Historisch Archief 1877-1940
,
»*'.
Het bijzonder internationaal Gerechtshof voor de verkiezingen »n het Saargebied:
van links naar rechts Martina (Italië), de Moncada (Portugal), Meredith (Ierland)
en de voorzitter Calli (Italië)
Strijd om het Saargebied
Frankrijk en Duitschland stemmen in
met.de gevonden oplossing
H. B. VAN DER ELST Jr.
VAX de twee groote onderwerpen, die de Vol
kenbondsraad in zijn buitengewone
Decemberzitting heeft te behandelen, zal naar allo
waarschijnlijkheid het Saarprobleem het minste
hoofdbieken kosten.
Dit 'is te danken aan de raadscommissie, be
staande uit den Italiaan Baron Aloisi (voorzitter).
den Spanjaard Lopez Olivan en den Argentijn
Castiilo, die te Rome vier weken onafgebroken met
de Fransche en Duitsche deskundigen .hebben
onderhandeld en op nagenoeg alle belangrijke*
punten tot een overeenstemming is gekomen.
Dit beteekent wel is waar nog niet, dat men nu
met een gerust hart de volksstemming kan af
wachten en onaangename surprises onwaarschijnlijk
zijn geworden. Een niet te loochenen feit is het, dat
er te Rome voortreffelijk werk is verricht.
De taak der commissie Aloisi bestond in hoofd
zaak hierin de in September nog onopgelost ge
bleven quaest<es van pol'tieken, economischen,
f inancieelen en socialen aard nader onder oogen te
zien en daarna aan den raad rapport uit te brengen.
Men weet dat het verdrag van Versailles ten
aanzien van de volksstemming met drieërlei mo
gelijkheid rekening houdt. Als eerste daarvan
wordt de handhaving van den status quo genoemd.
De tweede en derde zijn respectievelijk de aan
sluiting bij Frankrijk en de terugkeer naar Duitsch
land. ,
Bekend is eveneens, dat, sinds het Hitlerrégime
in Duitschland aan het bewind is, de tot dusver
geringe kans, dat een belangrijk gedeelte der stem
gerechtigden zich vóór de handhaving van den
status quo zou uitspreken, aanzienlijk gestegen is.
Vandaar dat allengs door velen de behoefte werd
gevoeld aan een juiste interpretatie door den Raad
van het begrip status quo". Het vredesverdrag
bepaalt dienaangaande alleen, dat, indien de
Volkenbond, d.w.z. de Raad, die de stemming zal
hebben te interpreteeren, beslist dat in het geheele
Saargebied of in een gedeelte daarvan den .status
quo gehandhaafd zal blijven, Duitschland afstand
doet van zijn souvereine rechten, die het op dit
oogehblik nog bezit, ten gunste van den Volken
bond.
Koninkl, Bloemkweekerij Jilfcelmiiia,"
Charles van QInneken & Zoon, Zundert, N.B.
Het van ouds gunstig bekende adres voor
Dennen, ter bebossching(uitsluitendInheimsch zaad)
Exotische Dennen-en Sparrensoorten,
Bosch» en Haag plantsoen,
Boomen en Heesters.
Catalogi op aanvraag gratis en franco.
Tal. intarc. Nu. 1. Telegram-Adres; Wilhalmlni, Zundart
De Raad moet dan de noodigo maatregelen
treffen om het definitieve regeeringsstel.se! aan to
passen aan de permanente belangen van het Saar
gebied en aan het algemeen belang.
Deze vage termen bevredigen niemand. ITit den
boezem der bevolking zijn herhaaldelijk stemmen
opgegaan, die zich erover beklaagden dat het
Saargebied te veel in zijn souvereine rechten is
beperkt en dat de regeeringscommissie, die namens
den Volkenbond het beheer voert, in do li> jaar die,
achter ons liggen, zich te weinig aan den volkswil
gelegen heeft laten liggen. Er is een verlangen naar
verruiming van de rechten der volksvertegen
woordiging. . .
Verder zouden de voorstanders van den status
quo gaarne zien dat de mogelijkheid Wordt ge
schapen zich op een later tijdstip een ieder
denkt hierbij aan het einde van het Hitlerrégime
opnieuw voor den terugkeer naar Duitschland (of
aansluiting bij Frankrijk) uit te spreken.
* *
.*
Het vredesverdrag heeft do speciale politieke
situatie, waarin Duitschland en het Saargebied
zich ten tijde der stemming zouden bevinden,
niet kunnen voorzien. Vandaar dat Barthou er nog
in September met klem op heeft aangedrongen dat
op deze punten klare wijn zou worden geschonken
en dat duidelijk zou worden bepaald, dat, indien de
Volkenbond het recht heeft de souvereiniteit over
een gebied te aanvaarden, dit meebrengt dat hij
zich op een gegeven oogenbllk weer van dat recht
kan ontdoen.
De raadscommissie heeft het niet raadzaam
geoordeeld déze punten in dit stadium reeds te
preciseeren, al is met Barthou's wensch rekening
gehouden om duidelijk te laten uitkomen dat men
deze aangelegenheid nader in overweging'moot
nemen, als daarvoor de tijd is aangebroken. De
raadscommissie overweegt daarbij zonder twijfel
dat, indien men thans den status quo nader gaat
omschrijven, de stemming daardoor ten gunste
der eene en ten nadeele der andere partij beïnvloed
zou kunnen worden. Inderdaad is te verwachten,
dat een regeling van den status quo, Waarbij nu
reeds mogelijkheid van een tweede volksstemming
gepreciseerd wordt, het aantal stemmen ten
gunste van den status quo nog belangrijk zou doen
toenemen.
Dit punt zal men dus naar alle Waarschijnlijkheid
tot na de stemming laten rusten, al kan Wel men
zekerheid worden aangenomen, dat de Raad dan
Het stembureau confereert bij de kaart: ven links
naar rechts Henry (Zwitserland), Miss Wambough
(Ver.,Staten), Anode (Zweden) en de longh (Nederland)
PAO. 4 DE GROENE No. 3001
bereid zul zijn niet do wenschen der bevolking
zooveel mogelijk rekening te houden.
Van veel belang is dat men het te Rome eens
is geworden over de wijze \an verkoop der steen
koolmijnen aan' Duitschland en over den prijs,
dien Duitschland zul hebben te betalen.
["7'llet verdrag van Vorsailles beval dienaangaande
«?enige bepalingen, die geheel verouderd zijn en
die. indien men zo nu nog wilde toepassen, nog
jaren lang do relaties tusscheii Frankrijk en
Duitschland zouden vertroebelen.
Daarom heeft do commissie Aloisi voorgesteld
een geheel. nieuwe regeling to treffen, waarbij
een sütumc forfailtiire wordt bepaald, die Duitsch
land aan Frankrijk aal hebben to betalen en die
op 1)00.000.000 Fransche franken is bepaald. Dit
bedrag stelt dus de schadeloosstelling voor, die
Frankrijk toekomt voor de steenkoolmijnen,
voor drie door Frankrijk aangelegde spoorlijnen
van hot Saargebiod naar Elzas Lotharingen 'en
do door Frankrijk gebouwde grensstations. Verder
zal de Fransche regeering de pachtsommen ont
vangen van oon aantal aan do grens, in het
Warndtdistrict gelegen mij«\en, waarvan de schachten
op Fransch grondgebied zijn gelegen, terwijl do
steenkool in het Saargobiod wordt gedolven. Uit
dien hoofde zal de Fransche schatkist gedurende
vijf jaar do waarde ontvangen van 2.2 millioen
ton kolen per jaar. hetgeen neerkomt op een
totale pachtwaarde van ongeveer 50 , 55 millioen
franken.
Duitschland heeft er verder in toegestemd een
bedrag van ± 50 millioen franken voor zijn
rekening te nemen, voor bijzondere en bijkomstige
schadevergoedingen, die nog verrekend moeten
worden.
Voor de betaling van de genoemde 900.000.000
frs. is nu de volgende regeling getroffen. Veronder
stellende dat het Saargebied geheel of gedeeltelijk
naar Duitschland teruggaat, is bepaald, dat voor
de delging van deze schuld- allereerst gebruikt
zullen worden de in het Saargebied in omloop
zijnde Fransche en vreemde bankbiljetten, die
door tusschenkomst van de Banque de France
en de Deutsche Reichsbank zullen worden inge
nomen en ingewisseld tegen Duitsch geld. Deze
Fransche bankbiljetten zullen door de beide
instellingen worden gestort bij de Internationale
Bank te Bazel. Zijn de bedragen niet toereikend,
dan zal Duitschland gedurende vijf jaar het ont
brekende bijpassen door kolenleveranties.
Te Rome is verder nog een uitbreiding bereikt
van de reeds op 4 Juli 1934 door Duitschland
gegeven waarborgen voor de veiligheid en de
bescherming der stemgerechtigden. Deze waar
borgen worden uitgebreid tot alle Saarbewoners.
onverschillig of zij aan de stemming deelnemen
of niet, mits zij minstens drie jaar in het Saar
gebied woonachtig zijn geweest. Deze garantie
is gegeven onverschillig tot welken godsdienst.
welk ras of welke moedertaal de bewoners behooren.
Ook is overeengekomen, dat Saarbewoners.
die het gebied wenschen te verlaten, gedurende
n jaar den tijd hebben om een andere nationaliteit
PONTRESINA
ENGADIN
SCHLOSS-HOTEL
Etrrst< Rnngs Hotol. 200 bodden
Prnsturi VJM Fr. 1
7.to kiezen en hun zaken te liquideeren. Duitscbland
verplicht zich den vertrekkenden geen moeilijk
heden in den weg te leggen en het medenemen
van hun bezittingen niet te verhinderen. .Het
Rijk heeft zich eveneens verplicht vorderingen,
die de Saarbewoners mochten hebben uit hoofde
van sociale verzekeringen, te honoreeren.
Laval heeft tenslotte aan den Raad nog een
zeer belangrijk voorstel gedaan, dat alle aandacht
waard is. Het komt hierop neer dat de Raad zal
besluiten een internationale troepenmacht ter
beschikking van den president der Saar-regeering
te stellen om de orde te handhaven aan den voor
avond van het plebisciet, ten tijde van de stemming,
en daarna. Maar Frankrijk, zoo stelde Laval
voor, zou zelf afzien van het leveren van een
contingent voor deze politiemacht, op voorwaarde
dat Duitschland accoord ging met deze orde
maatregelen.
Terstond nadat l^aval hedenavond dat voorstel
had ingediend, kwam de rogeeringspresidont Knox'
betuigen dat hij tleze troepen stellig noodig had
maar in dat geval kon hij dan ook instaan voor
het bewaren van de orde.
Men mag aannemen, dat Duitschland hiermede
in beginsel accoord gaat; te meer omdat direct
Kden en Aloisi hun instemming mot dit voorstel
betuigden on namens hun regceringen een contin
gent-beschikbaar stelden, hetgeeh zij niet konden
doen jiondor redelijkon grond te hebben te ver
moeden dut Puitschland zich hiertegen zou
verzetten.
Ook Benesj en Litwinof hebben verklaard
hun regeeringen hierover te zullen raadplegen.
Do Raad heeft t«»eïi aan de. commissie Aloisi
verzocht voor het einde van duze buitengewone
/.iüing een rapport uit te brengen over de wijze
waarop o«;ii internationale politiemacht de orde
in de Saar tijdens de verkie/ingsperiode zal moeten
handhaven.
(Jaat Duitschland werkelijk mot deze orde
maatregelen accoord en iets u miers kaïi men
toch moeilijk aannemen ? dan is de heolo moeilijk
heid'die de Saarkwestie tot nu toe bood..opgelost.
Xoowel wat het moeilijke f iiiaiicioolc aspect betreft,
maar ook wat betreft den zoo verontrustenden kant
van politieke rust en orde. ' ?
f'
DE POT VERWIJT DEN KETEL....
Teekening voor De Groene" vin W. v. d. Elzen
De kamerleden Goseling en Joekes verwijten elkander wederkeerig
dat zij het regeeringsgezag ondermijnen
De conferentie te Batavia
NA maandenlange besprekingen, na uitge
breide onderzoekingen van statistisch mate
riaal, na alle pogingen om de discusnes
in het spoor te houden dat naar een, door beide
partijen zoo vurig gewenschte. oplossing kon
leiden is thans de Batavia'sche conferentie op het.
doode punt aangeland. Wij deelen echter de
algemeene opinie: ,,nu is men even ver alseenmaand
of zes geleden", niet. Er is tenminste ondervonden
hoo een handelsconferentie niet moet worden
aangepakt en ook waar die niet moet worden
belegd. Wat al een flinke winst beteekent.
Het geeft «elfs geen voldoening onze voorspel
ling (eenige weken geleden in dit blad geuit).
dat de Batavia'sche conferentie op niets zou
uitloopen, te zien verwezenlijkt. Het kon niet anders.
Er kwamen hier teere, zeer teere kwesties
aan de oide en men heeft, van Japansche zijde,
een materie van zoodanige kwetsbaarheid met
te weinig voorzichtigheid aangevat. Doch wij
gelooven, dat de Japansche hoffelijkheid in het
memorandum der Japanners wel in volle mate
tot uiting zal komen.
Twee dingen staan vast: Indiökan een im
port-situatie, welke in de richting van alleen
heerschappij gaat, niet gedoogen en..'.. Indi
heeft een behoorlijk kwantum goedkoope Japan
sche artikelen noodig, om het aanpassingsproces
van haar bevolking te vergemakkelijken.
Ton aanzien van het eerste dient nog een ver
klaring: algemeen geldt de rncening als zou
Japan ons in de laatste jaren uit eigen initiatief
hebben overstroomd met allerlei waren, welke
Indiëvroeger uit andere landen betrok. Dit is
niet geheel juist. De Japansche fabrikant van
PM3. 5 DE GROENE Ne. 3001
testiel-waren moge dan een agressieve handels
politiek hebben gevolgd, het kwam tot voor
1930 niet tot een verhouding welke overheids
maatregelen moest uitlokken om dien uitvoer
wat te temperen, zooals nu het geval is. Maar
siuds 1930 begon de Europeesche importeur in
den Japanschen invoer een groote rol te spelen.
Hij was het die uit welbegrepen eigenbelang
de bemiddelaar werd; hem werd het vuur zoo na.
aan de schenen gelegd dat hij wel (Japansche)
eieren voor zijn geld moest kiezen om niet de kans
te loopen, gedwongen te zijn zijn matten op to '
rollen.
En voornamelijk, daardoor begon de. schaal
y.oo door te slaan dat een overheidstegenwicht
aan de andere zijde noodig was om ons economisch
niet van andere naties te laten vervreemden.
buiten onzen wil.
Wy voorzien nadere behandeling der vraagstuk
ken langs diplomatiekere weg, waar do paden
zoo nauwkeurig zijn afgebakend dat zij-sprongen,
zooals te Batavia gedaan zijn, niét kunnen Avorden
gemaakt.
w. M. c, VLASMAN
TRIANON
CABA RETEN DANCl N Q
, LEIDSCHEPLEIN
lederen avond BV, uur Soiree-Dansante
met optreden van
INTERNATIONALE ARTIBTEN
Vrij entre* Dansen tot. Zondag matinéa
Vtrltigd url«f 12.45 uur 3.30?6 uur '
'v*?
'''
l