IBN SAOED, DICTATOR IN DE WOESTIJN l J BX SAOED, de koning der Wal labieten, of, zooals hij met zijn vollen naam heet, Abdoel Aziz Ibn Abdoerrahjnan ibn Faisal es Saoed, is, dat moet als punt van verschil met de Europeesche en de beide bekende Aziatische dictators vooropgesteld worden, geen leider, die door een partij uit de onbekende massa naar boven is gestuwd, maar hij is een telg van een oud geslacht van strijders voor het^geloof. Een van God gezondene, om het zoo eens te zeggen, en zonder gelijke onder de dic tators van tlezen tijd, een ? man met een geestelijke ba sis voor zijn wil. Wel zegt men ook van zijn buurman en verguizer, den Imam van Vemen, dat hij een man van goddelijke ge nade is. hij een afstamme ling van den Profeet maar waar de Wahabiot alle kenteekenen van een et/iisc/i gefundeerde leidersnatuur heeft, is de Imam een autocraat, leider niet nu»', doch <nrr zijn volk. Ibn Saoed tracht zijn geheele volk te vereenigen in een, dbor hem vertegenwoordigde, godsdienstige secte, die- ook politieke doel einden belichaamt, terwijl de hcerscher van Vemen met.een kleine secte gezag voert over een volk. dat in. die secte nooit kan worden ? opgenomen. Afstammeling van een Arabische heerschersfamilie |P>.\ Saoed is een afstammeling van een ('entraal-Arabisehe heer schersfamilie, die in de tachtiger jaren van de vorige eeuw in'het kleine Sultanaat Kuweit (aan de Perzische Golf) in verbanning was gegaan. Hij wist als jonge man, in J()oi. toen het steekspel tusschen Turkije en Engeland in Arabiëduidelijke vormen 'begon aan te nemen; den politieken toestand op juiste wijze te. schatten. Het resultaat' van 'dit juiste inzicht was,'dat.'hij zich door een vermetele greep in het'be/it kon stellen van de landstreek Er riyadh, waardoor hij zich een concrete basis schiep. Doch pas. in'10,12 kon de jonge. Ibn Saoed den geestelijk-economischen grondslag leggen, die hem tot vermoede lijk den voor onzen tijd grootsten verwezenlijker van de politieke on religieus-ethische gedachte van 'Mohammed heeft gemaakt. In dat jaar vestigde hij de eerste ,,Hidjra" en tegelijkertijd de broederschap der Ichwan, die de kern van zijn, macht was en is. De oude gedachte van het Wahabisme, een secte, die in het begin der 2oste eeuw bijna geheel verdwenen was, nam hij weder op en hij begon Bedouinen van verschillende stammen bijeen te brengen in gemeenschappelijke leerkampen, waaruit zich snel blijvende Bedouinen nederzettingen" (tlidjra) ontwikkelden. -Van hier uit ging zijn leer van een vereenigde, , puriteinsche.en van mystiek en menschenvereering gelouterde Islam en voor de eerste maal, de leer van een vereenigde Arabische natie ,uit naar de tentenkampen der Bedouinen, bij wie hij van den aanvang'af zijn steun zocht. Met deze Ichwan, wier propagandamissie in Arabiëzeer snel om zich heen greep, veroverde hij half Arabiëmet inbegrip van de heilige plaatsen, waardoor in ondenkbaar korten tijd uit den onbelangrijke!!, geëmigreerdeir afstammeling van een sedert lang 'vervallen secte, De eenige leider van die, in naam van een rijk van dezen tijd een godsdienst, als dictator weet in te grijpen M. Y. BEN GAVRIEL een koning groeide over Nejd, den Hed/jax en half Assir. Maar niet zijn politieke resultaten in de eerste plaats hebben hem tot clc reusachtige verschijning in de geschiedenis van den geheelen modernen Oriënt gemaakt, neen, voor alles waren dat de ethische grootheid en onverzettelijkheid van zijn aard. \Vel is er in Saoedie, zooals sinds kort de officieele naam van het rijk luidt, een Uitvoerende- en een Rijksraad, maar die beide lichamen zijn in werkelijkheid niet anders dan instellingen tot uitvoering van een centralen wil, die Ibn Saoed heet. Maar hij, en dat is een belangrijk verschil tusschen hem en alle andere dictators, heeft zich met onverbrekelijke trouw geschikt onder een. teef, die de wet van zijn volk is: de Sjaria, het kanonieke recht van den Islam, en de puriteinsche grondstelling van zijn secte. Deze dictator dicteert uit naam van een wezenlijk bestaand wet boek, een boek, dat iedereen kan opslaan en op grond waarvan een ieder den dictator voor het gerecht kan dagen, als hij deszelfs wetten zou schenden. Hoewel Ibn Saoed een 'ongelooflijke omwenteling in Arabiëte voorschijn heeft geroepen, een omwenteling, waarvan de resultaten en de gevolgen voor den geheelen Oriënt nog niet zijn te overzien, heeft hij de godsdienstige wet tot hoofdmotief der gemeen scha]) gemaakt en heeft toch niet den oorlog verklaard aan den ,.nieuwen tijd", voor zoover men voor Arabiëdaarvan spreken kan. Een veelvoudige zending DE zending van dezen man is buitengewoon veelvoudig en staat het dagelijksche leven zeer na. Deze zoon der woestijn heeft het klaar gespeeld aan een ongodsdiënstige, natielooze, in duizend elkander bestrijdende stammen en clans verdeelde Bedouinenmenigtc het gemeenschappelijke bewustzijn van een godsdienstige taak en van een nationale eenheid bij te brengen. En hij heeft aan deze, als liet ware in een oogwenk tot een volk geworden zuurdeesem van nomaden stammen, de middelen in handen gegeven om van voorwerp eencr duistere en van willekeur overvloeiende geschiedenis onderwerp van politieke actualiteit te worden. Door rde onwrikbare Islam van Aziëte dwingen stelling te nemen, vlinderde hij dien godsdienst, van lieverlede in een wederopbouwend, de schepping herscheppend Godsbewustzijn. En doordat hij leering trok uit het falen van het eerste Wahabirijk in de iode eeuw, loste hij het Bedouinenvraagstuk, waarmee zijn rijk staat of valt, op. Het steeds meer onderbrengen van nomadenstammen in de Hidjr'anederzettingen beteekent een vergaande omwenteling in de maat schappelijke structuur ten goede en daarmee het binnengaan van het oude Arabiëin den nieuwen tijd. Daarbij stelt, deze overgang niet alleen een beweging voor, die op de naaste toekomst is gericht, maar tegelijkertijd door den aan de wet gebonden wil van den leider, en door traditie en door de beteekenis van die traditie, een eendrachtig gaan , in een richting, die wijde perspectieven opent. , Wat thans in Saoedie gebeurt is voor Arabiëeen novum. Van het scheppen van een leger van vrijwillige Ich wan 's af (in tegen stelling met de in Arabiëvoordien gewone slaven en soldenierslegers), tot het verleggen van het zwaartepunt van den staat van de finantieel krachtige stadsbevolking naar het Bedouincnvolk toe. Er is een band gelegd van vernieuwingen, die de maatschappij omvat. en den staat opbouwt en ondanks zijn revolutionair karakter, dat natuurlijk slechts uit het heele beeld van Arabiëis te begrijpen, toch voortvloeit uit de traditie, het milieu en den zin der woestijn. Het gebruik maken van bepaalde Europeesche zaken, zonder dat echter Europa slaafs wordt nagevolgd, dat onderscheidt Ibn Saoed totaal van de heerschers over Perzic en Turkije. De oppositie NATUURLIJK kwam de ontwikkeling van de Turksche rooverprovincie Ne j d tot het bijna voor honderd procent veilige Saoedie niet zonder sterke stoornissen tot stand, waarbij dan nog niet aan de van buiten, door oorlog en de gevolgen der wereldcrisis aangebrachte moeilijkheden, moet worden gedacht. Van binnen uit, uit de rijen der Ichwan zelf, braken, voornamelijk onder leiding van den vriend en weg bereider des konings, Faisal ed dawisch, bewegingen door, die herhaalde lijk de heerschappij van Ibn Saoed in de waagschaal stelden. Bepaalde vernieuwingen, die de koning in het bijzonder om het leger gevechtswaardig te doen blijven, invoerde, werden tot aangrijpingspunten voor de oppositie, die van meening was, dat radiostations, telefoon en auto in tegenspraak waren met de Wahabitische leer. De daaruit ontstane propaganda moest in bepaalde kringen wel in vruchtbare aarde vallen, daar de koning de elementaire, duizenden jaren lang in de richting van roof en oorlog bewegende krachten der stam men bijna zonder overgang, van den eenen dag op den anderen als het ware, lïad gebonden, zonder dat een andere veiligheidsklep voor die vrijgekomen krachten was geschapen. De Ghazutochten, de roof-1 expedities van stam naar stam waren verboden en waren met wapen geweld door de uitvoerende macht onderdrukt geworden. Deze opgehoopte krachten moesten nu in andere richting ontlading zoeken. Oorlog moest er komen ! Daarom geschiedde die ontlading onder aanvoering van Eaisal ed dawisch over de grenzen tegen de vijanden des konings in Irak en Tninsjordanië; maar toen de vredestendentie van Ibn Saoed oppermachtig werd en hij met geweld tegen zijn overkokende aanhangers optrad, moesten de geweren zich tegen hem wenden. . Ook dat was natuurlijk, want de eenvoudige van geest in de woestijn begrijpt cle ingewikkelde Europeesche politiek niet, waar van de koning zich moest bedienen' om zijn rijk te beveiligen. Een voor Europeesche begrippen belachelijke aanleiding gaf den doorslag: het feit, dat de koning een telefoonleiding had laten maken van de haven van Djeddah naar zijn paleis in Mekka naar dat paleis, waar, hetzij terzijde opgemerkt, een brievenbus hangt, waardoor een ieder bezwaren en wenschen direct binnen het bereik van den koning kan doen komen, dit feit deed uit de latente ontstemming van een deel der Ichwan een revolutie voortkomen, de zoogenaamde telefoonrevolutie. Maar niet alleen technische vernieuwingen hadden de gemoederen verhit, vooral ook de breuk met den Takfir, het besluit des konings dat niet-Wahabitische Mohammedanen en niet-Mohammeclaansche vreemdelingen voortaan niet meer als ongeloovigen in yoortdurenden heiligen oorlog moesten worden bestreden, maar dat propaganda door oorlog moest worden vervangen door de vredelievende missie van het woord en de goede daad, waren daaraan schuld. , Nederlaag der oproerlingen D IC strijd van Faisal ed dawisch tegen deze vernieuwingen, de opstand der getrouwen, eindigde in December 1929 i n het Batindal in een bloedigen veldslag met de nederlaag der oproerlingen. Dat bleek de proef op de som. Faisal ed dawisch moest ten gronde gaan' omdat hij niet had begrepen, dat zelfs een Wahabi-revolutie, wat het naar het grijpen van de macht door den koning was geweest, niet permanent kan zijn; dat elke staat, zelfs een Bedouinenstaat, ten slotte in een toestand moet komen van vreedzaam opbouwende concentratie der samenstellende krachten. Voor houwdegens, als deze vurige kampioenen van het \Vahabi-ideaal, biedt een staat in dat stadium van ontwikkeling geen andere mogelijkheid, dan met pensioen te gaan. Een compromis is hier onmogelijk, noch in het Duitschland der S. A., noch in het land van den grooten Ibn Saoed, de groote dictato riale antipode van alle dictators van dezen tijd. \Vij weten niet, waarheen de tijd en de ontwikkeling der zichtbare feiten gaan en wij, levende in een tijd, die voor het profetisme niets voelt, kunnen ook niet zeggen, of Ibn Saoed en zijn werk stand zullen honden, dan wel of de strijd om de petroleum de ethische missie van dezen bevrijder der woestijn om hals zal brengen. \Vat wij weten is, dat de dictatuur in die gebieden der wereld, die Europeesch worden genoemd, ren geheel andere is, anders naar den geest, naar de gevolgde methode en naar het gestelde doel, dan de dictatuur in de gebieden van het Oostersche leven, aan welke landen de groote positieve godsdiensten, de politieke categorie van het profetisme en ten 'slotte ook liet zich afwenden van de wereld, hun ontstaan te danken hebben. Anders dan andere dictators IBN Saoed is een dictator, maar an«ler> dan alle andere dictator en anders ook, dan zijn, bijna aan het/elfde milieu ontsproten buur man, de dictator-autocraat van Vemen. Terwijl die oude man in zijn angst voor het binnendringen van Europa zelfs de rapporten der schoolkinderen eigenhandig onderteekent en zonder ministers regeert, kan de zoon der Bedouiënen in zijn edelmoedigheid het wezen lijk goede van het verkeerde scheiden. Zijn ministers en zijn zoons die als stadhouders fungeeren. /.ijn wel ministers en stadhouders, maar toch alleen als vingers aan een lichaam, waarvan Ibn Saoed het oppermachtige hoofd is. Eén ding vergete men vooral niet. Arabiëi< in geen enkel opzicht .Europa en de Bedouinen der woestijn bezien het leven uit een geheel anderen hoek dan de burgers van een. Europeesehên staat. De bena ming: dictatuur houdt ook op Arabiëtot-gepast op zichzelf geen loltuiting in. GISPEN SINGEL 299 TAG. 8 WINTEP.NUMMER No.'3003 r AG. 9 WINTERNUMMER No. 3003 - .-Erf