Historisch Archief 1877-1940
Toradja uit Midden-Celebes
van liet hoofd schiep dus een taboe
tusschen Dan en Brica. Zij stoorden
«?r zich'niet aan of liever de natuur
bleek sterker dan de leer en de goden
«Teekten zich op het dorp. De twee
gelieven werden aaneengebonden door
stoken en sindsdien mijdt ieder de
plek van beider resten.
In Borneo weet men. dat de
menschen van de ..Kompani" niet bij
machte zijn een pramv tusschen de
klippen te sturen of een wild zwijn
«>p het spoor te komen. En Titayna
gaat door: ..Ofschoon er minder kop
pen gesneld worden is de gewoonte
niettemin zoo levend gebleven, de
ritus zoo onderworpen aan deze ge
woonte, dat men er allerwege het be
staan van voelt. In vele plechtigheden,
waarvan de liturgie een zoo even afge
hakt hoofd vereischt. stelt men zich
thans tevreden niet er een van een
naburig dorp te leenen. In een zwerm.
wachten de jongens van 12 tot.' 14
jaren den toovenaar op den drempel.
Gemaskerd en gepluimd, bindt hij hun
blaren op de borst, waarna hij hen
met bloed van versch gedoode kippen
overgiet. Op dit oogenblik slaken aan
het water de mannen, van hun
kop.pen-snellersexpeditic , teruggekeerd,
kreten, terwijl ze hun zegeteekenen
zwaaien. Ieder kind klopt met y.ijn
DEZILVERVOS
Ceintuurbaan 137
AMSTERDAM Z.
Telefoon 22246
HET VERTROUWDE ADRES
VOOR
BONTWERKEN
.????^?r . v* .
nies np rt-n schedel bij wijxe van dood
slag, waariiüde nieuwe krijgsliedoii
een bad in don stroom nomen
enundeivi» bovt«n hun hoofd in bloi«d gedoopte
bladeren laten waaü'ii.
Jh'/e iniMisi'luMi jjt'looveii, dat door
hekserij op afstand kan worden
gejnoord. ..Vliegt da godac-hte niet
siu-1Jor dan do vogel?" In dio dichte wou
den wemelt het van gesneden beelden.
'/M worden vervaardigd naar de gelij
kenis van dengene, wiou men kwaad
toowonscht. liet wordt geplaatst aan
den rand van een met water gevulden
kuil. waaraan mineralen en planten
de kleur van bloed geven. Daarvóór
worden de hekserij processen
gecelebreerd, waarbij varkensvet als voed
sel voor de schedels der verslagenen
en van de uit hout gesneden dubbel
gangers gebruikt wordt. De pop on
dergaat achtereenvolgens alle mis
handelingen, die men den gehate
toewenscht. Zij gelooven aan dwaaltoch
ten van de ziel en gaan van de stelling
uit, dat ieder zoo lang leeft als hij den
wil heeft om te leven.
Magische dubbelgangers
Z OO'ii magische dubbelganger heet
een pantak. Elkendag krijgt de
pantak rijst, betel om t e kauwen en ta
bak om te rooken.Bij honderden komen
de omwonenden er op af. als een doode
zal begraven worden. Zy nemen voor
zorgen, opdat de ziel van den afge
storvene niet den terugweg vindt.
Daarom gaat de kist in den vorm van
een schuitje niet langs den trap naar
beneden. Titayna had den indruk,
er temidden van gehallucineerden te
toeven ten koste van welke verschrik
kingen
Ook bij de Toradja's in Celebes
heeft ze gruwelijke dingen beleefd.
In den nacht kwam ze er in een kleine
bedompte ruimte op twee meter af
stand van een op een stoel gebonden.
in staat van ontbinding verkeerend
lijk te hurken.. . . Ze zag het bij het
licht van haar electrische zaklantaren.
Maar ze heeft er ook de ware gastvrij
heid ondervonden. De Toradja's wil
len daar geen enkele betaling voor
aannemen. Ook hier hangen
menschenschedels aan de zoldering. De twee
eenige woorden, die zij in hun taal
kende. ..mag ik?" en ..dank" waren
voldoende om haar te beletten, dat
volk onwillens te kwetsen, en het te
laten voelen, dat zij als gelijken met
elkander omgingen.
In deze communistische feodaliteit
kent de hiërarchie niet de uiterlijke
teekenen van eerbied en
overheersching; deze worden door
wellevendheid vervan-.
gen. De ruw
heid van hu n
zeden heeft
volgens de
schrijfster de
fijnheid va n
geen enkele
ontroering
verdreven.
Toen het za
del van haar
paard een&
onderweg re
paratie be
hoefde en dit
in de bran
dende
zonges c h i e d d e,
stelden twin
tig mannen
zich achter
haar ten ein
de .haar te
overschadu
wen en wel
zoo lang tot
ze weer ver
trekken kon.
Als vijf tot
zes duizend
van die
menschen bijeen
zij n. stoot
geen onkelo op een ander: de
radja's zijn zoo aristocratisch, dat
do lichamelijke aanraking van het
dringen hun onaangenaam is. En
Titayna heeft geciseleerde gouden
krissen van hen gezien. Van goud zijn
ook de betel-doozen en de duizenden
munten, genaaid op de lijkkisten en
galakleeren evenals de armbanden
van mannen en vrouwen. Fantastisch
eindelijk is de beschrijving van het
barbaarsche feest van bloed en alcohol
waarbij de ontzinde menschen buffels
laten vechten.
II. VAX LOOX
MODERN
S
Bloembollen
OP verzoek van een lezeres geven
wij nog deze nadere inlichting
over het kweeken van bloem
bollen:
Niet alles moeten AVO nu meer koopen,
want voor enkele soorten is het reeds
te laat. De mooie paperwhites. de
grint-narcissen kunt u echter nog best
planten. Drijfschalen worden gevuld
met grint, en water en daartusschen
de bolleti gezet. Niet in een donkere
kast. doch direct in het volle licht.
Zoo laat geplante blijven korter van
steel en dat \& zelfs nog een voordeel.
Inpla'ats van paperwhites kunt u
ook andere trosnarcissen nemen. Ver
der is het nog ruimschoots vroeg
genoeg voor de hyacinthen op glazen.
Denkt u er vooral om, de glazen in
het donker te zetten en vooral niet
direct in het licht. De bol niet in het
water, doch met een opening van
ongev. 5 mm. tusschen bol en water.
Oocussen in schaaltjes zullen het ook
nog best doen. Neem daarvoor gorust
alle kleuren, alleen goen gele. Die zijn
voor de kamer minder geschikt. De
grint- en watercultuur zooals van
papr-rwhites kunt u toepassen. Ook
sneeuwklokjes leenen zich voor do
kamer. Die zet u het beste in kleine
potjes en na het planten een poosje
in een koele donkere kast.
Voor potten en manden leenen zich
voorts de in zoo rijke
kleurenverschcidenhoid aanwezige tulpen.
Waar niet ..uitdrukkelijk anders
vermeld, laat u alles in het donker.
Een volgende raadgeving wijst u
den juiste tijd van in het licht zetten
en de verdere verzorging. Dus allen,
ook die reeds eerder geplant hebben:
(J cduld!
G. P. HRONK1IOKST
Een weeftoestel als
een schrijfmachine
TRA K als een vioolsnaav
moet de schering zijn", zegt
Jo Dros-de Jong, terwijl zij
temidden van haar verschillende
weeftoestellen rondgaat in haar atelier,
waar een merkwaardige verscheiden
heid aan stoffen te voorschijn wordt
getooverd. .Met een paar trappen op
het pedaal" verschijnt daar,
waaieerst slechts strak gespannen draden
waren te zien, een weefsel dat ons
verrast door nuance en samenstelling.
Een breede strook stof wordt gebo
ren en verlengt zich geleidelijk van
meter op meter. Dof wit met rood 's
de stof die zal dienen, om mevbels te
bjkleeden, of om gordijnen te maken.
Op een ander toestel wordt een grof
korrelig helderblauw weefsel vervaar
digd en er is vitragestof, fijn en soepel
in allerlei tinten in de maak.
Me\rouw Dros-de Jong, die juist
een boek gepubliceerd heeft: Modern
woven op kleine en groote toestellen''.
die jarenlang aan het Inst'tuut voor
Kunstnijverheid nieuwe adepten van
de weef kunst opleidde, is niet slechts
allround thuis in het vak, maar zij is
ook een fervent artiste. Telkens zoekt
zij nieuwe wegen, zij ijkt en herijkt
gevonden waarden, waarbij haar ener
gie en levendige belangstelling
baaiverhinderen, om te verstarren in een
eens aanvaard procédé.
In haar eigen huis heeft zij sinds
eenigen tijd een atelier, waar zij inte
ressante proeven op technisch gebied
nam en nu tastbare resultaten toont
van haar nieuwe doelstellingen. Wat
een Rodier. de beroemde
stoffenfab.-ikant. in Frankrijk doet, begint
mevrouw Dros op eigen terrein te
creëeren'. Z;j maakt bijvoorbeeld een.
complet, waarvan de stof voor rok.
blouse en mantel op gelijke wijze is
geweven van verschillend materiaal.
met dien verstande, dat de blouse/
dunner draad vertoont dan de rok,
terwijl de mantel die past bij blouse
en rok, van steviger stof is gemaakt.
Een dergelijk complet bezit een zeer
persoonlijk cachet.
Het vervaardigen van divankleeden,
schoorsteenloopers enz. is uitentreure
beoefend, zoodat in deze richting niet
veel nieuws meer viel te bereiken.
3s«ÉMi«iiiiiii«
In het atelier van een moderne weefster
PAG. 24 DE GROENE No. 2999
EVEN
Maar dit ligt ook buiten de bedoeling
van mevrouw Dros; zij ziet een
intei eur als een geheel, waarbij gordijnen,
iieu bel bekleeding, divandek, kortom
; lies wat zich in een kamer aan
, weefsel" bevindt, eenzelfden stijl
i loet bezitten, llust en eenheid, dat
/ jn de principes waarnaar het
moi i«rne interieur meer en meer streeft,
i a de taak van de weefster is hierbij
?i -er belangrijk.
Een modekwestie
HET weven is den laatsten tijd sterk
in de mode gekomen; vele vrouwen
\oelen zich tot dezen arbeid
aangei ukken en het bezwaar dat zich
vroej., -r nog wel deed gelden: het aanschaf
i n van een omvangrijk en duur
weef1 instel, is eveneens vrijwel opgeheven
«i-Hirdat een der nieuwste
instroment -n, het z.g. tafeltoestel klein en prac^
\ *eh is gebleken. Het wordt als een
:? hrijfmachine verplaatst, kan op elke
t.ifel of op een schraag worden gezet
r i werkt zeer eenvoudig.
Er wordt volgens mevrouw Dros
l veel mode-waarde toegekend aan
Kmdgeweven stoffen. Als iets maar
i-.i-t de hand geweven is, heet het
ii ooi, terwijl er natuurlijk dikwijls
(i artistieke producten bij zijn. Het
i achinale weefsel kan zelfs wel
mooi? zijn. Machinaal is een omschrijving
A in: het normaliseeren der fantazie
???i daarin ligt een beheerschte kracht
i :?? op zichzelf reeds van beteekenis
; . Bovendien bleek dikwijls het
hand>? ? ven, dat door dilettanten met
ouderi "tsche toestellen tot stand kwam,
/ <T tijdroovend en omslachtig. Tijd
i te duur, om er spilziek mee om te
: tan. De moderne techniek spaart
orgie en tijd, waardoor ruimte vrij
'int voor fantazie en bondigheid.
Om dezelfde reden is het
Jacquardfstel in verschillende opzichten te
mr en te ingewikkeld gebleken,
hoevel het dooi; bloempatronen nog steeds
H-ltreffend werkt. Eenvoudiger en
ter zijn de Dobbies.
Van belang is natuurlijk de draad
tarmee geweven wordt. Er zijn ga
ns die te bros zijn voor machinaal
' 'ven; daarvoor is hot handweven
;$ meer aangewezen. Zeer sterk is de
iiapenwol, die een solide draad
le? i't, en uitstekend geverfd kan
worn. Zoowel voor dunne fijne weefsels
itragébijvoorbeeld) als voor ruigere
?>ffen is schapenwol uitnemend go*
?J-liikt.
liet handweven kan worden
bclumwd als pioniersarbeid voor de
? xtiel-industrie, daar het nieuwe pa-_
?"nen en nieuwe weefsels vermag te
. !"ëeren, die door de textiel-industrie
uor op groote schaal kunnen worden
v<-rgenomen. Een Nederlandsche
fir!i«'i heeft door een ingenieuze vinding
? voordeêlen van de weef machine
crgebracht op den hand weef stoel.
i '? >or het toevoegen van een
schachti-paraat is slechts n trapper noodig,
ivjiar vroeger O of 8 trappers werden
' reischt, wat een zeer groote
vereeni"iidiging vormt.
Dat er steeds nieuwe weeftoestellen
>rdcn gemaakt, bewijst wel, hoe zeer
'?-? kunst van het weven voor den
mo'-men tijd .waarde heeft. Structuur
H ornament staan vooraan in de bo
rgstelling, zoowel uit aesthetische
Is uit gebruiks-overwegingen.
Mevrouw Dros, die haar liefde voor
»»:t métier geheel in dienst stelt van
»«-t zoeken naar nieuwe wegen is een
i<ir krachtigste voorvechters op het
oo bij uitstek vrouwelijke terrein van
n;t weven, waar nog zeer veel nieuws
* te vreëeren.
EMMY VAN LOKHORS1.
EEN AARDIGE VERRASSING..,
van iemand die mijn smaak goed kent
de groote flacon cremona parfum zal een sieraad op mijn toilettafel zijn
cremona zeep, crème en champooing
gebruik ik reeds regelmatig en nu zal ik ook CREMONA POEDER gaan
gebruiken, zij die het weten kunnen zeggen, dat het de fijnste poeder van
onzen tijd is. fraaie geschenken.... en een keuze! maar het mooiste is wel
CREMONA'S LITTLE
BEAUTY PARLOUR
Iaat U die eens voorleggen!
prijzen: flacon f l. 0.65, ?1.0.90, fl. 1.75 enz.
amsterdam *?ionden kopenhagen
prinsengracht 178
AMSTERDAM
O N A
HALFWEG
Een dagelijksche wan
deling van Amsterdam
naar Halfweg!
Dat loopt U heusch per dag in huis
wel af! Maar het hoeft niet meer..,
De Serveer-Boy kunt U dat geloop
besparen. Die haalt en brengtalles
in n keer van de Keuken naar
de kamer en terug. Geen schokje
op de drempel.... dank zij die
geniale vinding: de denkende"
wielen.
... Er is nog mér hulp in de huis
houding l De Dress^boy" bijvoor
beeld -die mooie, moderne
heerentoilettafel. 'n Beter St.
Nicolaasgeschenk kunt U voor'n man niet
bedenken! Of.... de
Bar-boy"dat prachtige, rijdende likeur
kastje! |'n Aanwinst, wanneer U
zulk een cadeau krijgt l j &
SERVEER
Reeds vanaf Fl. 13.95
Afdeeling SERVITO" Teleloon 60083 - Amsterdam
PAG. 25 DE GROENE No. 2999
r