. .r ; ?* r i * - t VAN HOUT TOT STAAL ONTWIKKELINGSGANG VAN DEN STOEL J. J. P. Oud Techniek en bouwkunst D K belangstelling van bet publiek Voor bet stalen meubel is snel Urorirlidr. Hel is daarom missebiêii aanüu iets te ?/.» K>ien over dr ontwikkeling van dit deel van ons buisraad en wel in bet bij/onder over d.eit stalen stoel, imidat die tot nu toe bet meest de aillldarbl p-lioot. Stalen meubelen /.ijn niet opeens iets van dit o..p'iili|ik. In xiekriibnixrii. kanlorrli. en/., kenl Illell 7.e rertls bllljï. Aanvankelijk lette men. n* niet op. l'as toen xe door y'mueii dringen tol in ons buis. bepin men /e te /.irn en el'iferdr xieb eraan. Illltl Verleden bij tandartsen, eir/.. luul bet ^eiire rrll sleelltell liaaill voor bet interieur yeyeVeli. liet ..uaan y.irir'.van din^rii. waar aan mrii «Ireds voorbijgegaan was /??M'1'" 7,f »|» Ie liierkrli. brarbt t» d" alelliteet Ulll' eell eolilplete omwrlllelilm trWrru. Toell lllrll eenmaal .ontdekt bad. dal dr teebnirk veel /.UIVel del' ell doebuat ip'i' VooHbraellI wat «Ie lij«l vrrlaiiple. dan dr aivbiIretUltr. ^illU b'U'l'Vail eell irroole stimiilans op dr liouwkiinst uil. Niet. dal een i;eiijk.strliii>£ van bouwkunst rn trebnirk beooyd kuil Wofdeli: bet feestelijk .'b Iliellt p-rl't aail de llo||Wkrn-l brt blijvende.terwijl dr uitingen der trellllirk >tied> \r|oiu!r|rl|. MJIHC IrVrll ril kUIISt Volldrll llie|' Weel' Uostliiiar eii m «i:|/.ake|ijk «?onlaet. Het scalen meubel voor huiselijk gebruik IN de nieulielktinst vrrlirp brt ni.'l"i'>. \Vrtl op dit urhird in niru\\ inatrriaal. in easit in staal. *£eproi'iu-eei'd w.is. was 'm doorsnee w« ini^ kennn-rkriid voor dit materiaal. Steun Vall rrliiür l;ft rrkrllis Votld de uHl ? ? werper van im-uln-lrn voor br| intrriri'.r Mrr niet. l iel lllrllbrl Va 11 Urliourl) ||o|i| n'boi>rl i. lai><4 ni.'l dm nvk naii-e/.i.-n. Was op* eell Jj.'UeYrll ooi>i>||blik plotsrlinu een openliaiiim u. u orden van uexondeii vorm', mul"fiaa!? rn pi:»».' duel ir-y.in. ||rt voofbandrii stalen lllrllbrl Vrrtoollde ilrXr pirdr i.-i^rnsebappi'ii inaar in bee| besebi ideii ?tliate ell bleef Xoodoelldr. vrijwel yr)|rr| bilitell d.e o||| \\ikkelilltT. die llrt ?IlirllWe Stalen lilrltliel nrlnrll Xt.ill. (illUII Wr UU,boe brt stalrll lllrllbrl voor buisi-lijk gebruik ontstond, dun ko'ni ik'allet rst aan dm birrbij :ifp>bee|d.i>n si a Ir M fauteuil van hi-eiierV), hêy.e is een samenstel van l»andeii en liuixrn. .yord van vorm en pied om te /.ilteli. maar beel inge wikkeld. Hel inp-wikkcldi' vande/.en fauteuil is Ie verklaren uit deomstandinluid, dat bij /ijn vorm feitelijk via den bouten stoel kree£. Itirlveld maakte in liMil den p-esUeli bouten fauteuil (l), die bierbij in sebets m-r<'j)rodureerd is. .Hreiier ontwierp . later den ook in sebets afgebeelde!» bout ell fauteuil \2). die kennelijk onder invloul van den fauteuil van Itielveld ontstaan is en waarin mm dr uroiid^edaebtr van d.eii stalen fauteuil van Mrm.-r /ondrr moeilr t-rrutf wil vindm. |)r vorm. die de/e stalen fauteuil ver toont.-is d.an ook eigenlijk meer van uil ander materiaal ^'«'transponeerd. dan een eisj» n Vorm «'p «rond van de ei^elisebappell van rell bepaald IliellW. materiaal. Mil laatste is pas bel sjev.-il met den \ lijdraueiiden stoel V.-MI Mart .Slum (l >. De/e wenl bet prol o-type van een onlwikkrlin^ van dm stalen stoel. waarbij iudrrd;iad de ei^eiisfbappen ?\an b«-l staal op een /eer aparte wij/e, lol baar reebt komen. l ie stoel van Stam verraadt nog bet beiiin-stadium do«T >.ijn Wtit puriteiliscben vorm. Ook vet-rt deXe stoel nötf niet. * Mies van der Kobe(.~>) braebl den vorm uu-t y.wiet' lot «-en synlbese. verbluffend van eenvoud «??« doi»r gebruik ma k i nu van de yerl-riidr iyrrisebappen \an bel staal '/.eer typeerend voor bet materiaal. l let biel'gedemonstreerde beginsel oinstt ks issu eii later minder eenvomliu reeds iii. Amerika opgedoken is op brt oo^eltblik domilleel'rllil bij dr proihielir VUII Stalell Stoelen. Het aantal afb-idinueit is legio: dr emViMldiystr eet kamerstoel, /oowel als «te bebaaglijkste liusluel Woldell i»Vi'lrrnkomstiu dit prineife ontworpen. ? t ?? Voor- en nadeelen IN'MKUDA \l> brrlt brl rootrVooi" derlm: eenvoud van eonstrlu tie. lirbtbi i«l m luebli<rln id. gemakkelijke {vrplaalsbaarlu id. niet duur. m/. Ken nadeel is bet wipprlldr /.itlell. dat welrriis. maai' niet altijd aangenaam is.'Men '/il »»ok n iel bij voortduring in een sebonimelstoel! Voor Waarlijk rustig -y.ilten piefe reer ik --- en /oo /uilen er meer /ijii grtmter stabiliteit, soms óók minder liebtlu id. Ontwerpen in «Ie7.e riebling /ijn gemaakt d«mr l.e ('«irbusier - .1 eau nel et - l'.-riialid t(i: ell sebrijver deV.es (7). liet \ laagst lik vuil dril stillen stoel, dal biernirdr op «-.n manier lol eell oplossing i.s gek* lllrll. is dal) ook niet uitgeput. llrt aantrekkelijke van staal voor meubelbouw: veel ruimte vrij laten. in werkelijk brid rn \ r bet oog een groot belang voor on/e steeds kleiner woidmde woningen /al b.v. ook benut moeten worden voor die gevallen, waarin we va si r r en ..molliger" willen y.itten. .Het om sloten /itleii in meegevend mateiiaal. dal Kngelsrbe elllbfuutellils b.v. 7.00 ple/ierig maakt, yjil - bij nieuwe pogingen eens voer oogell gehouden moeten worden. Ook: bet comfor tabele y.itteti in sommige treinen. bu-s.-n. vliegtuigen, auto's, r n/.. Xooals iii de houwkunst, is bier weer van de leeliniek U' leereii. Nondig is do c'omliiimt ie: een soepele, massa van renigen omvang op een Hebt. dooiv.ielitig onderstel van staal. IV ijlbeid van bel .stalen s|oel-lypt« t e/a Illell met bet pre.llige /i 11 on van oude st oel-typen. Welk laatste. tusHrbeii bankjes. geen regel iinplb'oert. Kr y.ijii nieuwe tyin-n van «loeien, diéverreweg beter /itleii dan oude typen ooit deden ! \Va;'ir is intusselirn. d.at bel /ilfeii op gekleurde ell gevloi-blell buiuloll ? ?f plankjes, y.ooiils dit bij vele sl-milstoelen nog yoofki int. eell te J'üilii l'lef genoegen is. Vooi eell deid is bel gevolg vuir i Ie. wordingsgt sebiedeiii;van bet .«talen meubel, voor eeiiundei deel is er een nudnikkelijke arfisti eiteil van liedoiikelijk gebulte bij ii bot sprl. Jk»t snobisme, dat. vin eei< /eker purisme uit bel interieur ge bannen wer<t. blijkt in de y.uiverings Ui'tie /elf een nieuw element lei oxploitat.ie geVonileli te bobbelt. Kei voi'wijfdo wooklioiil bedreigt livt 'inte rieiir tbans van don kunt van bet Slalell Illell brl. |»r ..\Vieliel' \\'erk statie" berleveii bier IMI daar vi> glas en staal ! , Hol /on jammer /ijn als dit niet bijtijds illge/iell ril trgellgegaull Wrl'd Staal boel oen bij uit stok ..mannelijk materiaal, .llrt moet loeit xeke niogrlijk /ijn birrniedr ook ..mamn , lijkr" interieurs in te riebten ! NOODZAKELIJKE AANVULLING /.V !>»? ({riM'ni' I'IIH l't thwHilfr slnmf o/i hhnlzijilc J 'l ci'n kimlrr'n- uiyiJiri'ltl Itij wit ttrlikrl «./»*/'«? iluttf Knnnii run /.«A'. Hij -tli'sc iniril!iir intu inillirak In-t ttHtlcrm-hriit. rn fltmrttotir ircrtl ank rirsuhntl. Ir rcrtnelilcn. tint zij intif tinn hel mooie Itocl, iloor l'uul. Kiitftrr. uiltlnor ?/.'/'. /.fO/)oW'« (.'%. Mij. If /ti:n 1 1 (in ff. Il'// HM ten r> l>rijn o/», ilil rcrzuini hierbij Ir ln'r xlflllli. ? l n ir ?? ?l'', ? ui utr Vrouwelijke logica M. H. SZÉKELY-LULOFS IK weet. «lul itit paradoxaal klinkt: vrouwelijke logica. Ik wil /elf s toegeven, «lul In-t woord purados l i'u- r nog te /ucl.t is on daarmee geef ik eigenlijk («H*, «lat ik ,do logica in vrouwen betwijfel. Ku nis wij bij do ?/niveiv letookctiis van liet woord logica blijven en bet bobben over: jtiisle "wij/o van donken on ivirYnooivn. absoluut objectieve gevolgtrekking «?n oordvelvolling. gewonnen uit con creto. onaanvoclitbaiv goge VCHS. ja.... «bui kan ik niet anders dun toogevoi,. dut d"7.o. logica in vrouwen y.oor \vr te /ooken i*. l.ogiscb donken is y.elfstamlij. «lorspronkolijk donken on Vo|gOll.s Woilliltuor is iio \TO||W. die ill pluuts van Verstand oen beolo massa verwarde. vertr» n« belde. Ver vloeiende goVoelollS ril illst illi'trn lio/.it. daartoe niet. in staal. Ik lu-b Weininger gele/en met een |iut|iMiil ril reit goinolustiekjo: oel'St bob i k voroitt watt rdigdo uit riiopterkriis ?«?n \ raagtooki ns '?M de kantlijn gr/.et, daarna -hul» ik er die veriu-dei-d. en «overwonnen weer uitgeveegd. M t» u r ik xuii natuurlijk geen vr«ni\v /ijn ?lis ik do consequenties van do/o' ?«vort inging aanvaardde rn niet t-ocb «U- rrii of aiidriv ivcbt vaurdigitig /«?U /oeki'll. ..||| t,- brWij/rll. «lal. llrl wel y.oo is. maar eigenlijk t ooit 'n tol /?«? is. Kn XIMI wil ik dun /eggen. dat ik brt nu ui* l brb over «ie kunst van V.UiVer drllkill. ri>|||bilioore|| ril ' ooi'. «iorlrll. Ilirl o\. l' dr Vrfsla tldrlijkr logica. maar ««vn- iets. wat. ik /ou WJllcll Uornirli: Kr-Vorls-logjèa. |lrt (list ilietirVr. o||g« luotivi'rldr ril Vaak "Uiiiot i Voerbare oordeel. dat i'.ikwijls brWo/rn beeft jllist r|- »?? t roffel! da tl '?on loiilrr .V. rstaiidclijko. oordeelVrtll ? llrl /uivriMr voiirboold van x.ulk ? ?ril \ TollWrlijke Ur V«»rls-|i »gb"l llrb ik rrns i.'rv<>ndrit in '????n »'i;>l«»oi: lusscbrii tiiijn driejarig d-M-btrii je «?n baar vn-rl i^jarigrn vadrf. -...Hol Was Vloeju-yoliier. We li;'ildo|| '?IIS bllitrllbtltSJr paS '_'rk«»-||1. ;Wr baddoii "ii/rii tuin i!us net. :-n in dirli tllill stondt-n dlio brsso'llstrilikjos. \\V waivn /eer lï»i.-.-b «-n ?/??<?!? li».«|tv..| gCStoind iiVrl' l|r/r dl'ïr '» -ssrllst Mlik jes, dii- kriiritf «»j« rrii rijtjr binus «.'.«? ^ s|ii||i!rn. Nll is brt AVrl r. 'dut dr viulfv van Vriitn- arbltirts jafrii la n K tussohni i-ijm van dii'r/fiidrii fiibbrcbiiniiirn ba:l ?-:??? . blM|li-|| ril a:|niillist>latrl|f \Vj;s tfrXvrrst ? iVrl' dui'/rlldrli lirrtaivn l'llbbrlbiiiuiirn-i'ijrn. nn:ar rip-n rix is tiirb iris a.lidrfs «-n '/.»<? vr \v "U'di^trli d«'/r dlir bi'SS4'iistl' ? ?p-rrll-l'ijt jr V«M.|V dril Vadr I.Viltri- i-rii vi-i'l ^'itH.tri' waar.lr. dan \vrlk«? nibbi'iT««n«'«'ssir in <lr trupiscbr Vunnr-iilandrit ".«k. Mlkrn «n-btriM dus sla|>lr .1%-nli-r'f f va Inb,'sscnaiin|ilanl . Vé\' iillfklioptrli. Xr /rtU-n vrurlif : «?;? binjirii I. l'i'SJrS KliH-lir bullrt jrs Hllll dr stailltlirtji-s rn nu yinx'-n Trutri- «?n Imar valilrv rlkrn da« liand in band nantdr b.'SScltt hisjrs kijkrli. wnilt (Ir. f'i-ssr nst rui krn bad«irti nu <»»k IVuU-i-'s' b .langst «'Mini: 0>Wirkt. ? vjj brl. inissfliirii 'om rrh lülilrll- ' ivi'|i-n.. Vadrl' V«M-b|r dJr l'rdrll. Vrii'il'/tt^ «'ril dat vuur dr. Kryi-no b.'ssctis b(-y»»n Ir dfriyrii in' IVutff's bn^rfH^r. bla.uwr kiiiditrnii^rn. Viil^di' r«'ii p- b. id om vaii dr b( -s jrs ni («s blijvrii rti da?tr vu«b r n<»« uil xijii kindrijjtivii u-ist. dat \a;lri-lijkr «r? budrii nu rriunaal noiiit blindrlin^s 'jrllllllC/ailllld \\i»|-iicll. ViM-_'dr bij r f ren Vrrlokkrlijkr brbiftr ? ;uin IIH-. '/.\' Hij \vist. dat l'riitrr Vrtv.ut \\as op allrs. wal i'oml was. ril il.us paaiib bij TrUti-l- inrt brt brrrlijkr torkoiustIn-rld van Hjprlldr brssrll. i'ir l-oiul rn woiilrli. Idiod ? |{ooi|. IVtiJ JCr tfinp-u tw«-r du^-n van Iwrr vrrvvai-btin^ m ?/.aambrid voorbij: na «'«-/.r rilliirllio/.r rrllU i^lirilrll Watvll «!»? iH'ssrn n«»n ultijd 1211 H*II rn in Tnili f bi^on dr brloofdr lurt ainiil'pbosr Ir VrlA'ap-ll : torn Wr Iliuiskwitlllfl) van «*rn wandeling m n mr rvm nn/.i: brssrliaanplailt ^illurll ilisprrtrrli>n. ?/.ayrii wij dat brt nnbril p»srbird was. Dr y.iut aii^stvallit; brspirddr brsji-s \vaivn van bun staiiuurljrs vri'buisd in dr ^rootr /.a k van JVutn-'s srliui-t. \*adr|'lijkr bonsbrid. vadrllijkr Xrd,rpli-rk. irililbui bij Tril t r r. d ir /i r b dirp srbuMit: vorld<*. sintoll l'.oelll.''' IIH t .de gebruikelijke' uit«?rlixolt l'v>-' van -ehilld on bnelo. u'.-liik ..K.l XÏr jr. IVlltol'. lloll Xlllli-ll 'A',» 'gooit I-»HH|O J H».* sói i kunnen eten nu bob je /«? el gltirli ell onrijp afgrpllikt ?oll'lin 'Worden /o 'Vlot moer fooi l !" 'Kood.r bosset). K) »><l T'rlltr|- blijft Vorplett.oh| ill SellllldgoVorl. /e Woelt do.H- dr nare groene bessen in baar scliori.. kijkt brsebaumd dm tuin . rond. In dril tuin staat een seriiitimstriiik. dr srrmgrii /ijn in knop. Haar drorvr oogi-n lichten vroiiudig op. ..Ik /al jr l'oodr srrillgrll gèVell'!" ..Seringen r" a n l \v.... 111 vader. ..jr kunt toeli srringi'ti nirt opeten!" 11 ij is Xrof IrVI'rdrll Ilirt dr/e logisollo Wi-rfloggilig. die lllrterll IVlltrr's go\\.-li-iilj.- inty be/warm moei. Waar j'rUlrl' i«i"eel! VfoUW" oll l Vilt el' /.r^t triomfantelijk: ..Waardir in««ri jr <«.k MI.-t op.-t.-n." l'in dnah'p vrrkondigt ?!?? \jn!.-r vri? «nlwaaiiligd : ,./io je. d;;| is n<>n \\.-.-i reble VCéillWrlijkr l-'^'iej; .' lli.nl all'-rtt maar om. kost \vj-.t-b.-l wil.'gelijk !?? \ll bril ik 01 ik rel) VI'ollW ell naar ll'h'll X'-gt rell brtlvkkrlijk objrrlirVe vrouw. Ik kon dus dr inanlijkr \ei-"iilwa.-.'r.liging over do/o scbijnbari oiilogiea v«n l*4-uler begrijpen, maar trg.-lijk /ag ik de werkelijke logicu vaüt'oiitor'.s. vrotiwojijkoii godacbten Ik iiioebt de b.-ssrii niet afplukken. /oolang 7.0 niet rood wuivn. Itood is v.-el mooier dan groen. Vader is bedroeft!, dat bij -''on roode bossen hooft. Nu bo'. »ot ik hom rooiio seringen ell |i|| ;;,? i bij, dut je Srringell Ilirt op kunt .-lm l Het gunt toch niet om b.-b opeten. bo( guut er toch immers _om vutlor iets r.iuler roods in d"'plant .s to ge \vn voor bel rood. «Jat ik '.hom ontnomen bob! Uij Toulor bud y.icb bel conci-oli' |-o:i;l vuil . eetba,l-o. grijpWlv. ''.'ipo büs.son. oniniddoUijk v.-rwaxigd on vermengd niet bet ubslrucie -rood van Vrtdor's toloii'i'sloirmg ei. vnvlii's. dut /ij wilde goed iiiukou n bei'stellen. It'i'l i.s do/o véiwinrlliitg VJIH conoroti. eii abstrUiCto feiten, die gewoon.lijk in don geyool.s-ges».ucb<ongung vuil vrouwen gebeurt, als /ij niet begrijpen, dat .bun logica, hoewel «(Ui!, gevoel oiv juist, qua verstaat! . tnc-h ?h is. Kii dit is. AVIUII* nuMilijko on vrouwelijke argumentatie op olkuur butsen, als do man niet begrijpt. dut. wal niet hot .verstand gemeten onjuist is. misschien toch om Vorm van wuurhoid on \vorkolijkboid in liet UeVoel klIM hoblfll. l THONET DE SPECIALIST VOOR ZITMEUBELEN VAN HOUT EN STAAL KEIZERSGRACHT 213, AMSTERDAM C ? i G l S P E STALEN MEUBELEN AMSTERDAM.SINGEL 299 <FOP e's ia 2: 'i. . D..VI klei, «l II ?n i-.. IH' IMI K l >;Jt iii" . 01 !o., tb ?5» en in ar. f/ Ie n f, <j a f AG. 16 OE GROENE No. 3007 ?»?- ' GROEME'No.'300>n f «JE GROENt n.0. *«,.