De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 17 november pagina 10

17 november 1934 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

DEBOTRE -KERMIS DAMSEN.ON PEN HOET CAPFEK KOECKE M VASTEHAVONT Hl ER VASTt LAWOtJTCM? H PAESCH VIER PAKSEHAU VIER K<tfEN.pAP£gAEY.VA?r SCHIETEN StHIETE NA WJ T fSECKEH TE FEEST Cents-prent de Boerekermis" baarsche vermaken ganswerpen en palingtrekken. en van ringsteken en papcgaaischictcn, die nog ten plattelande voortleven, en de prent van de stadskermis ., Kermis vreugd", met als eerste tafreel man en vrouw die er samen op uit trekken: ,,De kermis kan genoegen bieden Aan deze wandelende lieden.7' Wij zien hen de wafelkraam binnen stappen en wij snuiven met hen de lekkere geuren op: ..Wie zou de wafelkraam vergeten? Op de kermis moet men eten." Zij drinken bier en brandewijn in de herberg 't Varken", bezoeken den draaimolen, de tent met de vreemde dieren, en wij worden, even als zij. geboeid door de koorddansers en het Janklaassenspel, den mart met, de rarekiek. den liedjeszanger en den lierspeler met zijn eekhoorn. Voorbijtrekkend kinderleven Heel het kinderleven met al zijn ver-schillende spelen trekt op de pren ten aan ons oog voorbij. De meeste «lezer spelen zijn de eeuwen door dezelfde gebleven: blindeniaunetje, hobbelpaard, bikkélen. hoepelen, hin kelen, schommelen., wippen, kegelen. knikkeren, bellen blazen en zoovele andere. Daardoor zijn zulke prenten een belangrijke studiebron; geworden voor de kennis van het kindervermaak in vroegere tijden, ja van de maat schappij. Zoo viel, meer dan tegen woordig, vroeger ook het wandelen bij kinderen in den smaak. Wij zien twee stijve meisjes elkaar bij de hand nemen. Bet en Kaatje, hand aan hand, Trekken samen ter warand." Gelukkig echter speelt onze jeugd nu niet meer met een vogeltje op een kruk, wat aan de arme piet nog als een geluk werd aangerekend: ??Uit loutere voorzienigheid Heeft zij haar piet aan 't touw geleid." Het verrassende slot van deze kinderspelen vormt steeds een gearmd paartje dat zich als het ware haastig ten huwelijk spoedt: Vrijers'en vrijsters komer op 't lest, Ik hou de Min voor 't allerbest." Grappige voorstellingen brengen de prenten van de Verkeerde Wereld", waarop het jonge kindje de meid wiegt: Is dit niet een aardigheid, 't Kleine kindje wiegt de meid." Wij zien den os met den bijl over den schouder fier den slager aan een touw ter slachtplaats voeren, het paard den smid beslaan: Ziet eens of 't niet aardig staat, Dat het paard den smid beslaat.", Wat zal de jeugd genoten hebben van de prent waarop het kind den man kastijdt «-p de broek, zonder BRCVYLOOFr OVDEN OWDERMADT Etf DOVCNAT broek of den meester met de plak bestraft! Het meisje als kind, vrijster en vrouw Wij zien Het meisje als kind, vrijster en vrouw", en bovendien het geheele leven van dooperr .tot trouwen van een meisje uit den ge goeden stand in IS tafreejcn afgebeeld, een kostelijke bron van weten. Het kindje loopt aan den leiband, speelt met de pop, bikkelt, gaat naar school en leert daarna nog allerlei extra kundigheden: bloemen maken, op da elavecimbaal spelen, krullen friseeren. (Jeen wonder dat een zoo goed onder legde juffrouw, als de tijd daarvoor gekomen is, een minnebrief ontvangt, en wij haal- een paar prentjes verder met .haar beminde op een sjees uit rijden zien gaan. Vervolgens geven de ouders hun toestemming tot het huwelijk, wordt de bruid gekleed, het paartje getrouwd, de bruiloft gehouden en het slottafreel stelt voor: ..Bruid en bruidegcm gaan naar bed." Alle beroepen en bedrijven zijn op de prenten voorgesteld. Wij zien den' boekbinder aan het werk, den hoeden maker, den lakenscheerder en den draaier, welke laatste afbeelding de verzuchting uitlokt: ,,O. dat er nooit geen draaier waar Dan wel deze eedle kunstenaar !" Bij het ziekbed staat de chirurgijn of ledezetter met zijn instrumenten. de apotheker met de lavementspuit gereed. Een afzonderlijke fraaie prent November 's slagters beste tijd" beeldt het slagcrsbedrijf at'. De koeien en varkens worden naar d& markt gedreven, daarna zitten kooper en verkooper in de herberg een glaasje op den koop te drinken. De beesten worden geslacht en in stukken gehakt. de vrouwen bereiden het vleesch: Cathrina zout het vleesch, er Klaa.r zegt: Trijn, de beuling is al gaar." Weer andere prenten vertellen van het leven van herders en boeren, van de lotgevallen van bedelaars en vagebonden, het dagelijksch leven der dienstmeisjes. En wij beseffen dat de zeden - gelukkig maar! veranderd zijn, als wij een dienstmeisje op haar knieën zien liggen voor haar meester, die haar niet een stok slaat omdat zij het spinnewiel gebroken heeft. In buis en hof, kelder en zolder, in de kraamkamer, op het salet en in de huiskamer, overal hebben wij toegang; heel het leven van ons volk, zooals het reilde en zeilde, trekt hier in kleurige en fleurige beelden aan het oog voorbij. Al wat in de volkszicl heeft geleefd, wat deze heef t'gesticht, verrijkt en vermaakt, vinden wij op de oude kinderprenten terug. Dr. f'. OATHARIXA VAN DE O R AFT Jeugdbeweging 15-jarig bestaan van den V. C. j. B. D K Vrijzinnig Christelijke Jonge ren Bond heeft ziek gedrongen gevoeld bij haar derde- lustrum in het openbaar belijdenis af te leggen van het in alle leden leven.de beginsel. 1. De Vrijzinnig Christelijke Jon geren. Bond wil na vijftien jaren arbeid uls zijn overtuiging uitspreken, dat hij trouw wil blijven aan de roeping, die hem van de oprichting af heeft bezield : jonge mennen bereid te maken tot een leven uit (iod en "do dienst aan Zijn heilige orde. 2. Dankbaar voor wat God orxs schonk, willen wij trachten in steeds grotere eenvoud en bereidheid aan Zijn wil te gehoorzamen. Met schaamte erkennen wij. dat we door onze zelf zucht Zijn wil vaak onzuiver verston den, dat wij Zijn gebod maar al te zeer ombogen naar onze wensen, Zijn Rijk in het verlengde dachten van ons toekomstideaal. Mogen wij dan be seffen dat Goda Rijk in het heden moet worden gebouwd door gelovige 'arbeid en werkzame liefde. 3. In deze tijd van onrust en ont wrichting heelt de wereld mensen nodig, die staan voor waarheid en ge rechtigheid en in liefdevolle hulp vaardigheid naast hun medemens willen leven. Het Christendom heeft in alle tijden hiertoe de mensen ge roepen en aan het humanistisch Chris tendom, dat sinds eeuwen juist ook in ons land zoo'n hervormende en vooruitstrevende rol heeft gespeeld, zijn bijzondere opdracht gegeven. Het is de taak van ons, jonge Vrij zinnig Protestanten, om dit getuigenis der eeuwen opnieuw levend te maken onder het huidige jongere geslacht. 4. Zo .weten wij ons medeverant woordelijk gesteld voor de handhaving der geestelijke vrijheid. Niet om der wille van de vrijheid zelf maar omdat de waarheid eerst gediend kan werden door de persoonlijk verworven over tuiging. Immers, hoe kunnen wij, jongeren, ooit de gaven, die God ons schonk, ontwikkelen, als er geen ruimte is voor zelfstandige vorming? Maar ook in het maatschappelijke leven moeten wij de geestelijke vrijheid een onmisbaar goed achten, omdat wij vertrouwen, dat alleen in een vrije ordening der gemeenschap leidende kracht zal uitgaan van wat hogere waarde heeft. ó. Or-s leven is in de wereld. Onze arbeid richt zich op de ontwikkeling van het mensengeslacht. Of deze ten goede of ten kwade zal leiden is onze gemeenschappelijke verantwoordelijk heid. Wij hebben te strijden voor een steeds inniger solidariteit tussen alle volkeren, volksgroepen, standen en klassen. Deze solidariteit is thans allereerst geboden tegenover de toe nemende schare van hen, die getroffen zijn door de werkloosheid. Het is Hollands roeping om aan de sociale gerechtigheid naar binnen, aan de rechtvaardige vrede naar buiten in volhardend geloof te bouwen. 6. Het is in deze wereld, zo ook in onze tijd een waagstuk, God oprecht te willen dienen en de naaste als zich zelf. Maar wij weten ons gedragen door de Geest van Christus, die in het offer voor .de mensen deze wereld oveiwon. Gods genade leidt hen van stap tot stap, die zich zelf willen heiligen tot werktuigen in Zijn hand. Zij worden tot Zijn getuigen. Hun rust is in God, maar hun leven is strijd. De jeugdbeweging", en dus ook de V.C.J.B. ontstond ten deele als reactie op de steeds cynischer, perver ser en materialistischer wordende men taliteit der na-oorlogsjaren. Bewe ging" was de juiste benaming voor al die vormen van aaneensluiting der jeugd, waar de gemeenschappelijke nood intens beleefd werd, waar de geHOE MEN GEDACHTES Henriëtte IK heb laatst een paar ideeën gehad. Dat kwam omdat ik 41/2 uur bij den kapper zat voor een nieuwe permanent; zooiets brengt je tot nadenken. Ik dacht aan de mevrouw uit het hokje naast me. Die had een gesprek met 't manucure-mensch over nagels. Ze zei: Mijn nagels zijn een ruïne omdat ik gisteren in kokend water moest met het zilver." En ik dacht: Wat een leeg gesprek", en het manucure-mensch maakte een geluid van ontzetting, en de mevrouw ging voort en zei: Vroeger waren ze van nature roze, maar door het zilverwasschen.... Arbeid adelt, maar je nagels knappen af." En toen vertelde ze hoe het kwam dat zij zilver had gewasschen inplaats van iemand an ders. Ik luisterde, niet omdat het me interesseerde, maar omdat ik wel eens weten wilde wat ze zei. De mevrouw van de nagels had een binnenmeisje uit Kennemeroog, dat naar de begrafenis wilde van een harer ouders. En omdat dit een speciale gelegenheid was. liet de mevrouw van de nagels het binnen meisje gaan," maar ze moest vóórhet diner terug zijn met het oog op het zilver. En omdat sommige men sehen dood vallen op een kwartje, ging dat binnenmeisje uit gierigheid niet met den officieelen trein, die wij, als Christenen, hebben te eerbiedigen, maar met een onwettige autobus voor de goedkoopte. En de heenreis en de begrafenis verliepen gesmeerd, maar op den terugtocht werd de onder kruipende autobus midden op de Kennermerhei in beslag genomen door het gezag, omdat anders ieder n met een autobus zou gaan, en de trein, die dan toch tenslotte de oudste réchten heeft, volslagen voorgek zou rijden. En toen moest het binnenmeisje van de mevrouw niet de nagels met al de andere passa giers midden in het donker op de Kennémerhei blijven staan, waar door het dien avond mis liep niet het. zilver. Waarmee ik maar zeggen wil hoe onverantwoordelijk dergelijke meisjes omspringen met hun plicht. hoe er bij sommigen een volslagen gebrek aan piëteit bestaat t genoverde staatsspoorwegen, en hoe je zelfs bij een kapper met een vochtig hoofd voor levensproblemen kunt komen te staan. meenschap" voelbare realiteit werd. Weliswaar is, vooral waar politiek en leverrsbeschouwing elkaar raken, het idealisme meermalen in strijd ge komen met de practijk des levens. Niet steeds hebben leiders en leden van den V.C^J.B. in zulke moeilijke omstandigheden het evenwicht ge vonden, en het is wel eens voorge komen, dat de schaal doorsloeg naar de zijde van een onwerkelijke idea lisme. Op den keper beschouwd is dit eigenlijk niet te betreuren. Wtnt het geloof is de macht van het ideaal, voor den Christen het geloof- in Christus'macht, is bij groote groepen, ook van ons volk danig verbleekt. Dat de V.C.J.B. bij zijn 15-jarig jubileum zich geroepen voelt, enkel van dat geloof een sprekend getuige nis af te leggen, is teekenend n ver blijdend. Want .vooralsnog heeft ons. volk daar meer aan dan aan critiek op andersdenkenden, waarvan de lucht in deze tijden vol is. Mr. Dr. H. J. WÏJTEMA ALLERLEI KAN HEBBEN van Eyk Toen ik zoover was met mijn gedachtes ging de mevrouw van de nagels weg uit het hokje naast me. en de onzichtbare stem van het nranucure-mcnsch zei iets tegen iemand met een knippende schaar. De manucure stem zei dat het kinder achtig was en reuze flauw van het gezag om midden op de hei een gevul de bus in beslag te nemen, en de knippende schaar werd anarchistisch en zei dat het gazag net gek was, want dat het dan eigenlijk ook auto's en fietsen en wandelclubs in beslag moest nemen, en zo werden alsmaar zedeloozer in hun beschou wingen en vergaten mij tot ik zei dat ik mijn haar brandde aan de kokende lucht, en toen was het uit. Maar mijn gedachtes gingen door. Ik dacht hoe dom sommige manucure-juffrouwen kunnen rcdeneeren, en ik dacht dat dat misschien kwam door de odeur lucht en de nagellak, want hoe je juist van hun categorie stilte en eerbied zou verwachten. Ikzelf ben uit een onafhankelijk milieu, maar toch heb ik eerbied voor het gezag. n als het gezag iets in beslag wil nemen, al is het ook midden op de Kennémerhei, dan zal dat wel zijn voor ons. aller heil en bestwil. En via bestwil" kwam ik op ..goodwill" kwam ik op kerstmis, en via kerstmis kwam ik op Gravin Knal en haar circulaire over de pindamannetjes. Gravin Knal wil geld hebben voor oen pindarnannen-kerstfeest. De be doeling is ze te verzamelen in een verwarmd lokaal met een brandenden boom. En als het enigszins mogelijk is krijgen ze bovendien allemaal nog een kop slemp met een wollen das. En ik ging weer denken en dacht hoe 'n gastvrij land we zijn. en dat de eene helft van ons volk uit vreemde lingen bestaat, en hoe mooi 't is dat zelfs die kleine, gele pindaman netjes hier leeren werker, en hoe goed het zou zijn als een gedeelte van het Nederlandsche volk met Edammer kazen in Peking ging staan. Toen was ik droog (mijn perma nent), en de kapper kwam en boog en zei: Freule, we hebben volgende week een nieuwe henna-demonstratie in een van de bovenzalen van het. Rotz Hotel. Blauw-blond. Mag ik U óók een invitatie zenden?" Maar ik zei dat ik* niet van blauw-blond houd en dat prinses Marina bruin is. En als ik eenmaal aan prinses Marina <Jenk, krijg ik een gevoel van opstan digheid. Waarom al die bevoor recht ing! Al haar hoeden staan in de krant. En ik dacht er over hoe het zijn zou als Ik prinses Marina was.... En m'n permanent leek me ineens erg kleurloos, en ik be taalde met een rimpel, en kroop verdrietig in m'n onnoozele twoseater. . Er is iets onrechtvaardigs in deze wereld. Ik ben k bruin (mijn haar), maar ben ik ooit toegejuicht door een duizendkoppige menigte"? Ik draag óók hoeden, maar zullen ze ooit worden gepubliceerd? Ik ga óók naar Parijs .voor mijn lingerie, maar is er iemand, die daar over schrijft? Ik heb óók wel eens kinderen over hun hoofd gestreeld,'maar zijn de moeders toen in dankbare tranen uitgebarsten? Prinses Marina.... Wij sloven ons uit voor de pinda mannetjes. ... Maar wie slooft zich uit voor óns? Duurkoop is Goedkoop! Zilmeta-pannen kosten bij aan schaffing meer geld dan andere pannen. En toch zijn zij inderdaad goedkoop. Bij Zilmeta blijft n.l. de warmte in de pan, men kookt dus op lagere gas* vlam, krijgt beter resultaat en.... een gasbesparing, die blijvend is. Blijvend, omdat een Zilmeta pan inderdaad onverslijtbaar is. Bovendien is Zilmeta keukengerei super-hygiënisch. Zilmeta is zilverwit, door en door vlekvrij, onaantastbaar voor zout, zuren en mosterd en zeer gemakkelijk in het onderhoud. Van schillers in het eten kan geen sprake zijn. Vraagt de brochure Zilmeta keuken. gerei". Verkrijgbaar bij de Gerofabriek te Zeist en alle goede zaken op dit gebied. Keukengerei VLEKVRIJ DOOR EN DOOR Vervaardigd van hetzelfde materiaal als het bekende Zilmeta tafelzilver. *? PAG.J8 DE GROENE No.12998 PAG. 19 DE GROENE No. 2998

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl