De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 17 november pagina 9

17 november 1934 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

r «f-v X Chrysantemum Elsje Fulton' Natuurlijke harmonie Vrouwen en bloemen STAAT do vrouw dichter 'dan de man bij de natuur? In elk geval tracht de vrouw bijna steeds de natuur zooveel mogelijk te betrekken bij haar dagelijksch leven. Op kantoren van mannen vinden wij aschbakken; in de kamer der typiste staat een vaasje met rozen. In het studeervertrek van den profes sor, in de vrijgezellen-flat, in elk oord waar een man zich ophoudt,speeltgewoonlijk de sigaar Ie beau róle. Waar de vrouw haar scepter voert, zijn bloemen aanwezig. Een man, die bij een of andere feestelijke gelegenheid bloemen krijgt, staat er hulpeloos mee in zijn handen, hij weet er geen raad mee. Wanneer een vrouw bloemen ontvangt, legt zij ze' behoedzaam jn haar gebogen arm en buigt haar hoofd over de geurige kelken, Tusschen vrouwen n bloemen heerscht een natuurlijke harmonie. De himmlische" rozen die volgens Goethe door de vrouw ins irdische Leben" wprden gevlochten, zijn in onzen nuchtere n. tijd gewone tulpen of dahlia's van den kouden grond. Maar inderdaad is het aardsche leven voor de vrouw met bloemen omrankt. Zelfs in het eenvoudigste DE ZILVER VOS Ceintuurbaan 137 AMSTERDAM Z. Telefoon 22246 HET VERTROUWDE ADRES VOOR BONTWERKEN milieu zet een vrouwenliand vol zorg een vaasje goudsbloemen of Oost-Indische kers op een licht plekje bij het raam. In elke venster bank bloeit een geranium of een ouderwet sche clivia. die met toe wijding stofvrij gehouden en eiken dag van water voorzien wordt. Die vensterbank is dikwijls niet voldoende, om de behoefte aan groen aan iets bloeiends en groeiends te bevredigen. Wie een tuintje bezit in de groote stad, kan zich te buiten gaan aan ..bloemperken" en gras randjes en boompjes. Maar de tal rijke grootestads-bewoonsters die op een bovenhuis zijn aangewezen, moe ten zichzelve in klein bestek de illusie verschaffen van een ,,groen uitzicht". Als wij verschillende stadswijken doorwandelen en telkens den blik naar boven wenden, zien wij Ooethe's woord'o ver de hemelsche rozen werke lijkheid worden. De hangende tuinen van Semiramis geven de meest banale straat een fleurig aanzien en al zijn die tuinen meestal bescheiden bloem bakken, het effect is er vaak niet, minder verrassend om. Zachtgele violen, teere narcissen, paarse crocussen, petunia's, lobelia's en vooral geraniums en begónia's staan, zelfs in een kleinen bloembak, bekoorlijk. In het najaar moet door de tuinier ster worden gewerkt! Nu moet de bloembak worden voorbereid op win ter en lente. Laat bloeien in dezen milden herfst geraniums, chrysanten, goudsbloemen, zoodat wij tot in November kunnen genieten van de gloeiende kleuren. Maar vóór ' de nachtvorst de bloemen zwartsohroeit, dienen er maatregelen te worden genomen om den lentèbloei mogelijk te maken. Dankbaar materiaal voor den eer sten tijd zijn de vetplanten; de sedum spectabile heeft een variëteit met frischroode bloemen, die tegen de koude bestand zijn. Ligt tie bloem bak niet U» zeer in den wind, dan kan ook de sedum Sieboldi met zijn rose bloemschermen een plaatsje vin den. Hoofdzakelijk is voor den winter stevig groen geschikt, zooals de sterke buxus, die tot een parmantig haagje kan groeien en zoodoende beschutting bieden aan kwetsbaarder planten. Ook de lila gekroesde bladeren van de sierkoolplanten zijn winterhard. Behalve de dwergheesters, die groen blijven, kunnen Wij voor iets grootere bakken maagdepalm nemen of mahonia japonica, die zeer sterk blijken. Bijzonder aantrekkelijk zijn de heestertjes met zilveren of goudbonte bladeren. Met wat extra maatregelen tegen al te feilen hagel of sneeuw is ook veronica burifolia (met witte of blauwe bloemen) 's winters goed te houden. Voornamelijk moeten wy nu onze aandacht richten op de eerste lentebloemen die wij in den bloembak willen zien groeien. De bollen van crocus, hyacinth, tulp en narcis worden be gin November in de aarde geplant. Na lange donkere wintermaanden is het een heerlijk opwekkend gezicht als wij de puntjes van den eersten crocus buiten ons raam zien verschijnen. Paars, geel-oranje of wit, - in elke kleur zijn de crocusjes een ver rassing. Ook de druif-hyacinthen, de sneeuw klokjes en narcissen willen in den bloembak best groeien, terwijl de zachte geur dev eerste tulpen en het sterker parfum der hyacinthen door het open raam een aroma van voor jaar in de kamer doen stroomen. De bollen moeten 7 a 8 c.M. diep in den grond worden gezet en iu de meeste gevallen is het noodzakelijk .de aarde tegen vorst te beschermen met een laagje turf molm. In de vensterbank binnen in de kamer kunnen wij het geheelu jaar ..stukjes natuur" kweeken in den vorm van cactussen en kamerplanten. v. L. KINDER Uit oude WEINIGEN uifc onzen tijd hebben iu hun jeugd de oude geliefde prenten, al» van Jan de Wasacher en Klein Duimp je, uog gekend, en wie van dit kostelijk bezit genoten, zullen deze prenten niet bewaard hebben. Jammer ge noeg, want als zoo'n oude prent nu nog toevallig voor den dag komt, pleegt ze ons, zij het om andere redenen, veel vermaak te schenken. Bovendien zijn er verschillende die de verzamelaar gaarne met goud betaalt. Anders dan vroeger. Zoo'n kinderprent was toen een waarde loos ding, dat, 's ochtends gekocht, 's avonds gescheurd en gefrommeld in een hoek lag. De prenten waren ook zoo goedkoop, de namen centsprent, oortjesprent (1V4 cent), stuiversprent wijzen daarop. Zij moesten dat ook wel zijn, anders vond de prentendrukker geen aftrek. De gewone prijs voor een ongekleurde prent was n cent, voor een gekleurde twee. En voor wie dat nog te duur was, wist de winkelier raad; hij knipte de prent in tweeën en verkocht elke helft afzonderlijk. Het kind knipte de prentjes weer verder uit: ,,Twintig prenten om n oortje En tien prentjes om n duit. Dat 's de pijne waard, zei Boortje, Wel ik koop ze en knip ze uit." De gekleurde prenten zijn altijd veel aantrekkelijker dan de ongekleur de geweest. Vreemde kleuren ziei: wij overigens daarop: de boomstam men zijn blauw, de koeien geel. de ooievaars groen. Natuurlijk moet dat in de eerste plaats worden toe geschreven aan de primitieve kleurtechniek. En wat deed de keuze der kleuren er toe, evenmin als de onjuiste DE MODE VAN MORGEN Onder, een zwarte hoed van antilopenleer met hoogen bol en gekrulde rcigerveer. De zwart laken mantel is zeer lang en nauwsluitend en heeft ruime mouwen, een witte vos is over de schouders gedrapeerd. De bruidsjapon is van wit-zilver lamé. De gedrapeerde hals eindigt van achteren in lange lussen. De wijde mouwen omsluiten de polsen. Een wijd uitvallende sleep is laag in den overigens nauwen rok ingezet. PRENTEN tijden voorstelling? Zien wij niet op een Bjjbelprent David zich, harpspelende, buigen uit het venster van zijn paleis, waarvóór een vrouw in een kuip zich zit te wasschen, en lezen wij daaronder niet, dwars tegen de bijbelsche voorstelling in: Hoe David wijkt van deugd en plicht Door Bethseba's onkvisch gezicht." Het hinderde allemaal niets: zooals ze waren, werden de prenten grif verkocht. Alom verspreid en gelezen, heeft' de prent door leering en. vermaak bij de lagere analfabetische volksklasse dezelfde rol vervuld als het boek bij de hoogere standen. Hier vond de mindere man zijn gading: ernstige overdenkingen van leven en dood, opwekking tot deugd, vermake lijke grappen en doldwaze avonturen. Want oorspronkelijk waren deze prenten evenzeer voor volwassenen als voor kinderen bestemd. Doch als ieder uitstervend volksgebruik men denke bijv. aan balslaan en kegelen zijn zij tenslotte gedeeltelijk of geheel tot de kinderwereld afgedaald. De oudste prenten gaven uitsluitend voorstellingen van godsdienst i«en aard maar weldra weerspiegelt de prent liet goheole volksleven. Een zinrijke oude pront was de bekende ..Trap des Oiulerdoms", die in een klein bestek een volledig beeld van het inenschelijk'leven gaf. Van Ie wieg gaat de trap bij treden van tien jaar opwaarts tot den vijftigjarigen leeftijd, dan fjaat ze naar berieden tol den ouderdom van Imu'U'rd jaar, waar het jrraf wacht. Op "Ike trede staan een man en een vrouw van den leeftijd dien de trede voorstelt. In de opengebleven mid'lermumte van de trap is de Tijd als ? ?en grijsaard met zeis en zamUooper afgebeeld. Daarbij lezen wij de op schriften : ,,Van de wieg tot aan 't graf Legt de mensch dees loopbaan af." «n ,,O mensch, wil merken, De tijd heeft vlerken." Ieder tafreel had als onderschrift een rijmpje, dat gemaakt werd door den prentsnijder die de voorstelling in het houtblok sneed, of door den dorps dichter. Die rijmpjes in een tijd van geringe volksontwikkeling zijn dikwijls onbeholpen en plat, maar afkeerig van alle gemaaktheid zijn zij, hetzij ernstig of jolig, .voor ons toch steeds amusant. Wel waren zij vaak onkinderlijk evenals de voorstelling die zij toe lichtten. Maar men moet daarbij bedenken dat ze oorspronkelijk ook niet voor kinderen waren bestemd, al zullen deze ongetwijfeld tot do begeerigste kijkers hebben gehoord. Zoo placht op de prent van de boerenkermis het laatste tafreel een troep dansende geraamten voor te stellen met het onderschrift: Van vreugd, van voorspoed of ellend, De dood is van dit al het end." En wat moet een kind gedacht hebben bij een rijmpje op de prent van ,.'s Menschen intrede op deze Wereld": ..Keesje krijgt een valhoed op, nu hij loopt alleen, Sterveling ! zoo u (Jod niét hredt, waar wil 't met u heen?" of bij een prent van ..Bijbelsche Historiën": ..Jozef vliedt, en neemt een keer. Verlaat zijn Mantel, houdt zijn Eer." In welk een wonderland van ver beelding leidde daarentegen de prent het kind binnen! Daar was ..Lui lekkerland" met zijn. afwisselend rood en groen gekleuvdeii. rijstenbrij berg. waar men rijstepap eet uit den brouwketel: ..Bloed, wie heeft het nooit geweten. Uit Brouwketels K ijst pap eten ! Daar was de ..Boerenkermis" met tafreelen van de nu verdwenen bar PAG. 16 DE GROENE Ne. 1996 jan flipse zat droef voor de ramen want weer zakte hij voor zijn examen, wat doe ik er an l liep the man of aran" niet precies n week voor mijn tentamen ? OUD-BUSSEM BEREIDT VOEDSELS VOOR LIJDERS AAN MAAG- EN INGEWANDSTOORNISSEN Sne(schrift ** * *_.». // ^gr |n d«n B°«*h. «p " BI IJTC D A l »*??? ?-***^ ^ * ,^^*^ postwlwel bij R l ENT8 ?,r 7«rm,? ~z^i^f~^ BALT - en ""«? ZelfontJ. 95 Ct. ff.?* ***~\i**^tum Daguerrettra.t 28 OEQELIJKE OPLEIDING, mond. sn schrift aanbowanstaandadres THONET KEIZERSGRACHT 213 A MS TE R D A M, C. IMPORT UIT POLEN VAN MEUBELEN VAN MASSIEF GEBOGEN HOUT Tjerko Gashaarden Nederlandsch Fabrikaat 'n Product dat verrukt!" Prijscourant op aanvrage G. J. de Koning & Zn. Keizersgracht 447 - Amsterdam C. Tel. 32457 - Opgericht 1739 AMSTERDAM - DEN HAAG WOLLEN P L Al DS VAN F4.- AF SANATORIUM BERKENOORD" GRAAFSCHEWEG 296 - NIJMEGEN VOOR RUSTBEHOEVENDEN, HERSTELLENDEN EN LICHTE ZENUWPATIËNTEN einMahMr-DIncteur: Dr. J. WIAROI BECKMAN Twndt BumliMr Dr. A. RIJPPERDA WIERTSMA THANS OOK KAMERS MET STROOMEND WATER t ?: PAG. 17 DE GROENE No. 2998 *~V &&*

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl