een tehuis geworden, waarheen het zich begeeft oih te schuilen of vlucht bij bedreiging. Soms zoeken dieren zelf zoo'n rustig verblijf op. Hierover ver telt schrijver enkele aardige staaltjes uit zijn ervaring. Een adelaar, die de vrijheid bad weg te vliegen, deed dit slechts zelden en dan A-oor korten tijd, on kwam altijd weer naar zijn kooi terug. Een waschbeertje dat er in ge slaagd was een uitweg uit zijn kooi te vinden, maakte hiervan gebruik om 's nachts óp roof uit te gaan in den tuin zelf. maar kAvam altijd tegen den *""" "" ? morgen weer in zijn kooi terug, zoodat het lang oen mysterie bleef, wie do nachtelijke roover was. Van een behoefte aan vrijheid was bij deze dieren al zoer weinig te bemerken! En dan hebben de dieren in geA'angonschap nog n A-oordeel boven hun vrijere soortgonooten: doordat do zoigen'van het dage lijkse h bestaan hun ontnomen zijn be schikken zij over vrijen tijd. die hun \-aak gelegenheid geeft handelingen te A-orrichtoii en eigenschappen te kweekon, tot welke zij in vrijheid geen of minder gelegenheid hebben. Een eerste daarvan is hot spel. dat zij in geA'angenschap waarschijnlijk meer uitvoeren dan in hun natuurstaat, en waartoe schrijver ook rekent de eenvoudig rhythmisch herhaalde bewegingen, als ?.hot ..ijsboeron" in hun hok, en hot zwaaien van kop of ledematen, be wegingen waarvan wij mogen aan nemen dat zij mot 'eenvoudige lust gevoelens gepaard gaan. Tot slot wijst schrijver nog op iets, waartoe hot (lier in gevangenschap wol. maar in zijn nutuurstaat slechts zelden gelegenheid heeft. n.l. het vor men A'.aii vriendschappen on genegen heden, en dit niet alleen voor oppas sers of bezoeken A'an dierentuinen. maar ook A-OOI! lotgcnooten, en hij A-ortolt hioroA-er oen merkwaardig ge val A'an een vriendschap, die een Egyptische gans opgevat had voor oen zeolcouw. eon ATiendschap die overigens maar Arau n kant kwam. maar die maakte dat de gans niet rustte. A-oor hij een plaats naast den zeeleeuw op do rotsen veroA'erd had. Kwam hier de A'riendschap slechts A-an óón kant. in de wiondschapsv rjiouding tusschon mensch en dier zal die A-aak Avedorkeerig zijn, en ook den mensch een gevoel van geluk geven, dat zeker in rekening gebracht worden' mag bij ons oordeelOA-er het geoorloofd zijn van het houden A-an dieren in ge?vangenschap. vooral ook als zij als huisdieren het leA-en van mensch en kind A-errijken: een factor die AA'el eens over, het hoofd gezien wordt bij den strijd tegen ^het houden A'an kooiA-ogels. bij welke men A'ergeet dat de liefde A-an de burger juf f rouw A-oor liaar .kanariepietj» haar een geluk geA-en kan. dat wel opweegt tegen de nadeden A;an do A-rijheidsberooA'ing. 1) 7'. //. GiUcsiiic.. In U cniel? Hcrbcrt Jcnkinx fA<L, Lnndon., 1034. Het dagboek v'n AndréGide BOEKBE J. vanH'J'en ANDHÉGIDE is ongetwijf» l,i een der grootsten van de that,^ levende schrijvers. Men k» u bezwaren hebben tegen sommigi n zijner geschriften, maar ik gelo >f niet dat n zijner boeken «vu mensen van dezen tijd onverschillig kan laten. Niet alleen op de generai -.« die onmiddellijk op de zijne volgd ?, en tot dewelke o.a. Mauriac behoou, was zijn invloed zeer groot, maar d c invloed is onverminderd gebleven l ij de jongste generatie en is wellicut nog gegroeid. Dit is een vrij zeldzaa u verschijnsel. In den laatsten tijd hetftzijnzooj; -. naamde bekeering tot het Commun >. me, zooals die uit sommige bladzijd n van dit dagboek l) blijkt, aanleidii.y gegeven tot heel wat discussies. U -t is hier niet de plaats, en het valt buit ? n mijn bevoegdheid, om hierover uit te weiden. Een bekeering trouwens heeft nooit iets bewezen. Laten v..« liever nagaan welk het standpunt i -.. datGideopditoogenblikinneemttcgei over de philosophische, esthetiscl ,en politieke problemen van dezen tij n. Gide is in de eerste plaats een vi:and van alle maatschappelijke hyp« ? crisie en van alle gemeenplaatsen* 11 j gaat van het standpunt uit dat all. s opnieuw moet worden onderzocht : Tout doit tre remis en questioi.. tont remis en doute." Hierbij dien1 opgemerkt dat Gide hier een gevix van onrust en onzekerheid formu leert, waarvan alle generaties beur C H AR l DE HOOGBEJAARDE ,,De Latijnsche aartsbisj-ehop v;\ i Athene celebreerde voor het eer t sedert eeuwen weer een plecht ii^ H. Mis volgens den Latijhschen ritus OUR COSV CORNER ..Onberekenbare kapitalen zijn < r geïnvesteerd". (H. D.) ,,De K.L.M, heeft geen enkc ? risico willen nemen". (Hbl.) Zich zelf behoorlijk gedragen". (X. Haatl. C ' ,,Men leert als regel meer uit e» H mislukking". (O.H.C.) ,,Hij was als portrcttist getalei teerd". (Tel.) ,,De jongste zoon van Raynion l heeft gestudeerd aan het college t : Kton". (De Res.) , ,,Hij drukt handen met een hoo«.waardigheidsbekletder". (.V. R, C.) PLAUDERSTUBCHEN ,,De richter neemt onmiddellij i; aanslag". (N. R.C.) Het komt meermalen voor dat een billijke wagen het wijlt van menij; duur ding". (Gr.) Dekoningisinuniformopgebaard". (H. D,, ,,Haar op zich gerechtvaardigd misnoegen". (Mattsb.) ,,Hct uitbannen van al .wa't Joodsch is". YTV/.'jl ,,Hct systeem moet nog wat. uit gebouwd .worden". (X.R.C.) ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^_ ' ?'.??» -f""^ *-*"* ,,Xa langdurige actie, is bereikt, dat men het rijwielplaatjc in hc. vervolg ook zichtbaar op de linker borst mag dragen", (A7. R. C.) Onnoodige actie. Het mocht A"roogor ook. PAG. 4 DE GROENE No. 2995 t. lings waron, bezeten. Van Mont.-Jgne tot Voltairo, van Villon tot i]{uudelaire, leefde in ' elke generatie die/elfde zucht om iets te vinden, dat d,- oudere theorieën en de tuide ge voelens zou vervangen. l'it dit dagboek blijkt dat (Jido niet alloen het geloof in wat hij vroeger de waarheid dacht te zijn heeft ver loren. Dan zou hij evenals, eon Franco bij voorbeeld, een volledige scepticus kunnen zijn. Zijn natuur is nu eenmaal óó dat hij in iets moet gelooven. Vaarin hij thans gelooft is de vooruitang, de mogelijke veredeling van de ;ienschheid. Hij kan niet meer de. nverschillige getuige zijn van vroeger. e kunstenaar die zich met een lied . an troosten en de menschheid aan zi-h Iaat voorbijgaan. Hij voelt dat het i1 u het oogenblik is om partij te kiezen. Dit gaat niet altijd zonder bezwaar of zonder opstond. De kunstenaar in hem is nog niet gansch gestorven en wel mag hij bij de herlozing van Anilromaqve van meening zijn dat dit meesterwerk van Hacino heeft afgedaan, dat dergelijke su blieme spelen geen reden van bestaan meer zullen hebben in den nieuwen staat, waarvan hij droomt, men voelt toch wol dat het niet zonder weemoed is dat hij zichzelf overtuigt, van de 1 (odzakelijkheid om van dio verouuorde schoonheid te scheiden. De oude problemen van stijl en kunst hebben toch niet geheel zijn aandacht verloren. Hij voelt er thans VARIA DK WONDEKl'N DHR TKCHN1KK ,,Onder het uitspreken van de woorden: l name thee Ouee'n Mafy. gleed het grootste schip ter wereld van stapel". (HU.) ..Dat men deze, oneerbiedige praktijk do monscheri nog dwin gend oplegt, gaat alle perken van onwelvoegolijkhoid te buiten."' schrijft A. B. K. in ..Oproerige Krabbels". Als jo boos bent. schiet jo pen wol eens uit. ,,Maar men saboteert het contact met den lezer, we zonden bijna zeugen: moedwillig", (Hall. Her.) Ik zou 't maar. niet. Keggen. ,,Hen man als Sopwith, die opgeeft na n keer, zou ons met hoon ver vullen". (H. D.) Het hangt er maar van af wat hij die ne koor ingeslikt hoeft. De rtgeering slaat iidir woord. dat Ghandi spreekt, mtt groote aan dacht gade". (HU.) En beluistert'elk zijnor blikken. CORRESPONDENTIE B. te G. De Vere'niginy van I.craron schrijft aan den Minister dat het gebruik van de vereenvoudigde spel ling.-op de scholen verplichtend!' gesteld moet' worden. Hadden de Leraren niet '..verplicht" moeten schrijven ?. Antu'. Ja. daar waren do leeraren toe veiplid t(rd. VRAAGT VOOR UW WON l NGINRICHTING ADVIES PN CATALOGUS L.OV. TE OOSTERBCEK OF HAAR FILIALEN» LP V meubelen veel met-r voor om bondig zijn ge dachten uit te drukken, dan wel sprekend. Hot mooi schrijven heef t hij voorgoed afgezworen. Waarom nog ccri artikel of eon boek te schrijven? Als drie regeld voldoende zijn, zal hij er geen vierde aan toevoegen. Ter loops kunnen we aanstippen dat, in zake stijl, zijn meeningen zoowat geheel niet. die van de groote klas sieken overeenstemmen. Op het stuk van de godsdienstige opinies is zijn meening zeer radicaal, maar misschien minder eenvoudig dan ze op het eerste gezicht lijkt. De bedienaars van dr-n godsdienst hebben volgens hem zoozeer de lofwaardige loer van Christus te hunnen bate geëxploiteerd en vervalscht, zich zoo zeer mot hem vereenzelvigd, dat de nieuwe maat schappij zich van hen niet kan ontdoen zonder Christus zelf op te ( fferen. Hij geeft toe dat Christus daaraan geen schuld heeft ofschoon hij aan don anderen kant van meoning is dat de door Christus gepredikte li»er der lijdzaamheid te genover het ruw geweld niet aanne melijk is voor de menschelijke waar digheid. Het is trouwens merkwaardig dnt do figuur van Christus nooit op gehouden heeft Gide te interesseeren, om niet to zeggen te verontrusten en to kwellen. A Van L» I'ortc trolht tot zijn laatste essay's. getuigt" een groot aantal van Gide's geschriften van eon hartstoch t-olijk verlangen om don echten zin van sommigen van Christus' leerlingen to doordringen on. te begrijpen. De verklaringen die zijn dagboek daar omtrent bevat brongen don lozer, dio mot Gido's geschriften is ver trouwd, niet veel licht bij: zij zijn al te beknopt, te affirmatief on daardoor iiiot zeer overtuigend'! 'Maar ik geef tóe (int een dagboek geen verhande ling is. en dat wij ons mootoA tevre den st ellen met don juisten gemoeds- en .geestestoestand' van den auteur 'op dit moment van vijn bestaan* Op het «?crste gezicht lijken sommige bewerin gen en meerlingen niet /onder naïve teit. , liet geen van een zoo subtielon, en naar sommigen beweren, zoo ,.perverseii" geest als (!ide. wel niet dadelijk te verwachten is. .Men moot. dan ook niet, vergoten dat dis autetu1, naar zijn eigen verklaring, om rodenon van opportuniteit thans do voorkeur geef t aan oen zekere insinuatie. Onwaar schijnlijk is hot dan ook niet, dat Gide dit alles naderliand zal toe lichten, als hij hut tenminste nog de moeite waard acht. Bij een man als Gide mag men van alles verwach ten, zelfs' het minst waarschijn lijke. Er is iets zeer tl arisch in het .geval van dien moor dan zestigjari gen man die altijd zijn geestelijke onafhankelijkheid' hoeft weten te be waren (hij luid daartoe trouwens de middelen) on die hu vóór een philosophiseh artistiek on politiek probleem wordt gesteld, waarvan hij de op lossing wil vinden. Welke ook de houding zij dio men tegenover dit probleem aanneemt, het is niet mo gelijk de eenvoudige eerlijkheid don auteur van S M' St/mphonie \n twijfel te trekken. 1) Andn'- (l'ulc. ? I'nyeft de Journal. ia. Lihrniric finllinuiril, 1U34. VLIEG VL GONDER VEILIGE VLAG! In deze stonde van overweldigende betekenis voor de geschiedenis der Nederlandse Luchtvaart, zij het ons vergund, nogmaals te wijzen op de leuze, waarop de K.LM. zijn reputatie bouwde: Veiligheid - als 't moet ten koste van snelheid, maar nimmer snelheid ten koste van veiligheid. MLH \\ ? i OUD-BUSSEM BEREIDT VOEDSELS VOOR LIJDERS AAN MAAG- EN INGEWANDSTOORNISSEN mijn tante clairisse uit lisse wil nimmer een goede film missen ze pakt dus de tram en reist naar a'dam elke week in de uitkijk", daar is ze. WINTERREIZEN NAAR RUSLAND TEGEN UtTERST GEREDUCEERDE PRIJZEN MOSKOU EN LENINGRAD INDÜSTRIE-CENTRA ONDERWIJSINSTELLINGEN THEATER BEZOEK WINTERSPORT JACHT OP GROOT WILD PROSPECTUS BIJ INTOURIST, AFD. INFORMATIE-BUREAU VOOR REIZEN NAAR RUSUAND EN ALLE GROOTE REIS-BUREAU'S PAG. S DE GROENE No. 299S _ /