De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 8 december pagina 12

8 december 1934 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

.*! /l Groote studiezaal, universiteitsbibliotheek Uppsala UPPSALA Alma mater van het Noorden HET is tegenwoordig een voor het prestige vrij hachelijke on derneming pin in fatsoenlijk gezelschap over Romantiek téspreken. zulk een anachronisme kan zich nog slechts een père noble veroorloven, die zich niet stoot aan een welwillend-medelijdenden blik van zijn audito rium, dat dit onderwerp definitief beneden iedere discussie acht. Maar het is, zelfs voor functionalis tisch afgestemde jongeren, moeilijk, zich te ontworstelen aan de romantiek van oude eerbiedwaardige universi teitssteden, aan die romantiek, die 'een onanalyseerbare legeering is van oude traditie en jeugdigen overmoed, van kouden wetenschappelij ken ernst en warmbloedig joie-de-vivre. Uppsala heeft deze spheér sterker 'dan wolke universiteitsstad ook en het is met vreugde, dat de reunistcn tel ken jare de allicht eenige-'honderden, misschien een kleine duizend kilo meter afleggen, om met een tikje Wee moed te kunnen slenteren door de weivertrouwde smalle straatjes met de pretentielooze empire.-gevels, om met oude bekende gezichten een glas Gr nstedt-punch te drinken in het pijpelaatje van Farbror Kalle, waar de atmospheer zwaar is van tabaksrook en onopgeloste levensproblemen en om voor enkele uren den tijd te doen herleven, dat men zong Forsan et haec olim menimisse jubavit!" zonder toen feitelijk te gelooven, dat het ooit zoover zou komen.... Over een tekort aan oude traditie behoeft Uppsala zieh in ieder geval niet te beklagen; het heeft papieren, die uit voorhistorischen tijd (lateeren. Bij het begin onzer jaartelling lag de stad, waarvan de naam beteekent De Hooge Zalen", nog hoogor op langs de Fyrisil. ongeveer waar nu Ciammla (= Oud) Uppsala gelogen is, Dit stadje- heeft zich geleidelijk naar het zuiden verplaatst, naarmate het water van het MalaTmocr zich terugtrok. Nadat de beroemde heidenschc tem pels in dit Oude Uppsala afgebroken waren, trok de gekerstende bevolking naar een nederzetting, toen Fyrisvall gohooton, b!j do/.c verhuizing den najun dor stad modoiiomomle. Z >odjit t-r. nudtit Krik <U> ICoilip- in li>7;{ offioiool yjjn goodkoin-ing gohouht had jitvn do/o ovorb:M'king. twee Uppsulu'g tomlon, oou kilometer of zes van olkiVUl' gologon. Univorsitoitsstud word Uppsnla in J177, de eerst o van hut Zwoodsehe rijk, muur pas onder (instav Vasu gorankte het geestelijk leven tot grooten bloei, mode tengevolge van de omstandigheid, dat hij er een impolu-orimd slot liet bouwen, dat langoo tijd koninklijk paleis was. De tand des tijds toonde echter zeldzaam woinig piëtoit voor dit bouwwerk en het nageslacht eveneens; thans is het, ontiaan van allen glans, ambtswoning van don gouverneur en herburgzaam oord voor alle soorten ovei-heidsadministraties. Maar een bescheiden buste heeft men do nagedachtenis van don vorst toch vereerd. levendiger in de herinnering is gebleven een andere Gustav: Gustav Adolf, maar die begon dan ook de universiteit hot niet to vorwaarloozon prosimt van ^00 landgoederen te doon. Een schenking, waarvan de pacht tot op heden een der voornaamste bron nen van inkomsten der hoogeschool vormt. Als contraprestatie word het voornaamste universiteitsgebouw naar den milden koning genoemd en ook dit Gustavianum bestaat nog, zij het clan sterk gewijzigd in uiterlijk. Na don grooten brand van 1052 namelijk, die do halve stad in de asch legde, do kathedraal haar twee torens roofde en ook het Gustavianum niet onge moeid liet. zag men het terrein vrij om hot gebouw rijkelijk van versierselen in Barockstijl te voorzien. De architoct Zuttervall' onderwierp de beide in de l Se eeuw weer opgebouwde kerk torens oen goede veertig jaar geleden aan een overigens vrij hardhandige zuiveringskuur, maar hot Gustavia num mocht zijn ornamentiek grooten deels bfhoudeti. Hoofdgebouw is het echter niet meer; in de tweede helft der vorige oeuw, na de snelle toename van het aantal studenten, werd als collegegebjuw een vrije copie gezet van den ouden burcht der Katholieke bisschoppen. De uiterst bescheiden residentie der huidige Luthei'sche aartsbisschoppen ligt daar vlak bij, naast Odinslund, de geliefde verzamel plaats der studenten. Tot de beroemde oude gebouwen der universiteit behoort nog de Orangerie van-. Lintteaus, thans zoölogisch instituut, een botanicum uit lateren tijd en het Carolina Rediviva, de bibliotheek, over de geheele wereld bekend als de bewaarplaats van den Codex Argenteus, den Gothischen bijbel van bisschop Ulfila, omstreeks het jaar 500 met zilveren inkt óp purperkleurig perkament geschreven. De boeken scha t omvat vorder ruim 700.000 banden en 17.000 hand schriften. Ncvenstaande foto geeft een blik in de allerhuiselijkste groote studiezaal van deze bibliotheek. Behalve deze gebouwen behooren natuurlijk nog tal van instituten tot de universiteit, door de studenten familiair met verkortingen aangeduid. Kuggis, vrij vertaald: de Zwoegerij", is thans miheralogisch museum, Labbis het chemisch laboratorium, Asis het; anatomicum en Fysis het fysiblogiexim. Welk een toewijding voor de wetenschap gaat er schuil achter deze gemeenzame betitelingen, die de ge voelswaarde Van liefkoozinggnamen hebben ! Ken speciaal cachet krijgt het stu dentenleven in Uppsala, doordat de studenten, afhankelijk van het land schap waar zij geboren zijn, ingedeeld worden in naties", ieder met hun eigen verzamellokaal. Deze naties, ruim een dozijn in getal, beschikken vaak over zeer aanzienlijke fondsen en de natiehuizen, waarvan dat van Non-land het grootste is en van WestAzorisch VULKANEN MIDDEN iu den Golfslroom ligt de eilandengroep dor Azoren verspreid, ongeveer ter hoogte van Lissabon, maar mot eon klimaat dat bij oen veel zuidelijker ligging zon passen. Want in dit sappige eilandenrijk is hot nooit winter, even goed als het er ook nooit echt zomer wordt. Ik bedoel een zomer met hitte en andere ongemakken. H"t heele jaar door is het er namelijk een teniDeratuiir zooals op een uiooieii lentedag, zeer gelijkmatig, nooit te warm en nooit te kond. Geen wonder dat hier de natuur bijzonder op dreef is. Men ziet er alle boomen en planten en.,. bloemen uit alle luchtstreken der aarde. De banaan groeit er naast forsche eiken, de thee wordt er geoogst in een landschap van dennen en span-en. Wat den verbaasden toerist misschien nog het moest treft, is de overvloed van bloemen en bloeiende heesters langs de wegen; uren lang rijdt de auto tussehen eindelooze heggen van hortensia's door, en over alle tuinmuurtjes steken de kruinen van camelia-boomen hun bloeiende pracht omhoog. Men waant zich in een sprookjesland.... Oude legenden INDERDAAD bchooren deze Azoren | in menig opzicht tot het land der oudste en meest eerbiedwaardige legenden. Toen omstreeks hot jaar 700 do Moorcn in Spanje en Portugal binnendrongen, en de christelijke bewoners des lands steeds ? verder voor zich uitdreven, verzamelde de aartsbisschop van Porto zijn geloovigen om zich heen, en stelde hun voor Gothland het mooist, zijn dan ook ware kasteelen- Deze naties spelen een nog grooter rol in het studentenleven dan onze Nederlandsche corpora met hun sociëteiten, omdat hun autoriteit grooter is. De senaat der vereeniging kiest namelijk uit de professoren een inspecteur, die een grooten möreelen en ook wel daadwerkelijken dwang uit kan oefenen op de studenten, zoowel wat toewijding voor de studie, als wat het zedelijk gedrag aangaat. Het saamhoorigheïdsgevoel tussehen de leden dezer corpora is bijzonder groot n de zwakke broeder kan steeds op intellectueelen en zoo nood i g ook op f inantieelen steun rekenen. Het was te verwachten, dat in een land, hetwelk zoo op uiterlijk vertoon gesteld is als het Zweedsche en dat zoo aan de traditie hecht, veel oude gewoonten bewaard zijn gebleven. De grootste gebeurtenis van het aca demisch jaar is de promotie, bij welker uitgebreid ceremonieel het begroeten der nieuwbakken doctoren met kanon gebulder behoort. De laatste April, Valborgmasso-afton (Valpurgisnacht) is ook een kardinale feestavond, met authentieke, door de gemeente opge richte vreugde vuren, veel gezang en zooveel punch, als er in het wel niet drooggelegde, maar toch sterk gedraineerde Zweden te produceeren valt. Dien nacht mag alles, wat anders heelemaal niet mag, en de gewoonlijk zoo actieve politieagenten gedragen zich en bloc als de. klassieke aapjcs, die, gén kwaad zien, gén kwaad hooren en gén kwaad spreken. Maar het is ook slechts nmaal Valborgmassa-afton in een heel lang studiejaar.... Ir. B. 8WANENBURG paradijs EN ANANAS om liever de wijk te nemen op den wijden Oceaan, dan zich aan den Islam te onderwerpen. Zes bisschop pen volgden zijn voorbeeld. Het verhaal wil dat elk van hen een schip uitrustte, en dat deze vloot van zeven bisschoppen de zee opvoer, het Westen in. Hiermede eindigt eigenlijk het authentieke gedeelte van deze historische gebeurtenis. Want regelrechte berichten heeft men sinds dien nooit meer vernomen. Maar met groote hardnekkigheid bleven de geruchten de ronde doen dat de zeven bisschoppen een nieuw vaderland hadden gevonden, ver over zee. Zij waren in een liefelijke strook aangekomen, waar elk van hen een eigen diocese gesticht had. En dit Land der Zeven Steden heeft geduren de de geheele Middeleeuwen hot. gedachtenleven der christelijke wereld beziggehouden. Men zocht er met ijver naar, evenals men in. Oostelijke richting speurde naar het even legen darische land van Priester Johannes. Toen nu de Portugeezen in 1432 eon groep eilanden in den Oceaan vonden liggen, waar niemand ooit van had gehoord, werd er terstond de con clusie getrokken: het land dor Zeven Steden is gevonden ! Weliswaar bleken het tenslotte negen eilanden to zijn, maar de beide meest Westelijke waren maar klein en onaanzienlijk. Zon het dus niet hier geweest zijn dat do Portugeesche uitwijkelingen hun Seto Cidadea hadden gesticht? De Portu geezen zeiden van ja. Do Spanjaarden zeiden van neen, on bloven vorder westwaarts zoeken. Wie zal hot raadsel oplossen? Aarzelend heeft men don ouden naam op de nieuwe eilanden toege past. Maar zoodra de legende dit blijde einde had gevonden, raakt o het oorspronkelijke verhaal óp don achtergrond. De nieuwe bewoners der Azoren gaven weldra aan elk hunner eilanden een anderen naam, grootendeels naar hun schutspatronen. Het eene eiland heet Silo Miguel, een ander Silo Jorge, weer een ander Santa Maria. Gelukkig echter is de legende der Zeven Steden niet geheel uitgewischt: op het hoof doilaud Sao Miguel ligt binnen in een hoog en woest bergland van lava en vulcanische asch een diepe kraterketel, een volmaakt cirkelvor mige put, Waaruit in vervlogen tijden de uitbarstingen omhooggeslingerd werden. Dit kratèrdal is sindsdien met water gevuld geraakt, tot onge veer op de helft van de steil opstaande randen. En dit meertje, heeft men. genoemd de Lagune der Zeven Steden. Er ligt langs de 'smalle doch liefelijke oevers een simpel dorpje' van be scheiden boortjes. De aanzienlijke burgers van Sfio Miguel plachten er hun ? zomervérblijven to hebben, totdat het water te hoog steeg en alles overstroomde. Dit euvel hoopt men thans to verhelpen door een tunnel door den kraterwand te boren, die het teveel aan water zal spuien. Een grootsch schouwspel, die gelijk matige ronde rand van het kratergat, die zulk een prachtig groen Alpenmeertje omsluit. Het is een der geliefkoosde tochten van Ponta Delgada uit, de Azoreaansche hoofd stad, een autorit die dit jaar door vele Nederlandsche toeristen, is ge maakt. Want de K. N. S. M. loopt tegenwoordig deze nog schier onbe kende eilanden bij wijze van proef aan met haar groote passagiersschepen diéuit Oeritraal Amerika naar Holland varen. In aansluiting op een bezoek aan Madeira kan men per Portugeesche mail in twee dagen naar de Azoren reizen, en aldaar tijd en gelegenheid vinden om de Zeven Steden te gaan bewonderen. Tropische vruchtenteelt C R is echter nog veel meer van be*? teekenis te zien op deze Azoren. De vulkanische aard van den bodem heeft gemaakt dat er op een ander gedeelte van Silo Miguel een soort gelijke kraterketel ia ontstaan als bij de Sete Cidades. Doch deze vul kanische put van de Furnas is niet met een groen meertje gevuld: daar kookt het van gloeiend heet water, dampende zwaVolbronnen en mine raalwateren van alle mogelijke tempe raturen en samenstel Hngon. Verbaasd staart do reiziger over den kraterrand hoon naar dien walmenden dalbodem. Het lijkt wel of de heele Furnasvallei in brand staat! Men kan er echter zonder gevaar alles van nabij bekijken, en weldra wande len wc vatïhet eene stogmende gat naar het andere, terwijl de witte damp overal uit don grond om ons heen krinkolt. %7ermoedelijk is het de bijzondere kracht van dezen vulkanischon bodem, die ook mogelijk maakt dat men op de Azoren een geheel tropische vrucht kan teelen, de ananas. Dit is nl. een zeer teere en kieskeurige plant. Elders heeft men deze cultuur tevergeefs geprobeerd: Silo Miguel blijft er het monopolie van behouden, en verzorgt heel Europa met dit prachtige fruit. Ook op do Rotterdamsche 'veilingen kont men zeer good het zorgvuldig verpakte product xiit de kassen van Arru'da of van de Sociedadc Corretora do Ananazes uit St. Michaels. Want onder dien Engelschen naam staat dit belang rijke product overal bekend. Londen i* do belangrijkste markt er voor geweest, voornamelijk omdat er naar andere havens, geen directe scheepsgelegenheid bestond. Dit zal anders worden indien do Xedorlnndsehe lijn mocht doorgaan, 'met hot aanloopen van de Azoren. want in diit geval kan er om d<? voertien dagen eon verschc lading in Holland ter veiling komen, vermoedelijk in hoof l/aak te Rotterdam. Mr. W. J. VAX BALEN WINTERSPORT Terwijl in hot laagland koude mist on regenbuien ons in do wat-me kamer drijven, lacht over blanke sneeuwveldeii de zon. In Oenove is hot weer van oen Hollandsche herfst ighoid. maar hoop 'boven do oevers. op 2000 meter, straalt hot landschap van Les Avants in eon pracht, die aan een. schilderij van Sègantini doet denken. Los Avants is een centrum van ski- en hookeysport en bezit, bovendien oen dor mooiste bobsleebancii ter wereld. Toch is hot rustig: een plaats vóór hen, die naar do bergen gaan voor ontspanning en sport, en niet' in de eerste plaats voor luxe .eii jazz. Wat verder van het Meer van Gerieve, vlakbij Montana. ligt Trans weliswaar wat lastiger to bereiken dan Les Avants. maar ?misschien juist daardoor voor don echten wintersportliefhebber des te aantrekkelijker. Ook Zermatt heeft .zich in den laatsten tijd tot een win tersportplaats ontwikkeld,, maar de sterke hellingen daar zijn niet naar ieders smaak. Onorvarenen doen mis schien beter in de eerder, genoemde plaatsen te blijven. Nieuwe en mooie skibanen zijn ook die van Toggenburg en St. Gallon (waar ook do bckondo onder wijsinstituten van dr. Schmidt on prof. Duscr gevestigd zijn). MARTIN ZKilDEN Wintervacantiedubbele vacantie! zij dezen winter het meest begeerde doel van uw vacantie: winterzon, hooge lucht en sport verdubbelen de bronnen van uw kracht In de, over de heele wereld beroemde Zwitsersche hotels, is het niet duurder dan ergens anders. De Zwitsersche hotelgids, die bij de reisbureaux gratis verkrijgbaar is, zal U daarvan overtuigen. Ook de spoorwegen en de postauto's zijn goedkooper geworden: de buitenlandsche gasten genieten van 15 Dec, 1934 tot 15 April 1935 een reductie tot 45°0 op de prijzen der biljetten. In alle winter-Kurorte zijn skischolen, die door gediplomeerde instructeurs, volgens een b e p roef de standaardtechniek geleid worden. Graubünden Engadin : meer dan 40 zonnige s portplaatsen, waar men tot in April verzekerd is van sneeuw, verwachten U. Bündner hotelgids gratis bij de reisbureaux verkrijgbaar. Het zonnige Berner Oberland, waar men zeker is van sneeuw. Cransb Sier re, 1500 M. Simplonlijn, Zwitsersche skischool. Alle winter sporten. Inlichtingen tussen bij: en prospecZwitsersche Verkeerscentrale, Joh. Verhulststraat 147, AmsterdamZ. en alle reisbureaux. PAG. M DE GROENE No. 3001 PAG. 23 DE GROENE No. 3001 i - - * » ? »

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl