Historisch Archief 1877-1940
DE DEBITEUR IS KONING
C. A. Klaasse
HET blijkt nit'or on moor dat de
waubot»ltngsmentalitoit niet oen privilege is van liusland
en van onze naaste Oosterburen. De
goudclauauleprocesseii die op het oogenblik hier te
lande worden gevoerd zijn n aanwijzing in die
richting. En sedert kort is er een nieuw voorbeeld
gekomen dat met verbijsterende snelheid navol
ging heeft gevonden. Waarbij dan het beroerde
geval zich voordoet dat do regeer ing, die in de
goudclausulehistorie zulk een goed voorbeeld heeft
gesteld, bier het gevaar voor misbruiken zet.
Sedert eenigo maanden kennen wij een wet
houdende voorschriften die het mogelijk maken
dat de voorwaarden van obligatieleningen ge
wijzigd worden indien een vergadering van hou
ders zich daarvoor uitspreekt. Zulk een mogelijk
heid bestaat bij practisch alle leeningen die onder
trustverband staan, zoodat de strekking van de
wet eigenlijk deze is, dat obligatieleningen zonder
trustverband met betrekking tot het maken van
..regelingen" wanneer de debiteur niet meer inte
graal zijn verplichtingen kan nakomen gelijk ge
steld worden met die onder trustverband. De ratio
van deze wet is volkomen begrijpelijk: nu de
algemeene prijsdaling in vele gevallen de vaste lasten
in verhouding tot de bedrijfsresultaten sterk heb
ben doen toenemen en daarbij gevaar voor gefor
ceerde liquidatie der betrokken bedrijven kan
ontstaan, is het wenschelijk daartegen voorzienin
gen te treffen. De werkgelegenheid is toch al zoo
veel minder geworden dat de gemeenschap er be
lang bij heeft.dat niet door crediteuren die op hun
volle pond blijven ?taan ondernemingen tot liqui
datie worden genoopt en aldus de werkgelegenheid
nog verder wordt verminderd. De strekking van
deze wet is in dat verband trouwens zeer tam.
de beslissing wordt gelaten aan de crediteuren,
alleen een onwillige minderheid kan door de meer
dei heid -worden gebonden. Uitgangspunt blijft
dus dat alleen do crediteuren, wanneer zij dat in
eigen belang wenschelijk achten, faillissement
kunnen vermijden door toe te stemmen in een rege
ling. Zelfs tegenstanders van overheidsingrijpen
kunnen tegen deze wet geen bezwaar maken.
'.' Theorie en practijk
Tot zoover de theorie. Xu de practijk. Die prac
tijk leert in de eerste plaats dat het heel moeilijk.
zelfs bijna ondoenlijk is. om do massa der beleg
gers in beweging te krijgen, ook wanneer het om
verdediging van eigen belangen gaat. Het bezoek
aan vergaderingen van aandeel- en
obligatiehouders is bijna altijd uitermate bedroevend. Het
gevolg is. dat wanneer voor het nemen van beslis
singen geen bepaald quorum is vereischt (volgens
déze wet is dat bij een eerste vergadering wel, op
een tweede niet noodig) veelal een klein aantal
obligatiehouders de beslissing zal nemen. Zulks
in tegenstelling bijv. met hetfaillisseméntsaccoord.
waarvoor in elk geval een quorum noodig is. Nu
zou ook dat nog geen overwegend bezwaar be
hoeven te zijn wanneer men mocht aannemen, dat
bij het nemen van de beslissing door zulk een kleine
groep alleen de behartiging van hun belang als
obligatiehouder voorzat. Maar het
spreekt wel vanzelf dat. wanneer de
ter stemming aanwezige obligatiebe
zitters ook andere belangen bij de
vennoótschap-debitrice hebbén, die
zwaarder wegen dan hun obligatie
belang en daaraan tegengesteld zijn.
het 'denkbaar en zelfs waarschijnlijk
is dat de genomen beslissing in strijd
JH met de belangen der obligatiehou
ders. Wij zwijgen dan nog van de
mogelijkheid dat degenen, die met de
aanwezige obligatiën stemmen, daar
van niet steeds eigenaar zijn. Wanneer
de vennootschap-debitrice obligatiën
heeft ingekocht kunnen die fondsen
voor dat doel beschikbaar worden ge
steld, zoodat de stemmers dan in het
geheel geen belang bij obligatiën heb
ben. Wanneer nu zij die o ver de voor
stellen stemmen alleen of voornamelijk
belang hdbben bij de aandeelen. dan
kunnen bij de stemming d
aandeelJioudersbclangen derhalve prevaleeren.
?dezelfde belangen die de debitrice voor
?oogen heeft bij de formuleering der
?voorstellen.
Deze kwestie is van zeer grootte beteekenis ge
worden, veel grooter dan wellicht bij het opstellen
van het wetsontwerp is voorzien, nu de
,,regelingsvoorstellen" die in de laatste weken aan het
be. leggend publiek in grootcn getale zijn voorgelegd
voor het overgroote deel stammen van onder
nemingen met een niet-volgestort aandeelenkapi
taal. In al deze voorstellen werd van de
obligatiehouders accoordbevinding gevraagd met verlaging
van rente en meestal uitstel van aflossingen, zon
der van aandeelhouders volstorting te cisehen.
Crediteurcn'en'aandeel houders
Dit beteekent dat men van de crediteuren
een concessie vraagt, terwijl de aandeelhouders
nog winst uit het bedrijf blijven trekken. Er zullen
misschien nog beleggers zijn die meenden, dat het
aandeelenkapitaal er is om te dienen als stootblok
voor tegenvallers, als dekking voor de crediteuren.
Dit blijkt een vergissing te zijn, het zijn in de eerste
plaats de crediteuren, die voor den achteruitgang
der bedrijfsresultaten moeten opkomen; voor de
aandeelhouders blijft na die concessie dan nog
winst over. Wanneer men de zaak zoo stelt, zullen
de direct ies der maatschappijen welke voorstellen
als bovenbedoeld hebben gedaan zeer verontwaar
digd kijken, en tegenwerpen dat toch uitdrukkelijk
werd vastgesteld dat geen dividend op de aandeelen
mag worden uitgekeerd tijdens de regeling".
Wanneer men zich nu even goed realiseert wat
niet juridisch wellicht, maar dan toch economisch
een niet volgestort kapitaal beteekent. dan zal
men toch moeten toegeven dat. zoolang de aandeel
houders nog een renteloos obligo aan de maat
schappij hebben, de exploitatierekening van hét
bedrijf geen volledig beeld vertoont. Zoolang de
crediteuren integraal worden voldaan doe't dat
niets terzake, want liet men de aandeelhouders op
het obligo rente betalen, dan kregen zij dat als
dividend weer terug, hetgeen bovendien dividend
en tantièmebelasting zou kosten. Maar zoodra de
exploitatie niet meer voldoende oplevert om aan
alle verplichtingen te voldoen, worden de verhou
dingen geheel andei's. Hot stortingsobligo is. dat
staat vast. aansprakelijk kapitaal. Zoolang de
ven? nootschap ermee accoord gaat dat de aandeel
houders zélf oen deel van het kapitaal beleggen
buiten het bedrijf.beteekent dat toch.dat het ren
dement op dat kapitaal aan de aandeelhouders
komt. Rendement op het kapitaal pleegt men
winst te noemen, zoodat men inderdaad kan zeg
gen dat, zoolang er niet volgestorte aandeelen be
staan, er winst aan de aandeelhouders wordt uit
gekeerd.
Zoodat er maar n conclusie mogelijk is: wil
de toepassing van deze wet niet tot een aanfluiting
van de rechtszekerheid van den crediteur worden,
dan moet het onmogelijk zijn regelingen onder haar
vigeur tot stand te brengen zoolang het kapitaal
niet is volgestort. Van de zijde der betrokken
ondernemingen zijn verschillende argumenten ge
lanceerd om de niet-volstorting te verdedigen. Geen
dier motieven snijdt hout. De stelling, dat het niet
wenschelijk is uit het volgestorte kapitaal de
Het is niet
heel erg
Uw zakdoek vergeten ie
hebben, want in iedere
bekende zaak vindt U,
direct voor gebruik gereed,
een groolcsortecring wiüe
en smaakvol gekleurde
Dames en Hecrcn
PYRAMID
ZAKDOEKEN
FABRIKAAT TOOTAL
CEüHANDILSM
Op EUCQ« ZAKDOEK
Meneer, het publiek vraagt of u hem niet zoo strak aan wilt kijken, dat maakt hem nerveus".
. (Mariannt)
PAG. 10 DE GROENE No. 2996
liquide middelen te putten om rentt- en
aflossingsbetalingen voort te zetten ,,zoolang de voorraad
strekt", zal niemand willen aanvechten, maar het
gaat er ook niet om het obligo te gebruiken om
het kapitaal in te teren doch om het rendement op
dat deel van het kapitaal binnen het bedrijf.
terugte brengen. Dat kan bijv. door de stortingen aan te
wenden voor aflossing op alle uitstaande schuld
brieven, waardoor de rentelast evenredig vermin
dert. Als argument daartegen is het feit gesteld
dat het kapitaal moet dienen voor dekking van
evontüeole verliezen, zoodat het niet voor aflossing
gebruikt dient te worden. Zij die dit motief
noemen moeten er wel heel bijzondere opvattingen
op na houden, want hoe kan men anders stellen dat
door aflossing van schuld er ,.kapitaal wordt ge
bruikt." Door zulk een aflossing blijft immers het
kapitaal volkomen intact, tenzij er verliezen zijn.
maar dan is ook zonder aflossing op de
obligatioschuld het kapitaal al weg! Do aflossing op zich
zelf verandert in de kapitaalsveihoudingcn abso
luut niets. Trouwens wanneer men niet op de obli
gatieschuld wil aflossen, dan kan men dat gerust
achterwege laten on het volgestorte kapitaal des
noods in staatspapieren beleggen. Er wordt dan
ook 4 pCt. rente gemaakt, die aan de winstreke
ningen ten goede komt. In een groot aantal ge
vallen is de omvang van liet aandeelhoudersobligo
van dien aard. dat de exploitatie-uitkomsten na
volstorting zeer aanmerkelijk zouden verbeteren.
zoodat het voorstel evenredig gunstiger kan zijn.
In andere gevallen zou men zelfs tot een
sluitend
rekening kunnen komen.
Een rechterlijke beslissing, strijdig
met aandeelhoudersbelang
Nu voorziet de onderhavige wet in de mogelijk
heid, dat de gevallen beslissing in strijd is met het
belang der gezamenlijke obligatiehouders. Terwij'
er bij leeningen onder trustverband een trustee is.
die de belangen dier gezamenlijke houders kan be
hartigen, is dat bij de leeningen dit
onder de wet vallen niet zoo. Men
heeft daarom homologatie van dr
beslissing door de rechtbank voor
geschreven.
Die homologatie moet volgens art. 10
[worden geweigerd wanneer de belan
gen der obligatiebezitters worden
geIschaad. Maar de rechtspraak schijnt
er in dit opzicht ook heel
bijzonderemeeningen op na te houden. Want,
dérechtbank te Maastricht bijv
heeft reeds een besluit, ónder deze
[wet genomen terzake van de schuld
brieven der internationale
Rijn-MaasHypotheekbank. bekrachtigd, terwijl
daarin geen volstorting was voorzien.
zoodat derhalve de belangen der
aandeelhouders meer gesauveerd
wa'ren dan die der crediteureru Wil men
deze verregaande misbruiken
tegen'gaan, dan zal er dus,wel geen andere
[oplossing dan wetswijziging mogelijk > j
'lijn. Want de regeering kan het zich :
:och niet permitteeren het middel
te hebben gecreëerd voor
rechtsverkrachting. ,
N.V. Bataafsche
Hypotheekbank
AMSTERDAM
Anno 1888
Q««ft uit tagen b«ur«koer*i
4 % PANDBRIEVEN
In itukk*n van
ffOOO,-,f500,-en flOO.-.
Coupons Januari «n Juli
Ui Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZËK
Uitgifte van
4 % Pandbrieven 100%
Jaarlijksche uitloting 4%
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie:
Mr. H. H. C. CASTEND1JK en
I. MOSSELMAN
Qepl. Maattch. Kap. Fl.
5OO.OOO.waarop gestort . . . 1OO.OOO..
Pandbr. & Hyp. pi.m. 4.4OO.OOO,.
Reserve» pi.m. . . . ,?2BO.OOO.»
Zwitsersche HORLOGES
AnkerlSsteenen
alleen met naam
UILKEMA
chroom of doubl
voor
Dames of Heeren
met garantie fl.
10.
Reguliers 39 breestraat
LEVENSVERZEKERING
Mg. ARNHEM"
waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst.
ZIE
"ons fotoraadsel op
pagina 2S van dit nummer
GEMEENTE NIJMEGEN
UITGIFTE v ,
f3.469.000.
4 oCt. Obligatiën
TWEEDE CONVERSIELEENING 1934
In stukken van f 1.000.-, aan toonder,
deel uitmakende van een leening groot f 4.319»009.«. waarvan
t 850.000." op emissie-voorwaarden is geplaatst.
Ondergeteekenden berichten, dat de inschrijving op bovengenoemde
obligatiën. met recht van voorkeur voor houders van de op
15 December a.s aflosbare obligatiën der 5 pCt. leening van 1931,
zal zijn ooengesteld op
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1934
van des voormiddag* 9 uur lol des namiddags 4 uur,
tot den koers van 100 pCt.
te AMSTERDAM ten kantore van ondergeteekendsn, alsmede
te 's-GRAVENHAGE ten kantore van
deNEDERLANDSCH-INDISCHEESCOMPrO MAATSCHAPPIJ N.V.
en de NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK N.V.
ie ROTTERDAM ten kantore van
de NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK N.V.
te NIJMEGEN ten kantore van
de NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK N.V. en den
Gemeente-Ontvanger
op de voorwaarden van het prospectus d.d. 16 November 1934,
waarvan exemplaren, benevens inschrijvingsformulieren bij vermelde
kantoren verkrijgbaar zijn.
NEDERLANDSCHE BANK VOOR ZUID-AFRIKA N.V.
NEDERLANDSCH.INDISCHE ESCOMPTO MAATSCHAPPIJ N.V.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK N.V.
Amsterdam. 16 November 1934..
N.V. Bankierskantoor van LISSA & KANN
LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG
Aan- en verkoop en administratie van effecten
Loketten ter berging van waarden
N.V. TRUST- EN SAFE MAATSCHAPPIJ
LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG
Bewind voering ten behoeve van derden
N.Ï. DE HAARLEMS!!
HYPOTHEEKBANK
Leden der directie: X^ü22^' Mr. A. S. MIEDEMA,
P. H. CRAANDIJK en A. E. THIERRY DE BYE DOLLEMAN
Pandbrieven f 39,640.100.
Reserves . . f 1.056.432.
Hypotheken f 39.662.146
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel - Damrak V°C- Station - noodigt U uit.
Wij verzorgen U in ons hotel tegen matige prijzen.
U zult tevreden zijn!
Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner
f 1.50 en f2.?f2.?, f3.?en f4.
De Directie
vanaf f 3.50
Ad vertee re n op de juiste plaats en in de
garandeert 100 % succes. Vraag eens de
het ad vertee re n op deze pagina aan de
urant
voor
atie.
INSTITUUT VOOR
HANDELS
EN BEDRIJFSVOORLICHTING
Amsterdam-C, Amstelstraat 14?18 Telefoon 32000 (6 lijnen) Toestel 39
Geen Contributie Geen Lidmaatschapsgeld
Leden zijn de abonné's op het Weekblad Handelsbelangen". Het instituut
stelt er prijs op, dat de leden hunne belangen ter kennis brengen en vragen
stellen. Alle mededeelingen van de leden van het Instituut, betreffende hunne
bijzondere zaken-belangen, worden als strikt vertrouwelijk beschouwd. Aan
abonné's op het Weekblad Handelsbelangen" wordt op verzoejt
KOSTELOOS een diploma uitgereikt. Vraagt een diploma aan. Er blijkt
uit, welke talrijke rechten U verkrijgt, waardoor U zich belangrijke kosten
zult kunnen besparen. Het lidmaatschap brengt geenerlei aansprakelijkheid
onderling of tegenover derden mee. jj\;
N.V VERZEKER ING-MAATSCHAPPIJ
OPGERICHT A 2 1894-.
AMSTERDAM.C-KEIZERSGRACHT 570
INBRAAK; BRAND; ONGEVALLEN-EN
WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING.
PAG. l IflDE GROENE No. 2998
.i
'i
M.
{'i.
is