De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 22 december pagina 18

22 december 1934 – pagina 18

Dit is een ingescande tekst.

EKX jaar of wat geleden is or eens een akelig? winter ge weest. H «'t was kond. on bijna alle menschon hadden In mgor on narigheitl. en toon hot Sinterklaas!'»'» st voorbij .\vas. vonden «l.i- Sintérkla/oii liet een onverantwoordelijk iets om te vertrekken: /.e bleVon allemaal, en ? leden wat /.e konden. Je zag /,e op allo punten van. de stad niet /.akken si eelgeed en i <-i.ernoton. .Ie zag ze in liiiu rootte mantels door de donkere nachtstraten hollen. hun witte barirden fladderden links en rechts op de maan verlicht e daken, /.e stioi.iiti-ii door schooi steonon. /.e stonden in scholen en kerken. ..Kr is xoo vorsrhtikk» lijk veel misère", x.eien ze. en ze gunden v.ich haast g»'»vn (tij(l oin te eten. en daardoor werden /e mager «-n ovei spannen en deden hét niet meer zoo goed als in het begin. ../e nemen te veel hooi op hun vork". werd er gezegd, maai- daar wilden tle Sinterklazen niét aan. Xe riepen: ..Taai-taai voor iederén !". en ze begonnen niet allerlei verbeteringen: verwarmde trams, goedkoopere t onla ten, een kostelooze rolschaalBenbaan. en een nieuwe spelling, die hoofdza kelijk uit medeklinkers bestond, /e richtten een gioote kleerenfabriek op: Ze zeien: ...Mies elektrisch!", eii ze deden pi oefnemingen met elektrische paarden, n^aar dat werd niks. Kn door al die nieuwigheden, die ze bovendien nog verkeerd aanpakten ook. raakten de meeste mciischon uit hun humeur. ..Ik geloof niet dat het echt góéd t?»-'w *" ' .^rv***?.= Dece'mber-requisieten Teekening Th. Ortmann gaat", zeien do Siiitorkl.-zeit tegen elkaar. ..M"n handen trillen. Ik weet niet waar ik hét rste heen moet." /e kwamen haast niet foe niet hun geld. /e bezuinigden op Inin biertjes, '/e hadden knipr»-roogcii van de zenuwen, en blauwe klingen. Hun baarden werden dun en sprieterig. Kn ze begonnen maar weer te st rooien en te rijjeii. maar ook dal ifing aldoor slechter, /e brachten de taai-taai vrijers en de banket letters bijna altijd bij de ver keerden, bij mensclien die ze eigen lijk net zoo goed niét hadden kunnen 'hebben uehad. bij meiischeii die zeien: ,..\ch' lieve hemel, alweer eell vrijer !". en: ..(Jeef mij maar oesters!", en: ..Als 't non maar i'it is met dat go: jen van rommel door'm'n'g«vie schoor steen", bij menschen die misselijk worden van pepernoton en do banket letters aan de JVkingcozon gaven. Kn oiulertusschen waren er stapels ande ren, die nog nooit een vrijer 'haddon. gezien. Iaat staan gegeten, on.do arme Sinterklazen voelden alsmaar mér dat er 'ergens, iets nie( in orde was. maar ze wisten niet waar. Vooral ook omdat ze vreemdelingen waren en de straatnamen niet konden lezen. . i ' ' ? ' '" ? ? A l .S zo 's avonds, na het strooien. moe en met vor\vardo baarden bij elkaar zaten in hun clublokaal in 't kltine kioogjo aan do Oostormarkt. dan schudtien ze verdrietig hun ver sleten mijters en -xeicyi dat 't weer niets was geweest die-M dag. Kon electrisoh tieintje aan een jongen die er al «Jri<- ihad. sigaretten voor een heer mot nicotinevergiftiging. een opwind-' tiaro. aap bij een klein meisje «lat or als do dood voor was. Ko'ti openlucht theater. Kon hygiënisch br«:o«lmes. Ken filtorsysteom waarmee j«- wat«>r in wijn kunt véranderen on omgekeerd. .Moi'it»- voor niks ! Kn de menschon dachten ook: moeite voor niks. Kn ze zeien: ..Waarom hoepelen die Sinterklazen non niet eindelijk opr".Maar «te moiischoitdioitog nooit een stuk taaï-taai of een eadeaiitje hatld-n gehad. waren werkelijk" bóö<. want «lie kt» ^«?n honger, en waren heelemaal niet gediend, van. al dat spektakel omdat ze het liefst van alles eerst wat te eten wilden hebben. In «Ie kill»-. zwarte buurten waar «lie mensclien 'Woonden waren zelfs kindei en die niet eens in Sinterklaasgelöf«loM.entlat iswc-1 heel erg. Die kinderen kregen wollen flaiiellet jes van een damescomité, maar toen geloofden ze nog niks. Kn de Sinterklazen? mimen een .plattogiond van de stad en zochten, en zochten. . . . maai de kilste en zwartste buurten vonden ze niet. ? , i EX in Zonnoiihiirg. «-«-n wijk waai de straten stegen zijn en «Ie huizen groot o. donken- .blokken, was 't alle maal narigheid.'', I'aar, koutten ze «l«naam van Sint«'rklaas eenvoudig..niet. moor hóóren. «>n opo«-n«lonkeien mid«tag. «trompeltl»' «laar «l«> kromme kleermaker van d«' z«)lder«'-tage de uitgosloton t-roclon af naai- «!«? straat. Hij z\vaai«l«- niet z'n gr«>ot«' schaar on z«-i dat ie nog nooit z«V> het land aan iemand had gehad als aan dè/o Sint«''rklazen. .Jliéi- zie je /e niet !"r«ep ie schril. ..Hier komen kunnen /.«» niet.! Wat ze wél kunnen is fabi ioken opri«-hten van jurken en jassen! Waar 'blijf ik mol. al «li«- machina!»' klooien !" i l ij was heelemaal 'hol van binnen, en moest. op z'n stoop gaan zitten omdat ie dubbel knakte, l'it allo trappen «>iV kolders kwamen tle menschen. en /.o wonden y.ich op. en go. praatten en scholden...... ...VI die ?nieuwigheden ! De Sinterklazen lu-bbon heel wat oj> hun geweten !" ..'/e wilh'ii ook oen «'loctrisfho poporn«»tonfabriek b«»uwen !" schroouwtle een mager koekeiibakkertj*'. dat «lie heele winter nog maar pas I»1 ., ons specuMaasjos had verkocht, alles en alles samen. Ken vrouw met een gele omslagdoek kauwde op een wortel, Do menschon praatten «MI praatten.... Hot-begon te sneeuwen. Hier en «laar. in «learmm dige winkels, flitste een .lichtje aan. Do kromme kleermaker sluegdo kraag yan z'n glimmende jas omhoog. .Jlot vriest". z«-i i«-, ..l^att-n we maar weer naar binnen gaan. Xiet «lat dat'vél geeft. . . ." T«IOII was 't stil geworth-n op 'straalt Alleen «Ie -kleine'jtmgon. van .'i-ho«ig. niet z'n h'ioftlverband. bloot' achter. l)i«> st«»n«l onder de kromme lantateti op «Ie h«i«»k 'on kauw«l«' iot«. «'en chocola-hond. di<- een verdwaal-1 «Ie Sinterklaas dien nacht in z'n schoon had laten vallen. . Op tle /,old«'r-otag«' schoof do krom me kleermaker /.'n tafel vlak «uulor hot raam. en hog«»ti aan ooi') «U-nkbeel«lig«' jas: een chte kwam nooit meer voor omdat al z'n vroegere klanten machinale cadeau haddon gekregen. Kn «Ie Sintoi-klaxoii joegen «loor tle 'straten, /.oekond.' /onuwachtfg. .. . ..We moeiten 't go«-«l !" riepen '/.o dt>or «Ie sch«H)tstten. ..Dat kennen we", zei <le k'leormako'i- geheimzinnig. ..Wacht maar. tot de kei st mannet jes konten...." De kefstmamiet jes kwamen met een speciale salontivin uit «Ie hemel. Kr waren er «lat jaar 7 JIJ. /e hadden een ci^cn kok meegebracht, en iemand om hun schoenen te poetsen. /«-. waren dik «-n roze. on ze !'lalieerden y.olfbowust «li»or de stad met «lennenboompjt>s on gou«lpapier«'n sterren, tol oen klein kerstniannetje stuitte «>p «?en van «Ie achtergebleven Sinter klazen. D K ontmoeting had plaats op de kerstboomenmarkt, waarde Sin terklaas (hij heette Kmaus <l«- Derde) bezig was» hulst t«' stolen v«ior <!«? huiskamer van oen Indisch»- familie. Het kerstniannet je. dat «laar alleen gekomen was <»m <l<- prijzen van do boomen iimhoog te th-ijvon, w«-rd rood van b«)oshoi»l. Wilt u wel 's maken tlat u w<'-g komt !" riep i«-. en' Kmaus verdween hollend m«-t oen groot e bos in tle richting van het oactusstalK'tjo. waaraan i«- z'n paar»! had vastgemaakt. De kromme kleermaker knikte te vreden, en hij stuurde «-on anonieme brief aan d«> kerstniannetj««s om zxin te lichten on op te stoken.- Kn «Ie kleine jongen van tle ehofola-homl kltmi naar het «lak. *-n prikte een papiertje op de schoorsteen, een -waar schuwing voor Sinterklaas, oen doo»lskop met: ,.We s op u hoed«- ! ! !" _Di»-n avond, na het strooien. lieerschto' er groote verslagenheid in hot clublokaal aan de Oostermarkt. ..Op tlie manier kunnen w»' niet samen 'werken", /.ei Kmaus verdri»-tig. Daar waren ?/,«? het allemaal :>ver «-ons. en zo «lachten aan «Ie brandvrije alumi nium korst hooinon »lio ze hadden willen invoeren, en aan al de gratnofoonplaton mot ..Heilige .Nacht", oh ze steunden hun ell«-boog«-n »>p de lange, houten sehonktafol. <-n dron ken. ... De «Irie armzalig»- electrische btilletjes. die aan draadjes boven hun hoof»! buiigolilon. gaven een donkei licht, waarin hun witte baarden er uit zagen als grauwe strenge» touw. Do rootte tabbaartls ware» kh-urloos en vid gaten, hot goiul afgebladderd geel. ,/c staar«l«-n voor zich uit. Tusschelt de vochtplokkeit op «Ie muur hingen langgestorven koningen, en advertenties van jenever. Tegen het lag»' raam sloeg <le regen in ^linsti-ien<l»- diagonalen. <lo smalle tullen go r. dijntj«.-s kloofden vast van <l«- vo.-htigheitl. Ken groen-email kachelt je stond (e stikken in z'n eigen koletulamp. en «Ie oudste Sinterklaas was schor en vroeg om hoost poeders. BIJ 't te korst mannetjes was 't «Vik o«'ii 'hoelo coiistcrnatio. l Let kleine kerstmannotjo van «Ie kerst boomenmarkt vertelde alles in kl»-ur»'ii on geuren. De anonieme brief van «Ie kloormaktM- werd hardop v»)i>rgoiozon. e» or werd besloten «»m streng <»p te (rotten. ..Die Sinterklaas van mij." /.ei hot kleine kei-stmann»'tj". die Sinter klaas zag er uit als oen'vogelverschrik ker.. Uoolomaal geëxalteerd «'ii uitg«hoii!«vr<l. /'n tabbaard vol gaten. Hij 't zedel»>oz«' af. . . . Dat kontt or vuh. Waarom willen z»^ altijd alles verbeteren !" Kn do anderen zeien dat 't slecht is altijd maar alles te willen verbeteren als alles altijd al /oo goed. is geweest als 't is. Xooiets getuig». van ontevredenheid. Waarom zijn sommige nionsehon altijd «?ntevr«'<len. en anderen niot? ..[vi)i«l«-ren van n vader.,.." Als straks de lichtjes schitteren in tle b»»om.... Vrede en vriendschap ! llroedorschap. ..tJelukkig." zeien do korst mannetjes. ..dat Kei-stini» tenminste een feest is met een a»;htergrond. een feest van lief de..,., ! De hazen »-n <l«' gebraden kalktionon zijn natuurlijk all»'«'n vo»ir' 1 'ik«'len, maar k«vrst liederen brengen \" aan ie«terén." F. SINEMUS Leidschestraat 2O-22 AMSTERDA M-C. UITGEBR. COLLECTIE ULSTERS VANAF Fl. 57.50 Toen zongen ze een canon bij 't orgel in 't zendingslokaal van de Hersteld l'rotestantseh - Katholieke l lervormd-Xat ionaie KvangelischLutersch-Christelijko (Seineente, waar ze voor dertig cent per uur mocht e)» vergaderen. Het was laat geworden, er was veel gepraat di.«n avond. J let langste kerstmannetje draaide het iclit uit. ,.\Ve ga:in naar huis", zei ie. . Kn morgen streng optreden tegen de Sin terklazen. ,\ls 't kan met liefde, en als 't niet kan. zonder." ZOO zette de kerstweek i n. ..Vrede op aarde", zeien de straatmuzi kanten, maar daar leek 't niet naar. Het was een groot e verwarring. J let wemelde van mannen en mannetjes in lange ronde gewaden, die elkaar achterna zaten. De uitgeteerde Sinter klazen galoppeerden schreeuwend voorbij itp hun magere paarden, de kerst mannetjes mareheerden in ge sloten kolonne's. Kn aldoor waren er vechtpartijen. De nieiischen konden ei- geen touw meer aan vast knoopeii: ronde man-' tel*, witte baarden, gezwollen neuzen. blauwe oogon, kruizen en sterren. . . . ..'/M moeten oiidcrschoidingsto«-k«-ns' hebben". Zei de burgemeester, en or werd gedecreteerd dat alle Sinter klazen een gouden staf moesten dra gen van '2.7") M., en alle kerstmannetjes een boom of een stalletje-vaii-Bethlehem. Xu konden de mensclien tenminste zien wie ze voor hadden. Xe zagen dat de kerstmannetjes post ten voor de poffertjcswinkcl waar Sinterklaas' kleurpotlooden uitdeelde en automatische engeltjes. Kn ze zagen hoe twee mannen met mijters dooi «Ie politie verwijderd moesten worden uit de consistoriekamer van de Kngelsche kerk. waai" ze een zin gend kerstmaimetje bewusteloos had den geslagen. ..(ii-woonweg verschrikkelijk", zei op H-hoog de moeder van den jongen van de chocola-hond. maar ' 't was heeleiliaal niet duidelijk wat ze be doelde, di ? geschiedenis in de consis toriekamer, of 't feil dat ze bij haar thuis al dagenlang niets fatsoenlijks hadden gegeten. Wat dat laatste betreft, begreep ze dat daar iets aam gedaan moest worden. Zij ging naar 2-hoog en stal een Icovstbrood van een werkman uit de conti nu-bedrij ven die weg was. en troostte zich etend met «Ie gedachte dat. de werkiuan uit tle continu-bedrijven van 2-hoog straks wel weer een ander kerstbrood zou terug stelen xiit de keuken van de juffrouw van l-hoog. die weer op haar beurt.... Stelen is zoo erg niet. als iederén maar in staat wordt gesteld 't te doen. ..Dat. is 't 'm juist", zei tle politie, toen ze tle moeder van den jongen van de chocola-hond gevangen kwamen nemen. ...Fe had eerst een wettelijkc vergunning moeten koopen. Kn koo. ''pon kost geld." ? Koopen kost geld! ..Weinig geld !" riepen de winkels. ...Vlies moet weg ! Opruiming ! Kerstaanbieding! Vrede op aarde !" Kn ze maakten prachtige etalages met. d«-nnegroen on hulst. Maar de ware korststemniing wilde niet komen. . ' vliegen is nog maar een kwestie van gewoonte! PAG. 32 WINTERNUMMER No. 3003 PAG. 33 WINTERNUMMER No. 3003

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl