De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 17 november pagina 12

17 november 1934 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

Tourisme varen om wiereüd Tahiti HET staat geschreven In den beginne was het woord". Ik durf er openlijk geen twijfel aan te trekken want je kunt nooit weten. Een fatsoenlijke regeering kan tegen woordig niet voorzichtig genoeg zynen als ze daar nu eenmaal aan beginnen te tornen dan heb je de poppen aan het dansen en zit Stal in zóó op het Bin nenhof. Maar ik moet toch heel eventjes Faust spelen, wat deze bewering betreft, ten opzichte van den Stillen Oceaan. Want daar is het anders. Daar staat in het groote Boek der Natuur geschreven ,,In den begin ne was de cocosnoot" en ik kan er, na hetgeen ik gezien heb, ook niet aan twijfelen. En dat zit zóó! Deze eilanden waren tot voor een goede duizend jaar waarschijnlijk nog onbewoond. Om de eenvoudige reden dat zij inderdaad onbewoonbaar wa ren. Er was gebrek aan voedsel. Toen kwam de cocosnoot. Ik had nooit grondig met deze nuttige vrucht kennis gemaakt. Nu noemen wij elkaar by den voornaam. Deze cocosnoot heeft een eigenaardige eigenschap. Zij kan maanden lang in het zoute water van de zee rondzwemmen en toch gezond blijven. Doe haar dat maar eens eventjes na. Komt zij nu na eindeloos ronddobberen op een onbewoond eilandje aan, dan vestigt zij zich daar en als zij een mannetje of wijfje vindt (want het zal bij cocos noten wel net zoo zijn als overal anders, hoewel ik geen tweede Linnaeus ben en van deze zaken heel weinig weet) dan heeft zij het genoegen daar een familiekring rond zich te zien opgroeien, want cocosnoten heb ben weer kleine cocosnootjes enzoovoorts, enzoovoorts, totdat het heele eiland met en door cocosnoten begroeid is en de bestaansmogelijkheid voor Den Mensch een vaststaand feit is geworden. En wanneer er dan een maal ergens een vrije boterham met kaas zoo maar voor het grijpen ligt, dan komt er binnen ontzettend korten tijd ook wel iemand om deze boterham inderdaad te grijpen. En. op die manier raakten al de eilanden van den Stillen Oceaan langzamerhand bevolkt. In den beginne kwam de cocosnoot. En toen kwam de mensch. Rn toen had je het geonweer. 'De eerste Polyneslërs Ik weet nu (ik heb dat alles van een zeer wjjs man op Fiji geleerd) hoe de eerste Polynesiërs hier naar toe gezeild kwamen en toen ze hier een maal verzeild geraakt waren, er dan ook maar zijn gebleven. Maar hoe of waarom de Franschen hier ooit geko men zijn en waarom zij hier blijven, dat is weer een andere kwestie. Hoe zij hier kwamen weet ik zoo eenigzins via de EncyclopaediaBritannicaenalshet u interesseert dan kunt u het ook daarin opzoeken. Van eenigerlei militaire beteekenis kunnen zij ook niet zijn. Toen de oorlog uitbrak heeft een kleine Duitsche kruiser alles langs het strand in mekaar gescho ten en als je het oorlogs-hulkje ziet, dat de Fianschen hier hebben als vertegenwoordiging van de trotsche Fransche zeemacht, dan begrijp je VAN RIJN'S MOSTERD HENDRIK WILLEN VAN LOON v Berg tegenover Tahiti dat het een volgenden keer weer precies zoo zal gaan. Er is natuurlijk menschenmateriaal en hetzelfde Frankrijk, dat de onvergefelijke zonde begaan heeft, Airikaansche en Aziatische inboorlingen naar Europa te brengen en deze zwarte en bruine jongelingen in haar eigen steden los te laten opdat zij daar met eigen oogen zullen kunnen zien hoe voos de Europeesche bescha-, ving is, datzelfde Frankrijk probeert ook hier in deze verre gewesten een beetje op zijn militair te doen, maar de slappe Tahitianen deugen niet voor marcheeren en manoeu vreeren en trekken zich van dit alles heel weinig aan. Zooals zij zich verder eigenlijk van niets heel veel aantrek ken en waarom ook ? Gelukzalig land Zij leven in een gelukzalig land. Het is een oude vulkanische ruïne. Deze ruïne is zoo oud dat zij van top tot bodem diep onder het groene pa t ma, van de eindelooze bosschen zit die hier binnen ongeloofelijk korten tijd kunnen opgroeien wanneer eens een enkel brandje een paar vierkante kilometer in asch heeft gelegd. In derdaad heb ik hier wel eens boomen gezien die op stoere eiken geleken, van die eiken waaronder de Arische Voorvaderen van Adolf hun Wodan liefelijke offers brachten van stieren en teutonische maagden, en dfe boo men, zoo vertelde men mij, waren pas een enkel jaar oud. Het is dus een waar Paradjjs waarin een gezeten burger, zonder iets anders te doen dan rustig te blijven zitten waar hij gezeten is, toch aan zijn dagelijksche kostje kan komen en de rest van den tijd dus kan besteden aan andere vermaken die met zijn boterham niets te doen hebben. Wij zijn in Amerika nu al bijna veertien maanden bezig te trachten dat ideaal ook via de NRA te doen maar wij hebben het nog niet verder gebracht dan een stuk of zes hevige werkstakingen en hoewel een werkstaking nu inderdaad een staking van alle werk beteekent, zoo is ons staken van alle werk toch weer iets heel Anders van wat het hier in Tahiti beteekent. En als je deze natuurkinderen ziet. die met de n ongclukzaligén rommel van de rest van de wereld dan ook heelenianl niets te maken hadden en dan bedenkt dat zij nu gedwongen worden om belasting te betalen en kleeren te dragen en uniformpjes aan te trekken en dat zij in plaats van hun strooien hutje nu in onbeschrijflijk leelijke huizen van Europeesch allooi moeten wonen en naar kapelletjes en kerkjes moeten gaan en met notarissen en bankiers in aanraking moeten komen en de eindelooze papier-romslomp, die nu eenmaal bij het Fransche sys teem hoort, moeten meeslepen, dan vraag je jezelf af waarom", maar de bergen geven geen antwoord en de zee geeft geen antwoord. Niemand of niets geeft antwoord maar niemand of niets denkt er evenmin aan dit systeem ooit te veranderen. Er komt hier wel eens iemand zooals Gauguin of Gerbault. die dan een goed woord spreken voor den inboorling en iets prevelen van de rechten van den inboorling". Dwarskijkers Maar dat merkt men niet in Parijs, tenzij men een stillen wenk geef t dat déze lastige dwarskijker maar liever naar een ander oord gezonden moest worden. Waarop de lastige dwars kijker dan weer verdwijnt en alles blijft zooals het steeds geweest is. In Engelsche en Hollandsche ko loniën kan men ten minste zeggen;,, Ja, jullie hoort hier eigenlijk ook- niet thuis, maar je schijnt je dat beWust te zijn want je geef t dezen menschen waar voor hun geld. Je doet ten minste iets en heel dikwijls doe je zelfs heel veel. En al apprecieeren zij het niet altijd, zij hebben ten minste goede wegen en goede hospitalen en goede treinen en een politie die orde houdt en die hun veiligheid en zekerheid geeft. Maar van dat alles is in ^Tahiti ook al niets te bemerken. Een heel klein stukje weg vlakbij de hoofdstad. De kerk zorgt voor de zieken. En een anderhalve slordige politieagent zorgt zoo'n beetje voor een minimum van orde. Maar overigens is er niets. Er is natuurlijk een zetel van het gou vernement. Er is altijd en overal een zetel van het gouvernement en daar omheen draait dan de plaatselijke Frunsche gemeente. U zult vragen wat doet die Fransche gemeente hier den heelen dag lang? Wel, precies hetzelfde wat zij overal doet. De heeren en dames leggen bezoeken bij elkaar af. Met witte handschoenen indien zij niet in den rouw zijn en met zwarte handschoenen indien zij wel in den rouw zijn. En dan praten zij over alles waarover zij thuis in Grenoble of Nantes ook zouden praten. Aangezien zij als goede Fransche patriotten het leeren van een vreemde taal als iets zeer onsympathieke schouwen, zoo zitten zij vrijwel op een zeer klein literair eilandje dat midden in een oceaan van Engelschsprekende menschen ligt. Maar ik geloof niet dat zij er dan ook maar eenig benul van hebben hoe volkomen ,,vreemd" zij aandoen in dezen uithoek van den Stillen Oceaan. che ide ? be- l 7-Daagsche Kerst re i s naar de Fransche Riviera 21 Dec. Vertrek uit Den Haag per doorgaanden D trein om 8.30, uit Rotterdam om 8.57 en uit Boosendaal om 9.57. naar Nice, diner in den Best. Wagen. 22 Dec. Ontbijt in den Best. Wagen, aankomst te Nicc. Verblijf aldaar 22, 23, 24 en 25 December. 26 Dec. Na het ontbijt, transport per autocar naar het station en ver trek Om 9 uur naar Marseille, aan komst om 12.30, lunch te Marseille. Des middags vrij. Vertrek om 19 uur per extra directen trein zonder overstappen naar Brussel, diner in den Rest. Wagen. 27 Dec. Ontbijt en lunch in den Best. Wagen, aankomst te Brussel; vertrek om 15.33 per directen trein naar Holland». Alle nadere inlichtingen bij de Agence francaise de voyages, Gene rale vertegenwoordiging voor Neder land, Lango Houtstraat 5a, Den Haag. De macht WAT middelmatig is, vereenigt zich en zoekt houvast in het Getal. Het getal is een wiskundig begrip, dat uitge drukt wordt in cijfers. We leeren op school tellen van l tot en met 9. T «ree appels, zegt de meester, en Jantje blijft in de eerste plaats vruchten zien, begeerd, gegund of verboden. Drie, vier en vijf appels, en Jantje krijgt het prettige gevoel dat lekkers zich niet tot een be paalt., Zes, zeven, acht en negen, dat is zelfs heel veel" waar hij van houdt, nog niet zoozeer om het vele, maar omdat hij 't zoo lekker vindt. En dan is het natuurlijk ook Wel fijn, dat daar zooveel van kan Waar slaat de waardeering voor de kwaliteit over naar die voor het kwantum? Op zijn laatst bij het fatale cijfer 10. Want die 10 is de heillooze combinatie van het enkel voudig- en ondeelbaar begrip kwa liteit", met de cirkellawine van een zich eindeloos vermenigvuldigende nullenheerschappij. Men kan dit kwantum aanduiden bij millioenen, billioenen en trillioenen, in het veld der massa verdrinken zelfs cyferkarakters in de monotone nullencellen Van een maatlooze middelmaat. De middelmaat nivelleert. Zij heerscht in lengte en breedte van een grauwe substantie, die als massa alleen haar gewicht waard is. Deze massa is te onbelangrijk om in factoren te ontbinden x x O HET HINDERLIJKE GELUID NA hetgeen er is overgebleven van de voetgangers en de onge vaarlijke psychopathen zich gaan opmaken om het straatlawaai te bestrijden voorzoover dat wordt ge produceerd door de profeten der snel heid en de prolsten der techniek, is het nuttig te bedenken, dat Napoleon in tranen uitbarstte wanneer hij een hinderlijk geluid hoorde en dat Wagner de straat voor zyn woning met glasscherven bestrooide om. kinderen te beletten er hun blatende spelletjes te spelen. Myn vriend Fedor Puznitzkaya, de Koreaansche spoorwegmagnaat, heeft gezegd: ,,Onnoodzakelijk geluid is de essentie der twintigste eeuw." Vadertje Iljitzinoff, hoofdredacteur van de Proznoie Bopoha schreef do. 8 October 1034: Het maatschappelijk leven is vol van geruisen. Geruisen toch heet de wijze, waarop zich in den geest onzer samenleving verschil van snelbeidsbelang beredeneerd open baart." Inmiddels stemt het tot groote vreugde, dat het lawaai, overal waar dit zich openbaart, ernstig'bestreden zal worden door K.N.A.C. en A.N.W. B. voorzoover dat zijn oorsprong vindt in het verkeer; door de Geluidstich ting die te Delft is gevestigd, met be trekking tot alle andere onstichtelijke geluiden. Ik heb, terwille van het algemeen .belang bij de lezers van de Groene Amsterdammer, gedurende een half uur alle hinderlijke geluiden, die tot mijn werkvertrek doordrongen, geno teerd. Men heeft dit lijstje, gezien het theorema van Bernouilli, slechts met 48 te vermenigvuldigen om een beeld der nullen blijft helaas geen nul, maar vlekt uit tot het oneindig" kwantum terwijl ze te log en hebzuchtig is om oog te hebben voor hoogte of diepte. Wat zich verheft trekt ze in het platte vlak omlaag en waar iets de diepte zoekt en een gat slaat, wordt automatisch horizon taal gepapt. Het Veld, in gezapige, zelfvol dane rust, is het medium der massa. De gave nulheid breit een onwrikbaar veldcentrum en de in dividueel sterkste en zwakste ele menten vindt men aan de randen. Eigenwijze nullen laten los en blij ven losgelaten, Want solidariteit" is ook als massa-instinct egoïstisch: de beweging" duldt slechts eigen wijsheid. Maar als nullen geboekte elementen, die krachtens kwaliteit uit het veld schieten om den mensch intellectueele perspectieven te ope nen, waarin eigen plichten en pres taties grooter bekoring hebben dan collectieve eischen", worden door het veld" als belagers gevoeld, nagezeten en zoo mogelijk weer bij getrokken. Het Veld bljjve veilig en heersche door het Getal. Daarvoor kan volstaan worden met het hersen werk van een stoomwals: wie mét mij is love de compacte vlakheid van mijn werk, en wie tegen mij js dien verpletter ik ! Het Veld heerscht en. .regeert, onder en boven nul, maar altijd door de dommemacht der nullen. DIOGENES te krijgen van de geluidsstoornis ge durende een etmaal. Hier is het: 19 uur. Lizzy roept: Mamma, ik heb zoo akelig gedroomd. 19 uur 2. Mamma stommelt zes en en dertig treden op. 19 uur 3. Pappa eet truite a l'estragon. 19 uur 4. Mamma zingt een slaaplieclje. 19 uur 7. Mamma stommelt zes en dertig treden af. 19 uur 9. De post belt, 19 uurlO.Er valt iets in de keuken. 19 uurll.Mijn buurman slaat een spij ker in den muur. 19 uurl2.Fraulein Else brengt de post boven. 19 uurlS.De telefoon gaat. 19 uurlö. Mamma en papa eten Canard a l'orange k la Pont Andemer. 19 uur!9.Lizzy roept: Mamma, ik heb zoo akelig gedroomd, de te? lefoon gaat, tante, en oom van Speyk bellen, lachen en praten in de gang, buurman slaat een spijker in den muur. Fraulein EJse laat een deksel vallen, pappa en mamma eten de negentien kaas-va riëteiten van Xormandië. de radio vertelt over de Ui ver. 19uur23.De telefoon gaat, oom van Speyk vertelt een mop, pap pa, mamma en tante van. Speyk lachen.buurman pookt de kachel op. 19 uur2A.Lizzy roept: Mamma. Li/zy nat. 19 uur25.Lizzy roept: Mamma. Lizzy nat. 19 uui20.Mamma stommelt zes on dertig treden op. 19 uur27.Pappa vertelt een mop. Kr wordt gelachen. 19.xutr28.Tante van Speyk knabbelt een koekje. 19xi. 2 8 A.Mamma stommelt zesender tig treden af. 19 xmrSO.De telefoon gaat. Wist ge dat Talleyrand weende als hij een hinderlijk geluid hoorde ? Dat Boris Gor.donov de straat voor zijn woning met glasscherven be strooide om kinderen te beletten er hxin luidruchtige spelletjes te spelen? Dat Mimi Andoréillette. Sociétaire van ? den Plantage Schouwbxirg geen Sole a la Fécampoise kan hooren eten zonder een rilling langs haar rug te krijgen? Caveant consules! In Thibet zijn slechts de volgende geluiden toegestaan: a. chronisch de hik hebben. 6. het blaffen van een ree-pinchertje nadoen. c. kraaien als een haan. d. kuchen op hoeken van straten. <?. drukken op een electrische bel. /. het zingen van het Thibetaansche volkslied, luidende: Vertrouw nooit de zoen eens kruide niers. Ik gaf mijn hart aan een kruidenier. Doch hij wierp het weg, Als een slecht zittende zwajak. En ging terug naar zijn thee en suiker. Er is een spreekwoord van mijn volk: Wanneer de maan blauw glanst, Accepteer de kus des kruideniers. Wij moeten een voorbeeld aan Thi bet nemen. CABBACALLA KERSTMIS TE NICE BIJZONDER GOEDKOOPÊ7 DAAGSCHE REIS NAAR DE FRANSCHE RIVIERA, PER EXTRATREIN VERTREK 21 DECEMBER 's-MORGENS; TERUG 27 DECEMBER ' J-AVON DS. ALLES INBEGREPEN VANAF AMSTERDAM F 70.- of F 88.50 of F 118.m.l 3. kl. spoor m.t 2. kl. spoor ? m.l 1. kl spoor Inel. tpoorblljitttn. maaltijden Rt»t. waftn, vtrblijf .n maaltijden In prima Hotels, fooien .n taxen. Aantal plaatsen beperkt; laat u spoedig inschrijven. Aanvan( eveneent mogelijk te Den Haa(, Rotterdam of Roosendaal met reductie voor hetverichll* VRAAGT UITGEBREID PROGRAMMA Bij: AGENCE FRAN?AISE DE VOYAGES DEN HAAG - LANGE HOUTSTRAAT Sa - TEL. 110568 ELZEN - BERKEN - EIKEN - AHORN - ESSEN TRIPLEXHOUT Fabrikaat: OLZA Sp. Akc., WARSZAWA Een der producten, die de naam van Polen hoog houden VERTEGENWOORDIGERS VOOR NEDERLAND EN KOLONIËN N.V. HANDELMAATSCHAPPIJ FENNIA, 's-GRAVENHAGE Wat zal ik vragen ? Wat krijgt Henk? Wie weet er iets? Wat zal ik geven? Iets extra lekkers! Wat krijgt Dien t je? Sint Nicolaas heeft me weer aangenomen als tweede zwarte knecht", omdat ik weet wat Holland heerlijk vindt. Nu maak ik de pakjes klaar voor iedereen, die van iets bijzonders houdt: Droste-bonbons in die mooie moderne doozen, pastilles, doubletten ... En ik zorg natuurlijk ook voor die dikke, zware chocoladeletters van DROSTE, die de kinderen zoo graag in hun schoentje vinden ? ?. Wanneer moet ik aan Uw heerlijke pakje beginnen? Er is nog genoeg heerlijks van Droste over. En de prijzen der DROSTE-letters zijn weer verlaagd. ca. 250 Gram ca. 150 gram ca. 75 Gram 75 ets. 45 ets. 23 ets. ALTIJD WELKOM! Spaart plaatjes oor het album Japa l. 4».ui PAG. 12 DE GROENE Na. 2998 PAG. 23 DE GROENE Na. 299B l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl