De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 5 januari pagina 7

5 januari 1935 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

«. * t ?«l -MINISTERIEELE MASKERS Teckening voor ..De Groene" van S. C. van Vleuten VAN SCHAIGK IÖJT&I Wetenschappelijke varia Zwaar wat e r Dr P. VAN OLST , Negen watersoorten IK y.on uiei rustig sla.pen als ik niet .én van «!?? kccreii. «lie ik beschik baar heb'in «Ie'<Jroe:tè. gebruikte «?m «iv««r ..y.waar wat«»r" t«- s«'hrijveu. «?«?n vi'idi'ig «l«>r lautsle jaie-.i. Door c'ntrantiMiberiühteii is het ie -ds lang uit.de sfeer van het laboratorium gekomen c'li ??«?II ..holls diold-woi-d" , ge\voit.len. .al g.-bruiken we. tot nu t«»e. dit y.ware water nóg nh-t in «hhuishouding. Dal wil '/eggen: we ge bruiken het n«ig niet i.ny.uiveren of y.i-lt's maar in geconceiitt'eicdt*!' yorm dan het in de natuur vo«>;-komt. maar als 'm«oi h«»t begrip |iui<hon«Urig een 'beetje ruim lieelnt. yjil In'eil ld:«h w«-l in. afy.ieiilijii'i-!! .tijil h«'t /.ware \valer nii.-8-bi'ii /ijn i-utree '-/.i «n «b.eii -in «Ie Iu imriuale* óms''ti?iilighèdi>n ge-* bruikeii .wij eigenlijk reeds doorl«««ipeii«l. y.waar wat -r. y/ij'het. «l-in «mk gj.-nieug«l "'met ???:«n . overnrint van gcw«»on water.. Wa'it «in«h'r 'iwleii^ /es'ioiiilord g«'W»»ni' -;(dus ,.li«*hte") ? waternióIeL*ul»'!i y.il telkens iv««ds ven y.ware -wat«^molecule. In Aiusterdam /ou uien een iiii-ii.scheiitypi». waarvan ««r. ruim- ItUiii voorkwanuM iu «ley.e stml. toch ni«'t 'y/nV exè.«'pt ioneel/i.|d/a u m vinden. "Dagelijks krijgen wij' oiige\e«jr.'hon«le»l ?«Irnppi'ls van dit. y,\var«*. w'ater met ons eten en «b'inken naar J<inne:i. Wat bij«'»tup'mi;ld"l«|éii lev«>Msdii*ir al oploopt tot «'«?.n honderdt:il liters..' Kr y.ijii .versclu-ideii meiis-heii. «li<* in lulu léven u«>g niet «l»/e boeVe -Ilieid aalt Illeohi'l II'IUI' bijlliell krijgen ! Ku toch rck»nt men' nleoled niet tot .de y.cldxunmhedcii. IVof.-ssor Dr II. Mui-k, di"? eeüaurdiu b'n-k ..l»as s«'h\V»-re \Vass-r" s«-Jirei'f in dit jaar. veriu«*ldt «l<it dagelijks iu «Ie DOMUII . twinliuf millioeii liter We«:lielt pitsseertMi van dit ..y.elilxanie" y.wari' wat«4r! liet 'is wel «^'«rn ««?n s'/hok voor «»ns all«»n. «U«> steeds ualer bcs.-hoiiu'il en g.»hriiikt' hebben als een onveranderlijke stof. «lie wel iswaar niet -ile «-er bleef l|oU«l«'li «*ell ..elelnellt" te y.ij II. /ooals hef vroeger geii«H»md woiil. uriar toeli ?/.«?«? «?uv rnnderlijk iu eigenschappen, ilat hot b«'rhaald«'lijk als onwrikbaar y«M-g«lijkiiigsmatcriaal woiilt gebruikt om de eigenschappen vaniitidcrc Mcluimen , aan af te nietiMi. Ik'yjil »!?? ley.ers' hier niet v«-rveleii door alle nat mirkiindige een.hedell ««II «(??riilili-'S op (e noemen. waarbij water het uitgangspunt is. ook %elfs wat y.Uu f/i-»«-iV/»> ttett-fft. Kii . «hit blijkt opeens veranderlijk te /.ijn ! \'«mr\vaar «'«en slag ! . 4 De fuiMl'Uuenteeli' schuld ligt bij iH't'cU'ihcnt . ,iritli'r*lni. warirvau telkens ??twee al omen. t«- samen i'nol n atoom van het cJenicUt y.ulirstcf een. . nndiMMile .wat««r vormen. - Hm de/e schuld na«le|- na t«- gaun is het noodig eerst ?«?veil ? t «? NvriiH'hleii. d'it . een atoom ge««n «ind"elbanr-*gt'he«>| is".~ uuur bestaat uit «'««n /,-«YU uu-t dtar<imhei>ïi «V-t i of iifer ra/end snel l-otidloopiMide i'li'klrnin-n. ' . - ? ? Keti atoom gv-lijkt «l'is in samen stelling Vvel iets op ons' y.onnest.elsei met d(i /on als kern. i*n d- plniieten als idektroiieii. Terwijl elitei' bet ?A,o:uu.<te!s;'l d' n n- «l«i .\e\v5 tiniaanscSie algeiiieéiK» aaiil rekkingskradif .bij olkanr gelioiul-n w«tidl. y.iju. «le/c kVa-hton in «?«?u iilmnti van el«-ct riseheii ' artrd. De k-ru is p isilie.f geladen, de «?lckl:-oii"ii y.iju neg.it ief g.-lad*1!!. Daar het traal is. moeten <-i in <?-n .iiiinm evenveel elekl fotKMi y.ij n als er il- «!?? kern p-isitieve hulingeii aanwe/ig /.iji>. De elellientfii \.-lseliillcll oiuf"rlilig in «h* positieve ladiugcp MUI hun aloomkernen, «lus ook in het aantal elckt:oii"ii per a'oinn. Nu handen d<> M'ltrikumliiii' «?igtMisehapp.Mi va u een element af van /ijn elektronen. 11,-t is dus «l'iidi-lijk d-il eleinelileii niet Veis-hillellde elekl l«>llcll-aa?i'allcu om!'ilii'g v<>:schill« n iu st h iki'U'U.^e " eigens/happeli. Nu is eflitel' eell l\-it. dat «!?? positi.'\«- kern va» e:«n ato;»m prakt is.-h de geheclc HHIKXII \a:i het atoom vertegenwoordigt, duir «Ie elektronen ong«*veer '2 mtl ma:il lichter y.ijn dan de lichtste kern die er be staat: Ku de ma-sa van «Ie kern is niet sleelis de/elfdi*. maar kan varieer««n. znmlrr ilul d» positieve lading verandert. Dit beleeki-nt dal er dus y.ware en liehle kernen kunnen y.ijn. die echter dey.olfdo positieve lading hebben, dus ook hetzelfde' aantal elektronen om y.ich heen houden, dus ook «Ie/elfde scheikundige eigenschap pen hebben. Toch is dan het atoom Hiel de '/.Wtllu* kern als geheel ?/<?«///?//(?/? «lan liet atoom met d«- lichte kern. en men krijgt ''?<>" «Ie inog-lijkheid van . twee sloffen m«%t rrnti-hilli-ntl iiliiniinirirli-liL maar Illet ileKelfde sel 'ikuiuligc eig«>nschapiieii. .N'eii kan hier ?dus ino'ilijk twee v--rs:-liillende scludknnüigc eleineiit«>n in y.ieii. maar t«»ch versi-hilleii y.e. Dergelijk»- stuffen heeltMI 'iKiili>in-il. De meeste «Ier M2 seheikuildigtv elelllelllell Vel'toolUMl . isotopen, naar men geleidelijk genierkt hef'ft. Maar van waterstof eu xmirslof dacht men tot voor ««enige jaren, dat h i -r gei»n isotopen voor kwamen «>n dal dit volkomen y.uiveiv. eeiisoort ige «?lemeliteli waren. Viel jaar g«'l«'«len bl«M«k '.«?«?hter y.uursltif toch «>eu nieiigsel te y.ijn van drie isotopen, die in «te . v«-rli«iudi>ig illtii; l:(l.2 voorkomen, y.ooilal be grijpelijk is «lat liet eerste bestail«h(eel (d" ..g«'W«ui«»" y.uursl«if) y,«m «»verheeiwhcinl is. dat men «l- an«lciv besUlliiMeeleli haast Iliet belherkt. Iu I1M2 voiui--n Amei'ikaa'nsche schei kundigen eindelijk ook op de basis «l''y.er y.iiursttif-isottmen dat watvrst*»!' >»ok in twe«' isojopeii y.ieh v«iottloet ill «Ie Verhouding lólti»: l. Het eerste is «Ie ..gew«ilie" waterstof, het- ainlei'«« ?/.«?liiyjiniei'. "is «h- ..y.ware" 'waterstof. «lat teiechl «lieii iciam <lra<igl «Inar het liri'i' m-tal. /waarder is «bui de gewone ' liehti' Wjit«»rKt«»f. t«M'wijl bij andere isotopen dit gewichtsVerschil bij lange ua nooit /oo opvallend groot is. Men kan nu y.eker 'gemakkelijk iny.ien. dat als er /ware en lichte waterst«»f en y.nurstoT («l»y,e y.elfs in r/rïc soorten) bestaan, een molecule wat««r *MM»I' verseliilleiul van gewicht kan y.iju. Noem ik de isoto|>«''ii waU-r- ? Mt«»f A ell li ell de isotopfll y.UUI-stof' ('. D n K. «l'in .kunnen w«- water krijg«>n van «len bouw AM'. A.,D; AaK en buven«Jih'U U2f. M..D en 'H^K.. M H m- o« ff» kiiii uu-u M«HÏhrijgeii («bioi d'il de t wvc wa'.«-rstofatom..|i iji-t van . h el/elfde isotoop behoeven' te y.ijlO:.\HC. AHD «-n AMK. Dus tiiet iiiin«l«-r ilan ni';/i'n v«'rs.:hillend«' wat^rsotirtcti.! Knkele dey.er «Mimbinat i es y.ijn ei-hter uitei-s't y.eldyjiam. «l«nnv d«« geringe hoev«'elheid der. hcf.rokkiMi isotopen. aiïd-.-re y.iju .img. niét' in vsuiveivn toestand vi«rki'eg«'h: vandaal; «bit men nog nriar n so<»rt van .//.waar" water hl il«« o«»g«'U vat. d*tt reeds geisole»-rd is in /uivereii toestand en «lat . liestaat uit '2 atomen van het.:y.waarste watersfof-isotoop en een atoom va'n ' hel //«///«/«? /nurslof-isotdop: er is dus' ii«»g y.w«ïar«l"r Wal «-r «l:ui «lit ? y.ware water. u.l. .tw«'e atomen vun bel ? ?/Avaarste isót«iop ?m«'t e»«u at«tom van." ifi untte tcuodea met a e u f, ? i'-ï.'-ct ??(? Doos 20 et Tube 40 en 60 et. bel n->t,iivlt- /.iiiirstof.i.soloop J X'aii alle lleueM soort ell is hel geWoll»water hel licht s! e. Ho,- bereidt uien dit y.ware water? liet ufinakkelijkst geschiedt dit door water te i»n!|edeii door middel van een eleclrischen stroom (eleclrolysel. Daarbij wordt namelijk het ..lichte" water g H k keiijker «ml leed dun het ../ware" water, y.oodut het nog niet onlicd" «l"d iler vloeistof \uorl«!'lien«r" gecotieelltrceriler is Wrtt 'iet ../ware" hestjin«ldt>i*| b«*treft. dr.der gunstige omsl.'iiidiglieden krijgt men uit «Uti/cud liter water met behulp van een ««lectrisch eiu-rgic-verbruik van ti«ndui/end kilowatt-uur (!> slechts «-en paar grainr /waar Water. Dit is vo-irloopïg dus een uiterst kostbare slof. hoewel het in de natuur, /o mis ik reeds aangaf, iu vehlundeii to'S'and lang niet y.eldy.aam is. Xwniii* water is l.lll.'iU maal /waarder dan gewoon water. liet. bevriest ui-t bij u c. maar pan bij :s.s t'. ??n het eruit gevormd*»' ijs is taaier ? laii gewoon ijs. Terwijl, /ooals men Weet. gewoon water bij l C' y.iju gr» »ótst«' di'htheid heef l. is dit bij ?/waar water pas bij bijna \'2 C hel geval, /ou men niet eens na kunnen gaan of op grootcr diepte in y.e«> «Ie concentratie van y.wanr water gif««»t«'r i.s dan eld»>rs op grond van «l»/e ver melde |.hysisehe v??isehillei'r Iv y.ijn trouwens «-en heel,- serie imtuur'kum'liüe eigenschappen, waarin y.waar water verschilt van g«-woou 'wntér, Xwaar wat ««r is ni««t alU-eu imtuur-, kundig «-n scheikundig van belang, ' b.v. natimrkuiidi^ bijbel kapol sehie- ? ten van ntometi. sch ?ikiuulig bij hel oll«le|"/.ock \>lll «lell fijlierell lioilWilef nudcculiMi. «*<d.. nriar «>ok biologisch ??n medisch. Xwaar-.watei' schijnt voor . «h» lirvetispro'essen ui-t bruikbaar-te ?y.ijn (het is d-iarom nog g.>en vergift. /ooals. m«*n wél eens leesl): d«> aan- ? wey.ighei«l van y.waar water in gewoon water is dus niet gevaarlijk. hoogst«Mis remmend voor «Ie lev«>nsverschijnsi.deii. nuwr' y.uiver y.waar water geeft g«'en 'iiiouelijklieul '«p |e'v«>iiHontwikkeling. CHARI «VN/K TKKKKNAAKS . ..Het gchvele c«»ngrcs stond in het o der rc-inc.-irnatie." -((ir.) ? ..Het. volgende rcginv.' zal jn hei 5 V.HI een militaire dictatuur stuan ? )N/!% T«)nXKKI.SI'KLKKS_ ..('«HH'urr'éntienjjd en persoonlijki.ifgunst spelen hun onderaards-jlie ge niepige rol." (H.t),) . ..ICen aiulcn1 vraag speelt ecu b::;iu«ntkc .rol." f.V.W.C'j ? «>NXK frrVIN .AVe hebb.'n goede iKickcrtTTU't b'lm!;», watirvan we uit kunnen vinden t:i IIM '\vrre een plant tvht wild K" i ' 111. b. i MKKKVVAAKDIC.K n ..On-lcr geschreeuw van: In Kus-' la lid is geen. honger ! en: D->o«l aan <!«? coiunumi-itcn ! verscheen plotseling de politie in de kerk." ( \'ail.) ..Na assistentie te hebben gekregen van de politie uit Leiden is de worste ling na-iir hvt pnlit ir bureau gebracht.' ...'-.' ? ? .:?'.. .(Tel.) PAlNDKLUXIi-HKOOD ..IK* juistheid of onjuistheid . z:d n«»B in de tov'konisfblijk'en." (HM..) ? ..Mar.ykc van Tftorcii .guf een .?M'lnlksch kamcnicrstcrtjc.'' (De /i*fv./ ON/K ItlJHKLKKNNKUS . , ..D.- h-cr l;ronay wilde ccn w«M»rjl . uit den ' Hijb ?! aanh ilett: zijn citaat hield in. dat het zaad der kerk uit het h!«Kul «lef mirtelarcn is ontsproten.' ' " " Verzen van Jan van Mijlen D. A. M. BINNENDIJK jan van Mijlen: Geheimschrift, joh. Enschedé& Zonen, Haarlem 1934 M KT In-t klimmen der jaren is Jan vun N ijle. 11 ia «Ie g»voclswereld gegroeid, «lir hem t i.-u juni* geleden cveti weinig ..paste" nis het costuuni den knaap, «lie het v« n n- vcrd«;r gebruik h«'cft uekivgen vuti den «itulcivn br«ier. Ken w»'em««c«l. .?dl VCI'langell ril «H-U ontgoocheling. mo.'deloos i*n krachteloos als VHM «?ca vr«)cg ouden man. kenmerkt««u y.ijn poc/.ie. Ik heb d u* nooit kunnen bewoiulcrcii. omdat ik t«« pijnlijk hi't gemis voelde van ??«?n wijsheid en een berusting1, ilii» of ilour mo.>i/Hatii worstelen «f «lonr de iesillusie van hot vors t and y.ouden y.ijn vtiiMiorzaakt. /ijn vciv.cn ademden «?en sfeer van mak verdriet, van -/.acht?/innige heimwee. di<« mij tegen- den dichter innam. line is dit' alles mi veranderd ! W»t. eerst een gcniak/.iichtig»» over gave .scheen aan een sentiment' van bepnu'fd gehalte, is inlusscheit e»«n tlii'p besef gewiHtltf.il* van Icveusmislukking en teleurstelling, van duurleefd verlangen en smartelijke hunkering naar voorbij geluk. .Het aceent. .waarmee.- in (iohcimschrift de p» «lichten guairhreven y.ijn. waiirmerkt ? hun echtheid en sJa;»t er voor' in. dat de uuvcrvuldlicid der vi-rlaugetis^ «Ml illusies inderdaad den eeniueh '/.in vun ilit leven bete-kelieli. Maar al «U».-n de aard van Van N ij'en's dichterschap en «Ie motieven y.ijnijr poi«/.ic ook denken 'aan het vveik vtui Mloeni. speciaal nnu y.ijn Mud ia Vila. toch vertoont Hbn-m's dichterlijke figuur trekken, die wij bij Vatl Xijlen moeten ontberen. Van N ijlen'B gedichten klinken op den duur te eentonig, hun vmin is te weinig gevarieerd, de atmosfeer te schemerig en kleurloos, liet gevoel beeft y.ich langzamerhand verdiept tot die waarachtigheid, welke mis ontroert; het leed wordt waarlijk In-leden: de hunkering trilt door het vers. en < «Ie gelatenheid waarmee het lot wordt aanvaard wijst op mannelijk Icvciisiir/.icht. Daartegen over blijft .de taal. hoewel bey.ield van toon. te conventioneel van uit drukking, eenvoudig en /.imdcr verrasHing. oiigcconi'pliceci-d meestal in glinstigcli y.in. De gedichten bevre digen over het algemeen meer dan y.ij, aangrijpen. De vrucht baarheid van den gcvoclsbodem wordt met elk vers tegelijk uitgeput. ? ? Slecht» eell enkele maal breekt er iu y.ijn werk iets door'van lan: dan krijgt «Ie taal een charmante h «s?/.innigheid, dan klinkt y.ij met voller kracht en groeit het gevoel nog door boven het gedicht uit. Dit geschiedde in het Optimistisch l.ied en in .liet 1 Wonder van de Kermis, l lel-volledigst. en .rijkst heeft Van N ijlen «Ie vergeefschhcid van ileii «Iroom. «b» warmte van y.ijn verlangen en de droefenis om liet uhhewicpelijkc van het verleden, dat als beeld «Ie herinnering blijft voHh-ii en verontrusten tevens. uitgedrukt .in Hc/.ock aan lu-t Ouder-' Im'Ui. ccii gaaf n praehfig vers. Met de'/.en bundel is liet «licht «-rgrimt) van .lan van Nijlen gerijpt tot een Vermogen om. niet vrijwel vol komen behci'rsrhing der t«-«'hnische miildeleii. hartelijk cn«M«nvou«lig. vorm («? geven aan de nooit «tuilcrmijiiciuh* maar tot wijshe'ul geworden weemoed oiu het' leven, «lat y.ijn verhalen in bcgeci'cnswnnrdiger vormen en kleuren oproept naar. mate men het einde ervan beangstigen»Ier nadert. VARIA K VOI.DKKS ..De bctcckX'nisv^ilIc levoranti»- van agavczakkcn." (Sof r. HM.);.llij' werd. «|°or *'<*" smart volle xickte verlamd.". (.Msh.j ..Het interieur is eenvoudig en wijdingsvol." ..( l'. /J j * ' tiiiiiiiiVBii^^^MiiVi^^^^^Ht ONZK BKKNGKUS , V ,,Dczc geest ise- brengers van ecu amusement, dot zulk ccn opmerkelijk peil bezit. Zij brengen" werk van Böcchcrini, Het N'c<lerlan«ls Operette Toneel brengt «lc operette l'ax. l b-t Amstenlamsch Toonecl brengt dele Koorts." '(Tc ON2K CLASSICI '...Contradictio in U<rininus. Contra dictio in .terminus." (Hl>l.i\ ,».pt>' .prachtig fjétcrkt-mlc r«-bi. ' . ../.onder nu'te durviMi beweren. «lat ?uieniaud dergelijke gesprekken' iiiiit /ou vuei^n. «al d«» vi.<i>i>;nd«^ Mug iu elk g«7val wijs'«loer i niet dit genre ttét/li! Jmltr«'reii." sclu-ijft . «loreceiwent van Kng;el}jche -l n «?ken in f.ct'fiiflt' Talen. .Xfaar J''ng«'ls«.|i zal.hij \Vel goe«l kennen. ' ^^^^^^^^^^^^^^^^f^^^m. ''' » :C6UKKSP<>XDiCNTIK ?" .-/. U-M, Xoudt u. nu h\cn lHy.ig is. ' D»? Vries'. <rt te .AVirkcl zonder gr.-if-rc«le te begraven, er ^inct «'ens uan willen herinneren, dat zij de |K«haauwdlicid -tot l>cnauwdhcid hcbbi-n «loen verminilèn-n «n.dé. vrolukheiil tot vroolijkhcid lielibcn «|«H;II uitdijen ? i'.. <Xt;kei. ' KORTE RECENSIES Dr Jan Romein: De lage landen bij, de zee (De Haan, Utrecht) DIT b«H'k is ccn .prestatie van den schrijver (en /.ijn nied«'werkers) en den uitycvt-r. Van «len .s«:hrijx'cr, omdat hij er in Beslaag»! is in betrekkelijk be knopt bestek (toch altijd nog mint 700 c«»mprcssc blad/.ij«len) een ovcr/.iclit t«geven van du Keschicdenis van het Noord en Xuidncdvriandsclit' v«»lk. «lat m«'é.r js «lan «-en aaneenschakeling van feiten. «lat «loet wat het Kcscliic«l«?nison«lcrwijs, dat «Ie mccstcn van ons in on/.e jeugd ge kregen hebben on d.it vele jongeren thans nog krijgen, verzuimd heeft: inxicht.ge ven in «Iciïgroei en de won l ing van <hct heden. Vanden uitgever. om«|at hij den prijs van «lit mooi uitgegeven 'en gOcd gcilbistrccnie werk op / j.«15 wist te lioiidi*n ' . ? . N'atuurhjk /.ij|i er aanmerkingen te maken, /ooWel op «len -opzet als' op sominige «Ictiiils. Doch wie iH'dènkV. dat, wij als w«;rkelijk populaire en jü«i«'dkoope v.uleilanJlsclxe-gc.scliicdcnisbocln'n 'tot voor kurt niet veel nu;ér hadden «lan ? l.«>wwtTsc en Molt-, NtM»r hun tijil ?.ccr , verdienstelijk, maar langzamerhand toch wel lichtelijk oudbakken gc'w«irdcn.,.. «lic is KÓO'dankbaar'voor dit k«»st«'Ujk geschi-nk. «lat hij zijn. cvcntrn-elc bezwaren gaarne op xij zet. Moge «lit boek In-t suc'ces hebben «lat het vcnlieiit. Mr Max Stibbe : Zwanenridder en Vliegende Hollander , (De Haan,'.Utrecht) I .K N" kan-op t «'«?«? wij/en (Ie gcschie-' «letiis .iK'Atudreren: .men kan trach-, . ten in «Ie gebeurtenissen een.lijn te «uit«lckk«ii. en men kart van t«- v«ir«-n «-en lijn trekken en dan probreren «Ie f«:itcn vol* gcns «lexe lijn t<- r^iiiifsi hikken en t«'(int«-rj»retc«»r«'n. D.- laatste mHhode v«ilgt .\lr MJ Stibhs'. die Ircraar is aan il»- (anthroposo phisrhc) Vrije School iu Dcu liaan Langs dl- h-er van Kudoll Steiner trekt IHJ zijn lijn. ca vervolgens tnotit hij aan «lat de vaderlandse hr ge>< hiedciiis Itegint bij l.ohcngrin. haar hoogtepunt vindt in de (ïouden Keu w en ten vcrderve neigt in de achttiende eeuiv niet ..liet sterven van de /.iel", gesymboliseerd in «Ivn Vliegenden Hollander ('«elukkig breekt thans de nieuwe «laf,; aan. /.ooals n.m. blijkt uil de dnioglcgging <lcr Xiiidcr/cc. waarover (ioctlic iu Kunst II reeds zulke schoonc dingen heeft gczeg«l (/ie h»t hoofdstuk ..Holland en Cioetli-v") Waar «Ie historische xvctensihap en een ren als geesteswetenschap aangcdieii.de geloofsovertuiging aldus vrnolijk stoei en, is liet terrein vrmhthaar voor het ..rt-f h t gtloovig knoeien", waarin reeds zoo menige -landgenoot xuh virtuoos heeft gcttiond. Wij vrcc/eii. dat dit bij den Irzer die niet tot Mr StiblM-'sdird te geestverwanten bclmnrt slechts' wrevel xal wekken, en dit is jammer, want hij ontwikkelt op tal van bladzijden frissihc c n verhelderende denkbeelden." Dr C. B. Hylkema: Het Nederlandsch fascisme (Literbo. Amsterdam) F A SC l SM IC. xeyt «Ie schrijver, is ge loof en mystieke drang. Hiermede is meteen gexeg«l. dat er niet o\vr te «lisviissieereii valt. Men begint niet te u«)«<»V4>ti en vcrv«»|j{eiis «Ie «?cotiomische en , maat schappelijke praktijken te aanvaar«len .... o( wel met «Ie practijk vtictr «ioi«en kan men tot h -t gt-loot niet komen. AU ieder rcclitgcaiinl geloovi^e is de schrijver iiVtTtiMnd. dat /.en uelooi het ceniu nare is. Twijfel aan dc/c \\aarlieid is C.irtoi?aansche ketterij «-n op /iilwlf ree«|s vol konten onfascistiscli. Dit lied is heel. heel oud. ook al klinkt «Ie wijs nieuw in on/e onwennige nnreii. en men kan liet met geringe \vranderingrn in ilen tekst door ev«-n nvertiiigtU' aanhangers van tal van andere Keliiov.Ml «Vik hooren yingen. Het lijkt «»ns twijlelachtic. of dit yccstilriltig maar liier en daar wat troebel getniv-enis iemand /al overtuigen «lic niet n-cds over tuigd is. .' . '' ' ' "" ?' ' ? - * Dr M. van Blankenstein en L. Cohen: Het jaar 1933 (De Torentrans. Zeist) ICCilN" ^ovtMnluT <nitvinucn \\ij «Ut overxivlit-in-woonl-en-lKM'ld van het nu rcc«ls.'voor-vorige jaar. Daar evenwel is aalitickondipl «lat de/e nitnave in het vervolg ieder jaar xal verschijnen,, i s er aanleiding om er nu nog even «Ie aan dacht op te Aysliuen. IX- tekst is vlot. over/.i( litelijk en in /ijn.uiterste bckn«>ptheiil toch b.-t n/uw baar; d*> foto's en leekcnin^en xijn 'met /.nrv, K«'ko/cn en giHnl ? uitgevoerd" Wij 'vonden er verscheiden omle kennissen uit>.!Dc Cirocue" in terug, R. N. Coudenhove-Kalergi : Europa erwaf h: ! (Paneuropa*Verlag, Zürich. Weenen, Leipzig) O«»K C""«l«'nln»vc-Kal«'ryi is «?cn'ge(«lóvige, «-en ?be/.et«Mlc van een l«ler. Xijn idceis ICuropa: Knropa iscen ..(Irossnation". «'en 'gemeens< haj» van bloe«l (in den /in van raHsen.verwantschap). cultuur «?n lol. een histiirisrlie. gcoxraphische «?n ? taal-geiiu'cnscliap. D.- splitsing van ?tnalgrocpeil iir V«ilkrren is kunstmatig. l-iuropa lijdt aan nationalistische hysterie «loch «lank y.ij «Ie l 'alt^m^Mia -beweging is thans liet Kuropees» ,he jVaVriotisme 'oirtU. takt, «Ie lieitle tot Int K«-IIU i-hM'lia|>|<i-lijke moederland lütropa, welks volkeren bereikt /.ijn «l«*n gr«n»lcn 'stap t«' wag«*n uit de nationale beperking naarde Kntopci-sche Kcnicensrhap. . . , Mr. is inderdaad «'«'il x«-er" sterk gelouf voor tiiiodig om A', l). n».vi dexc stellingen ie piineercn. >^iet te xeggen; ..liet /on .Xccr sc'lionn. s?ijn -intlien het ««»«» ware.".. maar: ..Het. is /on: «Ie yolkcn-n /.i/n b:rreiil om de l'aneun>|)a-idce te aanvaar«lcn"r Dncli .'/i-lfs ,('pinlcn|io\v-Kalcrgi. «liirlt niet v«iorspellen hoe «|i?xe .énheid xal .Worden verw«'/ènlijkti>n Wie «!«? e«;nh"t«lbrcnj{cr /.al. Vtjn.. «>]» wieh ons- ge- , .wi'ri'Mdtjel wacht'.1-,' ? Dr P. H. van der Hoog: De sexueele .,? revolutie (Nederlandsche Keur1 boekerij, 'Amsterdam) G'I\MKKK aan |iopu|.,i-e bueken.over 'liet sexueele vraagstuk t».-st tat er in .ons l'iml ? sinds l-uig' niet nieer. altlians ivat der «piantit» it .ln-tri-ft liit«-i'«fnde«>l. Graaf R. N. Coudenhove-Kalergi. de profeet ? van Pan-Europa er is overproductie, «les t«' .b;'dcnk.'lijk>-r «imdat /ij steunt op de onfii-sche l> IHII;stelling van li«-d«Mi voor wie «le/e literatunr «-ij;enlijk niet in «!«? eerste p| iat- b- steind is. Dr van <ler DOOK. hvef.t xi< h door «le./e overweKÏIIU Iliet la teil Weerlioudeii om h-t aantal l)--iiandc boeker. met een te vermeerderen, «-n h -t /n'ini- van ccn./oo b;-vri;di-nd' Iri-'lilv-id «t: niichterhekl. dat men /i< h lner««v,-r s|e«hts kan \vrlieu«en Natuurlijk k.ui . het niet \vrki-erde bciloclingen en even-' tll.ee-1 niet verkeenlc gevolurll gele/en worden. «|och dit heeft het Uellleell met «len Mijbél en Winkler l'rins' 1'iin.yclopacdic. Ook i> «Ie volle, naakte unarhcid in/ake de/e dingen niet voor iedttrecii in . elke levensperiode nuttig-en waar«lc«Tb:iar. Doch het gi-vaar. door ti veel weten b;'«|orv.en te worden, is :rltij«l n«»g geringer en vél geringer dan het gevaar, door onwetendheid.'te gronde te" gaan In «Ie.Middeleeuwen bepaalden de ge leerden het aantal tanden van een paard door Ai i*u»téles te raadplegen, en «Ie cene geiicrtitie na de andere wcnl foutief on derwezen «loordat niemand «ip het nuch tere denkbeeld kwam. het beot in /.ijn bek te kijken, /.oo is er op het «-ogenblik . img altijd een sexueele moraal in -omloop die door haar aanhangers als autonoom wordt lu-st hoiixvd en aan welker geliliglieid niet mag worden getornd, of se hoon /ij /onder een groi.te mate van schijnh i'igheid met de r. thti r der «lingen niet iu overeenstemming kan worden gebracht ' (lp geen «rnkel gebied is1 «Ie huichelarij z«V». groot; i|j> gi-cii enkel gebied /ijn «Ie gevol gen van huichelarij /.óó noodlottig. Dr van «Ier Ho«ig vcrtlicnt den- «lank van velen omdat /ijn bock er toe y.ul b een hoop*spinrag op te ruimen en den vrij te maken . ? nie.t voor een moraal, maar. voor </r moraal. <li<- in we/.cn oToiul i's maar vatv tijd t"t.'tijd noodig algesloft moet Wordi-n. Sexueele hérvorming. Een reeks pu blicaties van de afdeeling Nederlr.-. ? van den Wereldbond *,->-, Hervorming (K;'-,'i,oi, D\\ ..WcrridlV-.fl" ,ifi 't ;?!?? r-"i. ."Van «|erti««M t ir,-.. Iivv.'. ,>n« AVI>: ?>,:«) ?:. elk een'van. /iji .?r''»a'rii!iïptini«><i .tiéi'-ti behandcUMi. Xij ?"?«??,-l:.1 hè; sinr-jxcn'van ? Ic/c' bo-kjcs 'op/.''-dfiKjen '? aaiji Vrrsihil-, lenili* autciir.s en «!*? bchandvlitu .'»(>4v' . /.ien.v.in den genie -fisi ha t «pc l ij ken i; r ?::?.: slag -aan hcn/.c ' «»v-rx',i>li»t>M..,V'*t«*r* aard krijgt men op . -/i »vij>.e .«>«?> ietwat lu-tcrogrne vcr/amelint;. en uit de.v»isch«»n«'.n «h'ültjes blijkt dit o«ik r«-<ls. l'let /.ijn: Juridische gelijkheid^ van. man en vri'iïw ((Muulsmit), .Het' 'sexueele pro- . blccm in «l«r opyocdi.hg (Caniivgictèn. llomosêxiialitiU en strafrctht (Stokvi>.tHuwelijk en cngeiiick (l-'retsi.1. ..Kc«mo-' nrisclic.gelijk,erechtigjlhcid \:an lüarj- «-h vrouw (Wibaiit-lWdei is van ' Merl«'k«'mi? en. De «mgclvuxv«le inoctler en ha'ar kind (l'olaft.Uoscnberg). liet twce«Je bijv, kon .en v«mrdracht . vb'or.fén «»u«l«;ravfin.d /.ijn: het «1er«l«'"(m«tt 141 aantcekenirigcii op .VJ li|ad/.ij«len tcksi .'> begint. op 'ven «Si-iscrtatie in ininiatuur te lijken. Alye/ieii .hiervan-'is' «Ie. serie als geheel «!«? belang-itclling van «ieiikende meiischen teil /eersti> wanrd.. _ \, . PAS it'Vt GROt'NE'No. PAG. !3.OÊ:GROENE No>3005

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl