De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 12 januari pagina 3

12 januari 1935 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

"-. t .?» * r BURGERS EN GAS Oe burgerij met gasmaskers uitrusten is een kleinigheid ? haar gastucht bijbrengen is iets anders! De waarde van het gasmasker Ir K. J. HONDIUS WAT is de waarde vu u gasmaskers voor do burgorb» voJkiiui ? Ik stol voorop, dat de zedelijke viaa'gst ukken, die het wo>n-d luehthesehcrming oproept, hier blijven rusten. Waar liet- uiteraard gaat over waarschijnlijk'lieden'' en niet óver zekerheden" (in de p>woiit» beteke nis), dóé. ik eim' beroep op mijn lezers.om de imponderabilia in de/.e materie de hun toekomende .(grotei 'Waarde te geven. Jk wil twee uitspraken toelichten: I. Wij kennen imrd noch omvang, van het ons bedreigende .gas^evaar. kunnen allén uit over duidelijke .aanwijzingen begrijpen, dat het zeer bizonder.'groot moet zijn. . t , II. Bescherming van een volk tegen zo iets vaags en tegelyk. reusacht igs is juist daarom hersenschimmig. Het gasmasker is daartoe volstrekt onvoldoende. Naast de krachtigste, uit de laatste oorlog beken de gassen, zullen nieuwe gebruikt worden, die "alleen, béter" zullen zijn en als verrassing geheim blijven. Betooiprt.'men. dn t liet niet, nnntmat to zeggen, dat het giftige karakter van chemische verbindingen onbeperkt kan worden opgevoerd,1 dat er niet...genoeg'grondstoffen' zouden zijn voor intensieve vergassing, dat volksfantasie gmag spreekt. van en gelooft--in een Uebergas", dan inerken wij met den Engelsen gasofficier Lefebure op, dat hét ?argument van de beperkte ohtwikkelingsmogelijkheid naar voren gebracht wordt met de bedoeling om aan de chemische oorlog zyn alarmerend karakter te ontnemen", d Och dat geen wetenschappelijk houvast voor zo'n opvatting bestaat.-Dat men in de oorlog op de kosten nog nooit gelet heeft en uitermate vindingrijk is geblekön in het scheppen van surrogaten, om te sparen op wat voor oorlogvoering nodig Was. Dat de dag? productie .van? mosterdgas uit de oorlog (\*an 30 ton, Duitsland alleen) thans een schijntje" mag heten (Drs. Hackinannj. Dat tegenover die volks fantasie de vaststelling staat uit de chemische vakpers, dat op dit gebied zeer intensief gewerkt" wordt", met een scherp omlijnd plan-de-campagne, dat een nieuwe groep strijdgassen gevonden is, de z.g. netélgassen, die zo fel werken op het gehele lichaam, dat men het ook met opgezet gasmasker iüde verpeste atmosfeer niet kan uithouden" (Chemisch Weekblad n Juni 1031). kommissie van proefneming in heel Engeland geen terrein veilig gonoeg vond voor experimenten met een nieuw gas en deze in de verlatenheid van de Klumedelta heeft gedaan met ongedacht,.grote" resultaten (Lefebure. aangehaald in Gen. Grove*,:. .Mehind the &mokesiTee.nj. Dat.. n'en dêplaise de tiilrijke verbodsbepalingen, in alle legers afdelingen voor de chemische oorlogvoering bestaan (Amcrik. .Senaatskomm.). AVie niet vooringenomen is, moet de juistheid van.de eerste stelling erkennen. Overschatting van het gasmasker ?"TEGENOVER deze bedreiging staat (behalve ?L de kcrmis-gaskeldcr h f'M van het Nationaal .Tongeren Verbmul: Gaat dat .zien!) o', a. het gasmasker. Wanneer wij toegeven, dat dit veel verbeterd is sinds 101 ó, belet ons dit intussen niet hot een volstrekte onwaarheid te noemen, dat ?? men daarmee veilig zou zijn s Integendeel/ met do Franse generaal (oudooorlógsvlieger on kommnndnut dei- PiiHjse bpandweer-sappeurs) P«mderoux; zijn wij van mejiing. dat in de- propaganda x'oor gasmaskers een ongeëvenaarde misleiding schuilt.'De ParUso politie heeft (en daaraan zal de taaie strijd va-u Póuderoux tégen de laffe "papieren lichtbeschérming wel niet vreemd zijn) dezer dagen een brochure verkrijgbaar gesteld, waarin zij, den "burgers raadt: %vacht niet af of wij het zullen klaar spelen, u te beschermen, doch maakt dat ge weg komt, naar kennissen of familie op het land. : , " Ik vraag: welke verantwoordelijke autoriteit durft volhouden, dat n grote-stads-bevolking tot die gastucht zou; kunnen worden opgevoed,. die bescherming tot iets meer dan n chimére xou maken? Men ts in het leger, en terecht, .uiter mate nauwgezet met diö- training: gooefendheid in het tijdig en snel opzetton van het gasmasker is een levensvoorwaarde", heet het in een regie» ment. Kinderen beneden 12 jaar verdragen het masker niét (Belg, legerarts Silleyaerts), ? evenmin hartlUders, zieken, bejaarden,. . . . Het masker zelf is f unktioneel zeer onvolkomen. Tegen gassen met onbekende eigenschappen (zie boven) kan het uiteraard geen bescherming garanderen. Ook bekende gassen putten het na HIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIUIUII, E Groene" heeft een conto/ deskundigen von verschillende richting verzocht hun op vattingen te doen kennen over een aantal onder deden von het verontrustende probleem der luchtbescherming, speciaal met betrekking tot den chemischen oorlog. In de vorige nummers stelde F. A. ROEL5 de vraag: kunnen wij ons beschermen, terwijl Lt.-gen. DE RIDDER, een der beste kenners van het vraagstuk der luchtbeschermlng In ons land, het probleem der organisatie besprak. In de volgende nummers zullen achtereenvolgens voor ons schrijven: Architect A. H. VAN LEEUWEN over vfuehtkefders ; WICKHAM STEED over de vroog. of de burger bevolking In een eventueefen strijd zal worden betrokken; JER6ME DEBRIEU over het karakter van den gasoorlog; Dr H. PEETERS over de gevolgen van gasverglftlglng; terwijl in een slotartikel de conclusies uit een en ander zullen worden getrokken. s s s s TllMIMIIIIMIIIIIIIIIHIIIIIIIHUIMMIItllllMIUIMMMIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIMIMIMIIIIMIMlT zekere ttfd uit; wie zegt of wat'waarschuwt de burger" dat 4e vulling vernieuwd moet worden ? De ervaring met maskers iri.de techniek leert. dat omstandigheden zo gekombineerd kunnen voorkomen, dat hut filtermalowaal vemtopt. raakt. waardoor de adem weerstand zeor vergroot wordt. BU brand b.v. door fijn roet. ook door natuurlijke mist of kunstmatige nevels. Eenzelfde vergif kan soms. geheel, ouder andere omstandigheden slechts gedeeltelijk geabsorbeerd worden. Het eerst opgewekte vertrouwen wordt dus beschaamd. In de volle betekenis van het woord verraadt het hem, die zich er aan toevertrouwt." (Pouderous). Overschatting van liet masker Wordt in de hand gewerkt door oefenen in eenvoudige prikke lende gassen, en. niet in de hevige, samengestelde vergiften van de oorlogswerkelijkbeid. Behoeft het dan te verbazen, dat de Zwitserse medischgerechtelijke" hoogleraar, prof. dr Zangger, aan wiens Gasschutzfiage" de laatstgenoemde gege vens ontleend zijn, spreekt van bijkans monomane.* kritiekloze toepassing, noodlottige schijnbcscherming, afschuiving van verantwoordelijkheid" en aldus eindigt: Wegens de mogelijkheden van ver rassing door bepaalde kombinaties, door bepaalde volgorden, door toepassing van nevels, bestaat tegenwoordig in de generale staven de hoop tegenover ieder masker, zodra het bekend is een kombinatie te vinden die de filterwerkiiu. verlamt." Ons land komt daarin het buitenland reeds krachtig tegemoet: voor Draogenuaskcr;(Lübeck) wórdt, n.b. in hef tijdschrift Lucht gevaar, flink propaganda gemaakt» in Amsterdan gaven Duitsers leiding aan gasbosch rming*oefeningen. Elk filter weerhoudt den vijand vai het gebruik van bekende gassen en helpt hem dite vinden, welke er door heen gaan of het. buitei gebruik stellen" (Póuderoux). Een enkel woord nog over mosterdgas.?WU zfr zeer bang voor mosterdgas", aldus onlangs ee gasqfficien Omdat hier niet slechts een maskej. doch een volkomen beschutting van heb lichaam redding moet brengen. Tot heden is deze onbeken^ ' Met d ie intuïtieve zekerheid, die het karaktc-v van de oorlog (lees; voortaan, volgens Bever!»-; Xicholls: massamoord van burgers) ons v'erschaj' heeft, mag dus wel aangenomen worden o.a. ce: massaal gebruik v&ïi mosterdgas, vooral tegen 'd..? grote steden, met als gevolg volkomen ontreddi ring van verplegings- en ziekenhuiswezen, vatransportmiddelen en vocdselvooraièning. Reeci een 700 gewonden tijdens de Par'tfse ongeregeldheden brachten de ziekenhuizen da&r in'do gi-óotsi" verlegenheid. Gelukkig voor Xederlandae autori teiten levert de I. G. Farboriindustrié. naa^ mosterdgas, ook ontsmettingsmateriaal. Naar vet luidt, zijn beide stoffen humaan, er zal dus w.! niets op verdiend Worden. Wij beschermen U volledig tegen AANVALLEN UIT DE LUCHT Vraagt inlichtingen! >QRAV£NHAQE, Noordelnde 94a. -?-j rr«. .j- «ii» o«m. plMttin givraagd; bij voork. gip. off' Nederland, bakermat der accijnzen P. H. LAAGLAND Teekenfngen W, Sandberg Terugkeer van de Gouden Eeuw D F het aan het slechte toezicht der Kamer van Auditie der Hekeningen lag, weet ik niet" '/.egt Prof, Dr P. L. Muller in zijn landaimlwerk Onze (Jouden Eeuw" maar ?ker is, dat al in de dagen van het Bestand het ind groote sommen te kort kwam terwijl toch do .?'t'zotenon bijna elk jaar hoogere, lasten'hadden dragen en steen en been klaagden.... en om .in die klachten t« ontkomen, voerde men voor ?? voornaamste indirecte belastingen het stelsel M n verpachting in, vooral voor die, welke als «cijnzen werden geheven. Maar de ingezetenen ?rden nog meer gedrukt dan tevoren, doch boe«el dezen ook betaalden, het was nog steeds niet noeg". Ons dunkt, dat dit citaat voldoende aanknoougspunt» is tot een vergelijking tusschen toen en .ans, al liggen de toestanden in het tegenwoordige idsgowricht ook geheel anders dan in de Ctoutlen eUW. ... Wanneer men nagaat, wat er in dien tijd al niet in belasting onderhevig was, staat zelfs de cdorlandor van HBU, wlen liet moeilijk valt. om zijn dagelijksch leven n product aan te wijzen. larvan de prijs niet op de een of andere wijze et z.g. fiscale" invoerrecht nog. buiten besehoumg gelaten j) kunst matig hooger is gemaakt, ver?ld, zónder meer ! ? , l>rood mei ?Wist u, dat ook de boterham van den werklooze befost is met een broodoccijns" von 30 ó 40 _ Daar waren allereerst de importen op wijn. . ????ndewijn. bier .en gemaal (meel), verder die op ?u vi -r koop van het bestiaal, (een omzet belasting i- op .paarden, rund< -ren, .'varkens en schaden). ;uevens die op geslachte hoórnbQosten en h a ld land. Vooral deze laatste accijns was zeer :'instig";uiljïedacht.: hij wei-d niet geheven pei: «r, d<ich per maand en 'wol -friet dien -versta mie. « het accijiisbi drag des zomers tweemaal /Vu» ?«>g was als in den-wintor met talrijke variaties KV tusschcnin. Votuls waren zwaar bvlast : zout zeep, benevens alle producten; die bij de maal, «?kocht worden; deze. z.g. import op de ronde »al"'werd. geheven zoo. dikwijls die produeten werden verkocht of gemeten. Hierbij steekt onze omzetbelasting, die alleen wordt geheven bij de bron", dus nog gunstig af ! De oormerken der biggen, zij het ook. dat zij met een andere bedoeling zijn ingevoerd (teel t beperking naar het heet), vinden in de (Jouden Eeuw hun antecedent in het oorgeld der paarden en de weeldebelasting Wordt geanticipeerd dooi den import op wollen lakens, goudlakens, fluweel. satijn, damast en alle kleedingstoffon. die eetiigszins weelderig konden heeten", benevens door den negenden penning op zalm en steur, geheven bij eiken .overgang in andere handen. Eveneens waren belast kaarsen, brandhout, turf. steenkolen, alle soorten steen en kalk. Evenmin meene men. dat onze tegenwoordige crisisaccijnzen op 1-oter. margarine, spijsolien en vet, dan wel die op rookartikelen een listige vin ding zijn van het huidige geslacht; integendeel. reeds kort na het Twaalfjarig Bestand . worden boter, olie en tabak aan een heffing onderworpen, zoomede gezouten visch. pik en teer. Zelfs on/e tegenwoordige zegoltjcsplakkcrij" vindt haar pen dant in het z.g. Meerengeld, dat geheven werd van mannelijk en vrouwelijk 'huispersoneel. Prof. .Muller zegt in zijn bovengenoemd werk dun ook: De Nederlanders kunnen in zekeren'zin als de uitvoerders der accijnzen gelden en zij beschouwon de consumptie-artikelen als het beste voorwerp ter belasting". Bezien wij thans in het kort. niet welke lasten wij tegenwoordig zijn gezegend. Konvoudighoidshalve zullen wij daarbij du gewone" invoerrechten en de omzetbelasting maar buiten beschouwing laten. Waarom het brood duur is TV VM! »»* dan »Hei-eerst het/*rf*orf. Oe Tarwe wet ?*-"' schrijft een heptuttde samenstelling van het moeien de bloem Voorj/jj moetell '11.1. voor 35 pt t. zijn gemalen van iiiheem.sehe tarwe. r>n eerste yèvolgdaarvan is. dat de invoer van buitenlandsche bloem, behalve voor speejale doeleinden, daardoor is komen te vervallen en daarmede dus ook de concurrent ie-faetor. Een' tweede gevolg eehtei- is. dat voor de inlandsrhe tarwe, die de fabrikanten ?lus wol verplicht zijn te koopon. een prijs moet worden betaald, die ongeveer het viei'-voud' be--'* «IniiiuM vu n de Wereldmarktwaarde. Tenslotte is . er een ^i-aitituionopoHe ingesteld, dat ingevoelde tarwe aan oen heffing onderwerpt. Kortom.» het resultaat van al deze maatregelen is, dat een brood (van 800 gram) er nVr ccnlcn ihnmlfr door is geworden, zoon Is do minister van Erononiiseho ? Zaken zélf hoeft toegegeven en berekend. Wan. neer men weet, dat in een normaal werkloos gezin 22 pCt. der uitgaven voor eetwaren on dranken (overeenkomende met 8.5 pCt. der totale uitgaven). aan brood wordt besteed, kan men nagaan, wat deze vier centen per brood voor zoo'n ge/.in betèekeiten. De als normaal aan te nemen waterbroodprijs van i:t a \\ cents (de hroodoorloe," «U-r l m k kers heeft de/en in. »i nnniiue plaatsen tijdelijk. doen dalen tot M» a 12 cents) zou '?' a KI e.-tilIrohlii-ii l» <lc<i^-..|| M?»if|>>|. l-epeei-ioiuHliênioeiJJiir Hiel de larve. Wan i teer uien dus rekent, dat de broodprijs van 10 o p |» iV'l-l.ronts is gekonien door ilal ingrijpen, bedraagt, do ^.bro'idaceijn.s" dus ll a 10 pft. ! . . . De ? margarjnc van den werklooze _. TVTEAfEN wij vervolgens de ho(eï- en de m«i?^^ gar|no. !)«? eerste vvovdt bi-lnst niel oen gulden per kilo; waarvan do wereld ma rklpt-ijs sehomniolt tusHcheii. 10 «-n Jf» cents, zoodal de>.e accijns .kan woiilen gosleld i»p220 a 2511 p('|. dei x'i'oothandelsprijzen. . '-?'.',?'.' Ton aan/ion dor margarine is l?epiiald dut -/.ij vonnengd moet zijii mot 2iVp('l. hol er. terwijl op d«l rest dus op de niargarino zelf ^-- eveneens oen accijns inrukt. In totaal is de accijns np n ? kilo door oen mi ander «n* ro/ils. of |(ió p('t. dor Waarde; ui. a. w. «>en liiiirpoiiiispakjo. dat op 'Ioogenblik IW eonts in den winkel kost. zou-/.onder . reueeringsbenioeiing dr- helft kosten! . ?. Voorts druk l o tot voor kort (medio .Vovember is deze crisis-iu-rijns uehalvei-id) op hot rund- <;it kalfsvleoseh een erisis-arcijns van 2<> pt't. dolwiiurde vaii het levende slachtdier, overeenkomende niet 2.1 pCt. van don winkelprijs. Tozaiuett mot den ' ' reeds lang bestaanden accijns op het geslachte (10 pCt.), de omzetbelasting en de bedrijfswinsten der gemeentelijke slachthuizen, kan men zeggen. dat 45 pCt. van den winkelprijs van dit vleesch belasting is! Alsof dit alles nog niet genoeg ware, drukt op de reuzel een heffing van 24 cents en aangezien de groothandelsprijs eveneens 21 cents bedraagt, komt deze crisis-accijns neer op IIM.I pt't. van den groothandels- en 70 a 80 pCt. van den winkelprijs. Teneinde den bonarden consument elke poging tot ontvluehting voorgoed onmogelijk t», maken, is óók een crisis-accijns gelegd op spijs..livii. n.l. l H cents, benevens op gesmolten rundvet en pla'ntaardig bak- en braadvot, n.l. 2J cents p.-r kilo. " Een triest beeld WIJ zouden, verder gaande, nog kunnen u -ijzen op talrijke andere indirecte belastingen, ui dan niet van woge de crisis" opgelegd of ver hoogd, b.v. suiker, thee, rookartikelen, iri-.l.-sij|. leerd, aardappelen, benzine, kaas j'on pass et des meillours.... Heel dit trieste geheel wordt' overkoepeld do..r oen autonoom tarief van invoerrechten van 12 p('i.. een omzetbelasting van i pCt. en een initenieusystuem van invoorcontingontoeringen on mono. polieheffingen (deze laatste vooral op granen >-ii meolproducten). K*i alsof dit alles nog niet genoeg ware, maken vrijwel alle provineiftle eii gemeente lijke overheidsbedrijven?tram on spoor laten wij gaarne buiten beschouwing bedrijfswinsten". welko in wezen dus neerkomen op. won indirecte belasting; óp gas, eloctricitoit, water. tel» foon. vleesch e.d. Wij meenert de conclusie., die uit dit all-^ valt te trekken, aan den lezer te kunnen oTvrJiiten., Ken eenvoudige bestudoefing van zijn hui*li»i|il. boek zal vóór alles twee dingen leeren: l" 'datt'Nederland zijn reputatie von uitvind--!de'r ilireete belastingen nog steeds hoog h»-;.lt ??!! 2' dat relatief de meeste belasting \v«-r,ii U-taalil door degenen, die.... geen ? belast itt^oilj>*t ontvangen ! ? Mij dv beoovdooljug der WerkloosheUU»,! U---i-iiiifou - «lie nog niet hing'.geleden werd»-», v'.?rlaaud - zal het dus goed zijn. bovên«ta/i»c' -tij va n-lasten en aocijnzén ? even do revue t«- i'.-ii jiassoeren. alvorens een eindoordeel uit te p\*r> .n ! Alleen al voor steun aan do agrariseho bevolk _?'? uroepen brengt elk hoofd der bovolkinu tfeini«i-i. ,.l ? 20.- - per jaar op. -hetsjeoh Voor ,.«.n gezin .v.u ?. >.\i persoin-n ne«M-koint op een rijksdaalder pei -w ^. -Ms typeerend voorbe.-M vn"n de ergerlijke . raorijnzinu" noemen wij tensJoHe ile mariTii ' ?>. welk»; door eeii werklo../e niet vier kinderen « t worden betaald niet i I.2-' jt,.| kg., 't-rwijr -i huurman, die \iil' -telgen het n. «!«-i-hl» ' ". l l * ' - » . , taalt. Kalt liet Wel d,wa/.e|->' . ? . ' ' i ?? ' ? ? ? ' Een werklooze, met vier kinderen betaalt/ 1.20 voor een Kg margarine, zijn buurman met vijf spruiten betaalt i 0.44. Kan het dwazer? 'KROP n'é's 2;; b. i ^ die '(n iyn j.. kl.it, 'dat |,i ' ,,' «l n m . ar Ie n - -d a : 'i 'i i l ' i! i. 4-, PAG. 4 DE GROENE No, 30Q« ?c.) Pr GROENt NO. 3004

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl