Historisch Archief 1877-1940
Bezuiniging op onderwijs
DE SCHOOLSTRIJD MAG NIET HERLEVEN
Prof. Mr A. C. Josephus Jitta
D K huidige toestand van 's laiuls financiën
en nog in sterkere mutr «li- /eer ongunstige
\vrxvarhting»'!» het ivf fetutc «Ie naast <? toe
komst maken «'«-n ingrijpende lie/.uiniging n|i de
uitga xvn absoluut «uixvriuijdrlijk. lfct puit niet.
' nicer om «li* vraag. <'|' welke posten men /al moeten
bezuinigen. Het is zeker, «lal op alle posten bezui
nigd /.al moeten -worden.
lf««t onderwijs. Imc/ecr uien «mk va.ii de grootr
waarde van doeltreffend oiulerxvijs ovei-luigd moge
'/ijn. /.al niet gespuai-d kunnen xvordeii. Op de
«»ngeveer 71)11 milliocn gulden vun il<» staat sbcgroot ing
> kuiu(>n aan uitgaven voor het muli'nvijs bijna liïU
iiullioen. Daarvan is h«-t lecuxxviulccl bestemd vtior
het lager onderwijs. ln«t i-enige onderwijs vuui- dn
massa «h-r bevolking. Jioxvndicn xv«irdt «???u aan
zienlijk bedrag uit de gemeentekassen voor dat
onderwijs bestre«l. Ifct is absoluut onvermijdelijk.
dat dr/c kosten xx-ordeii \vrinimlcrd.
Di- Minister van Onderwijs is begonnen nct «Ie
be/uiniging «>p het «ipcnbaav-ondn-xvijs. Dat ligt
vo«.r «Ie hand. Oxvr flut ond»'i-xxijs heeft hij hut-r
t«Zevi*eii. dan o xvl' het bij/.on lei- «?ndcrxvijs. De
kosten, die aan het ojvnhaar onderwijs word«-n
besteed, gexvn vooreen belangrijk deel «leii
maatstal* aan van dr Mibsidie. «He'voor het bij/onder
omlcrxvijs beschikbaar xx-«niit. gesteld. Imliivcl,
heeft een 'bezuiniging'op het openbaar ondci-xvijs
derhalve ook .«-n b«./uinigiiig "p het bijzonder.
otulcrxx'jjs tril gevolge. .
In het midden van «Ir x-origc eeuw x-olgdc
onge\ver "? l van «Ie schoolkinderen het ?.ojH-iitmar
onder? wijs: 1 hun* niet im-cr dan ).:>.
Ifet ligt dus x'«'or«le hand.' dat. er xxaiUH-cr tnen
scholen, die ovcrlodig /ijn gexx'ordeii. uanl opheffen
iit»^irvp,mt«uv dmv bijzondere scholen montert
xx-i.rdeii op^ehex'cii. Maar hc/iiinigiiig door ophefHiii:
x-aii. scholen /al niet tot In-t openbaar oii«|erxvijs
beperkt worden.
" l'it di rcar|.ie.«lic de i-egeeringspolitiek in In-t
IeVen r««ept op/irh/c||'. xvaiir h«-l ci-H /.«?«? p-xvidit i-j
rilMilUIV*"''! U--ldt als dr '/.?'!%' Vnnf In-t nnilfl'XX'ijs,
vi»lk««nirir ("-^rijpelijk - krijut nu'ti somtijds di-n
indruk, alsuf <!?? srlmulst rijd. xvaarvat: IIH-II im-i-ndi'
dal hijd'>"i-d.i> pai'Hicatir bi-cinilivrd xvas. bruint !??
'ïi«Tl^v«'ii. l'at! ?/.«'?»! in liwnp» iiinti't bvdriikfUjk y.ijn.
In memoriam minister J. A. Kalff
','.V run il»1 iiufkn-inif»r«l*lt' iii/ni-i-tt i*
llnnr fi'ii /il-ilxiIJHi/i-ti il'iitul tldil lui
'lf U'*'!'!! f«l»l OHM'
llniin ili 'iiiiif linê>l ilrniml il: lul t'imi'
iiu't tli i» In-i r Knlii. rnniiilnn inl miilin-l Ie fn
,...,?'ijki'. f//'"» /?*? «?»« iiliii'itU'i'iii' lii'lnniffti. II
W/.«v»» l.-i uit '?» Kftwlil'li' ilc ni'ri'liulcni' hii-i'ltij fi-lkrntt
><.-(? Iniii'. Allirt n'ixl rit l»'<iri'i'ft hij. l Ir i<
III'IHIit'iil#l>' iH'i-#titi:iifrl*'i>ii'r<(i»', rik /v;//f/»fc-f'/.»'«//7«7«''1/
kf ntl<' hij. Xrff int Kfln-ffi i'ii fttii;/rmir<liii
ili'htih'f, rt'i'ih'iii'!t hij nnk Nrhi'i'iH' iinnriilli'n.
.\lijit. lt»'ti'infitrt'iti<i »'<Hif '.rijn Inli'ïil.>?/«<'«; uu-I
lu'f inni: irniifhij kirtnn. ilul. ili- u fijt
nimit't'ivi'h'iirnn'inn'iH»frr nicl vu i tl f nti'l /*?/?</«? Ifiinlrn
Irrnttki'fiili- fitii f/r titllwCi' i'li /i»»f/'/»»/->«/i
nm'?//ft; i'nnrinniii'lïjk otnlrr C//'»» Ir.iilini/
- - -
-.???*-lid yffiulxrh-,nw:i>lli''üib,(i>h'ïili: ibtl ilf llniui
van lul nri-Mitiiri-l. hïl ;/m'.'//«r/iw nlcrrtlt' iimlilnnl
vnnr tt'wrh'if. untlcr ili'it hrrr Knllf in l'.t'lll /óf
xtttnil ?!? k'inu'ii, hfiii uit '' ./M/I' / f:.'f fh// s//'*»
»r//ycktiscn lijtlulin iviji hrcmjiitin til* ?'/m-iVi*r.//*?»??/
ijrilniin.?? Ici'jl nwf ruwt in rc(crln'rinin'rin{(.
iXiciiHtinl /nul tnrn tlurrrn i'«»*1x/w7/r»». //«/
r/»* /«?// Vx'f tl/f' nmj ff UK 0)11'f n mi n/w/r/vc» 'M ro»«
jiliiitlN tii'inrn ':' /«' *rr/ /»<»»/ KM-)»» /»?'»*
»/»; i//*» ?itirci-h'.iirnlijii »/» »/r
n/flfn-ii' Din-li ik tffi'l. tlnl /»/.
en liilrn riiliiuiiikl i/intf ii'n eerlijk in tj» tri-rul r n
ilut hij il nu'nuk tic iHililii'ki' lijn, ilii' hij i*
. iiniiii nilyrn. ilc ifirrttl jvi*tc nmr Itiml cn.i'olk
hi'cfl 'inH-lit. K!<H'nln'liinil irnx ilf'n itri'rli'ilrni'
? zt'ki'f ?tfrln'i:l rri'niiil. l\rni'nniH't:l(H ijinii nwrii
i/« .\ritcrl-intl oji/m//r)t.' /?. MOf.T.MAKKIt
' "??' ? ???''.' ' ?''.- . '.. '
\'oofs. .V«V/. l V»', v ?' .S'/'o»"'- f n T
De grondslag der pacificatie
DM lii'fisrhriuh' opvatting in het midden van
do vorijji' rciixx'. inissrhicii niet van de meer
derheid van de buiirerij. maar dan turh xeker van
de meenlerheid Val» de kies^elvfht i^de burgers.
was. «lat er moest /ijn n o|H-nbaiv. uit de
O|H>Mbaiv kas be kost i p U» school, bestemd voor alle.
kimli'ivn. welke srhool /ekev niet moest /ijn i-en
school -/.onder godsdienst, maar die het onderwijs
y.»iM Verstivkken «>p y.ulk een wij/e, «lat h«^t v.ich
7.oti onthouden van allen, dat- :emands ^oilsdieiistijre
H«jv«»el«>ns '/.on kxv««tsen.
])at beginsel en die practijk bevi-etliplen in liet
}ï««hi!el niet «Ie ^«'Vjielons van lu-n. die lutui' d«
?/.«>«»genaamde tvehtt<r/jj«lêhebben p-vi.rmd. Neifirns
is naar mij bekend het beginsel van de
ivrhtert«-n aati/.ieii van het oiuU-rxvijs tu-fft-mU-r
uit. dan in het maiiilemeiit van de
Ni-detlandsrhe hisscliiipiH'ii van l sus.
Onderwijs. /.oi> kan men in «lal inandeiiient
ol l ^e Vee r le/.ell. dat de Th n stel ijkt* ell Hiaat
schappelijke deugden /.<m oiulrfwijst. «lat het v.ich ont
houdt van alles, wal ieinands p'dsilieiisli^egevoe
lens kan kwetsen, is verxvaterd. ITet mist «Ie kern.
waarop het aankomt. Onderwijs, «lat beantwoordt.
aan «Ie eischi-n. die Kath«ilieken «liuiraan stellen.
iiu'n'1 Jiiet volttaan met het eerbie«lip>n van de u
Katholieken yodsdienst «lat »H «lii-n u^'lsdieijMt
<>naan»:eroer«l la(«-n - maar h<-t moet juist vun
dien pMlsdii-r.st «loortrokken /ijn.
(ieleidelijk aan heeft, de oveituiuili^. dat dit
JH'/.XX'aren ell ideëel! /ijn. ilie «Ie overheid behoort
te eerbiedigen, hoe langer hoe meer inu'an^ p-von
den, ook bij «ie lillkelV.ijde. .MeH IX'^oll in te '/iell.
«lat het onredelijk xvas en onlilH-raal. «lei» eiseh te
sterieh.'dat de jTi'ijs voor de vrijheid x;an liet
ViiTderwijs moest /.ijn: ditblu») beu» h-n. «-érst voor liet
eijjell bij/olldef «üldel-XVijs ell-l)MVelulii-ll. door
llli«ld«*l van de Ix-lastiii'^en voor het opeiib.-ive.
l >e ondervvijs-paeifiealie kwam tol si and «loof
.'lii-t xv«-rk van libei-ale mann<-n als fort. van der
Linden en Hr h'. Hos. l >e i;roiidvvet. bepaal! sim'.s
I'.'IT. dat hét openbaar en liet bij/onder laifer
ondetxvijs naar «len/effdeii mant .«t a t' uit i'e open-'
bare kas wordt bek«:sii^d. l lei klinkt, paradoxaal.
al is het de lelterlijki- xvui.it'heid. dat «le/e typisch
Neiierlandsehe. tvpisrli liberale opx-altinu.
voornamelijk dank /ij i'.eii door «Je rechti.|/ijde ^i-\-o
idi-ii si rijd xx'er.l vei-vve/t-nlijkl. ' .
' hit lie^insel moet.hoe xvrde l»?/uiniu'inirook xvohli
doi.i-^ex-oehl. onxvrhi<!delijk xvonleii ^??ha'iilhauftl.
Bezuiniging zonder herleving van den schoolstrijd
WIK «'.e hierboxvn in yroote trekken
yeschelsI.' x'er-ichuivin^ x-an het openbaar naar het
bij/onder onderwijs he/jét aa» «b- hand van de in
korte ll'ekki-ll aail^e^eX'ell geschiedenis ell
^l'olidslau' van het paeifie.-iti..l>eirinsel. -/nl moeten
??rkeii'. Heli. dal- het een dwaasheid is. den' eisclrte stellen.
jhlt ef e Veil Vee! hij/olidelV scholen ll|oe|< II W"h|ell
opVelleX'ell als opellbai'e. 'Kx'tMl «Ixvaas is lu-l'te
X'ellan^eh. dal. -eerst alle kleinen» openbare scholen
Jlloclcll \Volllell oplTelleVeil. X'lMirdal. Illell toekomt,
aan «Ie m het"l'i»u van bii'/.Mmle.re scholen.
l [et openbare oiidel-XVijs is III Vel» plualSell
pe.\viirdeiraanvullend oitderxvijs. liet is behalve voor
de kindeii'ii. xvier ouders.op principieele ^ronden
x'oorstamlers /.ijli van het i»|H-nbaar on«lerxvijs. ook
bestemd voor .die kinderen, wier ouders aan
bij/onder onderwijs «!<? x'oorkenr /ouden p-ven, doch
\x-i«-r tuuital t«* klein is. om tot stiehtiiiK vuil «-en.
school, die geheel aan lillli <l«>llkl>eeldell 7.o||
bcailtWoolllell. over (e ^UIH. Katholieke olldel-S /Uilen
hun kinderen imjs altijd licxvr Muren .naar ven;
opeiiha.lv school, ilan naar een liet «'formeerde
JScluHil en oni(?«',k«H«r«l. lfet. list dii.s in den uard
iler '/.ank. «lat cl- in de liiiiiliu- oiMsta.iidi^hedeli
meer kleine opi-nbiiri* schnleji moe t--n y.ijn dan
bijy.ollile.l-i'. ?
ICel kabinet -f'ol ij n heeft meel1 dan «-ehs uitdruk
kelijk veiklnurd. «tiit liet «h« «»nxvrmijilelijke
IHy.uiniKin^ op het «mderwijs y.iil Ix-vonleiirti. xooxyel
op-hel p'bied Vail het o|ie||h;uir. als VUIl hel
bij/iMldel- ouderxvijs. Dfl Ilioel ^e.he'illvn 7.oll«|er Jljlll
«Ie .oiiderwijspacificatie Ie lorneii.
VVaiUleer «l«^ Si'hooUtJ-ijil 7.oU.|n'|-lëVell. ;/,ou Iliet
alleen door dien strijd op y.irh /elf «iiiiol.- schade
worden \vn.MiivjMikt.- maar 7.ou howndica het
p-'vaiar ontsüiun. «bit «*r niet l>ey.uin,ipl y.ou
Pirro, leider van het Duitsche Front
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIMiniMIMIMIIIIIIMII IIIIIMIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIMIIMI
4
Max Broun, leider van het Eenheidsfrom
EI IIMIIIIMIIMIIIMIinillllMMIIIMIIMIIIIIMIIIIIIMIMinilllMIIMIIIIIIIIIIIMinillllMIIIIIIII
Naar mutueel^er zekering
Uut rïa .««V».,- C^
(hit c/e
D K Saark\x-es«ie is nu van .«!«? baan.
twijfeld /al de \'olkeiibondsraa«l tot spot
«lige aanhechting x-aii hel Saar-lerriloir b;
Diülschlantl besluiten. Tol ieders verxvonileriii:
? iii.-l het minst tot dl.- van de huilst-hers y.él:
di«- een «Irrgelijke ? ?xvrxvi'iniug d-- laatste maande
niet meer verxx-aclil hadden kiee^..Diiitsclilt-iid
meer «lan '.MI "?x-an alle sleinnieii.
Wat valt hirruil te leeieiir Kr kan abs«du
niet aan gelwijf 'ld xvordeii. dat het bij <l<; steiiiiiiin.
strikt eerlijk is l o'gegaan. (Iet . international
(oe/iehl heel'! er voor ge/orgd. dat er vrij cll
geheilkon worden g»steind en het Duilsi-he front h«-<(ti
y.ieh stipt aan hel uilgegex'eu i.-i"--' tr-boude
oin de vrijln-.id van stemming («? ---bi.-'! i
bevolking heeft y.ich vrijwel unaiii* in « '.:-.-:?
xViór aatisluiiing bij Duilschlai ?!. :? V> ?;-.
tegt-iiwoordige Duilsehlaiid. .\b'i -\v. .?' ???;?- iii>
, d«- «-riliek t«-g«-n het Derd«- Kijk '-.-li i-.i.-i.-- l»-.
Saai'gebieti geroi'|-«l heeft e|| hoe ''.' t !:??! !.: ?
ook il<> if eell /oo groot deel del'
''.?'.(liklllHstiselir «MI 'katholieke iirlN'i'.l«>t> :.-'«)r:i::« i
«lat «Ie meest optimistische DIIÜ'i.'t> ? ? ?
rekenden dat /ij eell dorde geili".!.- '?»
ttf t«tt . hun t»igenslandrr.>- ru-«
-m \Te«lelk'ven«lheid ox*erl»?opcniU* bnitenlantlsche
?liliek. binnenlands, en uxvn/.ooxoi-tl »»ffici»'«'I.
?f f in Ivuntnf t«»t A.Ji.C.btiek w«»r«lt. gemaakt «-u
.et pacifisme wordt vuracht en vervtilyil uls lat ui*
Dit XX'.-IS «-ell te bescheijeli calclll .
lieid kolldell de l )uilSehel'S blij' ? -M;
Vei-l grooter to-loop J'ekelien. Ili . ...... ??"> ? ' , ?>?
heeft g«'S*p|-oken. Kil Wel «illdallks lieStiUillde crit !«?!
Dit nati»nale gevoel blijkt l«''cli -(erker en d.
is «Ie les dii' men uit dit plebisciet kan putten.
Itij de besehoiixving van «Ie stroomingcii die /i<
l el kei IS' ilt hel XVÏ-S-|» lul Verloop .\-Jin de We'|-«'V'|
politïeU afleekelicn. «lort IIH-II g--ed ef telkellS We
rekening IIM- ? (e houden: hoe machtig primai
gevoelens /ijn.'
(hu- ilfii i'i'i'lr i'iin
De woordvoerders vun het l
Diiitsc'.ihind hebben wij laten geheel in b;
midden of «lul. g<"/i.-n het feit «fat ile'Saarkwesti
eell \*olkenbonils-iai|g.'legeliheid is gewol'di n. va
y.in voor logica, getuigt, of niet ye«-r ilüidelij
verkondigd dal na «Ie w«'deinaiih«'chting van
hSaai-land bij het Kijk geen enkele'..kxxvslie" 'triei'
beslonil lussclieii Duilschlaiid en Frankrijk. Mc:
xx-ens«'hi overeeiisleiiiiiiing. hartelijke sanieiixv< i
king. bex'esliging van den Kuropeesehen
Ook Frankrijk weiischl «lat. Maar «Ie
lie«'ft laiigxainerhand geimieg van woortlc«n: lij
wenscht vó'Vr all«-s ilailen. V-Vi/rn. dié-hem in «ti|
gi-x-al t«p txyc«- eonci-ele punten g«>rust
stellen. In «Ie eerste plaats y.oit hij. wat DuitsHilaix
b«-trefl. gaarne ovt*rtuigd xv«»rd«-n «la.t «Ie vred»?
v«'i-zekering«in. niet enkel platonis«-he fra/eu y.ijn
'dat ni'el naast «-ycn/ooxvel vri«'iidsclia
l«'-ikeiis:W«r«-r uitingen van vijandschap en
vjtett. naar. vori>h komen- dat niet ondanks
De Frauschnian verwacht, dat het Derd«> Kijk
irkelijk iets «jver heeft voor de instandhouding
den vrede en dat laat blijken do»ir weet» «Ie
sten van het volkenbondsliduiaatscliap op zich
o nemen.
In de tweede plaats maakt hij wat Frankrijk
oetreft - onwrikbaar aanspraak «»p een solide
? n 'tastbare matt! van vettiiihvul. Alh-s wel.maai'
?t-st sceunlc! liet realisme «lat den. Frunsclunan
« 'M\\ is en'zijn zin voor formuleering x-ait de din<zon«
?oals-zij-zijn. hebben hem het "^T'wustzijn
bijv-bracht dat hij door alles heen moet vasthomleii
????m een d«ior overmacht veilig gesiehlen vre«l«».
\;in een .vvrcdo door. macht".
De Duitschers zien dat wel in «-n zij /ijn xoo
slandig hun aanspraken op gi»lijkhrid en
gelijk?'chti«dh''id vooral in het theoretische te houden.
'/.??? beloven de komende xx'eken van
omlerhniideii.iwn zeer spannend to xx-orden. Jloo ..stijf" /uilen
d. Franschcn zich houden? Met welke
.tnnjoriteitv;> u-krachten zullen zij als minimum genoegen
u-men? Allerlei vragen doemen op.
Zal Duitschland zoo goedkoop" xvorden, z«'»ó
?ui het hooge paard afkomen, dat men werkelijk
M punt zal vinden, waarop men het eens xv«mlt?
? >an zou men de lang vergeten
outwapeningt*"iiV-rentie weer van den zolder kunnen haldi ehT
imoer men het dan o\-er mutuei Ie ver/ekei ing
. bijstand eens geworden is. werkelijk met cenige
rmindering der bewapeningen kunnen beginnen.
r lijkt alles te mooi om waar te zijn. Maar het
zeker, dat sterke krachten, vooral de hard«s
'nomische noodxven«ligheid, al vast Duitschland
u weg opdrijven. Zelfs wanneer er, wat men wel
?dijk in het oog dient te houden, in
Duitscli> i machtige groepen' bestaan, die van den nu
enden goodwill alleen gebruik zullen maken om
r hooge en volstrekt niet zoo onschuldige
be$P i peningsplatinen te trachten door to zetten. Het
«* "oor de vredesorganisatie van Europa een groot
J 'deel dat het tegenwoordige Duitschland buiten
:«' Volkenbond staat en zich nog afzijdig houdt
v'. het .groeiend mütuce.1 verzekeringssysteem.
?}l .ir het kan een'nóg grooter nadeel zijn, wanneer
ft' Hschland in onderhandelingen treedt die
zijner?'H niet door een oprechten vredeawil gedragen
'?len. Het verdoopen van juist de S
treiietnanny -Saarlandstraase geeft tédenken. Kan het
B lü-maal-socialisme een werkelijke vredespolitiek
' zijn programma vereeni^en?
onvermijdelijk doemt dan weer. een nieuwe
"g op: zal de natjonaal-socialistische regeer ing,
" zoozeer haar krachten heeft gebouwd op het
?j-.novergeatelde, deze politiek kunnen dragen?
li
?t...
WEEKTRDMPET
VAN DEN WIJZEN OLIFANT
11% hl-! U die mis. olifanten, kent. xveet. dal xvij
behooK'li lot de y.crr KedllUU^e slel-X'eUll^'ell.
Maar toen ik vanochtend stond te xx-uchleii op
mijn trouwen ««ppaf-ser. «lie het moeras zou 11 i.vigfii
dal in den nacht om mij ontstaat, xv< rd toi-h mijn
wij/e lijd/aamhrid op y.xvare JH-» el* "gesteld, liet
leek of alle Vogels vun den lü.'ientllin prol Oelllell
gillend elkaar te «ivel'tl-oeven. ell eell eoiH'ert
wilden ten uitvoer brengen, waarbij de hretsl»- ja//
uvlluideiid is. Mijn «»ppa>H.-r. «He intiü-SL-hen «???
komen xvas. l i 1de voor/icht i;r de draperie op van
een mijner ooi-lappen, en fluisterde mij toe: ..'/oo
xvas het nu ook bij «Ie uedsafleggiiiK'in déWat t burg
t«« Saai-brüeken. liet heeft ni«-t in d« eouranlt-n
geslaan, maar «-en «Ier burgemeesters. di«« de
stemmen geteld hebben, en di«; tot wanhoop van
Mevioirw een grotite inktvlek droeg op zijn ambt
Ht-or«tuum,4heeft het mij in het geniep gezegd. Het
moet er een heidunsch laxvaai geweest zijn en.
xx-at veel erger is, de oudc-tt* heeren van de Stem
opneming hebben, ten teeken van eerbt'toon dat
men hun hiermee xxïlde bewijzen, den heelen nacht
in hun henulsmoinven zitten zxvoegen en zweeten.
terwijl 'de jongeren komijn genieten x-an goeden
\ vi.ii i ">i opxvekkendu illuminatie. Knfiti, du zorgen
y.ijn nu voorbij, en «Ie Hollandsche marinieis
hebben, toen zij van zeebonk landrat werden.
hun profetische visie niet verloren^ Zij z«mgi»n als
maar van:
ro
De Status quo
Gaat op de po.'*
Kn /e hebben gelijk tfekregeii. Kuropa slaakt
een zucht. Xa Koine is de uitspraak in het Saar
gebied eell nieuwe Stap tot den- \Teile. Kil vredtt
wil ze^geü: internationale verstandhouding,
opheffing van contiiiuetiteeringeh. een lichtend
oei'onomiftch verschiet. V«iorloopig ten minste.
AVant xx-ie verder vooruitziet, geeft er zich
rekenrichap van, dat do uitkomst van lust Saar-pjebigciet
beleekent de integrale overwinning van het
nationaliteits-boginsel op de gedachte va-n den
«?onxvntioneelen Staat. Het XTedosverdrag van
Versnilh s. dat vol zit van conventioneek- Staten.
Stat eir. die «looi- xN'rdragsbepalinyen zijn -.jesehai'Hn
en niet nitar de x-olks-eigeiilu-id gericht, ' bergt'
nog ettelijke tfex'aivn in y.ijn duisteren .schout .
hè' Fülirer heeft d«- hand op het hart gelégd, en
vóVii- iio^- de Duit ««-hèkerkklokken het
niobih?fWitlébeyel ktvtfen, heelt hij x-erklaaul, <lat d.»
nieuwe minnaar van «Ie Duitsclu» Scho«nie met
den «iii-Aris« hen naam, hut huwelijk van Frankrijk
niet zijn KI/as nimmer z« m verstoren. Ken wijze
olifant schudt vriendelijk niet zijn om va np ijken
kop. z»»oals ullc verstandige stervelingen doen bij
'het aanlioorcn van.' offirieek* verklarium-ii. maar
zou das Keu h. «lat duidelijk «Ie Bismarckiaansohe
politiek Volgt van vi-reeniging on Ver-,.Een"-i|jring
(unificatie) van -alle Duit sch -sprekende gebieden,
deze Saar-beslis.*ing niet als een welkom anl e« ede ut
in zijn rücksack steken.' voor geval er kansen
komen in gebieden, waar gén volksstonuning i!en
begeerden appel van den buom schudt 't.
? ? »
Maar laat ons terugkeer«>n tot 'de ^"art burg
Ik bedoel tot een andere '. \Va-rtbiirg dan die
xvaarin transpireerendc Xèdorlandsehe ambts
dragers op bezxvaarlijker wijze stemmen telden dan
in hun dorpm lijken gemeenteraad. Ik bedoel de'
.\Vartburg, wmir Dr. Martin Luther den duivel
?bex-ocht met een inktkoker. Zijn . gehiofsgenoot
Ds. Ijngbeek heeft in de Tweode Kamer Vragen
gesteld aan hun beider geloofsgenoot Minister
de Wilde oA;er.een incident in de gemeente Weert,
waar men een straat wilde noemen naar een
ketter- vervolger, en als motief zich op de dank
baarheid .heriep, waarvan de bevolking vervuld
was omdat hij de ketters zoo lustig had vernietigd.
Ik verafschuw het anti-Papisme dat voor '
Ds. 'Lingbeek levens-elixer is, maar toch geef ik
'hem groot gelijk, dat hij zijn vragen heeft gesteld;
In het overwegend Protëstantschc Noorden ontziet
men zeer terecht?de kleinste gevoeligheden
der katholieken. In de vierde stad dés land s
benoemde een overwegend Protestantsch gemeente
bestuur een belangrijke straat .naar een algemeen
geliefd kerk vors t. Tegenover deze verdraagzaam
heid en nationale gezindheid van het-
Protestantsein- volksiiccl. h«-efl «lat xo|kfc«lc«'| rerhl op Int
oiit/ien van /ijn gevoelens dooi* de katholieken.
Kn ik ben er van overtuigd, dal ieder ivchliieaard
katholiek de Weertsi-he eii^hart isheid niid«- -/al
xvrfoei»'!». .
Minister Kalff is overleden. Hij xvas een edel
man en «-en edelman. Ken ministerieele gestalte.
y.ooals wij die gaarne /i. -n. l f ij xvas «-en w -rkei- tot
het imle. \'ol anjist /iiueii xvij dit nobele, nijx'elv
leVell te, pletter ("open in de Vernietigende depar
tementale en parl« nieiitaiiv we.rk/.anmheid. \\'ie
zal hem volgen? K.-n park'inriituire krueht 't K« n
ingenieur vun beteekenis buiten liet parlement ':
De Kabinet .-formateur «le-d in de/.«-n
extra-parlimentarièr een uelukkim- keir/.e. H.-t lijkt niet
onwaarschijnlijk, dut «Ie IMi-mit-r liever etm terlmisch
geschoold man noemt voor «Ut bij uitstek
(«?«?hnische departenu'tit. dan «-«.n iiarlenieniariër. Vo»»r
deU V«)Ortreffelijkste tle/er i-ate^ori'e ^e|dt toch
nog. zoodra hij Slinister van Waterstaat is. het
du giaubst /n <? l'.iehen. «loi-h du xvirst
u«'>eh<'beu". Onder «'? 'inijehiVui>- van oi»/e opeiibat-e en
publieke bedrijven, van on/e spoonx-egen. van on zo
havenwerken, zijn bekxx-anu- matuieii te viiuk-n
Het leven begint met veertig", riep Walt ««r
'Pitkin uit. Men zou het zeggen.'wanneer ni«-n be
ziet wat Minister Kalff na zijn veetii^-.te verrichtte.
Men zou het zeggen wanneer men die twee vitale
oude heeren aan «l««n ping /iet: Lloyd "(Jeoi-ge en
Minister t"«)lijn. I.loVd Ueofge die op /ijn twee en
zeventigste '.nog- aan zijn &»ove«-Jsten kiuisU'clit
begint. Minister Colijn di«> het. een eind iirde
aanaurtt. twee moeilijke departementi-n
t>ren, en bovendien een h-el kabinet in cris-istij»!.
En die cjAsitijd i.s n» g lang niet voorbij.
Dewerklooz«'ncijffrs ^temmen »»0jj immer soniber. ??nr
wanneer we lezen dat Zi-euw*eh-\'laand»?ron
«»ntvolkt gaat wordc-n dooi-dnt do inwojier.-i goen
i-mplooi vinden op eifTeti gebied, dan meteni xvij aan
zulk oen ei-nvoudig .«chijneiid bericht, de diepte va?i
den-oeConoUlisehen Uooil. llltUSM-lten Zljtl '«U-. h«-e-.
.Teil «lie d iell oeC»ill«»mi5Ch<11 llootl U ooi'
oecoll«»lnischw ordeiiin;; wjlie.ii bestnideii. «.tevii; met i-lkant
aan het bakeleieii. ifettiiure de x-ele inkt die in <!?? '
afiTeloopeil week g-vjoeid heeft ox'ei' de llliil'icatii
pogingen in «Ie niaal-iVidu.-trie. En dat xvij
on/.uitvoerkansen viuik sl-rht benutten <Palf>iin:i
_»4öeft bij dit alle» al weinig tr«H>&tt
Ook dtvigt er opnieuw een stuk t ierijje gezellig
heid .v«'rlotx-n te gaan. De m«tor«l-prijzen'.eh; de
, knah'titverkoópen zullen, gaat het desbetreffend
wetsontwerp tt-r^rej-eliiig van «ie uit\erko«ipeii' «-r
dot>r, wórden betcugeld. Muur beteuceli-n kan men
nog* niet de ondernemingslust der bouxx;,inee.*t.i.-rrii
die hun oolle(.'a Dudok zagen-gehuldigd in hot land
van den Kousen band. Amsterdam heeft fam <sti*.
sche uitbreidingsplannen en in deii Haay pupm
twee kunstzimiijro, bouxx kundige ^buurliiHUn in
plaats van to i>ri«lg«-n in het ?gezelschap hunner.
«?oKtgut.-.otcii.. >f\i:n;n eeii mo'n i .-utroa'l .Station
projocteeron. Hopen wij dut «Ie lijn .-\mste-\lain-.
den Haag.'tegen den t ij«l xvaarin het t'roneh'zal'
boven spiralende?'viaducten, nog niet zul zijn
»>pgeheven.'De-autobus voor «n-n krats, tu-schch den
'Haag en Amst.ertla.ni stemt pessimistisch, maar de
Secretaris dor Ne«l»>r}aiulsche". Spoorwegen stelt
gerust. Want zelfs n «mantische Friesche
locaaltreinen blijven \\iorl(>«ipig gehandhaafd. Ox*«,'i'igeiis
héft de 31uat schappij van Gimeeskunde. die' aan:
drong op-bt'ter onderzoek van chauffeurs^ er voor
gezorgd (lat wij in dég«>edkoope bussen veilig /ui
len slapen, gelijk ik doe, dio droom yan een zonne
bad op den elefanteufhcuvel in hut nieuwe Stads
park, dat zich verheft- in .het Anisterdamsch ver-'
schiet.
TRIANON
CABARET EN DANCING
LEIDSCHÊPLElN
lederen avond 8*A nur SoIréc-I>anBante
met optreden van .
INTERX ATI O N A I/K AR T I STEN
Vrij «ntr4« Dunnen tot ; Zond-f matlnia
cirltf |g.45 n n r 3.30?6 uur
KROP
e's
ia 2;
ie 'h1
Vli- fr
**' !lir
Ol'e'.-u |
lat l,
?R l:.
llo.
P"
Hl
^y*
«ii-'
Ui
5i, .
en
in
ar
n
f,
o
s ?
t GR "«-i
. ?"??
PAG. 3 DE GROENE Ne, 3007