S 'i FILM JOURNAAL f De suggestiefste reporter EDOUARD DE NEVE IX Londen. 2üNovember, tusschen elf uur "s morgens cu «'én ? uur 's namiddags. Heel Kngeland is op de been om getuige t o zijn van het huwelijk van Prins (ieorgc en Prins *s .Manna. M onderden mannen- zijn met came ra's uit alle landen der wereld naar. de boorden der Thcems gestroomd -om de vreugde en de drukte in de Kngelsche hoofdstad vast te leggen up do plaat, ze later te doen meeleven door de duizenden en dn'izcnden die geregeld «Ie bi' sco.ip bezoeken. 'Pen/elfden avond verschijnen de grootc dagbladen in Xederlaiui met kortere of langere verslagen over de blijde gebeurtenis, en met n ? >f meer foto's - bijna alle dezelfde die even ren indruk geven van hetgeen aan de andere zijde van het Kanaal is voorgevallen. Maar ook denzelfden avond draait het f i bn journaal de geheelc plc«-htighi id tot in de kleinste détails af in twee theaters van Amsterdam, twee ? van Rotterdam, diie van den .Haag. twee van Haarlem en twee van Arn hem. (leen dagbla<lct>rrcsp«uident kan pci telefoon of per telegraitf z«V> nauw* keurij.- inlichten. (Jeen artikel kan zou suggestief zijn als de beelden. die zich voor de 'nugéii der bioscoop bezoekers ontrollen. Zij lézen niet meer wat «M- gebeurd is. zij zien het. /.ij hooien het ter plaatse /.elf. Kn /ij krijgen er een indruk van die neen geschreven woord hun kan «even. lint, is de beteekenis van het l'ilnijournaal. liet zooeven genoemde vooibeeld is geen geval van uitzonderlijk snelle filmreportagc. Het is een normaal voorval uit het tlagelijksch bedrijf der filmjournalistcn. Steeds zijn zij er-hij: als er een Zeppelin landt op Schiphol. als het laatste gat in den afsluitdijk van het l.Fsselmeer wordt gedicht, als er een internationale voetbalwedstrijd wordt gespe«'ld. als Sonja ILeiiie in sierlijke hogen /.wielt over de eerste Xcdcrlandsche kunstijsbaan, als de zitting der Statt'ii-lieneraal wordt' Knopend, als een groot Nederlander ?ten'. Ki-ave wordt gedragen. Mij alle gebcurtenis-s.'n van eenig belang i.s de "film aanwezig. Soms zijn haar getrou we di -nfuirs met enkele uitverkorenen het eeltige' 'toegelaten publiek. ? eelt andcrniaal staat de film-auto midden in het gedrang der jubelende menigte. Doch steeds /ij n het betrekkelijk Weinigen, die persoonlijk de gebeur tenissen kunnen volgen.cn talloos zijn de anderen, de- minder bevoorrechten die het avondblad zouden moeten af wachten om uit foto's en verslagen een vagen indruk te krijgen van hetgeen zich heeft afgespeeld. ... indien «laar liet Xcdcrlandsclu- filmjournaal niet was, Nu draait dit den avond van d>-nzelfden dag in '\~t theaters in 2S ver schillende plaatsen van Nederland en vertoont, wat er 's middags om twee uur heeft plaats gehad: zeventig maal stelt bet een volle /.aal in staat, van A tot / te zien en te hooien wat er gehemd is. «Ie dingen mee te beleven alsof men rr /elf bij tegenwnoidig was gt-wcest. l U- l i' sioopbezoekers kunnen ge rust de verslagen in de avondbladen overslaan, /.ij zijn zélf bij het voorval gewei st. zij hebben alles zélf gezien. zonder in het gedrang te zijn bekneld geraakt. Zij gaan nu naar huis met het beeld van het groot sche schouw spel in hun oogen. niet de jubelkreten in hun ooien, en met het t rot se h e gevoel een glorierijk en onver getelijk oogenblik te hebben door leefd. Die visie kan geen foto in.u'e krant hun geven. Dat gejubel kan geen pen hun suggereeren. Dat gevoel kan de beste reporter niet bij hen opwekken, liet filmjournaal allén heeft die macht het filmjournaal. dat zich ontrolt.... terwijl nog tal van kranten netjes opgevouwen in de brievenbus liggen. Pilt is de groot e verdienste van de geluidsfilm: de suggestie, die uitgaat van het beeld, in zoo hóóge mate te versterken door den klank. Maar ook alleen een organisatie. die feilloos werkt, kan opdrachten als ik hierboven vermeldde aanvaar den. K n niettegenstaande- de/e feillo: slicid is risico hier toch niet denk beeldig. \Vi i'ligen slechts vel moeden welk een energie en welk een organisatie verlangd worden om een dergelijke reportage te d« en slagen. Vio.-gei --toen het eeiste stomme film.jouim: a l werd vervaardigd kon men vol staan niet een operateur met een hand-catncia naar de "Ven "t andere aetUeele gebeurtenis te zenden. Hij maakte dan daarvan keurige opnamen. welke dooi- den redacteur van het journaal van ont'ei schriften werden voorzien. Kelitcr liet het stomme journaal, waarop wel is waar ite beelden 'bewogen, den toeschouwer di- y.org «ver zich de verdere details te verbeelden. 'Na .luni 'l'.KSI ver-. anderde dit. Het" gehjidsfilmjournaal deed /.ijn intrede in de biosropcti van Nederland. [Prinses Juliana en het filmjournaal IN den beginne gingen «leze geluids opnamen lang niet als van een leien dakje. De moeilijkheden waien inderdaad leuio. Niemand voelde er .wat voor - om voor «Me' vreemde. zwarte microfoon te praten, en tege lijkertijd g«-ki< kt te worden, /ooiets scheen den gemiddelden Hollander eigenlijk een giic/.e!ig geval. Totdat. deze angst manie .plotseling werd ver broken toen Pi insi s .luliana er in toestemde haar instaHatieic«!c v« o.het Crisis Comitéte doen veifilmen. Propagandiste te zijn geweest, voor liet geliiidsfilmjournaal. is een tol. die «Ie Prinses zeker niet \vrmocd heeft. Doch het is een feil. «lat men van dien tïj«l af van alle kanten los kwam. ietlerccn wilde spieken, en indien het in het vei.langen der bioscoopdirecteuren gelegen h»«l. zou den /.ij de eerste W«-ken 'slerMs hoofdfilms met sprekers h«-bben kun nen vcrtooncn. . Geheimen der filmreportage N AT l" l'KI.U K heeft de ondel nemirig ook haai eigen informa tiemethodes waardoor zij te weten komt wat er y.ooal omgaat in déwe reld.- Pez«- inlichtingen, gevoegd bij die van particulieren. di«> meenen iets bijzonders te kunnen aanwijzen. en d«- tip* der bioscoopdirecteuren omtrent «b- gebeurtenissen in hun woonplaats «>| in de omgeving daar van, zorgen er voor dat «Ie stof als het ware voor het grijpen ligt. De moeilijkheid ligt nu vooral in de vraag: wat is geschikt om in bet journaal te w« u-den opgeiuunen:' De tweede moeilijkheid is gelegen in de keuze uit de geschikte «milerwerpeii. daar het journaal een /.c kei v lengte niet mag overschrijden en zoo actueel en interessant mogelijk moet zijn. Wanneer «léze keuze eindelijk is geschied en nogmaals aan strenge critiek is onderworpen, dan begint pas het eigenlijke werk. operateurs, g«'luids-technici. electriciens. close upoperateurs en. last n«»t least, de journaal-re«lacteur. die het contact. mni't vormen tusselu-n het te ver filmen object «'il «len opname-staf en di«' tevens de rol van regisseur vervult, trekken er «>p uit. De geluulsopname-wagen brengt de kabels, en lampen, en to. stellen naar «Ie plek waar gefilmd moet w«»rden. De eerste taak is nu alles z«')ó op te stellen «lat men met «Ie meeste kans van slagen beeld en geluid zuiver kan opvangen. Zoo'n opstelling vergt een g>-oote nauw keurigheid, (icdurcndc «Ie opname is een verplaatsing van deze zware acce.-s i:es al soluut buiteng» sloten. Ken kit ine vergissing in de ingenomen | o-Uir kan de film tota-il doen mis lukken en het jintri'a-il daardoor /iju interesse ontnemen. liet valt dan ook niet t r verwondeien dat dikwijls de persoon, die gefilmd moet wortlcn. vreemd staat te kijken wanneer hij zijn ordelijke studeerkamer binnenkomt nadat de filmstaf daarin is d* orgedioiigen en haar in een «'hnos van hum en en kabels n op elkaar geplaatste tafels en verschoven stoelen beeft her schapen. K«-hter kan hij er zeker van zijn dat. na d«- operatie alles weer netjes op /ijn plaats wordt gezet en dut mét den staf ook de chaos verdwijnt. De filmcamera in het Vredespaleis IK heb mij «laarvan kunnen over tuigen, toen ik onlangs met Poly goon naar het Vreilespaleis te Pen Maag ben getogen om er «vu /illing in de gi-oote ree htsy.it H l te verfilmen. Pe heeivii electvicieus hadden de lu-ele /,aal vol licht gv/.ct m«-t- 'Jl.iMio kaarsen. Pe kabels kronkelden dooi de ruimte tot in het midden vóór den zet«'l van «ten ])re-iidei>t. liov«-n «?p «-«-n taf«-l waren twee toestellen opgesteld. In het midden der y.:ial nog «'en ander, dat «Ie close ups moest nemen. Pe bode hield even voor het hinneiitrc<lcn van bet llof een kleine repetitie om te toonen hoe hij ..la Cour" aankondigde. Paar hij nog niet in functie was. nutar ree«ls /.ijn ambtsklcedij had aangetrokken, en bij nog uit alle macht op zijn kauw gom zoog, hij verslikte zich hevig toen hij zijn aankondiging de /.aal in wilde roepen. Indien zooiets gebeiml was terwijl de film werd opgcuomeii. was dat ge«l<>eltc natuurlijk totaal mislukt en hail het niet vertooml kunnen worden. Pe opiuitnc slaagtle over «Ie heele linie. Pe lu'eren rechters werden mu-h door het licht, noch door het rikketikken der toestellen gestoord. Alle«-n een del' «illtnes. '«lic op de eerste rij der toehotirdei-s zat en zi«'h voor «Ie gelegenheid bi/.onder mooi luui opgemuakt. scheen het. geval minder aan genaam te vinden. I )e onnatuurlijk heid van haar schoonheid \v<-rd inder daad al te zeer in het licht gesteld «loor de lampen, en lang voor het eiiule der y.ittillg ooi'deelde '/.ij het daarom beter om heen t,- gaan. Toen zij de za:il verliet en haar ho:>g.bakjes op «iell parketvloer klepperden zag ik den operateur ernstig en onte vreden /.ijn voorhoofd fronsen, maar toen een fotograaf, voort schuivend langs de wanden om «.-en goeii plaatsje te \illdell voor een opname. eell chassis op d<<n grond liet vallen. juist terwijl eeti gedeelte va H des voorzitters speech werd opgenomen. bt-perktc de geluidstechnicus zich niet tot een schouderophalen, maar smoorde een zeer onvriendelijke uitdrukking achter zijn band. Pe/.e onvriendelijkheid is /.eer goed te begrijpen, want de microfoon. neemt het geringste geluid op. en het neerklettei-en van het 'chassis onderbrak natuurlijk even het geluid der sprekende st«>m. Het is dan ook geen sinecure, een /il t ing als «leze te mo.-ten opnemen. Uehalve ??en voort«lureiide opleth'iullieid om de personen ia «Ie juiste pitsitie te verfilmen, moeten de operat«'iirs nog de geschikte passages van ln't gespi-okene kiezen om het muli-rhaud te v«-rtoon«>n journaal zijn gi-ootsti- belangrijkheid te doen ver krijgen. ICIke sturing won'.t daard.oor niet alleen uiteist hinderlijk, maar ook irriteerend. ll«'t is te begrijpen dat. waar het filmjournaal aan een zekere leiigie gebonden is. men z«>o'n heele zitting niet aan n stuk kan opnemea. /.onder naderhand verplicht te y.ijn enorme coupures te maken. h«'tgeen «Ie snellu id van afwerken zeer belangrijk in den weg zou staan. Hovendi -n heef! men niet zooals bij een gewone film «Ie gelcgclihc id «Ie veischillemh' gtMVcltcn nog «-ens opnienxv te filmen. He; Hollandsche journaal in den Hollandschcn bioscoop NAl'NVKl.l.lKS was de /.itting g"ëin«lig«l of «'.e wagen r«dde reeds voort in de richting van Haarlem. Paar \\erd «te film. na opgav«> van bet klank-volume n d;> bi-ehlkwaliti-it. in de donkere kamer behandt ld. Nadat het negatief ontwikkeld Avas. kregen d.e operat cm s. die de opramt n \ ei'\a:irdig<l haiMen. al'cs weer terug om een en ander in .Ie juiste volgorde te- rangschikken. Paaiop weid een. proefcoj ie getitdikeu om aan il«operateurs \ert:oiul te Woi «l«'ll. «He zoodoende l,i»-r eii «l"ai- rjn'eie gege vens koiide'i ve: s; rekken en kit ine fouten heis'.elleii. teiwijl de redac teur van h -t journ tal d??? titels bedacht en de veideie lelmnd-liug va n het oiu'erwcrp op vidi nam. Toen de/.e eeis!e lieliandeüng was afgelooj-en. wer«l de co| ie. na de eerste maal g'con] eerd te /.ijn ge\vortleii. nog maals afgedraaid. 11 iel bij Werd Wei-l een en ander veranderd, gerangschikt. omge/"t. waarna «Ie .opname voor «Ie «lelde ma:il werd vertoond en einde lijk den vorm kreeg zooals het jour naal ze moest uitbrengen. liet spreekt vanzelf dat de autori teiten y.eer gaarne medewerken tot het tot stand komen van het film journaal. Want niet alleen is het jourOogen en ooren van de film z i/n. gericht op de zitting van het Inter nationaal Gerechtshof in de groote rechtszaal von het Vredespaleis te 's-Grovenhoge. hoe", vroeg zich af laatst een leeraar in zuidwijk, maak ik l'esprit francais aan de klasse toch duid'lijk ? ik heb een idee, 'k neem ze allemaal mee, naar mirages de paris" in de uitkijk". ILHPO CEIhTUURBAAM 338O40 TElFFJJ48a-J6l«8 ON/ KER/TPROGRAMMA1934 l/ EEN GEDCURTENI/ OP ClNEMAtOGR*ri/CH CCBlED K INTERNATIONAAL HtC/T CN MOOC/T BtKROONCt FILP IUMIN o»c 2*». 7UCH9I tW IN Hl/TOlUN J VAN AF IIUUI IH.JU, 't (Kt lTOCCANC ELMEN "' luriuo ALHAMBRA prolongeert nell gwyn OUD-BUSSEM BEREIDT VOEDSELS VOOR LIJDERS AAN MAAG- EN INGEWANDSTOORNISSEN naai een uitstekend reporter, het i> ook een pnichtig propagandamiddel. dat in ons land over het algemeen zeer gewaarde«'r«l wordt, ook al omdat het «Ie Netlerlandsche taal in «Ie Nederlandsclu' bioscopen brengt, en on/.eigen taal bij «ie Mabeïsche bii scooptaalverwarring de, laatste jaren wel heel erg in «fe venlrukking is geraakt. !>«? erkenning van velen is dan ook het deel van het Ibdlandseh film journaal urewoi'di'il. liet heeft «te «-rkende (legt-lijkht id van de Ho landsche pers. en het voegt er ecu grootere suggestieve kracht- aan toe. Vroolijkheid in,,De Uitkijk" Fedor Ozep : Mirages de Paris" (De Uitkijk, Amsterdam) HET is een moeilijk -en ondank baar werk oviM- film-humor ge richt, te houtleii. AVat tien n lachstuipen bezorgt, amuseert tten ander maar matig. . . . of ergert hem. Ik kan mij voiu-KtelIen. «lat er een pu bliek bestaat hetwelk van «Ie soort grappighcid «Ier \nnie Ondia's en ?To«! K. Hrown's litditelijk wee begint te wolden. ik kan het -mij.'eerlijk g«'Zeg<l, hél g«»«-d voorstellen.' Maar «lat er menschen zijn die ongevoelig. zouden blijken yoor «'«-n f ilm-humor als Ozep in zijn .,Mirages «Ie l'aris" bedrijft, laat y.ich'moeilijk b'egrijpe.n. T«v moeilijker, omdat heide categorieen: die van den ,.film-humor" /.<>«.wel, als «lic van de ,.k< inii kcn-^ijn" er rijkelijk op hun kosten k< nu n. Mijmi het heele eerst.e deel houdt O/.ep u in deze film bezig met de soort ,,in film omgezet, vcinnlt". v aai va n ntzag?'houden ? d. n duur ... /.onder i-i aan te Hein ('lair de ue.st.li.ik-- '.'i--r is. Ken spiailkelelld ell !>p«-t'.-: 'l;ii u.''^.'"chel tllet beeld ell klallk. da*' '. ?!. VelTasM-Iid als olldel'bi illd.-Iid ?-. Jv-li streny,1!: kn.-t schooMiiecti ii ??? kük' .j>-«-nseh' oi.en lente-ochteinl ui'. !???? :aum .?n ..nder haar lia^ili-k'-iT'-iik -dr ompelen l loetiu n in».-' ii \>'rlii'/en 5>]>I.illU'ellde 1oliteil;eli li'li. . ? -?! klacht . H' -t l-'-gelit püjieste]"!.. ??'.. I'l.-ehtig standbeeld in hakkt.-'uiaid.-u en gekleede jas steekt haa'-iij ????!! ] iiraplu op. (iiai\ji*s. die je \.-hiii.lk' .illileistloveii gi'ioieii do. <i lei!. -!iv.-i wacht ? h. id ell die box clnli»-ii' a !!???? !i ? de film /,i«-h kan r'eiinitte« r« u. il t lij k mm ilijk. dit lanv.- r '\»'> dan laat ons egücii : ? ?? \an ('lai-''s .. Knlr'aet .-".. «?? rel.taijil t n wat i:--: doen. O/,ep otitki-mt ,i,iu d. t' gevaar 'dan. ook niet geheel, ni.i u < m , den ttiesfhouwt'i' ojïadem te l.it.'ii komen lascht hii den spelend. 'ük .ini.'k in.... a tliscivtio'n. Twee ? b. .-v. -u - .- herha ling van bet klassieke t. -a m IJobert en Hert ram zorgen vo. : een genre \ioo i.'kheid. «lat y.cer >p.-( iaal in het l'arijsche vai iet '? tl'.ui< h. »\\ .-n waar tegen nu n alitt-n maar: l:.-t lie/.waav kan hebben, dat liet "wat al t.* natlrukkelijk is. Paarcnttgin stijyt tle film t.i.l'den sttu ir.a«;htig« n. nieesh cj'c.ndcu humor Vanvtli'U ..gag" in e.»n meester lijk Vidgeli» uttt 'n n n i.\ei een drnaischijf. . . . eelt tiouvaii'e \an snelheid MI vrixdijkln itl als m« n /? ??!«!« n in Kuiope«-r-«-h«; filips aat:ti>-ft. Kn het nierkwaaitligstc is mi-^i l:i. n «lat de maker van «!«-/.e geestige .n knappe film « t n Kus is - zoi n van .?> n land. < ven rijk aan genie als ;n m .ian humor! l . .1. J. PAG. 8 DE GROENE No. 3(XM PAG. 9 DE GROENE Ne. 3004