Historisch Archief 1877-1940
Tooneelspeler worden
J. STERNHEIM
Het moeilijke bagin
NIKT velt* llollandsehe ouders
plegen /.iel» bij do bepaling van
hot beroep hunner kindoren
met dat van toonoelspelor bezig lo
houden. J let is bij voorbaat reeds
goschrapt van do lijst dor mogelijkheden.
Kn wordt hot verlangen door de kin
deren /.elf kenbaar gemaakt, dan laat
hot antwoord dor ouders in 1H> van do
100 gevallen aan duidolijkheid niets
te wonschen over. Althans bij mij
thuis zweefden do bejegeningen op
mijn hartewensch tusschen: ..meneer
wil spullebaas worden" en ..moet je
net zoo'n loeglooper en armoedzaaier
worden als die en die".
Ik vrees dat de meeste jonge
toonejl-ambitieuzen. althans naar den
aard, «een ander antwoord zullen
hebben gekregen. Zij die ..ondanks
alles" toch doorzetten, /.al het wel
vergaan zijn, zooals" hot mij verging.
Toen de familie-raam eindelijk op de
affiches verscheen, zoo maar naast
Koyaards en Musch <-n Louis do \'ries,
brak de tegenstand allengs; 't was
dan toch een begin van gloria en het
overige zou wel automatisch vol
gen. ...
De tooiieolspeelkunst oefent op
duizenden jonge menschen met
fantaisie en /elfonti omring een enorme
bekoring uit. Keeds zeer vroeg wordt
>
' >. .
??TT
de kiem voor de kunst dor nabootsing
on herschepping van hot omringend
leven in do kinderziel wakker geroe
pen. De vele kinderspelen zijn er een
treffend uitvloeisel van. J l ebt u wel
eens ..paardje" gespeeld met op 'n
klosje eigen" gebreide wollen leid
sels? Kn als u mende (de liefste bezig
heid want zoo is ook reed» de
onontgonnen monsch!) was u dan
niet </<; koetsier? Kn als u aan de
beurt was voor ..paard", imiteerde U
dan niet dat paard, dooi- trappelen,
achteruit slaali met don achterpoot,
trekken aan het gebit en t rol se h om
hoog gooien van. den fieren nek? Dat
was tooneelspolen in den
elemontairsteii en misschien zuiverst en vorm.
Eerste schreden
DAM komen do
jougdvereenigingende amateurs-t ooneelspelen. de
letterkundige clubs en/.oovoort. Ik her
inner mij hoe ik op zoo'n bijeenkomst
van jonge menschen een thans zeer
achtenswaardig beeldhouwer hoorde
voordiagen en spontaan dacht: dat
kan ik ook en bet ei. Ik was mij'van
mijzelf bewust geworden!
Kn dat is jm*t het verraderlijke,
want zoo gaat het do meest en. Verra
derlijk, omdat ik toen nog niet begreep
dat tooncelspeleil oen kunst vak is.
niet minder moeilijk dan vele andere.
Want het leek toch menschelijkerwi.js
vlakbij. Kn hoe ver af bleek het ten
slotto te liggen. Plastiek, mimiek, pro.
sodi-, imuL'kkeiuiis.
tooneelgeschiederlis, kennis der klassieke werken,
spraakleer. ontwikkeling van de stem.
grimeerkunst. schoonheidsbegrip.
kunstgeschiedenis, karakterontleding
ziedaar enkele ho:>fd/.aken die de
a.s. ..spullebaas". al'of niet op de
t (toneelschool, onder de knie moet
trachten te krijgen voor hij in Uit vak
bekwaam is.
£|\Velk een volhard ing. jarenlange
opoffering en zellver/.aking is er voor
noodig. om dan toch slotte met het
DE MODE
VANMORGEN
OhWKf' -ni:t/tnl'ldfn inden winter
? brcnucn He .{l/oute Purijnrhe
nwlchiitzcn ree^s uveruanyalolleiten. complet*
in alle sooiten. nieuire mntleUen hoeden.
Itu'nte wollenstnjion icorden,v;>or
niuntelfiahken veel (/e'jruikt.
Het ijrijzc <-o>ni>M run harii/e. tcollen
stof is tjeyiimeeril ntct breede, platte
revers.?.Daaroverheen een ii'ts smallere
kraan valt van (ir'tjs lanutvcl, Smalle
uitrekende rei pen zijn in de tmlle van
het manteltje aHWjcbtacM en icorden o»
tien rok herhaald. Aardiy J« de mouw,
aie s'n-h bij den ellebooy verbreedt in
een biais en die ilnn.teruy<jealayen wordt
en met een knoop bij den' pols icnrdl
beeestind. Hel manteltje in van voren in
punttn n-cnijcsneden.
Ken H-hte vijlen blouie ie>rdt bij dit
m<tnMi>a'fjc yedrajen en een aportievs
rillen baret.
De hooi/c nUen hoed is ac'inHpireerd
op dim pont H jon die in rrortjer daijen,
de diW.ieni-ebestuurde. Het is een model
alechlx rour tceinlaen passend, voor hen
met een uitent reyelmatia ijezicht. De
rand /« tamelijk ulij/ en opzij iets
omt/ehof/rw.' Aan de cene sijde' is een soort
oH-urdèaamjebrai'M. Voed paxttend bij
den hoed «'« de dubbele haarviUen kraag,
dir tot orer de ftchoitderi* valt en den
hal* mime omnltiil. l>t' kraan in>rdt ijf
*loten met n-n ulad-lc- mei'ilen dipt
d'latr han-lHi'ltoen-'n met tjrot.te kappen
vtïl'n.ien ht-t tjehee1.
In Amerika en bij ons
IX Amerika. . . ." (d'it is immers
d«- manier oni iets nieuws aan te
kondigen) heeft men een badkuip
die maar 70 c.M. breed is en 105 c.M.
lang. (ln Holland ook.) Niet alleen dat
dus veel minder plaats wordt inge
nomen, d-m bij een gewone badkuip.
maar het waterverbruik is ook aan
zienlijk minder, waardoor het baden
gocdkooper wordt. Toch behoeft men
in zoo'n bad niet te zitten in llugo de
Croot-houding gedurende zijn trans
port in een bot'konkist. daar het (zit-)
bad een verdieping heeft, voor de
\Vas schen en plassen
boenen. Nog minder ruimte on nog
minder waterverbruik vraagt een
douche, die in eeli uit voeling als hier
afgebeeld niet eens een speeial<> vloer
bedekking noodig heeft omdat het
water opgevangen wordt in ««en
voetbad mot loo-/.itig. Hetzelfde materiaal
..oilcloth" waarvan rogonmantols wor
den gemaakt is verkrijgbaar als
gordijnstot' (bestand togen eiken
piasregen uit een d-nicheI. Ken dergelijk
gordijn (..in Amerika" algemeen toe
gepast) behoedt tegen uitspattingen.
Men kan oen wandkast inrichten als
waschnis en de wanden tegen spatten
besfhornion d«»or het aanbrengen van
colluloid-stronken: de spijkertjes waar
mee men dit materiaal aanhecht bie
den echter een minder fraaieii aanblik.
Spat platen van ba kei il e voldoen beier,
de prijs is echter pi-r vierkante motor
c.a. tien g.dden. Het I'hilips-product
heet l'hilite. vi.orts bestaan er nog
Itosopalplalon. trolitplateii. enz.
Ktorniet word.t geleverd in geëmailleerde
afwerkingen wordt d-uwloor als
wandbekleoding bij water bruikbaar. Har
der zijn echter speciale asbesteometit
platen met ..l'oilite" oniaille-laag.
fabrikaat Turnall. \"oor groote op.
porvlakkon komt beton email. d«it
op den muur wordt gosp.iton.
inaanmerking. Di is een na:id!o<»7.o
beklcoding.
J n de stort"!! muakt het
elcetriciteitsboilrijf mot nnchtst roomt ariof de
war'mwatorvoorziening al bijzonder
gemakkelijk: gtisgcyserljos' worden
ook met succes toegepast: goede af
voer is hierbij noodzakelijk. Waar
noch electi'i -iteit. noch gas aanwezig i-«.
imiakt men gebruikt van utagas
(gas in . flesschen. ongevaarlijk!) of
vergast men pet:-oloum in speciale
toestellen).
rijpen der jaren tot de ontdekking te
komen van wat je kunt en.... niet
kunt. Want dit vak leert direct aan
den lijve, onmiddellijk in den geest je
bogren*dheid. je tekortkomingen, je
onmacht. Och. hot loven is genadig,
on als je met die 'wetenschap van het
geen je kunt en niet kunt. maar
stevig vasthoudt, aan je successen,
kuil je ook in.de looneolspeelkunst
oen lieol gelukkig mensch zijn.
Mogelijkheden
N l* zijn wij dus zoo ver dat men
bekwaam is. zijn gieuzen kenten
erkend wordt als een bruikbare kracht.
Wat blijven er dan voor mogelijk
heden in een klein land met zijn kleine
verhoudingen, aangewezen op enkele
groote steden en hot trage provincie
loven? Voor 40°0 een sober bestaan,
dat het gemiddelde van een onderwij
zers-salaris niet overschrijdt, voor
-,0"0 daarOnder blijft en voor 10%
daar boven komt. en voor enkele
ondernemende Xondagskinderen soms
een klein kapitaaltje oplevert.
Kn toch! ondanks dit sombere
beeld en de taUoo/c teleiirgestelden,
drommen steeds nieuwe jonge men
schen aan, aangetrokken door de ele
mentairste aller menschelijke kunsten,
geïmponeerd door het eclatante succes
der uitverkorenen, door het aangena
me karakter van het vrije beroep van
reizen en trokken, verliefd op het
cmot ioneele en last not least met een
godsvertrouwen in zichzelf.
Doch wie aan het moderne tooneel
wil slagen kan niet volstaan met het
meer of minder .talent hem door de
natuur toebedeeld. t>e aard der
stukkon en <lo eischen dor regisseurs stellen
aan de kennis en do geoefende
inleiligent ie der tooneelspolers groole eischon
Kon behoorlijke onderU-gdhoid ist reeds
thans aan de groote gezelschappen
?ejf1!. Di.iv.l-.mr w.irdt-het peil en de
st!i!rlin.ïva M het t-toneel ling/urun,
miar ze.kor .verbeterd.
KüWal die vod-besproken morvele
kun» van ons vak be'.rot't: h;>t i-* vo .r
'jnn/'e l»l -!l-i '!\eU aan het tuolie.'l
minstens even veilig als op kantoren.
on m iga/.ijn-n.
Do omstandigheden hebben mij
jarenlang doen vcrkeoren in
nriatSL'happclijke p.».sities. die met toonool
niets te mak"ii 'h.-bben. en ik ontken.
aan de hand van m»jn ervaring, dut
de zedelijke n-irm -n rt-r tooiieolspdors
liggen onder die van don gemiddelden
burger.
Summt su nm mtnl, wie het
tixmeelvak toch wil kiezen.' hotloüko:
1. Dat m -n veel in-tet kennen en
lang moei werken om er te komen.
2. Dat hot t'inantieel toi de zeer
sobere beroepen behoort.
.'{. Dat het Voldo.-nde oiuli'rlegdltoi.l.
geestkracht. disjinlrioen m.hou'U
igsvermogon vraagt.
?1. Dat het vele loo.i-javon. soms e.-n
reeks mo >i! jaren, en vaak zeef voel
tel«?ursteHon'ie ut' werfcoloozo jaren
brengt.
o. Dat de /on van het su-jcei der
enkelen verblinde ui werkt, wair.d-»or
men don onmetelijk in n-is'e >p ni >t
opmerkt.
Ten slotto zou ik iederen ambUiouv.o
de woorden op het -hart' willen druk
ken, die de groot v Dui'seho
too.ioelspeler Seydelmann ongeveer oen eeuw
geleden tot zijn zo;m sprak: ..Je wilt
kunstenaar wordei». zoo wees dan'
allereerst een aehteiiswaardig. degelijk
tnenscft. Dal is moeilijk en toch onver
mijdelijk, indien'nn-n aan de hoogo
eisL'hen wil voldoen. Overal waar de
tnctmrh njet deugt, zal je ook oen ge*
bi-ekkig ?t<.ntHri'\*in'lrr vinden, trtinl <i<>
t<>nnpi'lx)>('l<'i' ilni'l nicln irnl niet ti'i/i'Hjk
de n mcnm'h
ELKA A M Y C
STORT OP GIRO 7550
f
15.NIEUW DAMES
(MEEREN)
POLSHORLOGE
ELKA, KALVERSTR. 206
AMSTERDAM
KUNSTZAAL
VAN LIER
ROKIN 126:
AMSTERDAM
DOORLOOPEND
TENTOONGESTELD
KUNSTWERKEN VAN
JONGE HOLLANDSCHE
EN BUITENL. MEESTERS
wordt
altijd dankbaar
ontvangen
PER PAKJE VAN
12 STUKS
12 CENT
r»-«.r** »,
" V-V
Er zijn al heel weinig menschen, die een stukje toast """" weigeren, en
er zijn nog minder menschen, die niet van een Verkade's Weerter Beschuitje
houden. Twaalf stukjes croquant-versche toast in een pakje! Bij uitstek
geschikt om er eens een echt bijzonder en ongewoon hapje mee te maken.
Kaas, jam, sardines, een slaatje, - ze laten zich wonderwel met een Verkade's
Weerter Beschuitje combineeren. Iets voor de komende feestdagen !
eens naar Verkade's Cream
1.20 per blik of Verkade's
de Beschuit
PAG. !7jD= GROENE No 3034
PAG. 16 DE GROENE No. 3<XM