Historisch Archief 1877-1940
l».
Het leven der Japansche geisha's
JAPANSCHE ZEDEN EN GEWOON
TEN WERELDKUNDIG GEMAAKT
K
OHT geleden verscheen te
Parijs oen boek over het loven
van Japansche geisha's. De
schrijfster, mevrouw Kikou Yatama,
woont te Parijs, waar zij talrijke
vrienden in letterkundigen kring bezit.
J laar eerste boek werd ingeleid door
Paul Valéry, een ander geïllustreerd
door don beroemden Foujita.
In haar geboorteland verwijt men
mevrouw Yatama, dat zij Japansche
zeden en gewoonten wereldkundig
maakt, wat als een indiscretie wordt
beschouwd. Maar de schrijfster meent,
haar land een dienst te bewijzen door
den Westerling een denkbeeld te
geven van het geheimzinnig rijk
van den Pouj i-Yame en de internatio
nale verstandhouding door haar
verre gesteld boven tijdelijke exclu
sief nationalistische gezindheid
te bevorderen door juister begrip van
en inzicht in den Japanschen
volks?aard.
Haar jongste boek: ,,Vies des
C«eishas" doet op even voorname als
schelmsehe wijze uitkomen, hoe in
menig opzicht dezelfde dessous in
de Japansche als in de Fransche
politiek zijn te vinden. Zij vergelijkt
de moderne geisha's met Japansche
vrouwen uit de twaalfde eeuw, die
in legenden worden bezongen, en
die toen reeds over een soortgelijk
moedig karakter, zachtzinnig tempe
rament en poëtische uitdrukkings
wijze beschikten.
Dejdeale vriendin
Japansche geisha's ontvangen een
< >pvoeding, die haar voorbestemt om de
ideale vriendin te worden van den.
man. die, gekweld door staatszorgen
of andere gewichtige beslommeringen'
ontspanning zoekt bij muziek en dans,
bij gracieuze conversatie van een
bekoorlijke vrouw. De Japansche
vrouw der laatste jaren heeft zelf
gewichtige beslommeringen aan het
hoofd; er is in Japan veel veranderd,
de vrouw is in haar vaderland lang
zamerhand een zelfstandige, belang
rijke plaats gaan innemen, en staats
zaken zijn voor haar geen onbegrijpe
lijke aangelegenheid meer. Doch de
geisha is een wezentje apart, levend
in die specifiek-Japansche sfeer, waar
van wij ons hier moeilijk een juist
denkbeeld kunnen vormen.
De geisha is, in den volsten zin,
fille de joie; maar haar persoonlijk
heid heeft bij haar beroep een verfijning,
geen vergroving ondergaan. Zij stelt
zich als doel, den man te behagen,
maar heeft ter bereiking van dat
doel eigenschappen van belangrijken
aard ontplooid. Zoo is het begrijpelijk,
dat de geisha's der overleveringen
beroemde vrouwen zijn geworden,
dat sommige moderne geisha's nog
een voorname rol spelen achter de
schermen der politiek, dat zij daden
van moed en zielenadel hebben ver
richt, waardoor zij den krijgsman
zoowel als den dichter in geestdrift
hebben gebracht.
,Een geisha wordt zorgvuldig op
gevoed; als kind leert zij de ceremonie
?van de thee, de kunst om bloemen
te schikken, muziek,' dansen en tee
kenen. Vooral de dans staat in Japan
in hoog aanzien en wordt langdurig,
met toewijding, onderwezen. Uit de
. wereld der geisha's zijn verscheiden
beroemde danseressen voortgekomen.
Een , eerste vereischte voor een
geisha is een mooi gezichtje en een
goed figuur; er zijn beginnelingen
in het vak, die meenen met deze
uitrusting te kunnen volstaan, maar
die het dan oqk niet ver brengen. Zij
hebben de ambitie om zoo spoedig
mogelijk een huwelyk te sluiten en
geborgen te zijn. Maar de bloem der
DE MODE VAN MORGEN
De wittt avondjapon is van matte geribde crêpe*
De ruimte van den rok wordt gevormd door de
klokkend! ingezette bantn. d'e van achteren ten
ste:p vormen. Deze is afgezet met een »:rte
vos. Eenzelfde rijke bontgarneering valt van
den ha's langs büde armen.
De mantel van Worth rechts, is van grijze
iainagi chiné. waarvan de voornaamste versie
ring het grijze astrakan vormt langs het strak
om de schouders getrokken eapeje. De k'.etne
col van het zelfde bont is met een strik ges'oien.
De groate mof is geheel bijpassen!. De kleine
toqut heeft een garniering van viertjes, verscholen
in het astrakan.
geisha's vormen zij, die in légance
zoowel als in geest zich weten te
onderscheiden. Zij bezitten vooral
de gave van het gesprek, en door het
praten met mannen van hoog geeste
lijk niveau ontwikkelen zij zich tot
vrouwen van beteekenis. Niet zelden
zijn zij het middelpunt van sociale
discussies, en oefenen zij invloed
uit op belangrijke beslissingen in het
zakenleven van vooraanstaande man
nen en soms houden zij verband
met gebeurtenissen op
regeeringsgebied. die van internationaal ge
wicht blijken.
De elite der steden, waaronder
politici, generaals, ministers,
frequenteeren de voorname theehuizen, waar
zij geisha's van beschaving en ver
fijnde opvoeding ontmoeten, vrouwen
die mooi, intelligent, bevallig en
geestig zijn. De ceremonie van de
thee is een hoogst gewichtige aange
legenheid, die de eigenaardige
Japansche zeden voor den westerling boeiend
en pittoresk maakt.
Minister en geisha
Vóór het uitbreken van den Rus
sisch-Japanschen oorlog kwam in
1903 Generaal Kouropatkine uit Rus
land naar Japan, waar op dat tijd
stip Prins Katsoura eerste minister
was. Ter eere van dit evenement
gaven Japansche bankiers een
brillant feest, waar de hoogsten in den
lande tegenwoordig waren. De geuren
de tuinen werden fantastisch ver
licht door fakkels, aan den maaltyd
heerschte gedempt schijnsel van wie
gende lampions. Het menu omvatte
acht en dertig gangen, opgedragen
door vijftig geisha's, in groot
galacostuum, met mouwen tot den grond
en een gecompliceerde strik in de
ceintuur der kimono. Langzaam
schreed de stoet de zaal binnen,
Smaak is
verschillend ....
De een prefereert effen
wit, een ander gekleurde
randen, een derde geheel
gekleurd, MAAR ALLEN
7.IJN HET EENS, dat de
kwaliteit moet zijn
PYRAMID
ZAKDOEKEN
FABRIKAAT TOOTAL
cco. HANDCUSM.
OPCLKENZAKOOBC
ft
.*'"''
' f f ? f ' ?,
r ? / i t r / ?
.'t f ? f /.' /
?
''''S-'.twee aan twee gingen de geisha's
de gasten voorbij, terwijl zij den
schotel op oogshoogte voor zich
xiitdroegen.
Betooverend was het zachte voort
glijden der meisjes in het licht der
lampions; voorop liep ide geisha,
in wier handen de regie van dit
alles berustte, O-Koï, even scherp
zinnig als met schoonheid begaafd.
De Russische generaal verzocht .haar,
neer te knielen, teneinde haar cein
tuur te doen bewonderen. Men drong
erop aan dat O-Koïden Rus het
bewonderde- kleedingstuk zou schen
ken, doch glimlachend meende zij.
niet te kunnen verdragen dat de
ceintuur door een vreemdeling naar
andere landen werd meegenomen.
Haar gereserveerde houding gaf fijn
geschakeerde volksstemming weer, die
ondanks feestelijke ontvangsten arg
wanend bleef jegens de Russen.
De eerste minister merkte haar
diplomatieke gaven op en noodigde
het meisje uit, déceremonie te leiden
bij een ontvangst van vreemdelingen
die den volgenden dag zou plaats
vinden. O-Koïkende slechts het'
protocol van haar eigen theecere
monie, doch nam de uitnoodiging
aan, waarbij zij met een vriendin
een weddenschap aanging, dat zij
de nieuwe riten binnen 24 uur zou
leeren. Onmiddellijk wendde zij zich
tot een leeraar van de school waar de
bedoelde ceremonie onderwezen werd.
die haar toestond aanteekeningen
te maken en te repeteeren onder
zijn toezicht. Daarbij werd nadrukke
lijk gestipuleerd dat de quinbessence
van dit ceremonieel voortkwam uit
intuïtie.
Den volgenden dag leidde O-Ko
de plechtigheid, gekleed in een
somptueuzen mantel 'die als hofkleeding
gold, de haren los op den rug hangend,
DE ZILVER VOS
Ceintuurbaan 137
AMSTERDAM Z.
Telefoon 22246
HET VERTROUWDE ADRES
VOOR
BONTWERKEN
en deed tot'in alle details de prinse
lijke ceremonie tot haar recht komen.
Prins Katsoura. de eerste minister,
waardeerde O-Koï's bijzondere gaven
zoozeer, dat hij een levenslange
vriendschap sloot met deze geisha,
die hem later twee kinderen schonk.
Uit deze anecdote blijkt zoowel
de waarde die aan de theeceremonie
in Japan wordt gehecht, als de
macht die een geisha kan uitoefenen.
In tal van boeiende tafreelen schil
dert mevrouw Yatama ons de ver
rassende op vattingen en gewoonten
van het ? Japansche volk. waarvan
wij nog zoo weinig weten.
EMMY VAX LOKHORST
^Sr5^wT'.*'*-:]
«".?£?.&-?.?»?!£
.0.75
ZIE
? l
ons fotO'raadsel op
pag. 28 van dit
nummer
P" A. th««""\
In verband met de ver
plaatsing onzer maga
zijnen naar Kal verstraat
134 organiseren wil een
speciale OPRUIMING
en nodigen U gaarne
uit van onze bijzondere
koopjes te profiteren.
LEIDSCHESTRAAT 89-93 - AMSTERDAM
PAG. 17 DE GROENE Ne. 2976
PAG. U DEjGROENEyNo. 2996