Historisch Archief 1877-1940
«. * t
?«l
-MINISTERIEELE MASKERS
Teckening voor
..De Groene" van
S. C. van Vleuten
VAN SCHAIGK
IÖJT&I
Wetenschappelijke varia
Zwaar wat e r
Dr P. VAN OLST
, Negen watersoorten
IK y.on uiei rustig sla.pen als ik niet
.én van «!?? kccreii. «lie ik beschik
baar heb'in «Ie'<Jroe:tè. gebruikte
«?m «iv««r ..y.waar wat«»r" t«- s«'hrijveu.
«?«?n vi'idi'ig «l«>r lautsle jaie-.i. Door
c'ntrantiMiberiühteii is het ie -ds lang
uit.de sfeer van het laboratorium
gekomen c'li ??«?II ..holls diold-woi-d" ,
ge\voit.len. .al g.-bruiken we. tot nu
t«»e. dit y.ware water nóg nh-t in
«hhuishouding. Dal wil '/eggen: we ge
bruiken het n«ig niet i.ny.uiveren of
y.i-lt's maar in geconceiitt'eicdt*!' yorm
dan het in de natuur vo«>;-komt. maar
als 'm«oi h«»t begrip |iui<hon«Urig een
'beetje ruim lieelnt. yjil In'eil ld:«h w«-l
in. afy.ieiilijii'i-!! .tijil h«'t /.ware \valer
nii.-8-bi'ii /ijn i-utree '-/.i «n «b.eii -in «Ie
Iu imriuale* óms''ti?iilighèdi>n ge-*
bruikeii .wij eigenlijk reeds
doorl«««ipeii«l. y.waar wat -r. y/ij'het. «l-in «mk
gj.-nieug«l "'met ???:«n . overnrint van
gcw«»on water.. Wa'it «in«h'r 'iwleii^
/es'ioiiilord g«'W»»ni' -;(dus ,.li«*hte")
? waternióIeL*ul»'!i y.il telkens iv««ds ven
y.ware -wat«^molecule. In Aiusterdam
/ou uien een iiii-ii.scheiitypi». waarvan
««r. ruim- ItUiii voorkwanuM iu «ley.e
stml. toch ni«'t 'y/nV exè.«'pt
ioneel/i.|d/a u m vinden. "Dagelijks krijgen wij'
oiige\e«jr.'hon«le»l ?«Irnppi'ls van dit.
y,\var«*. w'ater met ons eten en «b'inken
naar J<inne:i. Wat bij«'»tup'mi;ld"l«|éii
lev«>Msdii*ir al oploopt tot «'«?.n
honderdt:il liters..' Kr y.ijii .versclu-ideii
meiis-heii. «li<* in lulu léven u«>g niet «l»/e
boeVe -Ilieid aalt Illeohi'l II'IUI' bijlliell
krijgen ! Ku toch rck»nt men' nleoled
niet tot .de y.cldxunmhedcii.
IVof.-ssor Dr II. Mui-k, di"? eeüaurdiu
b'n-k ..l»as s«'h\V»-re \Vass-r" s«-Jirei'f
in dit jaar. veriu«*ldt «l<it dagelijks iu
«Ie DOMUII . twinliuf millioeii liter
We«:lielt pitsseertMi van dit
..y.elilxanie" y.wari' wat«4r! liet 'is wel «^'«rn
««?n s'/hok voor «»ns all«»n. «U«> steeds
ualer bcs.-hoiiu'il en g.»hriiikt' hebben
als een onveranderlijke stof. «lie wel
iswaar niet -ile «-er bleef l|oU«l«'li «*ell
..elelnellt" te y.ij II. /ooals hef vroeger
geii«H»md woiil. uriar toeli ?/.«?«? «?uv
rnnderlijk iu eigenschappen, ilat hot
b«'rhaald«'lijk als onwrikbaar
y«M-g«lijkiiigsmatcriaal woiilt gebruikt om
de eigenschappen vaniitidcrc Mcluimen
, aan af te nietiMi. Ik'yjil »!?? ley.ers' hier
niet v«-rveleii door alle nat mirkiindige
een.hedell ««II «(??riilili-'S op (e noemen.
waarbij water het uitgangspunt is.
ook %elfs wat y.Uu f/i-»«-iV/»> ttett-fft. Kii
. «hit blijkt opeens veranderlijk te /.ijn !
\'«mr\vaar «'«en slag ! . 4
De fuiMl'Uuenteeli' schuld ligt bij
iH't'cU'ihcnt . ,iritli'r*lni. warirvau telkens
??twee al omen. t«- samen i'nol n
atoom van het cJenicUt y.ulirstcf een.
. nndiMMile .wat««r vormen. - Hm de/e
schuld na«le|- na t«- gaun is het noodig
eerst ?«?veil ? t «? NvriiH'hleii. d'it . een
atoom ge««n «ind"elbanr-*gt'he«>| is".~
uuur bestaat uit «'««n /,-«YU uu-t
dtar<imhei>ïi «V-t i of iifer ra/end snel
l-otidloopiMide i'li'klrnin-n. ' . - ?
? Keti atoom gv-lijkt «l'is in samen
stelling Vvel iets op ons' y.onnest.elsei
met d(i /on als kern. i*n d- plniieten
als idektroiieii. Terwijl elitei' bet
?A,o:uu.<te!s;'l d' n n- «l«i .\e\v5 tiniaanscSie
algeiiieéiK» aaiil rekkingskradif .bij
olkanr gelioiul-n w«tidl. y.iju. «le/c
kVa-hton in «?«?u iilmnti van el«-ct riseheii
' artrd. De k-ru is p isilie.f geladen, de
«?lckl:-oii"ii y.iju neg.it ief g.-lad*1!!. Daar
het
traal is. moeten <-i in <?-n .iiiinm
evenveel elekl fotKMi y.ij n als er il- «!??
kern p-isitieve hulingeii aanwe/ig /.iji>.
De elellientfii \.-lseliillcll oiuf"rlilig in
«h* positieve ladiugcp MUI hun
aloomkernen, «lus ook in het aantal
elckt:oii"ii per a'oinn. Nu handen d<>
M'ltrikumliiii' «?igtMisehapp.Mi va u een
element af van /ijn elektronen. 11,-t
is dus «l'iidi-lijk d-il eleinelileii niet
Veis-hillellde elekl l«>llcll-aa?i'allcu
om!'ilii'g v<>:schill« n iu st h iki'U'U.^e "
eigens/happeli. Nu is eflitel' eell l\-it.
dat «!?? positi.'\«- kern va» e:«n ato;»m
prakt is.-h de geheclc HHIKXII \a:i het
atoom vertegenwoordigt, duir «Ie
elektronen ong«*veer '2 mtl ma:il lichter
y.ijn dan de lichtste kern die er be
staat: Ku de ma-sa van «Ie kern is
niet sleelis de/elfdi*. maar kan
varieer««n. znmlrr ilul d» positieve lading
verandert. Dit beleeki-nt dal er dus
y.ware en liehle kernen kunnen y.ijn.
die echter dey.olfdo positieve lading
hebben, dus ook hetzelfde' aantal
elektronen om y.ich heen houden, dus
ook «Ie/elfde scheikundige eigenschap
pen hebben. Toch is dan het atoom
Hiel de '/.Wtllu* kern als geheel ?/<?«///?//(?/?
«lan liet atoom met d«- lichte kern.
en men krijgt ''?<>" «Ie inog-lijkheid
van . twee sloffen m«%t rrnti-hilli-ntl
iiliiniinirirli-liL maar Illet ileKelfde sel
'ikuiuligc eig«>nschapiieii. .N'eii kan hier
?dus ino'ilijk twee v--rs:-liillende
scludknnüigc eleineiit«>n in y.ieii. maar
t«»ch versi-hilleii y.e. Dergelijk»- stuffen
heeltMI 'iKiili>in-il. De meeste «Ier M2
seheikuildigtv elelllelllell Vel'toolUMl .
isotopen, naar men geleidelijk
genierkt hef'ft. Maar van waterstof eu
xmirslof dacht men tot voor ««enige
jaren, dat h i -r gei»n isotopen voor
kwamen «>n dal dit volkomen y.uiveiv.
eeiisoort ige «?lemeliteli waren. Viel
jaar g«'l«'«len bl«M«k '.«?«?hter y.uursltif
toch «>eu nieiigsel te y.ijn van drie
isotopen, die in «te . v«-rli«iudi>ig
illtii; l:(l.2 voorkomen, y.ooilal be
grijpelijk is «lat liet eerste bestail«h(eel
(d" ..g«'W«ui«»" y.uursl«if) y,«m
«»verheeiwhcinl is. dat men «l- an«lciv
besUlliiMeeleli haast Iliet belherkt.
Iu I1M2 voiui--n Amei'ikaa'nsche schei
kundigen eindelijk ook op de basis
«l''y.er y.iiursttif-isottmen dat watvrst*»!'
>»ok in twe«' isojopeii y.ieh v«iottloet
ill «Ie Verhouding lólti»: l. Het eerste
is «Ie ..gew«ilie" waterstof, het- ainlei'««
?/.«?liiyjiniei'. "is «h- ..y.ware" 'waterstof.
«lat teiechl «lieii iciam <lra<igl «Inar het
liri'i' m-tal. /waarder is «bui de gewone '
liehti' Wjit«»rKt«»f. t«M'wijl bij andere
isotopen dit gewichtsVerschil bij lange
ua nooit /oo opvallend groot is.
Men kan nu y.eker 'gemakkelijk
iny.ien. dat als er /ware en lichte
waterst«»f en y.nurstoT («l»y,e y.elfs in
r/rïc soorten) bestaan, een molecule
wat««r *MM»I' verseliilleiul van gewicht
kan y.iju. Noem ik de isoto|>«''ii waU-r- ?
Mt«»f A ell li ell de isotopfll y.UUI-stof'
('. D n K. «l'in .kunnen w«- water
krijg«>n van «len bouw AM'. A.,D;
AaK en buven«Jih'U U2f. M..D en 'H^K..
M H m- o« ff» kiiii uu-u M«HÏhrijgeii («bioi
d'il de t wvc wa'.«-rstofatom..|i iji-t van .
h el/elfde isotoop behoeven' te
y.ijlO:.\HC. AHD «-n AMK. Dus tiiet iiiin«l«-r
ilan ni';/i'n v«'rs.:hillend«' wat^rsotirtcti.!
Knkele dey.er «Mimbinat i es y.ijn ei-hter
uitei-s't y.eldyjiam. «l«nnv d«« geringe
hoev«'elheid der. hcf.rokkiMi isotopen.
aiïd-.-re y.iju .img. niét' in vsuiveivn
toestand vi«rki'eg«'h: vandaal; «bit men
nog nriar n so<»rt van .//.waar"
water hl il«« o«»g«'U vat. d*tt reeds
geisole»-rd is in /uivereii toestand en «lat .
liestaat uit '2 atomen van het.:y.waarste
watersfof-isotoop en een atoom va'n '
hel //«///«/«? /nurslof-isotdop: er is dus'
ii«»g y.w«ïar«l"r Wal «-r «l:ui «lit ? y.ware
water. u.l. .tw«'e atomen vun bel ?
?/Avaarste isót«iop ?m«'t e»«u at«tom van."
ifi untte tcuodea
met
a e u
f, ?
i'-ï.'-ct ??(?
Doos 20 et Tube 40 en 60 et.
bel n->t,iivlt- /.iiiirstof.i.soloop J X'aii
alle lleueM soort ell is hel
geWoll»water hel licht s! e.
Ho,- bereidt uien dit y.ware water?
liet ufinakkelijkst geschiedt dit door
water te i»n!|edeii door middel van
een eleclrischen stroom (eleclrolysel.
Daarbij wordt namelijk het ..lichte"
water g H k keiijker «ml leed dun het
../ware" water, y.oodut het nog niet
onlicd" «l"d iler vloeistof
\uorl«!'lien«r" gecotieelltrceriler is Wrtt 'iet
../ware" hestjin«ldt>i*| b«*treft. dr.der
gunstige omsl.'iiidiglieden krijgt men
uit «Uti/cud liter water met behulp
van een ««lectrisch eiu-rgic-verbruik
van ti«ndui/end kilowatt-uur (!>
slechts «-en paar grainr /waar Water.
Dit is vo-irloopïg dus een uiterst
kostbare slof. hoewel het in de
natuur, /o mis ik reeds aangaf, iu
vehlundeii to'S'and lang niet
y.eldy.aam is.
Xwniii* water is l.lll.'iU maal
/waarder dan gewoon water. liet. bevriest
ui-t bij u c. maar pan bij :s.s t'.
??n het eruit gevormd*»' ijs is taaier
? laii gewoon ijs. Terwijl, /ooals men
Weet. gewoon water bij l C' y.iju
gr» »ótst«' di'htheid heef l. is dit bij
?/waar water pas bij bijna \'2 C hel
geval, /ou men niet eens na kunnen
gaan of op grootcr diepte in y.e«> «Ie
concentratie van y.wanr water gif««»t«'r
i.s dan eld»>rs op grond van «l»/e ver
melde |.hysisehe v??isehillei'r Iv
y.ijn trouwens «-en heel,- serie
imtuur'kum'liüe eigenschappen, waarin y.waar
water verschilt van g«-woou 'wntér,
Xwaar wat ««r is ni««t alU-eu imtuur-,
kundig «-n scheikundig van belang, '
b.v. natimrkuiidi^ bijbel kapol sehie- ?
ten van ntometi. sch ?ikiuulig bij hel
oll«le|"/.ock \>lll «lell fijlierell lioilWilef
nudcculiMi. «*<d.. nriar «>ok biologisch
??n medisch. Xwaar-.watei' schijnt voor .
«h» lirvetispro'essen ui-t bruikbaar-te
?y.ijn (het is d-iarom nog g.>en vergift.
/ooals. m«*n wél eens leesl): d«> aan- ?
wey.ighei«l van y.waar water in gewoon
water is dus niet gevaarlijk. hoogst«Mis
remmend voor «Ie lev«>nsverschijnsi.deii.
nuwr' y.uiver y.waar water geeft g«'en
'iiiouelijklieul '«p |e'v«>iiHontwikkeling.
CHARI
«VN/K TKKKKNAAKS .
..Het gchvele c«»ngrcs stond in het
o der rc-inc.-irnatie." -((ir.) ?
..Het. volgende rcginv.' zal jn hei
5 V.HI een militaire dictatuur stuan
? )N/!% T«)nXKKI.SI'KLKKS_
..('«HH'urr'éntienjjd en
persoonlijki.ifgunst spelen hun onderaards-jlie ge
niepige rol." (H.t),) .
..ICen aiulcn1 vraag speelt ecu
b::;iu«ntkc .rol." f.V.W.C'j ?
«>NXK frrVIN
.AVe hebb.'n goede iKickcrtTTU't
b'lm!;», watirvan we uit kunnen vinden
t:i IIM '\vrre een plant tvht wild K"
i ' 111. b. i
MKKKVVAAKDIC.K n
..On-lcr geschreeuw van: In Kus-'
la lid is geen. honger ! en: D->o«l aan <!«?
coiunumi-itcn ! verscheen plotseling
de politie in de kerk." ( \'ail.)
..Na assistentie te hebben gekregen
van de politie uit Leiden is de worste
ling na-iir hvt pnlit ir bureau gebracht.'
...'-.' ? ? .:?'.. .(Tel.)
PAlNDKLUXIi-HKOOD
..IK* juistheid of onjuistheid . z:d
n«»B in de tov'konisfblijk'en." (HM..)
? ..Mar.ykc van Tftorcii .guf een
.?M'lnlksch kamcnicrstcrtjc.'' (De /i*fv./
ON/K ItlJHKLKKNNKUS .
, ..D.- h-cr l;ronay wilde ccn w«M»rjl .
uit den ' Hijb ?! aanh ilett: zijn citaat
hield in. dat het zaad der kerk uit het
h!«Kul «lef mirtelarcn is ontsproten.'
' " "
Verzen van Jan van Mijlen
D. A. M. BINNENDIJK
jan van Mijlen:
Geheimschrift, joh. Enschedé&
Zonen, Haarlem 1934
M KT In-t klimmen der jaren
is Jan vun N ijle. 11 ia «Ie
g»voclswereld gegroeid, «lir hem
t i.-u juni* geleden cveti weinig ..paste"
nis het costuuni den knaap, «lie het
v« n n- vcrd«;r gebruik h«'cft uekivgen
vuti den «itulcivn br«ier. Ken w»'em««c«l.
.?dl VCI'langell ril «H-U ontgoocheling.
mo.'deloos i*n krachteloos als VHM
«?ca vr«)cg ouden man.
kenmerkt««u y.ijn poc/.ie. Ik heb d u* nooit
kunnen bewoiulcrcii. omdat ik t««
pijnlijk hi't gemis voelde van ??«?n
wijsheid en een berusting1, ilii» of ilour
mo.>i/Hatii worstelen «f «lonr de
iesillusie van hot vors t and y.ouden y.ijn
vtiiMiorzaakt. /ijn vciv.cn ademden
«?en sfeer van mak verdriet, van
-/.acht?/innige heimwee. di<« mij tegen- den
dichter innam.
line is dit' alles mi veranderd !
W»t. eerst een gcniak/.iichtig»» over
gave .scheen aan een sentiment' van
bepnu'fd gehalte, is inlusscheit e»«n
tlii'p besef gewiHtltf.il* van
Icveusmislukking en teleurstelling, van
duurleefd verlangen en smartelijke
hunkering naar voorbij geluk. .Het aceent.
.waarmee.- in (iohcimschrift de p»
«lichten guairhreven y.ijn. waiirmerkt
? hun echtheid en sJa;»t er voor' in. dat
de uuvcrvuldlicid der vi-rlaugetis^ «Ml
illusies inderdaad den eeniueh '/.in
vun ilit leven bete-kelieli.
Maar al «U».-n de aard van Van
N ij'en's dichterschap en «Ie motieven
y.ijnijr poi«/.ic ook denken 'aan het
vveik vtui Mloeni. speciaal nnu y.ijn
Mud ia Vila. toch vertoont Hbn-m's
dichterlijke figuur trekken, die wij
bij Vatl Xijlen moeten ontberen.
Van N ijlen'B gedichten klinken op den
duur te eentonig, hun vmin is te
weinig gevarieerd, de atmosfeer te
schemerig en kleurloos, liet gevoel
beeft y.ich langzamerhand verdiept
tot die waarachtigheid, welke mis
ontroert; het leed wordt waarlijk
In-leden: de hunkering trilt door het
vers. en < «Ie gelatenheid waarmee
het lot wordt aanvaard wijst op
mannelijk Icvciisiir/.icht. Daartegen
over blijft .de taal. hoewel bey.ield
van toon. te conventioneel van uit
drukking, eenvoudig en /.imdcr
verrasHing. oiigcconi'pliceci-d meestal in
glinstigcli y.in. De gedichten bevre
digen over het algemeen meer dan y.ij,
aangrijpen. De vrucht baarheid van
den gcvoclsbodem wordt met elk
vers tegelijk uitgeput. ? ?
Slecht» eell enkele maal breekt er
iu y.ijn werk iets door'van lan: dan
krijgt «Ie taal een charmante h
«s?/.innigheid, dan klinkt y.ij met voller
kracht en groeit het gevoel nog door
boven het gedicht uit. Dit geschiedde
in het Optimistisch l.ied en in .liet
1 Wonder van de Kermis, l lel-volledigst.
en .rijkst heeft Van N ijlen «Ie
vergeefschhcid van ileii «Iroom. «b» warmte
van y.ijn verlangen en de droefenis
om liet uhhewicpelijkc van het
verleden, dat als beeld «Ie herinnering
blijft voHh-ii en verontrusten tevens.
uitgedrukt .in Hc/.ock aan lu-t Ouder-'
Im'Ui. ccii gaaf n praehfig vers.
Met de'/.en bundel is liet «licht
«-rgrimt) van .lan van Nijlen gerijpt tot
een Vermogen om. niet vrijwel vol
komen behci'rsrhing der t«-«'hnische
miildeleii. hartelijk cn«M«nvou«lig. vorm
(«? geven aan de nooit «tuilcrmijiiciuh*
maar tot wijshe'ul geworden weemoed
oiu het' leven, «lat y.ijn verhalen in
bcgeci'cnswnnrdiger vormen en kleuren
oproept naar. mate men het einde
ervan beangstigen»Ier nadert.
VARIA
K VOI.DKKS
..De bctcckX'nisv^ilIc levoranti»- van
agavczakkcn." (Sof r.
HM.);.llij' werd. «|°or *'<*" smart volle
xickte verlamd.". (.Msh.j
..Het interieur is eenvoudig en
wijdingsvol." ..( l'. /J j
* ' tiiiiiiiiVBii^^^MiiVi^^^^^Ht
ONZK BKKNGKUS , V
,,Dczc geest ise- brengers van ecu
amusement, dot zulk ccn opmerkelijk
peil bezit. Zij brengen" werk van
Böcchcrini, Het N'c<lerlan«ls Operette
Toneel brengt «lc operette l'ax. l b-t
Amstenlamsch Toonecl brengt dele
Koorts." '(Tc
ON2K CLASSICI
'...Contradictio in U<rininus. Contra
dictio in .terminus." (Hl>l.i\
,».pt>' .prachtig fjétcrkt-mlc r«-bi.
'
. ../.onder nu'te durviMi beweren.
«lat ?uieniaud dergelijke gesprekken'
iiiiit /ou vuei^n. «al d«» vi.<i>i>;nd«^
Mug iu elk g«7val wijs'«loer i niet dit
genre ttét/li! Jmltr«'reii." sclu-ijft .
«loreceiwent van Kng;el}jche -l n «?ken
in f.ct'fiiflt' Talen. .Xfaar J''ng«'ls«.|i
zal.hij \Vel goe«l kennen.
' ^^^^^^^^^^^^^^^^f^^^m. ''' »
:C6UKKSP<>XDiCNTIK
?" .-/. U-M, Xoudt u. nu h\cn lHy.ig is. '
D»? Vries'. <rt te .AVirkcl zonder
gr.-if-rc«le te begraven, er ^inct «'ens uan
willen herinneren, dat zij de
|K«haauwdlicid -tot l>cnauwdhcid hcbbi-n
«loen verminilèn-n «n.dé. vrolukheiil
tot vroolijkhcid lielibcn «|«H;II uitdijen ?
i'.. <Xt;kei. '
KORTE RECENSIES
Dr Jan Romein: De lage landen bij,
de zee (De Haan, Utrecht)
DIT b«H'k is ccn .prestatie van den
schrijver (en /.ijn nied«'werkers) en
den uitycvt-r. Van «len .s«:hrijx'cr, omdat
hij er in Beslaag»! is in betrekkelijk be
knopt bestek (toch altijd nog mint 700
c«»mprcssc blad/.ij«len) een ovcr/.iclit
t«geven van du Keschicdenis van het Noord
en Xuidncdvriandsclit' v«»lk. «lat m«'é.r js
«lan «-en aaneenschakeling van feiten.
«lat «loet wat het Kcscliic«l«?nison«lcrwijs,
dat «Ie mccstcn van ons in on/.e jeugd ge
kregen hebben on d.it vele jongeren thans
nog krijgen, verzuimd heeft: inxicht.ge
ven in «Iciïgroei en de won l ing van <hct
heden. Vanden uitgever. om«|at hij den
prijs van «lit mooi uitgegeven 'en gOcd
gcilbistrccnie werk op / j.«15 wist te
lioiidi*n ' . ? .
N'atuurhjk /.ij|i er aanmerkingen te
maken, /ooWel op «len -opzet als' op
sominige «Ictiiils. Doch wie iH'dènkV. dat, wij
als w«;rkelijk populaire en jü«i«'dkoope
v.uleilanJlsclxe-gc.scliicdcnisbocln'n 'tot
voor kurt niet veel nu;ér hadden «lan ?
l.«>wwtTsc en Molt-, NtM»r hun tijil ?.ccr ,
verdienstelijk, maar langzamerhand toch
wel lichtelijk oudbakken gc'w«irdcn.,..
«lic is KÓO'dankbaar'voor dit k«»st«'Ujk
geschi-nk. «lat hij zijn. cvcntrn-elc bezwaren
gaarne op xij zet. Moge «lit boek In-t
suc'ces hebben «lat het vcnlieiit.
Mr Max Stibbe : Zwanenridder en
Vliegende Hollander
, (De Haan,'.Utrecht)
I .K N" kan-op t «'«?«? wij/en (Ie gcschie-'
«letiis .iK'Atudreren: .men kan trach-,
. ten in «Ie gebeurtenissen een.lijn te
«uit«lckk«ii. en men kart van t«- v«ir«-n «-en lijn
trekken en dan probreren «Ie f«:itcn
vol* gcns «lexe lijn t<- r^iiiifsi hikken en
t«'(int«-rj»retc«»r«'n. D.- laatste mHhode v«ilgt .\lr
MJ
Stibhs'. die Ircraar is aan il»- (anthroposo
phisrhc) Vrije School iu Dcu liaan Langs
dl- h-er van Kudoll Steiner trekt IHJ zijn
lijn. ca vervolgens tnotit hij aan «lat de
vaderlandse hr ge>< hiedciiis Itegint bij
l.ohcngrin. haar hoogtepunt vindt in de
(ïouden Keu w en ten vcrderve neigt in de
achttiende eeuiv niet ..liet sterven van
de /.iel", gesymboliseerd in «Ivn
Vliegenden Hollander ('«elukkig breekt thans de
nieuwe «laf,; aan. /.ooals n.m. blijkt uil de
dnioglcgging <lcr Xiiidcr/cc. waarover
(ioctlic iu Kunst II reeds zulke schoonc
dingen heeft gczeg«l (/ie h»t hoofdstuk
..Holland en Cioetli-v")
Waar «Ie historische xvctensihap en
een ren als geesteswetenschap
aangcdieii.de geloofsovertuiging aldus vrnolijk stoei
en, is liet terrein vrmhthaar voor het
..rt-f h t gtloovig knoeien", waarin reeds
zoo menige -landgenoot xuh virtuoos
heeft gcttiond. Wij vrcc/eii. dat dit bij
den Irzer die niet tot Mr StiblM-'sdird te
geestverwanten bclmnrt slechts' wrevel
xal wekken, en dit is jammer, want hij
ontwikkelt op tal van bladzijden frissihc
c n verhelderende denkbeelden."
Dr C. B. Hylkema: Het Nederlandsch
fascisme (Literbo. Amsterdam)
F A SC l SM IC. xeyt «Ie schrijver, is ge
loof en mystieke drang. Hiermede is
meteen gexeg«l. dat er niet o\vr te
«lisviissieereii valt. Men begint niet te
u«)«<»V4>ti en vcrv«»|j{eiis «Ie «?cotiomische en ,
maat schappelijke praktijken te
aanvaar«len .... o( wel met «Ie practijk vtictr «ioi«en
kan men tot h -t gt-loot niet komen. AU
ieder rcclitgcaiinl geloovi^e is de schrijver
iiVtTtiMnd. dat /.en uelooi het ceniu nare
is. Twijfel aan dc/c \\aarlieid is
C.irtoi?aansche ketterij «-n op /iilwlf ree«|s vol
konten onfascistiscli. Dit lied is heel. heel
oud. ook al klinkt «Ie wijs nieuw in on/e
onwennige nnreii. en men kan liet met
geringe \vranderingrn in ilen tekst door
ev«-n nvertiiigtU' aanhangers van tal van
andere Keliiov.Ml «Vik hooren yingen. Het
lijkt «»ns twijlelachtic. of dit yccstilriltig
maar liier en daar wat troebel getniv-enis
iemand /al overtuigen «lic niet n-cds over
tuigd is. .' . ''
' ' "" ?' ' ? - *
Dr M. van Blankenstein en L. Cohen:
Het jaar 1933 (De Torentrans. Zeist)
ICCilN" ^ovtMnluT <nitvinucn \\ij «Ut
overxivlit-in-woonl-en-lKM'ld van het
nu rcc«ls.'voor-vorige jaar. Daar evenwel
is aalitickondipl «lat de/e nitnave in het
vervolg ieder jaar xal verschijnen,, i s er
aanleiding om er nu nog even «Ie aan
dacht op te Aysliuen. IX- tekst is vlot.
over/.i( litelijk en in /ijn.uiterste
bckn«>ptheiil toch b.-t n/uw baar; d*> foto's en
leekcnin^en xijn 'met /.nrv, K«'ko/cn en giHnl ?
uitgevoerd" Wij 'vonden er verscheiden
omle kennissen uit>.!Dc Cirocue" in terug,
R. N. Coudenhove-Kalergi : Europa
erwaf h: ! (Paneuropa*Verlag, Zürich.
Weenen, Leipzig)
O«»K C""«l«'nln»vc-Kal«'ryi is
«?cn'ge(«lóvige, «-en ?be/.et«Mlc van een l«ler.
Xijn idceis ICuropa: Knropa iscen
..(Irossnation". «'en 'gemeens< haj» van bloe«l (in
den /in van raHsen.verwantschap). cultuur
«?n lol. een histiirisrlie. gcoxraphische
«?n ? taal-geiiu'cnscliap. D.- splitsing van
?tnalgrocpeil iir V«ilkrren is kunstmatig.
l-iuropa lijdt aan nationalistische hysterie
«loch «lank y.ij «Ie l 'alt^m^Mia -beweging is
thans liet Kuropees» ,he jVaVriotisme
'oirtU. takt, «Ie lieitle tot Int K«-IIU
i-hM'lia|>|<i-lijke moederland lütropa, welks volkeren
bereikt /.ijn «l«*n gr«n»lcn 'stap t«' wag«*n
uit de nationale beperking naarde
Kntopci-sche Kcnicensrhap. . . ,
Mr. is inderdaad «'«'il x«-er" sterk gelouf
voor tiiiodig om A', l). n».vi dexc stellingen
ie piineercn. >^iet te xeggen; ..liet /on
.Xccr sc'lionn. s?ijn -intlien het ««»«» ware."..
maar: ..Het. is /on: «Ie yolkcn-n /.i/n
b:rreiil om de l'aneun>|)a-idce te
aanvaar«lcn"r Dncli .'/i-lfs ,('pinlcn|io\v-Kalcrgi.
«liirlt niet v«iorspellen hoe «|i?xe .énheid
xal .Worden verw«'/ènlijkti>n Wie «!«?
e«;nh"t«lbrcnj{cr /.al. Vtjn.. «>]» wieh ons- ge- ,
.wi'ri'Mdtjel wacht'.1-,'
? Dr P. H. van der Hoog: De sexueele
.,? revolutie (Nederlandsche
Keur1 boekerij, 'Amsterdam)
G'I\MKKK aan |iopu|.,i-e bueken.over
'liet sexueele vraagstuk t».-st tat er in
.ons l'iml ? sinds l-uig' niet nieer. altlians
ivat der «piantit» it .ln-tri-ft liit«-i'«fnde«>l.
Graaf R. N. Coudenhove-Kalergi. de profeet
? van Pan-Europa
er is overproductie, «les t«' .b;'dcnk.'lijk>-r
«imdat /ij steunt op de onfii-sche l>
IHII;stelling van li«-d«Mi voor wie «le/e
literatunr «-ij;enlijk niet in «!«? eerste p| iat- b-
steind is. Dr van <ler DOOK. hvef.t xi< h
door «le./e overweKÏIIU Iliet la teil
Weerlioudeii om h-t aantal l)--iiandc boeker.
met een te vermeerderen, «-n h -t
/n'ini- van ccn./oo b;-vri;di-nd' Iri-'lilv-id «t:
niichterhekl. dat men /i< h lner««v,-r
s|e«hts kan \vrlieu«en Natuurlijk k.ui .
het niet \vrki-erde bciloclingen en even-'
tll.ee-1 niet verkeenlc gevolurll gele/en
worden. «|och dit heeft het Uellleell met
«len Mijbél en Winkler l'rins'
1'iin.yclopacdic. Ook i> «Ie volle, naakte unarhcid
in/ake de/e dingen niet voor iedttrecii in .
elke levensperiode nuttig-en
waar«lc«Tb:iar. Doch het gi-vaar. door ti veel weten
b;'«|orv.en te worden, is :rltij«l n«»g geringer
en vél geringer dan het gevaar, door
onwetendheid.'te gronde te" gaan
In «Ie.Middeleeuwen bepaalden de ge
leerden het aantal tanden van een paard
door Ai i*u»téles te raadplegen, en «Ie cene
geiicrtitie na de andere wcnl foutief on
derwezen «loordat niemand «ip het nuch
tere denkbeeld kwam. het beot in /.ijn
bek te kijken, /.oo is er op het «-ogenblik .
img altijd een sexueele moraal in -omloop
die door haar aanhangers als autonoom
wordt lu-st hoiixvd en aan welker
geliliglieid niet mag worden getornd, of se hoon
/ij /onder een groi.te mate van
schijnh i'igheid met de r. thti r der «lingen niet
iu overeenstemming kan worden gebracht
' (lp geen «rnkel gebied is1 «Ie huichelarij z«V».
groot; i|j> gi-cii enkel gebied /ijn «Ie gevol
gen van huichelarij /.óó noodlottig. Dr
van «Ier Ho«ig vcrtlicnt den- «lank van
velen omdat /ijn bock er toe y.ul b
een hoop*spinrag op te ruimen en den
vrij te maken . ? nie.t voor een
moraal, maar. voor </r moraal. <li<- in
we/.cn oToiul i's maar vatv tijd t"t.'tijd
noodig algesloft moet Wordi-n.
Sexueele hérvorming. Een reeks pu
blicaties van de afdeeling Nederlr.-. ?
van den Wereldbond *,->-,
Hervorming (K;'-,'i,oi,
D\\ ..WcrridlV-.fl" ,ifi 't ;?!?? r-"i.
."Van «|erti««M t ir,-.. Iivv.'. ,>n« AVI>: ?>,:«) ?:.
elk een'van. /iji .?r''»a'rii!iïptini«><i .tiéi'-ti
behandcUMi. Xij ?"?«??,-l:.1 hè; sinr-jxcn'van
? Ic/c' bo-kjcs 'op/.''-dfiKjen '? aaiji Vrrsihil-,
lenili* autciir.s en «!*? bchandvlitu .'»(>4v' .
/.ien.v.in den genie -fisi ha t «pc l ij ken i; r ?::?.:
slag -aan hcn/.c ' «»v-rx',i>li»t>M..,V'*t«*r*
aard krijgt men op . -/i »vij>.e .«>«?> ietwat
lu-tcrogrne vcr/amelint;. en uit
de.v»isch«»n«'.n «h'ültjes blijkt dit o«ik r«-<ls. l'let
/.ijn: Juridische gelijkheid^ van. man en
vri'iïw ((Muulsmit), .Het' 'sexueele pro- .
blccm in «l«r opyocdi.hg (Caniivgictèn.
llomosêxiialitiU en strafrctht
(Stokvi>.tHuwelijk en cngeiiick (l-'retsi.1. ..Kc«mo-'
nrisclic.gelijk,erechtigjlhcid \:an lüarj- «-h
vrouw (Wibaiit-lWdei is van ' Merl«'k«'mi?
en. De «mgclvuxv«le inoctler en ha'ar kind
(l'olaft.Uoscnberg). liet twce«Je bijv,
kon .en v«mrdracht . vb'or.fén
«»u«l«;ravfin.d /.ijn: het «1er«l«'"(m«tt 141
aantcekenirigcii op .VJ li|ad/.ij«len tcksi .'> begint.
op 'ven «Si-iscrtatie in ininiatuur te lijken.
Alye/ieii .hiervan-'is' «Ie. serie als geheel
«!«? belang-itclling van «ieiikende meiischen
teil /eersti> wanrd.. _ \, .
PAS it'Vt GROt'NE'No.
PAG. !3.OÊ:GROENE No>3005