Historisch Archief 1877-1940
Tourisme
varen om
wiereüd
Tahiti
HET staat geschreven In den
beginne was het woord". Ik
durf er openlijk geen twijfel aan
te trekken want je kunt nooit weten.
Een fatsoenlijke regeering kan tegen
woordig niet voorzichtig genoeg zynen
als ze daar nu eenmaal aan beginnen te
tornen dan heb je de poppen aan het
dansen en zit Stal in zóó op het Bin
nenhof. Maar ik moet toch heel
eventjes Faust spelen, wat deze
bewering betreft, ten opzichte van
den Stillen Oceaan. Want daar is het
anders. Daar staat in het groote Boek
der Natuur geschreven ,,In den begin
ne was de cocosnoot" en ik kan er,
na hetgeen ik gezien heb, ook niet aan
twijfelen. En dat zit zóó!
Deze eilanden waren tot voor een
goede duizend jaar waarschijnlijk nog
onbewoond. Om de eenvoudige reden
dat zij inderdaad onbewoonbaar wa
ren. Er was gebrek aan voedsel. Toen
kwam de cocosnoot. Ik had nooit
grondig met deze nuttige vrucht
kennis gemaakt. Nu noemen wij elkaar
by den voornaam. Deze cocosnoot
heeft een eigenaardige eigenschap.
Zij kan maanden lang in het zoute
water van de zee rondzwemmen en
toch gezond blijven. Doe haar dat
maar eens eventjes na. Komt zij nu
na eindeloos ronddobberen op een
onbewoond eilandje aan, dan vestigt
zij zich daar en als zij een mannetje
of wijfje vindt (want het zal bij cocos
noten wel net zoo zijn als overal
anders, hoewel ik geen tweede
Linnaeus ben en van deze zaken heel
weinig weet) dan heeft zij het genoegen
daar een familiekring rond zich te
zien opgroeien, want cocosnoten heb
ben weer kleine cocosnootjes
enzoovoorts, enzoovoorts, totdat het heele
eiland met en door cocosnoten begroeid
is en de bestaansmogelijkheid voor
Den Mensch een vaststaand feit is
geworden. En wanneer er dan een
maal ergens een vrije boterham met
kaas zoo maar voor het grijpen ligt,
dan komt er binnen ontzettend korten
tijd ook wel iemand om deze boterham
inderdaad te grijpen. En. op die
manier raakten al de eilanden van
den Stillen Oceaan langzamerhand
bevolkt. In den beginne kwam de
cocosnoot. En toen kwam de mensch.
Rn toen had je het geonweer.
'De eerste Polyneslërs
Ik weet nu (ik heb dat alles van
een zeer wjjs man op Fiji geleerd) hoe
de eerste Polynesiërs hier naar toe
gezeild kwamen en toen ze hier een
maal verzeild geraakt waren, er dan
ook maar zijn gebleven. Maar hoe of
waarom de Franschen hier ooit geko
men zijn en waarom zij hier blijven,
dat is weer een andere kwestie. Hoe zij
hier kwamen weet ik zoo eenigzins via
de EncyclopaediaBritannicaenalshet
u interesseert dan kunt u het ook
daarin opzoeken. Van eenigerlei
militaire beteekenis kunnen zij ook
niet zijn. Toen de oorlog uitbrak heeft
een kleine Duitsche kruiser alles
langs het strand in mekaar gescho
ten en als je het oorlogs-hulkje ziet,
dat de Fianschen hier hebben als
vertegenwoordiging van de trotsche
Fransche zeemacht, dan begrijp je
VAN RIJN'S
MOSTERD
HENDRIK WILLEN VAN LOON
v
Berg tegenover Tahiti
dat het een volgenden keer weer precies
zoo zal gaan. Er is natuurlijk
menschenmateriaal en hetzelfde Frankrijk,
dat de onvergefelijke zonde begaan
heeft, Airikaansche en Aziatische
inboorlingen naar Europa te brengen
en deze zwarte en bruine jongelingen
in haar eigen steden los te laten opdat
zij daar met eigen oogen zullen kunnen
zien hoe voos de Europeesche bescha-,
ving is, datzelfde Frankrijk probeert
ook hier in deze verre gewesten een
beetje op zijn militair te doen,
maar de slappe Tahitianen deugen
niet voor marcheeren en manoeu
vreeren en trekken zich van dit alles
heel weinig aan. Zooals zij zich verder
eigenlijk van niets heel veel aantrek
ken en waarom ook ?
Gelukzalig land
Zij leven in een gelukzalig land. Het
is een oude vulkanische ruïne. Deze
ruïne is zoo oud dat zij van top tot
bodem diep onder het groene pa t ma,
van de eindelooze bosschen zit die
hier binnen ongeloofelijk korten tijd
kunnen opgroeien wanneer eens een
enkel brandje een paar vierkante
kilometer in asch heeft gelegd. In
derdaad heb ik hier wel eens boomen
gezien die op stoere eiken geleken,
van die eiken waaronder de Arische
Voorvaderen van Adolf hun Wodan
liefelijke offers brachten van stieren
en teutonische maagden, en dfe boo
men, zoo vertelde men mij, waren
pas een enkel jaar oud. Het is dus
een waar Paradjjs waarin een gezeten
burger, zonder iets anders te doen
dan rustig te blijven zitten waar hij
gezeten is, toch aan zijn dagelijksche
kostje kan komen en de rest van den
tijd dus kan besteden aan andere
vermaken die met zijn boterham niets
te doen hebben. Wij zijn in Amerika
nu al bijna veertien maanden bezig
te trachten dat ideaal ook via de
NRA te doen maar wij hebben het
nog niet verder gebracht dan een
stuk of zes hevige werkstakingen en
hoewel een werkstaking nu inderdaad
een staking van alle werk beteekent,
zoo is ons staken van alle werk toch
weer iets heel Anders van wat het
hier in Tahiti beteekent.
En als je deze natuurkinderen ziet.
die met de n ongclukzaligén rommel van
de rest van de wereld dan ook
heelenianl niets te maken hadden en dan
bedenkt dat zij nu gedwongen worden
om belasting te betalen en kleeren te
dragen en uniformpjes aan te trekken
en dat zij in plaats van hun strooien
hutje nu in onbeschrijflijk leelijke
huizen van Europeesch allooi moeten
wonen en naar kapelletjes en kerkjes
moeten gaan en met notarissen en
bankiers in aanraking moeten komen
en de eindelooze papier-romslomp,
die nu eenmaal bij het Fransche sys
teem hoort, moeten meeslepen, dan
vraag je jezelf af waarom", maar de
bergen geven geen antwoord en de
zee geeft geen antwoord. Niemand of
niets geeft antwoord maar niemand
of niets denkt er evenmin aan dit
systeem ooit te veranderen. Er komt
hier wel eens iemand zooals Gauguin
of Gerbault. die dan een goed woord
spreken voor den inboorling en iets
prevelen van de rechten van den
inboorling".
Dwarskijkers
Maar dat merkt men niet in Parijs,
tenzij men een stillen wenk geef t dat
déze lastige dwarskijker maar liever
naar een ander oord gezonden moest
worden. Waarop de lastige dwars
kijker dan weer verdwijnt en alles
blijft zooals het steeds geweest is.
In Engelsche en Hollandsche ko
loniën kan men ten minste zeggen;,, Ja,
jullie hoort hier eigenlijk ook- niet
thuis, maar je schijnt je dat beWust te
zijn want je geef t dezen menschen waar
voor hun geld. Je doet ten minste iets
en heel dikwijls doe je zelfs heel veel.
En al apprecieeren zij het niet altijd,
zij hebben ten minste goede wegen
en goede hospitalen en goede treinen
en een politie die orde houdt en die
hun veiligheid en zekerheid geeft.
Maar van dat alles is in ^Tahiti ook
al niets te bemerken. Een heel klein
stukje weg vlakbij de hoofdstad. De
kerk zorgt voor de zieken. En een
anderhalve slordige politieagent zorgt
zoo'n beetje voor een minimum van
orde.
Maar overigens is er niets. Er is
natuurlijk een zetel van het gou
vernement. Er is altijd en overal een
zetel van het gouvernement en daar
omheen draait dan de plaatselijke
Frunsche gemeente. U zult vragen
wat doet die Fransche gemeente hier
den heelen dag lang? Wel, precies
hetzelfde wat zij overal doet. De
heeren en dames leggen bezoeken bij
elkaar af. Met witte handschoenen
indien zij niet in den rouw zijn en met
zwarte handschoenen indien zij wel
in den rouw zijn. En dan praten zij
over alles waarover zij thuis in
Grenoble of Nantes ook zouden praten.
Aangezien zij als goede Fransche
patriotten het leeren van een vreemde
taal als iets zeer onsympathieke
schouwen, zoo zitten zij vrijwel op
een zeer klein literair eilandje dat
midden in een oceaan van
Engelschsprekende menschen ligt. Maar ik
geloof niet dat zij er dan ook maar
eenig benul van hebben hoe volkomen
,,vreemd" zij aandoen in dezen uithoek
van den Stillen Oceaan.
che
ide ?
be- l
7-Daagsche Kerst re i s
naar de Fransche Riviera
21 Dec. Vertrek uit Den Haag per
doorgaanden D trein om 8.30, uit
Rotterdam om 8.57 en uit
Boosendaal om 9.57. naar Nice, diner in
den Best. Wagen.
22 Dec. Ontbijt in den Best. Wagen,
aankomst te Nicc. Verblijf aldaar 22,
23, 24 en 25 December.
26 Dec. Na het ontbijt, transport
per autocar naar het station en ver
trek Om 9 uur naar Marseille, aan
komst om 12.30, lunch te Marseille.
Des middags vrij. Vertrek om 19
uur per extra directen trein zonder
overstappen naar Brussel, diner in
den Rest. Wagen.
27 Dec. Ontbijt en lunch in den
Best. Wagen, aankomst te Brussel;
vertrek om 15.33 per directen trein
naar Holland».
Alle nadere inlichtingen bij de
Agence francaise de voyages, Gene
rale vertegenwoordiging voor Neder
land, Lango Houtstraat 5a, Den Haag.
De macht
WAT middelmatig is,
vereenigt zich en zoekt houvast
in het Getal. Het getal is
een wiskundig begrip, dat uitge
drukt wordt in cijfers. We leeren
op school tellen van l tot en met 9.
T «ree appels, zegt de meester, en
Jantje blijft in de eerste plaats
vruchten zien, begeerd, gegund of
verboden. Drie, vier en vijf appels,
en Jantje krijgt het prettige gevoel
dat lekkers zich niet tot een be
paalt., Zes, zeven, acht en negen,
dat is zelfs heel veel" waar hij van
houdt, nog niet zoozeer om het
vele, maar omdat hij 't zoo lekker
vindt. En dan is het natuurlijk ook
Wel fijn, dat daar zooveel van kan
Waar slaat de waardeering voor
de kwaliteit over naar die voor het
kwantum? Op zijn laatst bij het
fatale cijfer 10. Want die 10 is de
heillooze combinatie van het enkel
voudig- en ondeelbaar begrip kwa
liteit", met de cirkellawine van een
zich eindeloos vermenigvuldigende
nullenheerschappij. Men kan dit
kwantum aanduiden bij millioenen,
billioenen en trillioenen, in het
veld der massa verdrinken zelfs
cyferkarakters in de monotone
nullencellen Van een maatlooze
middelmaat.
De middelmaat nivelleert. Zij
heerscht in lengte en breedte van
een grauwe substantie, die als
massa alleen haar gewicht waard is.
Deze massa is te onbelangrijk om in
factoren te ontbinden x x O
HET
HINDERLIJKE
GELUID
NA hetgeen er is overgebleven
van de voetgangers en de onge
vaarlijke psychopathen zich
gaan opmaken om het straatlawaai te
bestrijden voorzoover dat wordt ge
produceerd door de profeten der snel
heid en de prolsten der techniek, is
het nuttig te bedenken, dat Napoleon
in tranen uitbarstte wanneer hij een
hinderlijk geluid hoorde en dat
Wagner de straat voor zyn woning met
glasscherven bestrooide om. kinderen
te beletten er hun blatende spelletjes
te spelen.
Myn vriend Fedor Puznitzkaya, de
Koreaansche spoorwegmagnaat, heeft
gezegd: ,,Onnoodzakelijk geluid is de
essentie der twintigste eeuw."
Vadertje Iljitzinoff, hoofdredacteur
van de Proznoie Bopoha schreef do.
8 October 1034: Het maatschappelijk
leven is vol van geruisen. Geruisen
toch heet de wijze, waarop zich in den
geest onzer samenleving verschil van
snelbeidsbelang beredeneerd open
baart."
Inmiddels stemt het tot groote
vreugde, dat het lawaai, overal waar
dit zich openbaart, ernstig'bestreden
zal worden door K.N.A.C. en A.N.W.
B. voorzoover dat zijn oorsprong vindt
in het verkeer; door de Geluidstich
ting die te Delft is gevestigd, met be
trekking tot alle andere onstichtelijke
geluiden.
Ik heb, terwille van het algemeen
.belang bij de lezers van de Groene
Amsterdammer, gedurende een half
uur alle hinderlijke geluiden, die tot
mijn werkvertrek doordrongen, geno
teerd. Men heeft dit lijstje, gezien het
theorema van Bernouilli, slechts met
48 te vermenigvuldigen om een beeld
der nullen
blijft helaas geen nul, maar vlekt
uit tot het oneindig" kwantum
terwijl ze te log en hebzuchtig is
om oog te hebben voor hoogte of
diepte. Wat zich verheft trekt ze
in het platte vlak omlaag en
waar iets de diepte zoekt en een gat
slaat, wordt automatisch horizon
taal gepapt.
Het Veld, in gezapige, zelfvol
dane rust, is het medium der
massa. De gave nulheid breit een
onwrikbaar veldcentrum en de in
dividueel sterkste en zwakste ele
menten vindt men aan de randen.
Eigenwijze nullen laten los en blij
ven losgelaten, Want solidariteit"
is ook als massa-instinct egoïstisch:
de beweging" duldt slechts eigen
wijsheid. Maar als nullen geboekte
elementen, die krachtens kwaliteit
uit het veld schieten om den mensch
intellectueele perspectieven te ope
nen, waarin eigen plichten en pres
taties grooter bekoring hebben dan
collectieve eischen", worden door
het veld" als belagers gevoeld,
nagezeten en zoo mogelijk weer bij
getrokken.
Het Veld bljjve veilig en heersche
door het Getal. Daarvoor kan
volstaan worden met het hersen
werk van een stoomwals: wie mét
mij is love de compacte vlakheid
van mijn werk, en wie tegen mij js
dien verpletter ik !
Het Veld heerscht en. .regeert,
onder en boven nul, maar altijd
door de dommemacht der nullen.
DIOGENES
te krijgen van de geluidsstoornis ge
durende een etmaal.
Hier is het:
19 uur. Lizzy roept: Mamma, ik heb
zoo akelig gedroomd.
19 uur 2. Mamma stommelt zes en
en dertig treden op.
19 uur 3. Pappa eet truite a l'estragon.
19 uur 4. Mamma zingt een
slaaplieclje.
19 uur 7. Mamma stommelt zes en
dertig treden af.
19 uur 9. De post belt,
19 uurlO.Er valt iets in de keuken.
19 uurll.Mijn buurman slaat een spij
ker in den muur.
19 uurl2.Fraulein Else brengt de post
boven.
19 uurlS.De telefoon gaat.
19 uurlö. Mamma en papa eten Canard
a l'orange k la Pont Andemer.
19 uur!9.Lizzy roept: Mamma, ik heb
zoo akelig gedroomd, de
te? lefoon gaat, tante, en oom
van Speyk bellen, lachen en
praten in de gang, buurman
slaat een spijker in den muur.
Fraulein EJse laat een deksel
vallen, pappa en mamma
eten de negentien kaas-va
riëteiten van Xormandië. de
radio vertelt over de Ui ver.
19uur23.De telefoon gaat, oom van
Speyk vertelt een mop, pap
pa, mamma en tante van.
Speyk lachen.buurman pookt
de kachel op.
19 uur2A.Lizzy roept: Mamma. Li/zy
nat.
19 uur25.Lizzy roept: Mamma. Lizzy
nat.
19 uui20.Mamma stommelt zes on
dertig treden op.
19 uur27.Pappa vertelt een mop. Kr
wordt gelachen.
19.xutr28.Tante van Speyk knabbelt
een koekje.
19xi. 2 8 A.Mamma stommelt zesender
tig treden af.
19 xmrSO.De telefoon gaat.
Wist ge dat Talleyrand weende als
hij een hinderlijk geluid hoorde ?
Dat Boris Gor.donov de straat voor
zijn woning met glasscherven be
strooide om kinderen te beletten er
hxin luidruchtige spelletjes te spelen?
Dat Mimi Andoréillette. Sociétaire
van ? den Plantage Schouwbxirg geen
Sole a la Fécampoise kan hooren eten
zonder een rilling langs haar rug te
krijgen?
Caveant consules!
In Thibet zijn slechts de volgende
geluiden toegestaan:
a. chronisch de hik hebben.
6. het blaffen van een
ree-pinchertje nadoen.
c. kraaien als een haan.
d. kuchen op hoeken van straten.
<?. drukken op een electrische bel.
/. het zingen van het
Thibetaansche volkslied, luidende:
Vertrouw nooit de zoen eens kruide
niers.
Ik gaf mijn hart aan een kruidenier.
Doch hij wierp het weg,
Als een slecht zittende zwajak.
En ging terug naar zijn thee en suiker.
Er is een spreekwoord van mijn volk:
Wanneer de maan blauw glanst,
Accepteer de kus des kruideniers.
Wij moeten een voorbeeld aan Thi
bet nemen. CABBACALLA
KERSTMIS TE NICE
BIJZONDER GOEDKOOPÊ7 DAAGSCHE REIS
NAAR DE FRANSCHE RIVIERA, PER EXTRATREIN
VERTREK 21 DECEMBER 's-MORGENS; TERUG 27 DECEMBER ' J-AVON DS.
ALLES INBEGREPEN VANAF AMSTERDAM
F 70.- of F 88.50 of F
118.m.l 3. kl. spoor m.t 2. kl. spoor ? m.l 1. kl spoor
Inel. tpoorblljitttn. maaltijden Rt»t. waftn, vtrblijf .n maaltijden In prima Hotels, fooien .n taxen.
Aantal plaatsen beperkt; laat u spoedig inschrijven.
Aanvan( eveneent mogelijk te Den Haa(, Rotterdam of Roosendaal met reductie voor hetverichll*
VRAAGT UITGEBREID PROGRAMMA Bij:
AGENCE FRAN?AISE DE VOYAGES
DEN HAAG - LANGE HOUTSTRAAT Sa - TEL. 110568
ELZEN - BERKEN - EIKEN - AHORN - ESSEN
TRIPLEXHOUT
Fabrikaat:
OLZA Sp. Akc., WARSZAWA
Een der producten, die de
naam van Polen hoog houden
VERTEGENWOORDIGERS VOOR NEDERLAND EN KOLONIËN
N.V. HANDELMAATSCHAPPIJ FENNIA, 's-GRAVENHAGE
Wat zal ik vragen ?
Wat krijgt Henk?
Wie weet er iets?
Wat zal ik geven?
Iets extra lekkers!
Wat krijgt Dien t je?
Sint Nicolaas heeft me weer aangenomen als tweede
zwarte knecht", omdat ik weet wat Holland heerlijk
vindt. Nu maak ik de pakjes klaar voor iedereen,
die van iets bijzonders houdt: Droste-bonbons in
die mooie moderne doozen, pastilles, doubletten ...
En ik zorg natuurlijk ook voor die dikke, zware
chocoladeletters van DROSTE, die de kinderen zoo
graag in hun schoentje vinden ? ?.
Wanneer moet ik aan Uw heerlijke pakje beginnen?
Er is nog genoeg heerlijks van Droste over. En de
prijzen der DROSTE-letters zijn weer verlaagd.
ca. 250 Gram ca. 150 gram ca. 75 Gram
75 ets. 45 ets. 23 ets.
ALTIJD WELKOM!
Spaart plaatjes oor het album Japa l.
4».ui
PAG. 12 DE GROENE Na. 2998
PAG. 23 DE GROENE Na. 299B
l