../T: I 1 \ l J' V t ' i < Waar de passaat blaast NAAR DE WEST MET DEN EEUWIGEN WIND Een onzichtbare straat (hier zichtbaar voorgesteld door een stippellijn) verspert den toegang tot een bonkkluis Die met[den[wmd verdwenen O.M <'.<? X'iid het n. ui om de Noord terug. dat was van oiu!s de voornaamste zeilaanwijzing voor wic> nuar Wi-st-liidié' v«:er. Min stuiuili' t'e'i . \tlantischeii Oceatui zuidwaurts in. tut waar nun tien pn«-sti:it oppikte. Kn van .dat «uigt-nltlik af ging alles van i«.n leien dakje. K» n geregeld doorblazend wind je nam het schip! vanzelf mee naar de West. Op rekeiiiMg v«>n i'.ezen passaat' zullen wijojigetwijfek' ev«-ih-t ns mrgen bn«.-k( n t!i \\'lr ..vert-wijriigtii". zonals i'i< v.oo tetkiiu-m' gemvmd wor«'. )i in ('e ou«!«.' litlerr.iuur vt'li Willes. In t'.e Kuropeesche kustluiu'in. die «:'.n «!i n i c v» r van ('. ?i Athintisclu-n Octj'.J'.n geli-gi-n WiU'« n. kwam het immers geregeld voor dat kuonc /.e» vaiM't'.el-s opzettelijk di>- eiluïilooze h'. s opv«:ei\-?i «ni c>, n s te \vreeuwen. De laatste van deze soort is ('olumbus geweest, de eerste tlio er werkelijk in geslaagil is om niet alleen den overkant van den oceaan te bereiken, maar ook om er weer vandaan te komen. Middeleeuwsche legenden van Amerika O T' avonturen van dezen ourd wijzen allerlei brokstukken van reisverhalen, (Me onder schier ulle . ocvcrbewoMei'K viin W«-st-Kuro|)a in leg(Mu!«i'ischen vorm zi.jn blijven voort leven. Daar is het avontuur van Sinte Hrandaen. tlie m« t ««MI vrij talrijk gezelschap geestelijke volge lingen t«it in verre ov«M-zeesche landen is g«an pii-diken. waitr zij van alles en n«ig wat beleefd heblxMi. Duur \v«s ook Mm'.oc. prins v«n Wales. dat wil z«-gg«-n vóór «!at huid nog tot Kngchmd l ehoorde. Deze prins v«ieli!e ONZICHTBARE STRALEN ' ? i i als politie-agent en nachtwaker kt MMI M of d a:r r niet ergens t «V h zich thuis onrustig, l f ij voer den H x.ijii 'v-.'i-s -hillt-iul?-, -tuffen en li.'hunien die. wanneer zij door ^M licht bestraald worden. < ?? i hoogere gel« idbaarh» H voor ? ?lert:i Mteit v.Mt'iouen. Men ntuMiit «lit een fot ??e!eetii-;ch v «M schijnsel. Kn zooals het niet dmeeste wa'.irgeiionie'i ve: s 'hijn* -leii van eeiii:.:e bet 'ckt-nls gaat . wist ook Li -t-voor d" nio le:-n«' iivgeJii Mir al spoedig i'.^' t.o.-pa --singel!. I N' be kends', e .ervan. is die bij d" ge h H*filni. Vele tr«-lui 'sii.nis g.-veu uitslui tend het i>pt:s hè-Vveld wet r «-n wor den doen- groot e gi'a'uofoonplaten gcaccompa'/iiferd. Opdat dit pret i -s gelijk moge ga-m. hcefi ni«'!> allerlei systtMre'i van sywli'.oüisat i ? beda'-ht. And"ïs komt liet woord pas tot t U» u toeschouwer. wanneer il" filmheld den mond 'al. wett1 gesloten heeft., of wat wellicht nog erger is '?'? reeds vóór het openen van het spreekorgaan. Het is dus preferubel om p-luid en beeld op n en dezelfde cellu'oïdeii strook vast te legden. Op de wijze waarop het geluid in de graT.ofoonpt.iat gt'ïorverve-i'd woid% door middel dus van een transveisial reliëf in een,. zij het nog zoo ont.i -pe. gioof. gaat het hk*r ni.-t. Het was hot foto-electrisch<; " veis.-hijnsel dut hier uitkomst bood. Tot de stoffen, <!ij zer.»r g vo.-lig zijn voor bestraling niet licht, behoort het selenium. In het absolute duister is dit vrijwel isukeicnd voor electrische energie. Zoodra het gc-tioffen wordt door een zwak lichtschijnsel. begint het reeds eenigszins geleidend te worden, om steeds vlotter stroomdonrgang te Verkenen naarmate ei meer Jicht op valt. Wanneer uien dus' een selénium-eel in een circuit inschakelt, zullen daar door zwakkere of sterkere stroom stooten fluctueeien naar gelang er zwakker of sterker licht op het sele nium valt. Nu worden de diveise tril lingen in het membraan van een luid spreker ook veroorzaakt door afwis selend sterkere of zwakkere, of snel lere en 'tragere st<o:mitiil:i igen in de electro-ma^neet , di» hét membraan in beweging bieriirt. en er zoodoende lu'-litt:t a iui':i van maakt, die mrliabcl zijn.-d.w.z.' t'i ? ons gehoororgaan kan opvaren «MI verstaan. I'c/c eleet:i**ch ? tvi.linge'i. die ('oor de windin gen va u tl" Itüdsprekoi'-.'leet voinagiieet fluvtiMvicu. /ij n adeqii-iat aan de ek'ctvisrhe stroompjes die de niierot'uon t'ahric«>,M'd" uit d<- ontvangen lucht- (lees geluid s-) trillingen. Kort om, hel middel was gevonden om ge lui Ist: iUingen om te zetten in, gelijkdiffcreelcll'le t-lect risclle t rillilluell. Nu is h''t ge'iMi groot technisch Wo;idcr om wisselende electrisellc stro-mipjes om t<- xetten in liclllstiailtjes van diverse intensiteit en d-/.<- lichtstraal! jes mee te fotografetMen bij het opnemen van d-.- film. Kveir/.cer is het begrijpelijk, dat men d"/,e optische geluidsnotities naderhand weer kon laten aftasten met een licht straalt je. da t. achter «ie filmstrook uittredende en <lt»«>r een seleniunirivl opgevangen, volkomen gelijk- en ge lijkvormige elertïk'iLeitsflu'.'t naties veio.irzaakt in het stroomcircuit. waai m liet met den luidspreker is in-' gesjliftkeld. Op dvze wijze was dus het middel gevtmden 'om geluid te ..vertalen" in licht en omgekeerd. Ken prachtige en nutt'ige toepassing, van het ontdc-kte fot«»-electrische verschijnsel. Dat het o:>k voor andere toepassin gen vatbaar was. lag voor de hnml. In de- Du.itst.'he en Amerikaansche industrie wordt het veelvuldig als controlemiddel gebruikt. NL4 ieder komt. argelïios'een lichtstraal p.i.s;ee-| rende, welke uit een gat van een be schot valt of uit d-r kier van een deur. op de gerlachte. d'it deze straa) listiglijk gericht staat op een fot«>-eleetri'Sche cel. die onmiddellijk alarmeeil. Eenze'.'do inrichting opent de deinvoor de bezoekers van het- <\nisterdamsche C'ineac-thea'.er. De Duitsche ingenieur noemt dit tedlllix-lle bedelik>el ..np; ischisclmt/" «MI de verraderlijk" licbtstraal. 'g«'!-iellt op <!c HrhtgeViM»lig«-> rel. eell «?piische ..S]),-ri'Hnie". /.ij vimlt'reeds hier en d:iar toepassing in musea «MI and'M-e gebouwtMi waar \\aanlevolle dingen voorbanden zijn «MI bewijst drtar zeer nuttige hulpdiensten bij de bewaking. Natuurlijk is cU- geschoolde misda«liu'i-r ook o]> de hooiïteva*i d«'z«'iit«-chnischen valstrik, welke hemg«'spaninMi' wordt. Het is vo«»r hem g«-en groot«? ino.-ilijkln id lia.-ii- onschadelijk te ma ken. KM. er zijn reeds voorbeelden ilit «Ie moderne criminalistiek. d'U de in sluipende listeling bij het p'.i>sc«Mvn van de optische sperlijti een sterke zaklantaarn gel reikte om 'zijn scha duw t" compensecrcii. Daartegen mi beeft «b- technicus een nog geraffine«»rder .middel be dacht. Het is n.l. u«»bleken. dat «Mfot»-elect:-ische cellen .kunnen worden ? geconstrueerd die gevoelig zijn voor die lichtstrak-n. welke voor ons oog onzichtbaar blijven, die d'is buiten misschien t» n ein«! ;?: n kwam. Ku. rl'gc/.it Ji 'vrn «'«-rgelijk» l)rul;i!e Jivi ntnri» r- luv1 n;i M ook M» g schipbri ukcli)!gi 'l tig'M Wil «11 ('i'-lk. vhlcllieli !:«.'. n. sl;-eht«ift\-rs VJ'-M t « >i v* rvolu'ing. "f pre'.'ikers VCM In-t ('e'ool'. ll'un poging» n." hetzij opzet'telijk beddcld. bet/ij JKM- ongeluk verricht.' «lure-n 'voort tot hi-t «-iin'e t'.e'r Mi«'.delbet. \i>ibe!e sjiectlUlll \;'llell. hetzij 'naar d. e /ijde der t rag.- trillingen de infra-roode /.ijde liet/ij naar die d»-r snelle trillingen «'en «dtra-violetteit kant. In dal geval blijft «Ie sperlijn dus on/ifhtbatir voor d.eji yvorbijganger en is «leihalve practiscb niet te ontdekkei'. «MI bijna omnog«-lijk te comJieliseeHM'. Door ileze on/iclltbaie tooverstralen bovendi«Mi telkens een an dere' plaats en opstelling t«- geven. w«»rd.t ontsnapping nog moeilijker. Op de foto's, die wij hierbij reproduceei-en. ziet men een «lel1 laatste toepassinpMi van de onzichtbare fotoelcetrische 'stralen. Men ziet. hoe de opengedraaide kluisdeur vaneen brandkast .den straal moet onder breken «MI daardoor «-«MI alarrniiu-icht ing in werkingstelt. Ken claxon waar schuwt het l cwakingspersoneel en aan een verlicht raampje op een contióletafel is onmiilde lijk te zien we ke slraal onderbroken is en vaar zich 'bijgevolg een. «>ng«Mi«iode gast bevindt. Dr W. 11. V.ANLAHKN occarn op om nieuw himl tezcekeii. e)i kwiüii terug nul het verhaal dat hij het iniYn'ai-ad gevcm'cii had. De beschrijving kivn desnoods op. .\tiKM-ika pasM-n. Tot M beeft prins Ma«!oc een krttehtige expeditie p'i-rganiseiMxl. om <!at nieuwe lüttd Ie gaan kol« nise«Mvn. Ken beel<- \Velst Invloot is naar hel verre Westen onder z« il gegüan. maar nooit teruggekeerd. XoUlh'll de/e onderiUMIIellde \\Vlsll111*11 nooit «'en overkant bereikt ^lebbeïir Kr zijn l^ngelsche verbalen uit de vroegste tijden van blanke viM'kenningstochteii in .\noid-.\ineiika. t tien «M- liulianen gevom'.iMi heetten te zijn. «'.ie het Kruis aj-nhaiYn. eeiiige Vdoi-stelling van .het christe lijke geloof bleken te bezitten, ell bovendien «MMI taaltje spraken waar lllell Welsh uit meende te Verstaan. Waarom zouden die prins Mjuioc, of and.eiv avonturiers t«-r zee. zooj-ls v ('arthagers. ShetliindeiH. ' .Meoreii en 1.1 standers. - waan in zouden /««' niet . werkelijk . «ip «)«? vleugelen van <lt-n passaat naar «!( »i ov«rkj:nt m« «?gedreven zijn? Die vraag dringt .zich t«'lk«-ns opnieuw- aan « ns op. waaneer w<«. al lezend.e liet aantal ..v«M'dwijniiigen" steed.s grooter zi«Mi woixlen. Kn wannér dan tevens aan de overzijde verhalen loskomen, die 'zich voortivf fel ijk daarbij aansluit» -n. In Mexico bl«-k«-n de Spanjaaixfen , tot hun g.-( M »te verbazing reeds lang 'venvacht te 'worden. Wijze mannen Zoodra /ets of iemand een der onzicht bare stralen passeert, schalleen claxonsignaal n een verlicht plaatje op een contrdlctafel vertelt waar de indringer zich bevindt ; PAG. H DE GROENE No. 3004 nut lang«- baarden. in slepende ge waden, waven lnrg {{«?ledell Uit de zee opg«Mvzen. i n hadd«Mi aan de inwoners i-(-n hooger»- wijslu-id gebracht. Dat was de leer van Qui-tzulcoutl, den ll"alfgo«?. die echter na verstit'kt«» leering weer vertrokken w«s. «ij'jiieuw den oceaan in. Ifij zou spoedig terugkotiHMi. zoo had hij bel'« fd. De kern van waarheid Z1KD.\.\|{. lot e<-n\ondige vorlllell herlei('. «!e Azteeksclle legen de. Knoopt men <Ue a»n e« M «'er Kurop«-esche ..x'erd.wijningt p" vast. «lail < lltstilJ-t hel volgi ih'e beeld: een of uu-er schepen mei I'hiropee«.e|ie schipbreukelingen, wa-in m'er aüieht eell of IMeel' gl-esl «-1 jk' II. is (!oor d.i 11 j'<iss;t:il s>i-e«'s wistwaurts ged.rt v« 11. «MI ten slot l e «M-geiis gilüivl: zij zijn «foor de be\oll\'»:g gee«l i llt \ ?" llgi II. De ni.nuki uiers be/.itteii g, ,n krr-tit v;:n wapen» n. > n nr«>eti n hun in\l»-ed dUS /.i eki )l in oVtMTei'p'g «n |. .M-"}|g. /ij hehht M.-hierm*« suec« s. «MI g'-l-'eii weldrr iils hoi g' )?? . \v< y.i-n>. .Maur het i'etikbi i ld ;:jn ii n ti-riiL'ki i-r 1/ial Jh-n niel !< s. liet/.ij d;:l x.ij voor goed ii.-'ar buis willen, hetzij d;--t /.ij versterk ngi n \\illn hiih n. /ooj-^s ook pi-in.- M;M!« >c \;;n |>1:' n \Vits g. \Vei-st. /ij zullen hi 1/i.jfc.lmn «mde schip \v..( r wal o]'gehipt hebben, liet/.ij opnieuw. e< n vaartuigje he.bbi-n geknutseld. Kn t<"i n heb'ben /" In t ? i iH'gnuials op geWi'.agtl i III «!i II oceaJ.'II « 'Vi-l' te stektj.. Maar ditmaal vi nili n zij geen st rakken bries die h. n nu t nain. doch integejxv t l t!ienz( Ifdeii pa-saat van de heenreis. die llUII «leZ'-ll keel1 belet heeft i illl dell o\erki!!lt t« llalt II. Kl-gelis rllt't-l'Weg IIM'elell /.ij definitief schipbreuk geleden liebbeii. of in liet gunstigste ge\ J't \Vet!efi m ergens aan land geraakt zijn. wu:ir zij opnieuw hun rol van \\ ij/t n uit? «'?? /? ?? ? koiu!«-n gaan spelen. / ><> ga\'e%» de l'hibchas van ('oluinbia, blijk i'i'.t /.ij Inni Spjuuische ontd«-kkers b«M'kenilen .als volgelillgell Vall «!t 11 profeet NtllltiM'e<JUetcb;i. «lie lang gele<JeJl uit «ie llani's van bet Oosten tot -h«-n was gekomen om eell beter le\ell te olliiel'-. wijztMi. en die daarna w«-«-r v«M'trokken was. Kr.n «lit niet wetlerom «-«MI oj) diMi passaat aangedreven Kuropeaau gewet-st zijn. die «-rgens «>p de Cari bische kust getand is. en zich door tl e grtisveuk-ii van \Vmzucla een weg heeft gebaand naar. het hoogerbeschaafdc bovenland van H«'gota'r Evengoed kan het dezelfde retour reiziger uit .Mexico geweest zijn, die hier. ter- hoogte van (.'uracao misschien, het vechten tegen den oassaat heeft moeten opgeven:. .. Onze Westindische eilanden . in den passaat H KT is nic-t zoo heel eenvoudig om een wind te fotografeeren. Tociv heb ik daar mijn best op gtnlaau. al wil ik niet bewei't-n dat tu-t verkregen' resultaat reeds terstond mijn volle aspiraties bevix'digt. 'Maar de gelegen heid was zoo kort. Dat was op Aruba. <-en Xederlandsch eiland, dat in het moeder land zoo goed als onbekend blijkt te zijn. Van (.'uracao heeft men -.gehoord,' en ook. weet '-degene, die volledig ondenvijs gt-nottn heeft, zich nog een gciort van dreun te herinneren. waarin je op' 'scïjool. een aantal onderho«jrigc- eilanden mcegalmde. Daar was «jok Aruba bij. Dat het zoo'n curieus stukje f'aribisch .VederBoven; boom.cn op Aruba, krom geblazen door den eeuwigen wind. Onder: weg op Curacao, ingeklemd tusj:*?cn rotsen en cactussen land is. heli ik nooit .geweten j'lvoivns ik el Zelf de)l Voet ar.M Wal /.. tte. W«!lt in plateiiboekji s krijgt nu n gewoon lijk t"dl niet Veel a-lU.'el's te /.(? 11 dan etMl gouvernement st_reb: i\l\V of eell post kantoor. «>f '«?«.?n gesticht van de «lit-of-«lat-Missie. of ? ? u zieki nbuis misschien. alles a -b >ut j-ortant u'efotografeeid.. en alK > /.eer oninte ressant en banaal. Daarentegen '\\vrd mijn o.-»g onmiddellijk b!j aanki-ntst lK-koor«l «!tn>r de frisscbe «MI heldere Uollaii-'sche huisjes, die vit.olijk hun levendige klciitvn d.tieii schitteren in het stralende tropeiizoniietje. Want die dag vorst in. die elders door.,veiinoeide tropengangei-s uitgescholden wordt voor ..koperen ph'ert". die is in on/.c kleurige Antilkn ien lachen de artist. wiens bitiek hi-m ?'om de bjcnen fladdert en wit-ns verwarde ren lustig om -zijn hoofd, wappel'«Ml. liet is wederom d t passaat, die dit verschil bewerkstelligt Die frissche zcebi-ies is het. die alk- bvueihitte dor tropen uit de Caraibiscln- 7« e wegveegt. en er een opwekkt-ml. vroolijk klimaat bivngt. Die de vlag gen den heelen dag doet wapperen. en de windmolens duet drr..::kn als waren we aan de .Zaun. /-.-Ifs op Harbados. dat «ler-Kngelscfie eiland dat aan den buitenst en rand van de Antillen het eerste is waar we na onze oceaamvishet anker laten-vallen. zelfs op dat geheel..on-ltollandsche Antillet je. waar suikerriet < n rum groeien, vindt men Nederland sche windmolens rusteloos staan klapperen. want de passaat levert het heek- jaar doov gratis kracht. Ut-nevens voor den toerist een frissche koelte, die hem toestaat orn in een open auto e-3U heelen dag de tropenzon t( trotseeren. y^oodat hij niet «fgernat «n moedeloos naar het einde van d t-n d.ag snakt, doch. zorgeloo> «-:i ojigeruinitl van zijn pl--zier.vi> g, riet. lllet Volle teUgel! Vail /."11 ell bl( llt tegelijk. Wilt zou het klimaat van ont'uras'iio- wel zijn.-zonder die opwek kende ? prikkeling vr.n tl< n l'assant :?. Het landscliaji wijst onmiskenbaar in de richting van een woestijn. D«bixlem bestaat i-r in hoofdzaak uit koraalrif en zant!. Water is er weinig. ook al vallen er soms ferme pias regens. Wat nun op Curacao een ..plantage" nocint. is niet Veel m« er tlfin een boerenhuis, ouderwetsch c!eftig weliswcnr. maar zeer besclu-iden verschoten in een krans van cactus en divi-divi. Dus van stekelgewa.-s«Mi. Want 'de kandelaber-cactus.' die hier triomfen viert, is een kwaadaardige broeder van de C'avibisctie wildernis. met naalden" zóó scherp en zó) sterk' dat zij tuis alk- lust doen vergaan om er liefkozend een paar van te plukken, als bijdrage tot onze venster bank , thuis. Hoen betoro omheining voor een lapje weidegnnul dan zoo'n cactushaag! Kn ook de divi-divi is niet veel aanhaliger van aal-d. Dat is een stugge, knoestige 'b:>oin., waar drie ding«.-n can grciieii: blead-. jes. peiiltjes t-n prikkels. Deze- laatst e het meest. Het plukken van de boontjes, die men voor l ooi stofb,-ividing . verscheept, is Volstrekt geen idyllisch wcukje voor tuinlu-fhebbers ! Overal i»p deze Caribische rife'landen ziet 'men die groteske dividivi hoornen, voort gezweept en kromgebugen d<jor den voortdurcnden wind. die hen scheef blaast zooals een binneiis^c'buitt-n geflapte parapluie. Dat is de Passaat, de geesel Voor de boomcii, de zegen voor de gezondheid der menschen. M> W. J. VAN' HAI.KX PAG. !S DE GROENE K'o. 3001