Van Sport, Spel en Strijd i M*-»iSt'-^t":; v --"*"??&??.-?:."A -"? > ?? "" . t- ^*.' l 'T» l .-! s* ' V In een aanvangsstand, die het midden houdt tusschen hanen en gorilla's, doen de Japansche worstelaars denken aan fabeldieren TECHNISCHE ZWENDEL Self-dictating typewriter" ETTELIJKE jaren goleden, toen het geld bij wijze van spreken nog over de straat rolde en er voor de baldadigste handelsonderne mingen volop kapitaal beschikbaar was. verscheen in eenige groote Amerikaansche dagbladen een zakelijk en technisch correct gestelde annonce. waarin de uitvinder van een revolutionnaire uitvinding op het gebied van schrijfmachines aan enkele groot-kapi talisten gelegenheid aanb.jod aandeel in de onderneming te verkrijgen. De twee gentlemen, die deze annonce had den opgesteld, waren geen gewone op lichters. Het waren een paar keurig**' 'heeren. mannen van de wereld, die zich in de b»ste kringen vlot en correct konden bewegen. Bovendien schenen zij eerste rangs-specialist.en te zijn op het gebied van werktuigkunde en electrotechniek. Een van dit tweetal was de uitvinder van een schrijfma chine, die niets meer of minder dan een volslagen revolutie in de zaken wereld teweeg zou brengen- Deze self-dMating typewriter, zooals hij het toestel gedoopt had, maakte korte metten met het bestaan van dekantportypiste. Bij algemeene invoering van deze vernuftige machine zouden hon derdduizenden dames uit de kantoor wereld naar een ander emplooi moeten omzien. Zalf s de kantoor-stenografie werd er totaal o verbadig door gemaakt. Immers, men behoefde slechts vóór de machine plaats te nemen en met dui delijke stem elk willekeurig dictaat uit te spreken en de machine deed de rest. Aldus luidde de korte, zakelijke toe lichting, die geïnteresseerden op ver zoek om nadere informatie omtrent het wezen der uitvinding van de SPREEKT men over Kantoormeubelen en BRANDKASTEN dan denkt men dir.éct aan MOZES KNAP ? Oude Hoogstraat 1, Amsterdam nieuwe in wording zijnde maatschappij ontvingen. Overigens bleken de heeren zeer ge reserveerd te zijn ten aanzien van de gegadigden met wie zij in. connectie wenschten te komen. .Slechts eersterangs grootkapitalisten kwamen voor deze wereld-affaire in aanmerking. Met tusschenpersonen kon niet worden onderhandeld. Op hut eorste gezicht leek de zaak een onmogelijkheid. Niettemin bleken «enige serieust» Amerikaandsche za kenlieden er wel wat voor te voelen nu't den uit vinder in contact te komen. Men kon i minors nooit weten. De moderne.' techniek stond letterlijk voor niets. Een aantal uitgelezen gegadigden omtrent wier positie de uitvindersfirma uitvoerige informaties had in gewonnen, kregen contact niet den zaakgelastigde van den uitvinder in een keurig nieuw-ingericht kantoor te New-York. Z j vernamen daar, dat de uitvinder zelf druk bezig was met de installatie van de fabriek, dat de ..self-dictating typewriter", product van jarenlangen arbeid, aldaar geheel compleet in volle werking te zien en te beproeven WAS, uitsluitend voor enkele bevoorrechten, die bareid waren min stens 100.000 dollar cash in de onder neming te steken. De zaakgelastigde was een correct maar overigens gere serveerd man. De paar millioen, die in de fabriek gestoken dienden te worden, achtte hij een nietigheid ten aanzien van de enorme winsten die dit kapitaal zou opleveren. Want de machine was inderdaad een technisch wonder. Men behoefde haar slechts in werking te zien om oogenblikkelyk overtuigd te worden van haar onge kende winstmogelijkheden. Minstens een half dozijn kapitalisten werden n voor n en onder het zegel der diepste geheimhouding naar een fabrieksge bouw in het binnenland gereden, waar zy door den uitvinder in eigen per soon Werden ontvangen. Hij voerde hen, onder mededeel ing dat de fabriek zelf niet bezichtigd mocht worden met het oog op fabricagegeheimen, direct naar zijn privé-kantoor, waar de Wónder-machine, feitelijk niets anders dan een gewone kantoor-typewriter, onder een glazen kastje stond opge steld. Hij inviteerde den candidaat-aandeelhouder voor de machine plaats te nemen, een schakelaar om te zetten en vervolgens voor de microfoon, die met het toestel verbonden was, een brief te dicteeren. En met stomme verbazing zagen de gegadigden, terwijl zij dicteerden, de toetsen der machine in beweging komen, letters, Woorden en zinnen op het briefpapier verschijnen en na af loop van het dictaat was daar de brief kant en klaar, precies conform het dict'.-o. als overtuigend bewijs van du absolute deugdelijkheid der uitvinding. /j waren er letterlijk kapot van ! Maar nog overtuigender werd het be wijs, toen de uitvinder zelf, bij wijze van experiment, eonigu '/innen in het Fransch en Duitsch voor de microfoon dicteerde. Z mdèr eenige aarzeling rikketikten de toetsen en de machine reproduceerde het dictaat zonder fou ten Binnen enkele weken oogstte de firma zoowat zes ton. ^En daarna verdween zij spoorloos ! Later kwam uit, hoe deze technische comedie was geënsceneerd. In een dooi de firma gehuurd leegstaand fabrieks gebouw was een gewone schrijfmachi ne, opgesteld in het privé-kantoor, langs electromagnetischen weg ge koppeld met een identieke schrijf machine, opgesteld in een ander ver trek, waar een typiste per koptelefoon het voor de microfoon gesprokene hoorde en op haar machine tikte. De electromagnetische transmissie tusschen beide schrijfmachines was een buitengewoon knap staaltje van electro-mechanica, waaraan de uit vinder*' op zgn minst eenige maanden ingespannen arbeid moet hebben ge had.' Voor zes ton doet men zoo iets echter met vreugde. *. * Dévraag rijst nu of de beetgenomen slachtoffers geheel weerloos stonden tegenover deze listige kunstgreep. My dunkt van niet als ze hun vér stand hadden gebruikt inplaats van hun hebzucht, zouden ze de wóndermachine hebben kunnen testen door eens voor de microfoon te niezen, te kuchen of een deuntje te fluiten en daarna te kijken wat daarvan op het papier terecht kwam. Bij ons in Holland vallen zulke uitvinders dade lijk door de mand bij een test ,in de spelling Marchant! IIEXRI MEYER JAPANSCH De strijd M ET de oude C! rieken hebben de Japanners* veel gemeen. Eén ding in de eerste plaats: hun zin voor realiteit. Een tweede ding: een groote behoefte aan euphemismen en een derde: den humor. Met dit verschil in het laatste, dat de Grieken homerisch lachten, dat het daverde en de Japanner liever glimlacht. Vit deze drie bestanddeelen vooral, waarbij dan nog als onvermijdelijk vierde komt: het geduld; uit deze vier dus: zin voor realiteit, bijgeloof, humor en geduld, lijkt mij het Ja pansche volkskarakter opgebouwd. Ik zou niet durven beweren, dat het volk'van Nippon geen andere belang rijke karakteristieken heeft, maar deze vier lijken mij de voornaamste ingre diënten en het zout in de spijs. ? Een volk, dat deze karaktei-trekken in sterke mate bezit ook de Engelschen hebben ze bezit tevens een tijdverdrijf, waarin zij tot uiting kunnen komen: de sport. En nu is er De moderne Japansche, die ttiet mee wil doen aan het oude gebruik van op de knieën zitten, doch toch deze oude sport bewondert geen tak van sport, die zoo tot breede lagen van het volk spreekt als het worstelen. Zoo is het ook in Japan. Is in.. deze landen het worstelen een specifiek volks "vermaak geworden, in Japan staat het nog in hoogere eer, komt er nog godsdienstig ritueel bij voor en alle standen gaan de wed strijden zienBuiten het gebouw, waarin in Tokio de groote worstelwedstrijden plaats vuiden, staan in sierlijk schrift de namen der worstelaars aangeplakt en evenals bij ons Dirk van den Berg en van R iel groote namen waren, die extra publiek trokken, zoo is het ook in Japan. Komen bij ons onder het Seschal van de ,,Sambre et Meuse" (?Dirk van den Berg hou je sterk") de gladiatoren binnen en loopen zij voor mij altijd een lachwekkend geVil PAG. 20 DE GROENE No. 2998 WORSTELEN der -reuzen zicht in loggen kringloop over het ,,tapis", in Japan komen zij in opmarsen, over den Bloemenweg", een houten plankier, zooals bij ons in gebruik is voor wedstrijden van schoonheidskoninginnen. En de Yokuzuna, de kampioen der kampioenen, woidt met zijn dikken stroogordel, den kampioensgordel om, speciaal aan het publiek voorsgesteld. Hij maakt dan een gebaar ter begroeting, dat voor den Hitlergroet niet onderdoet in pathos en in plechtigheid. * * Als men zoo de worstelaars ziet binnenkomen dan denkt men zeker niet aan Grieksche goden. De klas sieke lichaamsbouw is niet het ideaal van deze kampioenen, evenmin als dit het geval was bij hen, die indertijd in circus Schumann en in Flora in den Haag hunne triomfen vierden. Gewicht en weer gewicht geeft bijna den doorslag; alleen het gaat gepaard aan groote kracht en lenigheid. Als ik als jongen de geweldige vleesch/nassa's zag, die Constant de Paris heetten en Antonitsch den .Servischen Reus, dan kon ik niet laten te lach?n qm het potsierlijke van deze formidabele lieden. En zoo vergaat het ook den Japanschen toeschouwer, Hij ziet met open mond de groote krachtproeven aan, maar zijn glimlach is nooit ver uit de buurt. En toch, ondanks hot potsierlijke van deze kampioenen, hebben zij steeds een x.ekere waardigheid, een grandeur du métier, die ontzag inboezemt en Hoe kan het ook anders, want deze worstelaars, die van hun jeugd af aan voor hun vak zijn uitgezocht en opge voed zijn een klassq van zelfbewuste, door de volksgunst vaak verwende lieden. De wedstrijd zal beginnen. Xa den ? tpmarsch'bver den Bloemenweg is er ??on tableau de la troupe geweest. plechtig aangekondigd, waarbij de tanstaande tegenstanders, op rijen 'Pgesteld. eenige krachts- en beUvndigheidshoudingen ten beste gaven. De eerste athleten komen in den ring. Ook hier inderdaad een ring, maar \vaar bij ons het beroemde en be ruchte ,,tapis" als strijdperk dienst doet, is het daar een mat met zand bestrooid. Het heele publiek zit in spanning. Moderne zakenlieden heb ben, om vooral niets te missen, een speciale telefoonverbinding .van hun loge naar kantoor. Want het spel duurt van den vroegen morgen tot den laten avond. Wel heeft Japan het westen geassi mileerd, dat wil zeggen, ervan over genomen wat het kon gebruiken, maar hot is 'in hart en nieren zich zelf en zijn tradities getrouw gebleven. Naast den zakenman met telefoon en colbertje uitgerust, naast het moderne meisje, wien-het geknielde zitten niet gemakkelijk afgaat in haar nauwe rokje, ziet men er de Geisha's met haar helmvormige frisuur en smaakvolle .kimono en de tallooze mannen en vrouwen uit het volk in hun stemmige «mderwetsclvïdracht. Want het thea ter te Tokio heeft 12.000 zetels. Intusschen staan de athleten tegen over elkaar en, is die aanvangshouding bij de Grieksch-Romeinsche worste laars gewoonlijk al niet elegant, in Japan is zij zeer lachwekkend. Twee mannen van over de 100 kilo staan op handen en voeten tegenover elkaar.^ Het midden houdende tusschen hanen* en gorilla's in hun houding, doen zij denken aan de in Japan zoo geliefde fabeldieren, die componenten van verschillende wezens zijn. Vrouwelijke bewonderaars in extase Op de ,,Gereserveerde" ER was eens een Engelschman die eiken avond op de eerste ry stoelen zat in een honden en apen-theater waar ook een dierentemmer met zijn leeuwen optrad en hij zat daar eiken avond in de hoop den temmer eenmaal te zien verscheu ren door zijn acteurs. Of r.et den man ooit gelukt is, vertelt het verhaal niet. Als ik geld en tijd had, reisde ik alle ,,zesdaagschcn" achterna in de hoop nog eenmaal een wedstrijd to zien waarbij het niet netjes en sportief toeging want dat moet eerst een pracht van een schouwspel zijn. In de ,.Rai" was er niets aan te merken. Geen schijn van een afspraak, alles volko men netjes en de sportiviteit kon je al in de Ferdinand Bolstraat ruiken als je er naar toe ging. Het was, in n woord, heerüjk en het publiek heeft, van de eerste tot de laatste minuut, genoten en waar voor zijn geld gehad. Ik heb mij laten wijsmaken dat 's avonds om acht uur toen het brouwsel in den heksenketel langzamerhand aan het overkoken begon, een deiMaar nu storten zij op elkander toe. Zij staan dicht tegenover elkander. grijpen elkaar bij d?n gordel, want vandaar moet de victorie komen en de strijd der reuzen is begonnen. Hij. die straks met een ander lichaamsdeel dan de voeten h/it zand zal beroeren. heeft verloren. Nu wordt het een kolossaal gehef en getil, de spieren barsten bijna, de adem gaat kramp achtig, hortend en stootend, eindelijk geeft er n toe. Hij kraakt op zijn grondvesten, wordt verschoven, op gelicht, hij valt en heeft het afgelegd. Twee andere reuzen komen in den ring. Zoo gaat het van den ochtend tot den avond, 11 dagen lang. Voor 50 yen en mindor kan men zich op allo voor stellingen abonneeren, kan men h'.'t allemaal zien. Slechts hij. die de. groot e bekoring van een Europeesehe ..Zesdaagschf?'' hoeft ondergaan, kan be grijpen hoe er dag in dag uit genoten wordt door hoog en laag. door oud en jong. En evenals de Zesdaagsche zijn restaurant bezit, zoo heeft ook,hot worstèltheater te Tokio zijn stallet jes en buffetten en het toeziende publiek. dat overal ter wereld eenzelfden honger heeft, geniet niet alleen van de wonderbaarlijke prestaties van zijir lievelingen, maar, graag geworden door het zien van zooveel gewicht en volume, peuzelt en eet en knabbelt het er vroolijk op los. VOLKER DIPLO DOCUS officieele heeren ijverig bezig was met behulp van een dictionnaire een Fransche speech te memoreeren omdat hij vier uur later de overwinnaars in hun moedertaal moest toespreken en de gene die het mij vertelde, wilde daaruit de slotsom trekken dat om acht uur al vast stor-d dat om twaalf uur de ,,Jongens van de Marino" zouden winnen. Dat is natuurlijk allemaal laster en als er een officieele meneer is geweest die eon Fransche speech uit zijn hoofd stond te leeren, dan is het misschien een. speech geweest die hij tegen de vriendinnetjes van de Fransche marine-mannon wilde hou den en die met den wedstrijd zelf dus niets uitstaande had. * * Maar bovendien, wat komt het er op aan of het schijn of wezen is wat daar in die waschtobbe gebeurde. Als de menschen zich maar geamuseerd hebben, als de renners maar hun pre mies en hun gage hebben opgestreken en als de directie maar de kosten er uit heeft geslagen en er nog wat aar heeft overgehouden. De rest, zooals de sport.... Als ik naar een mooien uitslaanden brand ga kijken, denk ik dan in de allereerste plaats aan de heeren van de verzekering? Ik vind de vlammen veel mooier en als er dan nog een kind gered moet worden of een oude vrouw en wij zien de brand weer dit met levensgevaar verrichten, zooveel te beter. En zoo is het ook met een zesdaagsche. Wij hebben thans het sport-proletariaat dat aangemoedigd wordt met kreten nis: ...Tau. trep je paxitun oit je Jaif. dan mot die Fransche gabber het afleggen", wij hebben de sport-mid denstand die betaalde jury-baant jes vervult, die betaalde bestimrderen en betaalde scheidsrechters zijn en wij bezitten het sport-kapitaal dat de kas beheert en de duiten opstrijkt. En wij hebben de neutrale nmldeiistof die alleen betaalt als -/.ij emotie voor haar geld krijgt. Er zijn nog enkele sporten wat rbij 7.00 goed als geen publiek tegenwoor dig is. Daar is bij voorbeeld het cricket spel dat de liefhebbers ..The King of Sports" noemen, liet is een beschei den King. tenminste in ons land maar ook deze'vorst kent zijn zorgen want er is een vreedzame strijd onder de beoefenaars ontstaan over de vraag: moeten wij compet it ie-wedstrijdcn spe len, gelijk de voetbal-clubs, of moeten wij. geheel zonder verband, spelen zooals hei ons goeddunkt en tegen wie wij willen? En dat ik niet overdrijf, getuigt het gezegde van een van onze aller beste cricketers die eenmaal, na het behalen van het kampioenschap door zijn club en wa?rbij hij een hoofdrol gespeeld had, xiit den grond van zijn hart verklaarde: Dat kampioenschap kan me gestolen worden. Ik heb In geen jaren zoo'n ellendig seizoen ge had". Zoodra het winnen van een wed strijd belangrijker wordt dan het spel, de sport zelf, neem dan betaalde krachten in dienst en daarom geloof ik dat het Nederlandsche voetbal rijp is voor l»ct beroopsspel. En wat rijp is en niet bijtijds wordt afgeplukt, verrot wel eens. . . . VAN IJS EN MIST AMSTERDAM?OOST, 's mor gens tien uur. Rondom het verschrompelde gebouwtje van het kleine Gemeente-badhuis parkeren zwierige limousines en daarachter, op het terrein van de afgebroken Ooster gasfabriek, duiken uit zware mist de tribunes op van de SportfondsenKunstijsbaan die op haar feestelijke opening wacht. Het gelige schijnsel van reusachtige booglampen op halve lichtsterkte valt door een wolk van grijze nattigheid op het spiegelend ijsvlak. en daarachter staat als een massieve schadxiw het gebouw waarin restaurant en machinekamer geves tigd zijn. De ijsfabriek werkt reeds op volle kracht, de grote roterende 'vliegwielen zullen voortaan dag 'en nacht blijven draaien om het 30 K.M. lange buizen net dat in de betonnen vloer van d«» ijsbaan loopt met een vloeistof te verzorgen, die met een temperatuur van 10 a 12 gradm celsius'beneden O hét fijn verstoven water op het vloer oppervlak tot een ijslaag van ongeveer :{ c.M omwerkt. De mist is op getrokken, de lampen gaan uit. van het dak af trompet de loudspoaker een triomfdeuntje: de Haagse spelers zijn gearriveerd, en op de baan begint de snelle strijd van flitsende schaduwen om het zwarte gummischijf je. De oranjevlag is zwaar van de natte Novemberlucbt. maar de techniek heeft het gewonnen, en temidden van een opgetogen menigte voltrekt zich de eerste ijshockeymatch. Het spel is begonnen ! ELLEN KAHN 'l