Historisch Archief 1877-1940
"?» t
r ?
ORGANISATIE DER LUCHTBESCHERMING
P. H. A. DE RIDDER, Luit.-gen. b. d.
De oorlog in de lucht
OM duidelijk t« iiiakuu wat
onder"luchtb»«scherming \vuiilt verstaan, moeten wij
teruggaan tot de oorlogsjaren lOM'lSt'iier
tip wijzen, dat hot oorlogsvliegwezon 01*11 steeds
uitgebreidere rul bij du krijgahandelingon ging
vervullen.
Waren aanvankelijk de luchtstrijdkrachten van
ttvinig beteokcnis, geleidelijk groeiden zij uit tut
een luchtmacht, waarmede niet alleen .boven de
opcratieterreincn, maar ouk boven de etappengo*
bieiien en zelfs vur in het achterland werd geageerd.
Velen zullen zich nog do berichten herinneren
van de. ruUls, die aanvankelijk met de Zeppelins
trii later met bombardee.rvlicgtuigeii buven
Engelund werden uitgevoerd; Doch ook Fransche
havenstodvn en Duitsche industriecentra, in het achter
land gelegen, waren aan luchtaanvallen
blootgesteld.
Van zelf sprekend kwam nu eerst de lu'chtafweer,
«l.w.z. de luchtverdediging, naar vuren; het buste
middel, den aanvaller van het lijf to houden bleek
ook hier te zijn: zelf mot vliegtuig verbanden aan
te vallen. Duch daarnaast traden liet
luchtafweergeschut, de luchtdoelmitrailléurs, al dan niet in
verbinding met zoeklichten op den voorgrond.
Er vrord.dus-vrat men noemt een hicnfvmfc<figiii</<
ingesteld,'.een . zuiver nrililaire aangelegenheid.
Maar gelijktijdig ontstond de drang, de burger
bevolking in het achterland te beschermen tegen
de lucht bombardement en en werd de luchlbe
cltcrinnig geboren, een zuiver civiele zaak!
Hoe juist de getroffen beschermingsmaatregelen .
Werkten, bleek wel uit de statische overzichten,
die na den oorlog werden gepubliceerd; telde men
bijv. in het Duitsch<« ? achterland, vóór deze
be.-cherming was georganiseerd, per geworpen, bom
1.0 persoon als doodcn, :?? 1018, toen het aantal
luclu bombardementen hai-.l over hand toenam,
was dh cijfer tot 0,10, m.a.v. tot n tiende
terug{.'??brach'.
Xa de oorloL'siai'pti w««wl ?!?? »«!i,»-oi«~. «??«!?*? ,-?*. .
MIIMMIMIIIIIIIMIIIIIIMIMIMMIMIIIIMMIIIIIIIMIMMIIIIMIMIMIIIIIIMIIMMUIMIIMMIIIMI
f 7*\£ T Groene" heeft een canto/ deskundigen f
| **U van verschillende richting verzocht hun op- \
f vattingen te doen kennen over een aantal onder- f
deden van, het verontrustende probleem der lucht- f
bescherming, speciaal met betrekking tot den chemi- i
schen oorlog. In het vorige nummer stelde F. A. i
ROELS de vraag : kunnen wij ons beschermen, ter- \
wijl ditmaal Lt.-gen. DE RIDDER, een der beste f
| kenners van het vraagstuk der luchtbescherming
| in ons land. het probleem der organisatie bespreekt.
i In de volgende nummers zullen achtereenvolgens |
i voor ons schrijven: f
f Ir. K. J. HONDIÜS en architect A. H. VAN l
| LEEUWEN over gasmaskers en vluchtkelders.; i
i WICKHAM STEED over de vraag, of de burger- l
f bevolking in een eyentueelen strijd zal worden f
| betrokken; f
l JERSME DEBRIEU over het karakter van den |
i gasoorlog; " f.
| Dr. H. PEETERS over de gevolgen van gasvergiftiging; |
i terwijl in een slotartikel de conclusies uit een en |
f onder zul/en worden getrokken. f
"iMMIMIIMMIMIMIIIMIIIMIMMMMMMMItlMIMMIMIMIMIMMIMIMIMMMMMIMIMMilMMIlfi
« *
punt een doodd letter en mun behoeft de nieuws
berichten maar to lezen, om tot do overtuiging to
kouten dat in geheel Europa, om van het verre
Ooston maar niet te sproken, een enorm bedrag
voor den bouw. van de lucht vloten wordt besteed.
Wanneer wij nog in herinnering brengen hoe
niet alleen het aantal vl iogtuigen, maar ook snelheid ,
draagvermogen en actieradius toenemen, dan zal
het wel duidelijk zijn, dat in oen toekomst ig<>n
.oorlog het optreden der luchtmachten meer gewicht
"m de schaal' zal loggen dan tot nu toe werd
aaiigoDoch do bereiking van het hoofddoel; vernieti
ging van de vijandelijke atrïjdknicMcn," -zul ook
mot, ru>f- in'/rtih'n van »!?? linflitstrijdkrac'htun worden
.?oorendo zal er ' »»\>?r
?'. ? »n to wenden tegen
'?.o elomonteit bevatten
ntnt vnn b»*«»i'i» jjijn.
?i, dat dit een
Alle pogingen om te komen tot afschaffing van
hut luchtbombardemont hebben schipbreuk geleden.
I [et is dan ook builen kijf. dat eoh internationaal
verbod tot luchtbombardoment van do,
zo«»j;i>naamdo vitaló;-deei«nrt nimmer is te verwachten.
Welke zijn 'nu die vitale, deeluii? Hieronder
'worden verstaan : spoorwegstations en emplace
menten, vliegvelden, . havens, sluizen, bruggen,
fabrieken, kracht- en lichtcontra les, m ijnbcd rijven,
hoogovens, regeringsgebouwen enz. ?"
Wanauor tiu-n. bedenkt, dat in oorlogstijd do
geheelu industrie dienstbaar wordt gemaakt aan
de defuusic - het gaat toch om het ..tuboornot
to bo" van de volken dan zal het duidelijk ziju,
dat hut aantal vitale dooien zeer groot is. Kn nu
liggen deze " vitalo deeleii Veelal IcmitMcn Vnii dn
. bevolk inyacenlrtt', het is dUs een gebiedende eisch,
«.dat'in dié'centra een bescherming tegen luchtaan-"
vallen is georganiseerd.: .
1 * V ?** ' '
. , Verdelgingsmiddelen van een bbmaanval
AïA'O'RKXH 'nu. aan te gu\vn, w«>lk«'
bi-s«'h«Tmi.ngsiiiaatrokolon' moeten .-worden gi-nomen,
is het noodzakelijk eerst «Ie verdovingsmiddelen,
die bij don bonman val worden aangewend, onder
du oogen te zien. Do tv( bezigen bönmiou \vorden .
?' gewoonlijk onderscheiden in:
a. Scherf (brisant-) en mijnbonirnen, ui gewicht
varieéreiido van 10 tot 1800 kg. Zijn 'de eerste
meer bosten'id tegen .weinig , .weerstand biedende»
(levend»-) doelen, mijnbominon worden gebezigd
tegen sterk weerstandbiedendo ybjecten. Bom
men van 50 kg. slaan door alle verdiepingen
van een normaal huis; komen zij in kcldor
of eerste verdieping tot explosie,- dan is' de
kans van instorting van het geheelo huis zeer
groot. '. . : .'" ' '. "? . ?? ? "? , '??,.??'? ?
b. Brandbommen (wij noemen; phosphor- en
olectrön-thettnictbommeh) .hebben een gering
gewicht. (tenminste l kg.) en kunnen in'grooto
hoeveelheden. door do vliegórs' worden
medegevoerd. Zij. vallen, door do gewone daken of
blijven in, de dakbetimmering steken; de
brandbare vulling ontwikkelt zeer hooge
tem
? ?' ' -\ ? ' '""'..'? * ,
Oefening voor bommenwerpers: de bom Is juist dopr het
vliegtuig losgelaten. De witte cirkel, op den grond ge
schilderd, dient als schijf. ,
peratuiH-n. KMI «i-out bezwaar i», «lat
bluschwater, op de/e vuurluuutlcii gebracht,, niet in
.staat is de/.e te d«»o\vn, doch bij electron om
hulsels zelfs oinv.tuik i.s, dat stukken brandend
metaal wegspatten en het braiulgevoar dus
doen toenemen.
c. Oasbonimeii. Deze zullen veelal bestendige
gassen bevatten. Hij explosie spatten do vloei-'
baro deeltjes in hot i-ond en besmetten do
omgeving.
Volledigheidshalve noemen wij hier ook nog hot
sproeien van chemicaliën, of dit, in aanmerking
genomen do daaraan verbonden bezwaren, zal
worden toegepast, is een open,waag.
Uit het vorenstaande kan men zich een denk
beeld vormen van hetgeen do burgerbevolking in
oorlogstijd to WRu.hten'staat tengevolge van het
luchtbombardoment. Immers, hot bestoken mot
bommen van de vitale doelen brengt onherroepelijk
modo: vernieling, althans schade, aan de nabij
gelogen bebouwingen, branden en wellicht ook
vergassing in den een of anderen vorm.
Letten wij op do groote vliegsnelheid, de
vlieghoogto, do fouten in 'do richting enz., dan zal het
duidelijk zijn, dat een doel van do bommen het
cigi-nlijJto' doel inist on in do omgeving van het
vitalu deel neerkomt. Een gedeelte van dio
omgo Ving is onbebouwd, gewoonlijk een kleiner deel
bebouwd. In hoofdzaak zijn hè., do bommen, die
op, uf vlak bij laatstbedoeld gedeelte neervallen
«tii tot explosie komen, die groote gevaren voor do
bê'volkhig medebrengen.
Wij moitten er helaas op wijzen dat. hoewel men
in Genève is geslaagd mot het opstellen van een
verdrag waarbij het gebruik van gifgassen
. verbodun wordt, slechts 20 staten dit verdrag'
hebbon geratificeerd. Waar liet nu algemeen
bukond is, dat tengevolge van onderling
wanii .allo landen zich voorbereiden op den
og, althans op den afweer tegen, gassen,
zoo kan naar onze meening geen waaitle worden
toegekend aan bedoelde conventie.
? '.v
' ?"?.htbescherming Is zelfbescherming
KXJvKX wij ons .?". -«o «-..."»« hninmMtvi»l «v
Dr..\ivr..> wij ons.," --oo.nl
oonigo .vit aio punten gelogen temidden van
«?en bebouwd centrum, in w«;lks centrum do
luchtniet is voorbereid.
. nion is 'immers hi^t gewaarschuwd
? vorschijiu-n do ? vijandelijk» ? brmibardours en
wWp«-n hun boimnenlast af. Huizen storten in, ver
scht-idone braiuleii ontstaan, straten Worden doe r !
?het puin versperd, in''water- enlichtleidSngen ont- ,
staan bi-oukon, hier en daar vallen wellicht gas* i
Illlllllllllllll MMIMIMIIIIMMIMIIIIIIMIMIIMIMMMIMIMI IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH'HMI
JULIAN
De jroote Engelsche bioloo'g, die pok op-onder
gebied ,'don dot "van zijn vak .'meermalen baanbre
kende idieen heeft verkondigd, spreekt zijn meening
uit over de naaste toekomst van ons Werelddeel
l
.4 Is oorlog te vermijden?
HET is voor .iedereen duidelijk, dat de toe
stand in Kurt^pa somber is. Op elk gobled,
dat ruimte g«'oft voor hot ontstaan van een
oninïddeifijko aanleiding tot oorlog: tarieven, han
delsbeperkingen, bewapening, n
inderheidsproblcinen, nationalisme ~ is de..' situatie over -hét
geheel ongunstiger dan ,vijf of tion jaar geleden.
Is oorlog dan onvermijdelijk? Ik goloof het niet.
In elk historisch proces is een conflict aanwezig
Actie veroorzaakt reactie en in hun jyisselwerkinj;
brengen de elkaar tegenwerkende krachten een
nieuwe resultante voort.
/. Er zijn, volgens miji drie paar van zulke elkaar
togenworkondo krachten, /dio op het oogenblik
op de mooilijkhèden van West-Europa hun stempel
drukken. . ' ' . .
PAG. H DE'G HOEN E No. 30W
Oe diepste granaattrechter aan het Mornefront
somber bewijs van de vernlelingskracht der moderne
ontplofflngsmlddefen
K>
?*>' i*
» * r
.'?«x
mmen deze bemoeilijken den
herstellingsbeid waardoor straten, pleinen en huizen
>rden besmet, enz. enz.
In enkelb minuten is in dat bebouwde
n t rum een ramp ontstaan van ongeketuleti
ivang J De bovolking wordt d«»or dimdsangst
grepen, paniek ontstaat, die weder nieuwe
?gelukken met zich brengt. Zij die iu-t hoofd
»el hebben gehouden, zouden gaarne hulp brengen
h de velo gewtmden, als gev«»lg 'van scherven,.
erstortend puin, brandende voorwerpen, Kr
echter geen reddingsdienst. Do bmndWeer.
et berekend op het blusschen van zoovele
gelijkdig uitslaande branden, staat machteloos. Voor
vergasten is geen hulp mogelijk; een
onttmiotigsinrichting ontbreekt on men is onbekend niet
wüze waarop de paticnton nuH«ten wtn-den
be.ndeld.
En waarom die toestand ? Uitsluitend omdat men.
jn het nog tijd Was, hoeft nagelaten
onwotend*id kan hier niet wortton oangevoenl ? do
luchtscherm ing onder de oogen to zien t-n te
oi'gii?*oeren. .
Organisatie der luchtbescherming.
X allo landon van Europa is de lucht
hoschermingsdionst dan ook georganiseeitl,
liotzijsteundo op weltolij.kg bepalingen, hetzij, gedragen
or vrijwilligers, dio van een goeden'-burgerzin
jk geven, hetzij gevestigd op buide. Het zou te
r vorix'ii dieper op die orvanisatit-s in te gaan.
?Idoendo schijnt het'ons modo to doelen hetgeen
eigen bodem geschiedt of geschieden zal.
l'iindo 1081 is door do Itogeering aan aïl«f
InirHeesters de Leidraad luchtbesrhermingsdi«*'n>str"
rstrekt; iedere burgemeester kan bepal«-n welke
mtregelen hij "voor zijn ?gemooitto- noodzakelijk
it. De leidraad stolt do. vrijirilliijo tnvdi'ii'crh'mit
?i, de lievokiny t»p doii. voorgrond. '
t.>üsamenstelling en de'taaknhM- orpmisatle, «Ie
irlichting van de inwoners, tl<- op|««iiling MI
«Uetiing zijn in don loiditiati nader om.-.i-.hii'\cn.
j loven nu einde 1081 en uog wordtin vel»*.- ?
fs in do belangrijkste gcim-Mitcn een,
«fchtende houding anng«*ni>m«''ii.'dio vcrmofihOijk .
?t zal worden verlaten totdat «!?? duur;do
Ko?riïig aanp-komlimli» ,,lucht bescln-rinings'vvi-t" in
:? Staatsblad zrtl zijn vorsrlii-non.
Aan vo«»riiehting ht ?!»«». f t het d«^n ? géiUeontvit.
?i to ontbreken. Xaa'st de ofi'iriccle voorlichting
«?strekt do M>Stu«Uo\vtiiH-njging' vuor
'LHvhtbeUTming"" eVMieens ailvie/.eii: voort s is er het'
dsehrift Luchtgovani'", terwijl «M.k-de IHTS de
?liibeschorm'ingiiaar vitiii-n bivii^l. VeW<:.hillcnd«,>
houden «K'feningen- on enk«>le ti'Hi.Kiii-.t
bbon «n- toe hijgedrageti de bovolkiiig I-MI
:ioht to g«>v«>n in Ju-t WI-XMI I|M- lu<-hi
brsi-liM'IIIIIIIMItlllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllnMIIIIIIIIMtllllllllllllllllMIIIIIIMÏIIIII IMIMIMIIMIMirilll IIIMII 111111111111111111111111 IIIIM Illlllllllllllllllllllll l IIMIIIMMIII II IIIIMIUI IMIIIIMIIM IIMIM II IIMIIMI
V*
4 !*
^
*^»->
. «« * -^ *. JW * «g«
"?.V.-.? ? -.:-,. '??i.-jff
- ? *V ^ -??.? 7C ji
-? -... '-Vr-.^-iJ-, i>:
... *?;.\~ y*-^.*
'-'... «v »? *-T'
? " ?' J? «CJJ^. .rfZ-Jg&T:. <*
.... >^: *^-.>|
- -. *\.:'^"^. '^tfc:
"? ". ^.??.?'XV^s^..-^
''?:???"? ' ?'?'.?..:r$fcS*v-«..
?'-?..-. ? ?: ' ''??'.' i,^S^V"*- ***
dei
an uropa
UXLEY ''
liet uêno paai- i*« rlr t»<geii,Hii.-IHng van PI -n syhle
u ; Inlsü'i-x. Jaire," laissi-z, alli-r] iii de m4uslri«
; f«Miover. de .steiumen. die voor>'
luiten. !'??'?
If.H tw»«ed« -is d«'T.tegoi»steIliiig
?lang en algemeen \velzijn. , '.-.. .
?t let-Tderdn i.s do tegt'iisteUinjj; 1/usschi'i»
nationn?uw «n intomationulisnu'i ?? ~
\\A iuen Atavx l«est, vc-rwondn-t. nion zic-li over
? iiumvkeurigliêid, waarmee deze .econoom ' do
. ^?iiwuoitlijró situatie, ho«ft voorspeld. Xtij
'voov. dat in d« kupitalistischu nnuit schappij du
'\\ ino cirkelgang van tljdpurki-n _yan
t 'i.iliiig/ou culiuine.ei'Kn in otm;pei'iod« vitu
'? ?'? ue 'vverkk»oshei«l «n zoogennamdo
overproMi«v, «lat _hot productiesysteem van het
knpilu'? «M»/ bo'Ua'. geoi^ganiyeerd cri dn t moei* lauden
miilustriailm-oi-d zouden wotdon, dat de strijil
u afzetgubif'don economisch nationalisme t«n
jvoljjo zou hebb«sn;ea dat hiermee ee.n
yerhoong yuif hot nationaal bewustzijn pamU«'l
">peir, dat 'do' klassenstrijd, ziel i owr bi-eedi-ro
gen zou* uitstrekkMi, hètgeeh eV(>nUuM.«I 'tot
zou. leiden. : - - ?
hot nu vuorbëscjliikt';. dat wij \villoos zijn
voorspellingen waar zullen maken?. Xeen. want
er zijn. factoren, waarmee 'Mars-geen
hecffr (zehoudc-n.
!. In do eerste plaats zulK-n -aj,l«?
lauden binnon twintig jaar een «fnenu«n»1
In-volkingscijf»'!' vortoouen. . .
'Kon''twaȕde .fiM'tor is de Volkenbond. Het is
waar, «lat- «Ie Volk-nbon l sU'rhls' een ??n»?»ry<» Vs.
en' dat. liij ?oeiiigi! irialt-n opvallend diiidvlijk heeft
gefaald, maar In-t voonutauisto punt. is. dat hij
.'.i)(!.stiuit. 'en dat zijn bestaan dém«ip'lijkh«-i<l
selupt \'oor hel ontstuari van oiVanisatii-s, welker
.«Itüveu ln-t is boven het nationale' slaniVinint
uit !.»? guau. ./onder' di-u V«»lk«'übond zou '«-én
idee pis i'cii interiiiitionale lui'httiuu.'bt oon
lurlitkasteel blijven; tenvijl zij nu t?en ernstig
ond«-iworp van politieke discussie uitmaakt. ? ?.. . . ' _
- Als wij-er in zouden shigcn «-i-n iii(<-mat ionaal
Jt'gor to vorme», of h<»t 'iriucipf om alle nat ionaio
bewapening te d«ien ciiutroU'evjuii'-do«.ir"«i»ii. intei'r
nationah; cotmnissiq tot werkvlijklM'id' to brengen.
dan notulen wij oon' f linken sta(«. «rdaan 'Iiébbfii
iu do richt ing der oplossing .v« n liet cbnfliqt d«T
'natimittHtoiLon.
Do deitlo factor, dio naar mijn nv-ening door
d«analy.so ? van .Mai-x wofdt v«»rwam'lof>sd, is hot
m«*nschehjk idtMtlismc. ; ?; .
- Xiets verbaast, den aiiti-citmimmist die Rusland
?êeu bezoek brengt, f >f don ant i-fascist die in Du
tschluiut komt, /oiizeor als dq'aniiwcz'ight'id van
zoo.Vuél. oprocht gomeend. .?enthousiasme onder
d«bevolking. JCn hij inoet constatecren, dat deze
geestdrift,!» zelfs onder eeu zoo streng .regime,
PAO. 5 DE GROENE No. 3005
voor n belangrijk deel gericht is op bewonderens
waardige iloelsteUmgeiv. Dit .enthousiasme kan
even goed geleid '? worden in banen van socialen
011. internationalen vooruitgang als naar het chau
vinisme of nationaal zelfbewustzijn doch dan
moet men tastbaro organisaties in. het leven
roepen cu een zeer bepaald dool minwijzen, orn
het uli-alisme KeV'genboiil to gi-vén hierop te
kristalliseeren. . '
Kil ton slotte noemen wij het vierde punt : de
toi'iiaiue van don weUmschaiipi-lijken, tcchuischeu
en orgiinisalorisclieii * factor, in lu>t ziikenleven,
zoowel als iii het loven van ieder volk, '
Al d<-zo fa«ïtoren g«;von h«>op voor détorkomst.
Als do klasse der technici er in slaagt, den inter
nen politiukou toestand in eenigo grootölanden
to boheerflchoh. dan kan zij het principe-van
prodiictiercgeling en winstbeperking in de industrie.
doorzetten. Kn als «Ur nijverheid op deze basis wordt
georganiseerd t is 'do giftige angel aan het econo
hiisfh nationalisme ontuoineüen ligt de wég
open voor een toename van don internationale.!;
handel op do basis van contingontccring onder
controlo van int^mutionalo hu- en exportcommis»
' ''' '
.8
i
. .. ,
Dézo vooruitgang zou op zijn beurt dèri weg
bereiden tot oen 'systematische verzwakking, van
de 'idoó «Ier nationale Houvi-reiniteit 'en de
instelJirig van oon in waarheid internationaal p
litielogor bovordeivn. Zelf» . als zulko vemnderingen
tot Kuropa beperkt zoudon blijven, dan nog had
dc-werehi oen bnormen stap in de richting .van een
duurzameu vrede > gedaan. , ' ?.
c
'' IV