Declamatie voor de plaat Paul Huf/vertelt, hoe zijn gesproken bloemlezing ontstond MIJN gram-ophoonplatoii-alhum dor Nodor.landsfho literatuur heeft feitelijk zijn ont staan te danken aan een reeds lang gevoelde nood/aak van een continueerend»- aansluiting op mijn vele sehoolvo'ordrachten on een plotseling samenvallend ver/ock van ('olutnl>ia .om eoni^e l {i-yen van Vondel op hun pinten vast Ie Ifjflffiu nu ongeveer twee jaar geleden. liet moge den ..(iroene"-lezor voldoende bekend zijn. in hoc volmaakte mate d ..Deugd-der-l.Jdelheid"* in kunstenaars van beiderlei kunne (en meest uitoenloopond ..kunnen") "vertegenwoordigd is. I>och hoezeer ik ook juichte om de gedachte. dat er nu ook een ..Paul'f Tuf plaat" in den handel /ou komen, hoe du.delijk ik ook zelfs het gehoele reclame-materiaal daarvoor ..gedrukt" \oor mr zag. d<.*s te afschrikwekkender weid per dag. ja ?A'AÏ» per uur de gedachte a«n dk« eone srhijf. Met had dus voor mij peen enkel ? veniL-nsie. dat ik afwijzend op dit zoo vleiende ver/ook van ('olumbia beschikte Maar jawel, ik zou mijn trekken -thuis krijgen.... Toen ik mij di^n nacht, nidat ik met Vondels Heven had afgerekend, en mij verzoend had met de gedach te, dat er gén Péha-plaat in den handel /ou komen, ter ruste legde, kwamen dioomen mij bestoken. die mij den nacht tot een kwelling maakten. Als in een film vernevelde lu-t ..enkele-plaat'' idee. maar langzaain-aan. en daarna -a tempo. als in koortsachtige gejaagdheid, diongen andere beelden zich aan mij op: flits; nd trokken Middel eeuwers die ik niet kende door het veld: daar zwierde plots Breero over het ijs: hij schreeuwde mij iets toe: in .vol ornaat nam Hooft zijn gepluimden hoed af voor een kring hem omringende schOonen en betrad hij het Muiderslot. ..closed-up" staarde Vondel mij aan. en in zijn blik las ik hot verwijt, dat hij. die r/.óó vergroeid wa.p met rte ge meenschap van s'ijn tijd. nii zoo .weinig leefde. daadwerkelijk leefde in de harten van zijn vo,lk. Toen werd de ..film'' dynamischer, een welover wogen 'en uitgebalanceerde ..montage'1 werd speurbaar: ontzet t ende, vergaderingen beleefd'; ik, van mannen, die het afwisselend ontroerend ns en dan weer ontstellend «ineens waren, maar iri beide gevallen op tafels sloegen, en zeer...beweegden". waardoor de gelijkenis met eenige ..mannen van 'so" y.ich aan mij opdrong; d/u'ir trapte iemand alles wat om hem heen groeide met den grontl gelijk.en begon paleizen opdo puinlioopentebouwen (leek. die niet heel erg op van Doyssel:') daar hief plots een het glas. en streeloogde ..ouden wijnvun v re ugt l gekelderd", en nu /ag ik dichters, zelfs in eigen auto's, en in de ..snelheid der vaart" meende ik l*om Nijhoff's glundere jongenshoofd te her kennen: dichters aan meteislange fornuizen. ..Culinaire Tierelantijtjes" bereidend, met prach tige lichteffecten van vuur. weerkaatsend als een aureool om liet als daarvoor g» schapene aangclnat van Werumeus Muning; tango's drongen zich op en .lany danste, danste uls een ..Holand" tot in "t ..holst" van den nacht, niet o, zoo velen.d ie ik ook meende te herkennen.... Toon van Duin kerken doolde, lyrisch Moor het ..Labyiinth" zijnor ..Tijd'Vlijke ('ontra-Keformatorisehe zorgen voor de ('enieoMsi'hap;. . . . en Jan Kngolman plukte ..alsmaar" rozen in «-en '/ouderlingen ..Tuin". ..... en tóen culmineerde mijn onrust dan ook in een abinpt ontwaken ! Ik stom) al midden in de kamer. Kn toch had ik begrepen ! Als een ..foto montage*' stond mijn geheel nieuw project me > oor den geest: noen ..enkele" plaat, maar een geheel»- gesproken bloemlezing on/er Nederlandsche l/iteratuur m oost en zou ik tot staiul brengen. Hier had Ik die lan^gezochte aansluiting op mijn sohoolvoordrachten: M-r had ik een weder zijds tijdbesparende inwilliging van het vcr/ook van zoovele leerkrachten, om heil ('enigszins wegwijs t;1 maken op het gebied tier voordrachts kunst. Met deze zeven platen kon ik een dam opwerpen tegen den stroom «Ier nog steeds overloopende belangstelliug-lo» slu id der jeugd en mi-schieii y.elfs een bres slaan in de eveneens over((jtmeiule en zü'kelijk-beliichelijke vootba!- on andere heldeti-vereoring ! Het bleek plotseling mogelijk, met gramofoonplaton nog mér te kun nen tloen dan met 'n .H«»over. die tenslotte alleen maai1 klopt en veegt en zuigt. De vreemde eigen stem TOKX alles eindelijk zoo ver was. dat ik me in I.onden hervond in ..was" gegrift, wachtten me nog ergere sensaties. Daar ik de zelfgekozen . en tot matrijs te vervaardigen ..wax" niet te hooien kon krijgen (deze wordt in gewat toerde doozen met de grootste voor/.U-ht iglu iil naar liet laboratorium gebracht) ligt het voor de hand. dat van dat oogenblik af alle denkbare duivelsme bespiongen en me in de ooren sisten: ..je hebt lekker dat vergeten, en: ? weet je wel. dat je een hél couplet hebt overgeslagen: je hebt je tóch versproken: wacht maar, in Amsterdam zul je 't zelf hóóren,.,," Inderdaad, toen ik de aiuberkleurige wasplaten als spiegelend zwarte schijven in .Amsterdam terug' zag. wachtte .mij het dubieiise genoegen mijn eigen criticus te moeten zijn. Kn toen diong ook pas in vollen omvang de 'wreede werkelijk heid tot -mij door. dat alles wat hier gogiift stond, in dezen staat de vastgelegde weergave zou hlijfin van een-en-dezelfde interpretatie, zonder mogelijkheid van ook maar de gei ingste nuanceof accentverandering. Mijn critiek kon mtedoogonl<;os zijn. omdat de nu in alle stilte voor mij-alleen verzen zeggende' heer. een ..groot o onbekende" voor mij was en wel zal moeten blijven. Want van ..mijn eigen, stem" herkennen, was geen sprake. ; ' - - Men schijnt nu- eenmaal in deze wereld nooit ongestraft een ideaal te kunnen koesteren, laat staan .verwezenlijken. wishalve ik dit dus te, dragen zal hebben als mijn straf voor doze vermaterialiseeiing van mijn onstilbaar verlangen, thans anderen te kunnen binnenl» iden in het beloofde land' der Poëzie. De ..X" die. uit deze platen op klinkt zal'voor in i j een vreemde moeten blijven. in het gunstigste geval 'n leerling «n laat mij u dit even toefluisteren: mijn aller-, allerbeste leerling, die niet alleen mijn intenties tot in de subtielste détails in zijn voordracht heeft Weten térealiseeren, maar me tevens, wat minstens even belangrijk is, deed constateeren. dat hij begrepen heeft, dat de taak van den hei scheppenden kunstenaar nooit anders mag zijn dan di<ntnd in Volle nederigheid: hij hoeft zich niet af te vragen ..wat kan 'A' van dit gedicht maken". maar wél en uitsluitend: wat. heeft de dichter ermee bedoeld 'r ' ? ' PUI, HUF pAG.je.DE GROENELNo. :c04 MALARIA IN NEDERLAND Nieuwe onderzoekingen PROF. DR J. ]. VAN LOGHEM De schrikwekkende malaria-ef>idemie op Cey/on heeft menig gemoed verontrust. Velen meenden immers, dot de wetenschap, dank zij de kinine, deze ziekte nu toch wel in zooverre onder den duim hod, dot dergelijke uitbarstingen niet meer tot de mogelijkheden behoorden. Uitteraard gaat onze belangstelling in de eerste plaats uit naar de molaria-gebiedcn in ons eigen land en onze koloniën. Of een dergelijke ramp in zulk een omvang ook daar zou kunnen optreden. is een vraag die nog niet kan worden beantwoord. In Nederland echter draagt het ma/aria-probleem een geheel ander en zeer eigen karakter. De Groene" vond Prof. van Loghem bereid, hierover in deze kolommen zijn licht te laten schijnen. MKN: weet reeds 5 jaar. dat malaria, door Anopheles van meusch op me nsch wordt verspreid: do malariaparasiot en komen mot het bloed van den malariapatiënt in de maag van de mug terecht; zij ontwikkelen zich in het insect, jong») vormen geraken in de speekselklier en met een nieuwe steek maakt de mug een nieuw slacht offer van malaria. De gevolgtrekking schijnt doodeenvoudig:.maak een eimle aan de Anophelesmug. en het is ook metdo malaria godaan. In waarheid bleek het ingewikkelder. Van do zeer vele Anophelessoortcn zijn sommige gevaar lijk, andere minder »if niet. Wil men dus bij de zeer kostbare jacht op Anophelinen geen nutteloos werk doen. dan moet men zich beperken tot de gevaarlijke soorten on de andere7i laten vliegen. Kon van onze beste malaria-konncrs?Prof. Swellengrcbel, 'spreekt dan ook van (tjwvies-assa'meer ing, d.w.z. zich ten behoeve van'de malariabestrijding zooveel mogelijk richten tegen de schuldige species. Anopheles zonder malaria W A A HOM zijn sommige Anophelinen gevaarlijk, andere niet 't \ loe kan het zijn. dat de muggenvangers in oen streek veel Anopheles vimlen, zonder malaria? -Soms is het antwoord eenvoudig: onder natuurlijke omstandigheden blijkt de onschuldige soort den mensch nooit te steken; de mug leeft «lan in de wildernis, zuigt bloed bij wilde zoog dieren en vogels en kan het zonder den mensch best stellen: Anonhclisnie zonder malaria! Slechts in het experiment brengt het , wilde" insect de malaria van mensch op mensch over. Ook in Nederland kent men Anophclisme zonder malaria. Buiten enkele omschreven gebieden, zooals Xoord-llolland. komt de malaria niet voor. Kn toch.... vinden de1 muggen ja pers overal in ons land Anopheles De oplossing van dit raadsel bracht zooveel nieuws aan den dag en is van zoo verre strekking, ook voor do vraag wat de afsluiting van de Zuiderzee roor de malaria zul kunnen-h leekenen, dat ik gaarne aan het veivoek van de redactie iets van dit nieuwe te vertellen, gehoor geef. ' i Het raadsel der NoordHollandsche epidemieën tOT uitleg dieno allereerst, dat een NoordHollandsche malaria-epidemie een top in den zomer veitoont. Dat klopt, zal men zeggen, met de ervaring, dat de zomer ook hot muggenseii'oen is. Bij nader inzien klopt het niet: tic eerste nieuwe malariagevallen (geen reridieven) doen vjeh reeds in Januari. Februari enz. voor; nemen geleidelijk naar don zomer toe. De uialariaopidemie begint diid lang voor de muggen gaan vliegen. Toen kwamen onze malariaonder/oekers tot de i onderstelling, dat do Noord Ilollandsche malai iapatiënten in het voorafgaande najaar besmet ?/ouden zijn, om eeist in den loop van het jaar, bovenal in den zomer, hun ziektever schijnselen te vertoon en. Een proef bevestigde deze gedmfde onderstelling. Ken aantal Amfiterdanwche vrijwilligers liet zich in het najaar door bethnette muggen steken en sict, 'm Juni, Juli of Augustus kregen zij hun eersten aanval.' Dit nieuwe feit werd werd, met andere vondsten gecombineerd. Men vond . in Noord-Holland veel meet* muggen in de stallen dan in tl e luii/.en. Heeft een mug in den zomer zich besmet aan een malariapatiënt, dan is er slechts weinig kans. dat zij tot een mensch weerkeert. (««-Woonlijk komt het insect in een veest al terecht eii verspilt do menschelijke inalariaparnsiet aan een onvatbaar rund «>f varken. Ken ander nieuw feit was echter: zoekt men na den zomer in stallen en huizen, dan vindt men er vele nmggenwijfjes. die do overwintering be gonnen zijn. Nu bleken in huizen mot maluiiapat iétit on, bij inikroskopischo ontleding, zulke overwinterende muggen tot een hoog percentage mot malariaparasieteu besmet. De Noord-Hollaml-sche mug beghit echter niet dadelijk na het betrekken vau het winterkwartier, do winterslaap. In September. Octobor, November stilt zij zich nog met menschenblt>ed de honger. /!>«> raken zij in liet najaar in huis besmet on bvHtnciten in hel najaar nieuicc hniNijenootpn. Alles klopt nu als een bus. De zomerepideniieën berusten op najaarsinfecties. Do najaarsinfecties worden teweeg gebracht «looi- in d«* huizon over winterende, muggen. Kortvleugel en langvleugel DIT was een aanloopje tot de vraag, waarom in gebieden buiten N oord-Holland wel Anopheles voorkomt, doch geen malaria. .Ter opheldering van het Noderlandsche ,.Anophelisme zonder Malaria" werden de muggen binnen en buiten do malariast roken aan een nauw keurig morphologisch tmderzoek onderworpen. Wat bleek? Allereerst, dat hetgeen men tot nog toe voor-éne soort Anopheles maeulipennis" had gehouden, bestaat uit twee l) ondersoorten (rassen). Men vond kl«'ine. doch duidelijke ver schillen: oen kortvleiigolig on een langvleiigelig ras. waarvan in hot bijzonder de eieren zie de photographic ??gemakkelijk zijn te omlorkonnen. Deze rassen staan zelfs zoover uiteen, dat /.ij bij kruising -onvruchtbare bastaarden voort brengen. X(>u de langvleugol di;« alleen heerscht in het gebie'l /onder malaria misschien inca pabel zijn malaiiii over te brengen? Deze hoop bleek ijdel, l^i-ngvleiigel i.s in het experiment zeer wel tot besmetting in staat. Nu richtte men zich op andere eigenschappen. Kn twee vondsten gaven te zanten de oplossing. De onschuldige langvleugel bleek onschuldig . te zijn. oinddt :ij i» Inini' irinli'i'ktrari'n'n'H >/<?<'>! blm-il ntcrr zniijt ? de nienseholijke woning is in het 1 najaar veilig, ook al herbergt /.ij evenveel over winterende langvleug».»ls als de stal op bijgii'ande photographio. Kn ten tweode: /*«»;/»?/*'t/f/«7 broedt hl zoet water. df> Kort vleugel in brak water. Nu klopt inderdaad al-es: De nnihn'ia in \rder~ la,nd i# in hoofdzaak bemerkt lot de in<ic)>nldcrtliut reken niet brak-irater-aJooten. In dit n-ntt.r broedt Kortrlenijel. In den :onn r irortlen de tnliggen door het vee zoo sterk- m'i/eleid. ilat ~ij een inenneli ?deelt!*zelden voor de tweede- tniial ut eken: in liet najanr echter brengt een aantal, dat in de inennrhelijke woningen orericintert. de bemnelling rtni ni.en.teh o/i mensch. Deze naiaarnbexinctlinnen -openbaren zi<~b het volgende jaar. rooral in den zomer. I^angvleug»-!. brooileiul in zoet water, brengt geen besmetting ov»-r. omdat de vertegenwoor digers van »lit ras reeds bij het begin vaiii.de overwintering inslapen, teroiul op hun ..vetlichaam". Zuiderzee en malaria EN nu het vraagstuk: Zuiderzee en Malaria. Inpoldering staat hygiënisch in kwaad gerucht. Is er te vreezon, ilat de "bewoners van de jonge Xuiderzoepolders aan. malaria tol moeten betalen? 1 Een feit is. dat Kortvleugel op de nieuwe broedWAARHEEN VOOR DE WINTERSPORT? NAAR OOSTENRIJK! OOSTENRIJK heeft beroemde Wintersportplaatsen met eerste-rangs sportgelegenheden en hooginteressante wedstrijden. OOSTENRIJK heeft Ski-scholen met wereld-reputatie. OOSTENRIJK is door zijn ligging gemakkelijk te bereiken. OOSTENRIJK} is zeer goedkoop; vol pension reeds vanaf 7 Schilling. BELANGRIJKE VRACHTPRIJSVERMINDERING VOOR DEN WINTER 1934/35 Groote reductie voor buitenlanders over de lijnen der Oostenrijksche Bondsspoorwegen. 60 ".reductie voor de terugreis en 30 " . voor aiie willekeurige reizen reeds na een verblijf van 7 dagen in Oostenrijk. Niet gebonden aan n plaats. Geen formaliteiten. Prospect! en inlichtingen bij de Reisbureaux en bij den Oostenrijkschen Propagandadienst voor Vreemdelingenverkeer, Stationsplein 21, Utrecht. terreinen loert. 'Kon varkensstal kort na de droo^ van den Wieringermeerpoldor. ellens midden in het van /.out wat er. «Irassig»1 land geplaatst* kreeg dagelijks bezoe'v van ani>phi'linen. ofschoon do naarste broedplaat sen, 5 ? K.M, ? ver lagen. C:»'ltM<t»>lijk woult . liet z»iute' polderwater brak 011 veldro zullen de ulaoten in hel jonge land Anoftheleêbij? tnayna'n jiroduceeren. J-fot ad^ vies aan do polderbewoiiers ligt voor'do hand: sluit uw ramen en deuren met .inuggengaas af en vernietig de in huis ingedrongen muggen. p De bewoners zullen er op moeten rekenen, dat zij voorloopig aan groot er bosmetting bloot staan dan Xord-Holland. Zoolang zij geen gevulde veestallen hebben bij de woning?in den.' ..drasliggenden" polder isge^en vee zijn de menschen zeker de voornaamste bloedleveraneiers der mug gen. Dit wil zeggen, dat een in den jongen polder met malaria besmette mug \vrEieren van riet zoetwoter- en brakwaterras van de Nederlandsche malariamug, Anopheles maeulipennis veel iu,:nder kan-- heeft <K- nialariaparasieteii te spillen, dan elders, waar vee voor a'fleid'np ztirgt. Kr is nog' iets. I»e afgesloten Xui«lerzee is 'bestemd te Verzoeten. FCot brakke water, dat wordt uitgelaten, maakt plaats voor zoet rivierwater. Kn hiermede- zullen niet slechts de nieuwe polders verzoeten, maar do Vtn-zoeting zal zich uitstrekken tot de oude polders vah Nooixl Holland.'. Dit zou kannen beteekenen. dat de. dagen van Kortvleugel de verspreider van de innlnrin ??i/eteld zijn! Internationale belangstelling H KT merkwaardige Xoord-IIollandsche malaria-onderzoek t rok t in hoogo mate internationale belangstelling. en wordt zelfs ten deele uit een internationaal fonds (Hockefeller Foundation) gefinancierd. De prj.maire epidemiologische ervaringen dankt men aan den nestor der Xederlandsche malariologen Dr, P. C. Korteweg. Het biologische en experimenteele onderzoek staat onder leiding van Prof. N. H. Swellengrebel, verbonden aan de afdceling Tropische Hygiëne van het Koloniaal Instituut en lid van de malai iacommissie den Volkenbpnd.' l) Ken derde ras is tot onze Oostelijke provincies beperk!. PAG. 19 DE GROENE Ne. 3004