De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 29 december pagina 2

29 december 1934 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

] WELKOM VREEMDELING! HF.T schijnt, als-«»f er in ons land een kleine golf van ongerustheid aan het opkomen is over het ,. ge vaar" dat bij ons ge vestigde vreemdelingen aan onze nationale huis houding zouden kunnen toebrengen. In Kersteen Tweede Kamer zijn vragen gesteld aan den minister. of naturalisatie niet wat al te lichtvaardig verleeiul wordt. Hier en daar speurt men in gewone ge sprekken, in gezelschap, in den trein en in de tram, ook iets van deze ongerustheid. Kn in een serie artikelen beroert ..De Telegraaf" nu deze reeds trillende snaar van het volksgevoel nog eens met evenveel journalistiekeii flair als wetenschappelijke onjuistheid. Onjuist, vooral daarom, omdat «Ie gevaren, die onze volkshuishouding bedreigen, in hoofdzaak ondersteld worden va,n economischen aard te zijn: de vreemdeling eet onx het brood uit den mond! Kr zijn hier bijvoorbeeld veel meer Duitschers Werkzaam, dan er Hollanders in Duitschland werken - dat is een wauverhimding. zoo zegt men. Kr zijn behalve economische. «>ok andere kanten aan deze zaak. We kunnen dit thema van zooveel kanten bezien, maar laat ons bij het begin beginnen. Naderhand is er misschien nog eens gelegenheid om ook de andere kanten van dit vraagstuk onder de loupe te nemen. Nuchtere feiten en exacte theorie De zooeven gesignaleerde redeneeringen ko men, voor zoover zij in economischen zin ge rationaliseerd zijn. hier op neer dat het eigenlijk maar het beste zou zijn zooveel buitenlanders uit hun dienstbetrekking te ontslaan en uit het land te zetten, als er hier nog werkloozen rondloopen die voor de opengevallen betrekkingen1 in aan< merking zouden kunnen komen. Dat is toch de kern van «Ie zaak. niet waar'r Laten wij ons nu vooral tot 'dit (economisch) aspect van ons thema beperken. Anders vertroebe len wij de zaak maar. Aan «leze thesi?. waai van wij de onjuistheid nu gaan bewijzen, ligt du gedachte ten grondslag, als zou er na het ontslaan van een buitenlander een positie vacant komen,voor een Nederlander. Laat ons eens zien. In een garage, waar ik geregeld kom om benzine te halen <tf herstellingen te laten doen. werkt sinds jaren een Duitsche bankwerker als mêcanicien. Hij krijgt zijn loon uitbetaald en daarvoor koopt hij een paar flesschen melk. kadetjes, tabak en en paar schoenen. Dat 'wil zeggen, dat hij aan de algemeene cqnsumptie mee doet voor ongeveer evenveel als zijn loon bedraagt. Maar der.e con sumptie moet óók gepioduceerd ? worden.. Kn hoe verdeeld die ook is, in fleschjes melk. kadetjes. tabak, schoenen en huur die te produceeren ? consumptie voor een als gemiddeld voorbeeld genomen loontrekker. zal altijd weer arb"id 'V i t i VERDERE INHOUD 4. F. A. Roels. Kunnen wij ons beschermen'' 5. R. van Ravenbeek, Engelsche politiek. 6-7. L. J, Jordaan, Op Hoop van Zegen. C. van Wessem, Missa Solemnis. H. Scholte, Het Kamerolifantje. W. v. d. Elzen, De limonade marketentster. 8-9. Ed. de Nève, Filmjournaal. L. J. J., Vrooliikhtid in De Uitkijk. (Ml. Mr K. Ellas, Orkaan bij nacht. Charlvaria. - J. van Nijlen, Hét lied der aarde. t. d. N., Nederlandsche letterkunde op' gevel en put. S. C. van Vleuten, Ministeneele maskers. Korte recensies. 12-13. Alb. Plasschaert, Hedendaagsche schilders. ld., Kritiek der schilderkunst. Prof. Mr A. G. Josephus Jltta, C. F. fan Dam. De verza melaar laat restaureeren. Ch. Roelöfsz, Tijdgenanten. 14-15. Dr H. W. van Laren, Onzichtbare stralen. W. J. van Balen, Waar de Passaat blaast. 16-17. J. Sternheim, Tooneelspeler worden. Mode van morgen. Paul Bromberg, Wastchen en plassen. 18-19. Paul Huf, Declamatie voor de plaat. i Prof. Dr J. J. van Loghem, Malaria in Nederland. 20. Henr. van fcyk, Hoe je nergens meer veilig bent. O. P. Bronkhorst, Narcissen inde huiskamer. Het nieuwe album van Verkade. 22. C. A. KJaasse, Uitvoercontrdle. 24. Meppen en moppen. Ik zeg.... Melis Stoke, Visioen bij de wisseling van het Jaar. (teekeningen Harmsen van Beek) 25. Kladschrift van Jantje. Rik Kaardt, Jubileum anno '1040. Tentoonstellingen. 26-2T. F. de Sinclair, Geheim van Rodi Majorca (teekeningj. ??'. Doevej. Fotoraadsel en letterpuzzle. ge-ven aan een gemiddelde arheidskracht. Want dit mort men zich steeds voor «togen, stellen, «lat het met begrippen als arbeid, loon, deelname aan </«? (iro<lucli<\ <lfd hcbbt-n in de eonsumpliV.precies /o<> gesteld is als met boekhoudkundige ]>osteti. .Men. kan er n rekening mee belasten, maar dun moet; men er steeds een tegen-rekening voor t-rediteeren. Voor wie '/.iel) niet in «leze problemen heeft ingewerkt, klinkt dat misschien een beetje moeilijk. 'Poeh is het dat niet. mits men zich maar niet vnsl klampt aan vooroordeelen en gevoelsarguinenten, «lic het zakelijk redenecren in tien weg slaan. Maar om mi tol on/.en Duitschen mccaniriell terug te keeren: laten wij eens van tlit geval uitgaan en vei «Ier redeneeren1). Laat onsaanncinen. dat hij f 20.-- per week verdient en dat het moge lijk /.on /.ijn morgen dui/.eiul van de/.e lieden naar huis te sturen. Dan /.ouden inderdaad over morgen «liegenen g«-lijk krijgen, dit- /eggen: ../.ie je nou wel. duur komen mi duizend werklo:)/e Hollanders voor in «Ie plaats J" Maar al ras /.al het blijken, dat bet beele productie-appa raat moet worden ingesteld <»p een aflevering van luiiuler ..eonsumplie" dan voorheen. Immers. «lui/end werknemers, die samen per maand ook voor ruim taehtigdui/end gulden ..afnamen". out! Teken voortaan als klanten. J>e marhino der piotluctie moet tlns wér iets vertier worden neergesehroofd. Preeies /oover. dat «Ie voort brenging zich weer aanpast aan de veranderde. Vernaiwde. omstandigheden. Met dit gevolg. dat er nood/.nkelijkenvijze elders, dwars door het heel- productie-apparaat heen. weer precies zoo veel arbeidskiaehten moeten worden ontslagen als er >.\erbodig . zijn geworden doordat er dui/eml koopers /.ijn weggetrokken van t'leschjcs melk. kadetjes, taltak, schoenen, ledikanten en wat dies meer zij. Wij luidden opgemerkt dat. er voor het produceeren van'de eonnumptie. van dcli leet'toehtin-den-meest-uitgehivi«len zin van n hiontrekket ook gemiddeltl n arbeidskracht Werkzaam . is. (Ware dat niet zoo. dan zouden wij. niet bij wijze van uitzonde!ing. maar allemaal tegelijk in Mmit zijn m on/.e tegenwoordige maatschappij veel meer te pi'oiluceeieii dan wij voor ons onderhoud noodt*.' hadden: «lan -/.ouden wij allen rijkdommen naast lijkdomnien kunnen opstapelen en "s werelds welstand zou zich in een ten hemel strevende spiraal omhoog schroeven. Hn dat is nog ?methet geval!) Kort en goed - mi er «lui/.end ver bruikers van den NVderlandsehcn bodem zijn weiiufevuairtl en er ronr. duizend verbruikers minder moet worden geproduceerd, moet er. want de/.e conclusie volgt hieruit met ijzeren nondwcntligheid. ook tloor duizend arbeidskrachten minder aan de productie worden deelgenomen. Kr komen dus opnieuw- duizend arbeiders op straat ! Steun als factor van deviatie . (i e-/.uit mij tegenwerpen, dat deze redeneering - hoe juist ook in theorie niet geheel en al op kan gaan: dat er niet duizend arbeiders do straat op moeten, maar slechts, laat ons /.eggen. niet voel hieer dan achthonderd, lmme.rs.die duizend die aanvankelijk de opengevallen plaatsen konden ?bezetten en 'daarvóór van steun moesten leven, kunnen nu hun -consumptie-capaciteit uitzetten. Zij behoeven niet meer van een minimum-exis' tent'ie'to' leven en kunnen op hun beurt, door een royalere consumptie, waarin voorzien moet worden, aan mér arbeidskrachten werk. ver schaffen dan voorheen. Deze opmerking is juist, maar er moet geen overheerschende beteekenis aan gehecht worden. Hoc paradoxaal het ook klinken moge,' ook de ondersteunde werklooze is bron van welvaart omdat zijn aan geen productie-proces tmtleende inkomsten hém tot een nét voldoende consumptie in staat stellen en dus werk verschaffen aan die menschen, die moeten' produceeren om in zijn onderhoud te'voorzien. -Want op iicee manieren worden de middelen van onderhoud van hem die buiten het productie-proces staat op peil gehouden: primo door den steun, sccundo door dat hij verschillende zaken, die anders aan hef fingen onderhevig zijn, goedkooper krijgt. Hier mee is volstrekt niet gezegd, dat zijn lot roos kleurig is; alleen dat ook hij, reeds voordat hij in het arbeidsproces wordt ingeschakeld,aandeel heeft in de consumptie, - dus arbeidsgelegenheid schept. ;?? >.l Koning Georee V Het- blijft eyenwel toegegeven, dat- men hier een y.ekcr saldo moet c«mslateeren en dat. op dezo wijze bezien, het getal van de ontslagen en naar huis gestuurde buitenlanders en het. getal van «liegenen, die wegens het wegvallen van zooveel. monden ontslagen moeten w»»rd«*n. elkaar niet IHTricn «lekken. Wij schijnen dus toch. /ij het maar vooreen klein deel. op het buitenland at'te kunnen Wentelen wat we zelf te kort komen. Mam- waar lijkt dit op? liet ligt- voor de hand ! Wij blijken op precies dezelMe icder-voor-zichivdciHvi ing te zijn aangeland als bij het goederen verkeer. Zeker, het protectionisme stelt ons in staat bepaalde stroppen op ..het buitenland" af te wentelen en. zounls we er\aivn hebben, en dagelijks tot groot er schade dóórgaan te ervaren. nooit tot ons vooideel. Want automatisch keeren /ieh alle protectionistische maatregelen \\ecr tegen tiengt'en. die zijn welvaart- wenschte te beschermen. Ook in dit geval, dat wij nu hebben leeren zien als een anderen vorm van protectionisme. Onze conclusie.was. dat- inderdaad een irurtie van het aantal t c werk gestelden, dat op «Ie opengevallen plaatsen van de naar huis g< stuurde buitenlanders werk dacht te kunnen vinden, ook aan het werk kan blijven. Kestecrt dus op het eerste gezicht een zekere .winst. Tenminste 'wanneer men eventueele af weeinwat regelen van ..het buitenland" buiten calculatie laat. Maar dat het een lichtzinnig heid 'zou zijn. te denken dat men dien dreigenden factor mag verwaarhtozen. leert ons de ervaring van het handclsproteetioiiisme. In een zeer groot aantal Nederlanders, dat buiten onze grenzen emplooi vindt o/ ilanr uln onder nemer» optreedt, bezitten wij een uiterst kwets baren Achilles-hicl. Zou het dan maar-niet beter zijn weer ijlings het hazcnpad.te-kiey.cn met de tegen werping, dat wij. door vél buitenlanders te ontslaan toch een klein «//n/«Mandgtmootenaaii werk kunnen helpen? Ongetwijfeld nl 'moot erkend worden, «lat de tegenwerping tegen onze ooi-spronkelijke redeneering haar theoretische mérites heeft. Door vergrooting van de consiimptie-mogelijkheid van een aantal op gereduceerd rantsoen levende menHclien wordt er vanzelf eenige arbeid geschapen. Het is intusschen wel 'merkwaardig dat deze eenig mogcljjkc tegenwerping stoelt op precies dezelfde consumptie-theorie als waartoe wij kwamen, de ?theorie dat iemand, niet door zijn productie, maar door zijn consumptie, weer arbeidsgelegenheid schept voor een ander. Of in haar tegendeel: dat men, door minder te consumeeren. arbeid ontneemt aan een ander. Deze wet verklaart den vicieusen cirkel, de -'schroef zonder eind, van de deflatie, ' en den langen duur van de crisis. De erkenning van dit principe, beteekenfc het inzicht waar hem de sphoen wringt. Een correctie in tegengestelden zin Maar ter zake. Wij verdiepen ons op dit oogenblik niet in de crisis, maar in de tcetmatigheid der verschijnselen. De wetmatigheid bestaat, crisis of geen crisis. Wij zeilen die echter hooit geheel kunnen begrijpen, zoo lang wo ons laten leiden door vooroordeelen of Wenschen. Sto/.'n Wat wij gezien hebben, was de als het ware ?mathematische wet, dat duizend menschen die uit het productie-en-consumptie proces w«>r«len ge schrapt, nog eens duizend menschen hun arbeid ontnemen. Maar tegelijk zagen wij, hoe het kom pas, dat onverstoorbaar naar de ijzeren wetmatig heid van deze stelling wees. in onze samenleving natuurlijk niet in een belegerde vesting een deviatie vertoont, een afwijking van tie econo mische wet, veroorzaakt door den socialen maat regel, die de ondersteuning is. Het is echter de vraag of deze afwijking niet ruimschoots gecompenseerd wordt door rorrigeerende factoren. Dit is welhaast zeker. Kr bestaat een rapport dat aan onze regeering is gezonden en dat samengesteld is door de com missie voor economische voorlichting aan Duit sche vluchtelingen, een commissie onder voorzitterschap van Mr Dr G. van den Bergh. Het handelt over den invloed van de Duitsche immigratie van den laat sten tijd op de arbeidsmarkt en opent een enquête over de bedrijven, die door immigranten zijn opgericht. Er is weinig over gepubliceerd in de hier verschijnende dagbladen 2). Intusschen blijkt. dat er im- en exportfirma's zijn opgericht en fa brieken voor metaahcarcn, voor texlielprodudcn. houtbewerking, chemische industrie, cm, . Voorna-' melijk van zaken die vroeger uit het buitenland be trokken teerden. De te werk gestelden zijn voor 90 pCt. Hollander a en het aantal werknemers, dat rechtstreeks en zijdelings is ondergebracht (arbeiders, bedienden en weder verkoopera), is zóó groot dat het totaalcijfer der in de laatste twee jaar hierheen gekomen Duitsche vluch telingen evenaart (ongeveer 5000J, Inplaats van een druk op de arbeidsmarkt. blijkt dus deze immigratie in de gecompliceerde balans van productie en consumptie een verlich ting te weeg gebracht téhebben. Ook andere aspecten Het is duidelijk welke herinnering bovenstaand voorbeeld oproept: die aan den vooravond onzer Gouden Eeuw, toen een stroom van Hugenoten, later van Portugeesche joden naar de Noordelijke Nederlanden zijn weg vond. En daarmee raken wij ook andere zijden van dit thema: humanitaire, cultureele zelfs nationale. Het bestek van deze beschouwing laat niet toe al deze zijden te belich ten. (Wij moeten onze taal hoog houden!) Dat in de historie dévolkschheid, het nationale element, door de aanwezigheid van hét zuurdeesem der vreemde infiltratie niet is aangetast, maar juist is versterkt, dat nijverheid en buitenlandsche handel er sterke impulsen aan ontleend hebben, dat de Nederlandsche cultuur juist daardoor een machtige ontplooiing onderging, wie zal dat durven ont kennen in het land van Spinoza neen, van Wilhelmus van Nassau? WEEKTROMPET VAN DEN WIJZEN OLIFANT 1) De schrijver volgt hier een uiteenzetting, die het eerst gegeven is door den Duitsehen econoom en publicist Schwarzschild. 2) Een uitvoerig bericht geeft het Tagebuch van 27 Oei. 1934. D K dierentuinen bobben in de thans uit geschenen Kerstdagen, waarvan het laat ste, flakkerend licht nog over de/.e ko lommen bc«*ft, met de kerstboomun en door hulst getooide* restaurants, een wedstrijd aangegaan. liet zijn ware lust gaarden geworden, bewonderende kindcroogen konden door verlichte aquani-m\\anden zelfs giftige palingen aanschouwen uit «Ie Mi«Ulellandsche Zee, en de roofdieren in .\rtis vertoonden ontroerende blijken van huiselijken zin. Le/.en V\ij niet, «lat vele va«ler-leeuwen zich in den familie-kring hebben begeven r Zij gaven een waardig voorbeeld aan ons uithui/.ig wordend ras. dat, bij «Ie comtnercialiseering van d-* kerst gedachte, die een onderdeel vormt van het algeineen pr«»ces «Ier verzakelijking van gei-stelijke - wuanlen. de eigenlijke kern der dingen vergeet. Verzet is ijdel, nu «Ie crisis nu er dan ooit tot /.aken ?doen nijpt, en de inzender, die in een verboruen uithoek van de N.H.('t. zijn Weerzin lucht gaf <>v,-i een gesmoorde big voor een uitstalkast in * en slagerswinkel, die een karton met ..vrede op aarde. in menschen een welbehagen", "p /.ijn zijiu-- huid vond gespeld. draagt de stem des r> epeiiden in i Ie woestijn van klatergoud, di. den inke. i- van het kerstfeest overdekt. Intusschen hebben de dierentuinen aan 'den kroniekschrijver, die. heden zijn wekvlijksch over zicht begint, een Verheugend geschenk gebracht. «Ie Kerst gave- zijner vermomming. Kr is een prach tig klein olifantje verschenen in Artis, met jon^e kuren, in hem vindt tl u lezer het symbool van wat de schrijver wil: een groot e olifant word» n. die niet zijn spleetouirje-i naar de wereld kijkt, «-n met /.ijn slurf uit d** gebeurtenissen der week datgene oppikt, wat hem de moeite waard lijkt. * * Kn daar is dan mijn slurf /..waaide er al ov. iheen: het ontstellend -proces van 's levens verlawaaiing en 's levens verzakelijking. Dit kerst feest werd een beschaduwd kerstfeest, omdat van «Ie nokken der huizen, waarin de kerst boom»:*.!) glinsterden, de vhiggon halfstok hinden. In de Syrische Woestijn gitigel) ze Ven lev.-ns Verloren. en een zilveren luchtvogel. tlie kortgeleden het voorwerp geweest was van een lyrisch en deliris-ch enthousiasme, als ons nuchtere volk. nadat het danste om den Mei-boom in den pntrioUentijd. niet heeft gekend. De t'iver-koekjes. waarmee de banketbakkers hun voordeelige negotie hebben gedaan, zij smaken wrang, niemand heeft ze aan den kerstboom. gehangen. Kn de vraag diingt zich op of wij niet rustiger en waardiger de mannen kunnen eeren. die hun leven wagen voor nobel pionierwerk. Kr zijn er. waarover ieder spreekt. er zijn er ? denk aan de bemanning der duikboot op haar gevaarlijke wereldreis waarover nie mand spreekt. Maar allen koesteren ze in hun binnenste het oordeel dat een bekend Indi vliegur eenmaal aan mij openbaarde: ..men ver giftigt ons vak met zijn feest-botoou t" De vreugde over de verrichting van ,,de Snip'1. die de begeerde brug bouwde tusschen het moeder land en de veronachtzaamde West, is door de Uiver-droefenis versluierd. Zonder ministerieele redevoering en 'fanfare-corpsen staVtjnHondongen de zijnen met een weemoedigen glimlach de wel verdiende lintjes in hun knoopsgat, en de oude vader van Hondong in het oude Grave dacht aan vier jonge, treurende vrouwen, en zei: verwijder het sparregroen en het vlaggedoek van mijn deur post l **.-'.' ? ?' Wanneer ik. aan dit Kerstfeest denk, dan denk ik aan drie Koningen. Eerst aan den Koning van het Westen, Koning George :van Engeland, wiens goedige oude stem velen zullen hebben be luisterd, toen hij op den eersten Kerstdag zijn Kerstgroet door de radio sprak. Er lag iets ontroerends in de nobele wijze, waarop zij gesteld en gezegd werd, er lag iets pijnlijks in het ontbreken van Ierland op het appel der zuster-naties, die den vaderlijken monarch kwamen begroeten met een ,,God save the King", er lag iets vernuftigs in de vondst, om het in souvereine eenheden versplin terde Britscho Imperium te herstellen als een bond van families, die door denzelfden geest worden bezield. Men zegt tot zich zelf: ook in Engeland gaat de gedachte eener volksgemeenschap boven de Staatsgemeenschap opgeld doen, om verloren machtsposities ie her.stelleu. Maar «Ie kinderen, die tot het oud- Kngelsch kerstfeest geroepen werden, waarvan «Ie Koning sprak, geleiden de Moeder. Dut blijkt uit de reactie van Kngeland bij de opzegging van het Japunsehe vloot verdrag. Wij constateeien in den laat sten tijd een plotselinge opleving dei Volkehbond.-liefde in Kngeland. waarvan het uiterlijk bewijs geleverd wordt door het Kngwlsche initiatief voor de Suarexpeditio, nuuwlijks een maand nadat de Kngelsche Hegeering had verklaard, niet over het /.enden van troepen naar de Sa a r te denken. Wal zit «laarachter ': Op i.7 Maart l'.tMÓ zal het 2 jaar geleden zijn. dat Japan uit «len Volkenbond trad, en op dien datum vervallen de rechten en plichten, dit: rusten op Japan als volkenbondslid. Dus <».>k het mandaat, dat Japan van den Volkenbond kieeg voor het beheer der Zuid/.i ..... -Handen, van welke eilanden de Japansehe He-irëei-iny verklaard heeft, dat ze t: ven n< odza k' lij k /.ij n voor Japan t er Zee als Mant sjwoeko te land, en dat Japan ze nooit zal opceven. In het rapport van de inandAten-c«.>nirnissie van den Vol kenbond. dut op -j o Januari l'.'IW ' werd gepubli ceerd. wordt Japan .-r van IM-M ImMigd. in strijd niet de verdragen, \vrsterkingeji te hebben aangel'-u'd op de/.e eilanden, -lie op Jen weg van Japan naar Australiëli-.'en. /,,o,lat de afkeer der Domini ons van de /.vf. ...lapansehe li.-liiiML'" in Knireland alle^/ius t" begrijpen i>. Wat. y.;tl er gebeuren, wanneer op 27 Maait ]'.<'.','> Kn-'éland te «jeiu-ve v-jor.-t.-lt om-JapaiJ l r-tille Ztiidx ..... . /ijdft wat /.al de Nedeiiandü-1 h wanneer haar ^evi-aa^d wordt . \"o]kenl'ornl»-e\pe1li» j d- Zuidzee-, i t ov,_-r de Kn. dit ter? -riïic «lueU. om aan een eel te HellleH. tllUliSUaai' i. \\u&i niet het «.Mj.g op het nabijBelegen Xieii\v-( iuiii. a meer Xt-derlandsohe bolangen zijnt-- bescherniên dan in het Saar-eebied ir Wie de/.e v] a_vn «telt . ziet de ii il e l 'pellat it-'-Sneevl iet ? ?ver oir/.e tlet-lneminu' aan de Saar-espt-ditie opeens in een teheel ander licht. De ongekroonde Koian^ van het Ooston. Stalin. de itiaehti^te man (Ier Sovjet -Hepublick. l.ieleeft merkwaardige, dagt-n. - .-'De kerstweek vert«'Onde Uu,-land als een groot./ Mogendheid van toenemeiule intei'iiatiotiale beteekoni*. De gloeiende moeilijkheden tn'^schen Japan eenerzijds en Kugelaiul?Amerika aan den anderen kant. die oen gevolii /.ijn van de opzei-rgin1.' der vloot -overeen komst. plaatsen Rusland op het vinkentouw, eii onderwijl vlijt Mariauue zich in kokette bochten om den Hu>sii»clien beer te behagen. Als nu Rus land, als-t -u-blieft maar zoo vriendelijk wil zijn om >.ijn revolutionnairo piopagamln in Frankrijk te staken. De beer lacht in zijn banrd, maar de lach wordt een grijns, want Stalin. de machtige, heeft moeilijkheden in eigen land. Van den derden Koning, don ougekroonden koning van het midden, den Leider, die meer macht in zich vereenigt dan vele absolute mo narchen uit het verleden, verneemt men in den ?laat sten. tijd opmerkelijk weinig. Wat doet Bitier? Hij wordt h o o langer zoo meer een legende, terwijl do ? mannen die om hem heen zijn steeds meer van zich laten hooivn. In de kerstweek trad Blomberg. ?' de Minister' van. Oorlog, op den voor grond door een merkwaardig vraaggesprek, dat vooral van beteekenis is voor wie tusschen de regels weet te lezen. Hoe het zij, in de'Saar' zal het wel geen vaart loopen. De Tommies verbroederen zich met de Saar-jeugd. en een Hitler-knaapje staart met be wonderende oogen naar een Hollandschen marinier, die zijn voorgeslacht tot het jaar 1065 opvoert. De Saar is een station op onzen terugweg naar Nederland. Wat is er in Nederland geschied? De olifant heeft maar een beperkt hok, en daar«tm omringt hij zich nog met maar weinig bult. Maar welk een buit? Een kerstrede van Albarda en een Kerstmarsch van Mussert. De Heer Albarda trekt wel een bedenkelijk gezicht, maar hij dispereert niet, on de Heer Mussert dispereert niet, al weigert. Amsterdam hem nog de sleutels en hu zet er met de zijnen de beenen in. Wanneer mar ch ee ren er mannen uit een anderen vreemde mee dan Duitschland? Een waanwijze vraag van den olifant, die nu zijn oogjes sluit. PAG. 2 DE GROENE No. 300-4 PAG. 3 DE GROENE N . 3004

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl