: j .M f I * ? t *, . * i ? ? l :l Wij varen om de wereld Van Tahiti naar Raratonga HENDRIK WILLEM VAN LOON Teekeningen van den schrijver «er 'i- .??? (? : l ?!?:»???.?« Blank en bruin TAHITI is een miniatuur 'paradijs en een prachtige plant > i «in rus tig te gaan nadenken of te gaan schilderen af een nieuwen l'aust t c schrijven. Kn dan komt ile oude tiauguin altijd weer op d<- proppen. Maar, mijn hemel, de l''raiisehe k«»|onisten op Taliili /ijn hcitsch gccu Ga-uguins. Xij zijn Fransehc kleinbwgortjes uit heel kleine stadjes eil is poen heviger klcin-hurgt-rij dan deze op "ti/.en gehcelcn aardbol. Als het uu maar /oo'n beetje reilt en y.cilt dan zijn /ij al tevreden. Kn V avonds kunnen 'i bij elkaar visites mnkeu (met ?/ u-arte hundscho.-ncii als /.ij in den ro ?«? /ijn en met u o te handsd.oe.en al- /.ij niet. in tlr't rouw /.ijn \>\\ \ -.iiuoi h en Hytrh d-mkeii en elkaar % rtelle: wie of er ia Naiicy nu in. -t wieti ve::'i"fd » wat de vrouw \a.i .(..;; ^...-x .«IK, t ? u" ? eren gegeten l« ei'l -.. K;. UHM zijn /ij ;..-k alweer ee ?Manr x-..< . ;? .«nd- l tusschc i van «?.!< -den *??:??(_ \\\ inoet .omen. is ?".?-. ???? ??-??? j ? je/., It' ciiiai ''t en .Móet. ^i.vlft ' '«-r ten 'minste een ;id- ??» -t is hier lekker ?.?.;«'?;?: ???'???? \v. ii.-u j. geen cent in. «-r 'anh Ie coprn .U- re- 1 vn'u de wci.ld ka »* £elf*gcer, inargaiini meer betaleüi j. hebt tut-! ten inin-tc altijd MO<T j,? '.'COS-ll' ?< »t 'in je te voeden «-n te kloecleu. ! u je ? hebt de troont .jat de Witniens. als hij /.oo doorgaat hïimeii, kort vo)V -men /clfnioor'd u\\ plegen uu dan l ii je van .hem al ««n. kut» je missebi. i, nog wat vaa je oude .-n vertrouwde beschaving reilde n en je 'ilau.-n umi het strand doorbrengen ???n. op konsM-uktieVéwij/.e nt-ts 'doen.' AVant de inboorling kan k"ii-.irukt ievelijk niet.* |o,-n. terwijl i-n< we*IcrscJie nietsdoen altijd ????tl /<???! «inge moede l ij ke kwaliteit hcboiidt. al*.. t wij er ons in on/..' i 'al\ itii-t isehe liai l .-n van bewust 'waren dat de luiheid >!..-. Duivels o,.rkuss»-n i-. Kn lussi-lieij txvce haakjes, wat e..n >trand. De/e l'olynesis.'he strandd! /.ijn i»-Ys dal j«uercetis anders t vl- \v «'?«?? -ld /.«»? viudl.. |»i- 'bossehi-n k"iii.-ii hier t<>t vlak bij de ^-e. .Ie kunt op lu-t u'iti»' wii M| '/.itten in de. schaduw van ????!! paliin-iibuseh. Kn ajs je eenii.' y«-v«« l li.-l.| voor wat ? mooi is (en h>-\ wvimd ..nvoiii" drukt liet h<" l--in.-ial ni<-t uil. voort-eii di-riï.-lijk strand als |iii*i-ino -s( eeneijjeti \v«j<ird u«-srhapi-n worden idan kun je daar letterlijk weken ,-u miiai,!den en jaren. la'iy,.y.ittèn"en tevreden /.ijn. l»e /.ee is elk o./yenb|ik anders, l »,witte seliuindaa^ Imppeli |;iii-.> den ir-'leii /«iMiii van het /.and it|-..|' /ij ni.-l /.iehzelf krijvTL'1'lje speelile., Achter je een jrrnon dat in p'cit enkele Knropeesrhe Verfdons to vinden is. Kn boven je de l'lauue hemel en de witte wolkt'upluim die om d<> toppen van de groene bergkammen liaii^t. l\n een ras van pracht -ineiisclien. 'l', il da l 'de Fransche k--ddeb.-i.-r kmnt. in v.iji.i ploiupe schoeiu-n en /.ijn buileliissi^e kli-edij en vma'jïtttf je Wel a l je paplefelt . bij je'hi'bt. Met is niet vroolijk. Ik heb het /io^ iti'-iietl /.ieli. loell el' lioii iets uorspronk- lijks ovei' was ^eblevMi. Maar als» i.-n het --"k wil x.'u-n dan /a) men /.ieh Mioei«>n dansten. Cook en wij EK /i.jll Wel eens oo^eliblikkelt ill mi.w lev.-n geweest, dat ik ik .Voelde dal on/.e beSi-havin^ «Mis liirb eigenlijk U el eell heel . ilid Verder bad uebra.-ht. Maar wat je hier te /.iell krii.'t (ik heb hef reeds eerder ?.ï>'/.'i;«li is ?/.»!? bedroevend Haal' dat je maar liever e. n bordje met .. Myeineeiie 1,'it Verkoop" np «Ie heele SlUle, Xu'lil/.ee- /..IJ vi!|,-i| }lij-,||.|l ? ?n li-'-t <lan m:iar*/oii u'uuwmogelijk van ile hand doen eti er no.dt meer aan denken. !-'?' allei rstc ontdekkiti^sri'i/.i::.-i> van dit «I.---1 van de Wereld Walell Ito-^ d«?. <|i-ehtsteli liel . James ('nok was e.-uman uit. dui/.eiid. a. Mij had /.ijn s.-hip i'iider strenge diM-i('lineeii er «elM-urdc'n ^.-i-n dingen. wauif ? r xijn * matrozen aan land jfinu'i ' - die, niet hoordeji Ie ^eb, uren. Toet, Uwaitteii d.*' walvisehvnarder en de |>ai'>-lenk«opnt:\i\ .-h unmt.r ^crjplli- heeft .T /.'Id.-li III bniitje> -_'. ... va r- ii 'dan de ledeii v:in de/e tuve oiv.*' 'eik/aliüTv' -_'ildi .*. TOCH ku.-un de hand' l i:tr in alle nio^elijke /.aken die hi- i in den beu'iiiiie jiri.f ^.-Id \erdi'-nd.- en .!?? . il;inil.'iif>nd.-i d.-n drank y.tM.'. Toen kw:i:in-u .|.- /.?iid.-liii^.'H dli- ll>'l ?_'?-. 11 ,bedo«<ldi-n >'|j tic i||| |. litc.'ell IH. t d>- lie-te li,-d«i. liltu.-ll ill de Wel-eld IH ?_' "e,-11 11,..(-| >||jk Vefdel' \an d.e \}ij- l-tvii-lil-n. .l!n nu k..in,-n de film ..-n bel I... vi-l.'iix liip. '.\.-.-n. liet i> maar hi-ler dut wij dal uil\.rko .plnirdj. nu \.-i-t Iteslell. n. \Vniit' bet /al - r \'iiii«i:i;i^ ??!' iiiuru- >i l? >rli \\.-l op uill« "i-.-ii. ' \Vrj >!<? .nieit |-ili-.y.i:iiii lii«.,li.n T»!.it i en M"ieji do».r. \|.n,-a. \\.-iarh'-'-n d:e baniK-jiituin iri-kk.-n \n«r \vi.- er «.p Tabiiit,. v.-, l m. i,~. li.-n/.jjn. VOMC u ie Taliili Ie mondain geworden \». /,oua!s lii'inliiii"_' \'iM>r niis oudere \'.-.-ie!iaai s. ? . ? ? * ' i ||.-t vv.irdt latei- ,-n de /e.- lu-s-|;eii oH-i ril M'i),-H js als eéji «rooi 'si uk donkei-l»lainv Ibnveel. Tahiii »l no-.r in «Ie /."on «-n <|,- tnpjn;n \un.de bi-r^en In een v/erkprouw door de branding: zij liever dan Ik! /.|jn duidelijk tv. /Jen. Op /.ulke oude Vulkanische bergtoppen heeft de iioede Harwin hier een eeuw geleden heel wat roiidtrekloinnicn en hij lu-eft er (ik \'o|<; /.iju dapboék) veel van /.ijn lijd rust iirjes /.it l en denken. IV t oppen /.ijn .liiiif de/.eïfde. U ia a l' er /.ij II Sedert ili -n iTeen harvvins meer trekotnen om hier rond te dolen en te denken. Xijn dagboek is een /.eer levenswaardig boek. Ik kan het u aanbevelen. Kvcnals bet reisjournaal van Kapt» in .laines . ( 'ook. Mijn eigen eerbied voor de prestal ies van den laatste dateert van het oop'iiblik toen ik eindelijk ccnhr' persoonlijk .begrip krceu van wat. het ?A'iïiïeii wil tussdieu koraalriffen door te invu>(.eli /eiteU. ' ' ' Toen wij voor Tahiti la-gcii raakte een van on/.e tvldinubooteu \an haar ti'o» KIS. l i ie boot was naar land geweest oin VelSche vrilclllell eli .gl'i lellteli . l e bal' 11 eU Wel'd dool' ce|» motorboot j,- 'teril^^es|e«-pt . Hij 'liet aan boonl komen raakte de kaliel |,m. Voordat iemand bet eigenlijk pleeieS ill de ?-'-Heil liad die. -| .lat boot je niet. di ie stewards en xijn luele vracht vriichle|i in de tiebpiiir van bet rit'. \'i'ordal /.ij er gord eu U el boVcll op /.ittell Wefdell /.ij dool', een andere motorboot, opgepikt. Maar bet was juist op lijd. Nii^lieii ininiileii en il«' lleele boi | Wa > t«- plet tel' l c-!.-i^en op de' M-b'-rpe ?randen van dal rit. Kn nn'uebeurde dal alles in liet jaar I'XSI en tvij war* n voor/ieii ' van kaailen en inoio|,-n die ti-gvii' eell llr-e) /e.'l je op kllllllell. Maal' boe, l 'ook in dit labviinth /ijn xveg UeVollden heeft, i" Ulij i-ell ril.'ld-d I. l"ell enteji- keef i" hel belll s|ee||| verdaan, inaar daf was bij hr-l yioote Australische rif waarvoi.r /.e|t's nio-, deriie scbepeli eell Spijcialell hunls .aan boord iieineii. /.onder kaarten ??n /.onder ISM -ii'.n en \uurloi-,-ns en /.olldel' eelliye Vel'dele getffVellS dllll datgene wal bij niet /ijn eiueii ? o_-i-n ko|| '/.iell /.Walkt'e ('ook eell -?'oeile negen jaren .lang tusHchi-n al i b ??/.«?' .eiland. -H e1»! eilandjes ilj « «r. l k /a l eeUs i.-ell hoed Ilioelen koopell olll hem speciaal \oo|- de/.eli y.eeheld al' te nciiVcn. Waiiit bel nciet een nianiieIji'SpIlller yeVVeeSt X.ijll die llaiir tl) de/e Vlllkiillisehe overblijfselen-, eh de/e voiil'l breliu'seleli va II koralell.v'liji voor ons in kaart lieel'l ^?? Raratonga in den Cook-orehipel . * . Incident in Raratonga;' H KT wordt .donker Ben Tahjtl en Mofe.-i /.ijn nog kleine /Warl e Stipjes li>ge-ll eell liclltel'ell achtergrond', han verdwijnt de /on plotseling r en wij /.ijn op weg n/iaiKaratiiiiga. l>e ('ook-Kilanden. waarloe Uaratonga behoort, /.ijn de weste lijke liureii van de (ic/clschapslandcii. waartoe. Tahiti behoort, hèl e/elschaps-Kilanden behooren aan Frank rijk en de ( 'ook-Kilandeii worden dooi- Nieuw i/iyland beheerd. Ml'. om mij een beetje nauwkeuriger uit te drukken. Bijstaan oi'ider liet gè/.ag van Nieuw Zuehtnd maar /,ij wor inderdaad belun-iil door de zet: lingcn. Hie kwamen er in het j 1S2:1, ongeveer een halve eeuw-nn t'otdv de/.e groep eilanden voor e-rst had ge/ieii. De In-eren inissionarisBen hubb /ieh er niet alleen netjes ingeric maar /.ij beheérschen het volk ?/, volkomen, dat er een van die dw« incidenten «uitstond die niema: eenig goed doen en ilin met ccn bei-t tact> /.op heel gemakkelijk luuldkunnen worden vermeden. De /.aak %ut /.oo. -Wij kwamen Haratonga op een /omlag aan. D was er van eenig volksvennaak ge sprake. ICn dat was een heele «tr» voor <le iH'Volking. Want Verge niet dat de slechte prijs VIHir cop al de/.e eilanden volkomen gcruïncc beeft. De lilellschcU /.ijn el'ilotnl-ari, H.IIII- oude lifVellswijxe is door i blanken vernietigd, '/ij /.ijn t hans c 'deel van het kapitalistische systei van Kuropa en Amerika. 'Draai de iiuirgarinefjibriekeu in ICngehu en Holland niet, dan /.itten de Marqi saneii en «b' Fiji-ers en de Tubiaii met hun gebakken i^-ii-n of liev met liiui onverkiicbte cocosiiol. X.i.i hadden dus graag een paar dol' per man verdiend door iets voor ? tocristeiischip te' doen. Afaar lmocht niet'. .Niets mocht. Zij mocht bun' winkeltjes niet open hebb. Xij mochten niets VcrkoojH-n. ?? uit protest wilde ik niet van hm i xaan. De briefjes die de gccsteli.il autoriteiten' oiis xonden waren n van dien iianl om lot een pcrsm i li.jke kennismaking uii te lokken Ten slotte heb ik toeh' nog ii Kh rat onga ken n isgeiiuuikt. Ken dox. Nieuw /.(-.elaiiders kwain aan bm.i' omdat /ij mijn hoeken hadden gele/ en mij nu ook wel eens wilden ?/'? (een vreemde wv-nschi. Maiatr ? : 'nee f l je een raar gevoel. Dit eilan UU! /.oo oligeloofelijk Vel' Weg vi óe lieschaving. Kr komt bijna IH-> een schip, behalve de .scheepk'' Van «Ie .NlellW Xeeliindsche lijll'-'l liier een soort pakket vaurldie '? onderbonden, /.oo celis eell ellk keer per maand' als het niet te .hè» i stormt. Kn ik y.i-1;. iri-gens in .Ualiiertjc in New-York of Veere ? schrijf wpoiuljes op een stukje i>a|" «?n. krabln-1. n'iijn .teekeningetjes, ?? hier konien die mcnsclich aan bo-r Hiel die/elfde Woorden ell teekcd l «etjés onder hun arm nii-wgg'i ..Dat is aardii; dat u hier nu ook i- i komt. \Vilt u uw naam in dit ''?; /.etten:- Dan hebben \vijeensoiiven ' .Ik schaamde, mij )\\\ dut ik n koppigheid niet win land was gi'g»;' en vertelde hun waarom ik aan bo r was gebleven. ..Melleer." /.eiden dt!/e plant l en fegi<ei:ingsatiibteiuuvn. ..praat --u nu liever niet over dat ondifi-wcri». Toen loeide op het bovelidek ?' slooinlluit. Kn ik heb er dus vei<l«; niet over gesiiroken. . . iKladschritt van Jantje De wereldpolitiek na afloop van hec Saarplebisciet Onze puzzle-höek MMIMIlilllMIMIIIIIMIIHIIIIMIIIMIIIIIIIMHIIIIIIIIMIMIIIIIIIIM Prijswinnaars van deze week | He prijs voor de goede op/osjing der ? f fotopuzzfe werd toegekend aan Mc j. | C. Bendien. Bornschestraot I'I-O- te | tlmelo. Oen prijs voor het letter- | raadsel verwierf Mevr. G. Slothouwer- | rooseboom, Linnaeuslaan S te Utrecht | *t'tl|. IIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIIIHIIHIIIMHIIIIIIIIIIMMIllillllllllu ^ Oplossingen. ,,iJust roest". ', ?. IU !!« U t S III tt S.t'; \\ a t o R ..';..... n.atroOs . T. h a v e n w Er kers ->- r e d d i n g S g-o r d e l' !'. t r a u s p o r T e. u f" ' , , Jtiistisook: 5. ti e v e R en T. w efr k K E'd-e n. {'?tterraadael ;t L'w huls viui alle ijitelm." (Henriëtte Itpland llolst.» 1. Z i ge u Nors M. Uitde Eling |i, In h ou D ,4. Verijd Elen ">. Encop HalitiH .0. Roêko Loos .7.- U i the E m s c h ? ? fi. WangeDrocht , ' 9< Haarf Ijn 10. itko E ring '11. l n tor Lako-n ' 12. Sanda. Lon 13. Verdr Ag - . ' H. Absti Nont De oogen van Amsterdam kij ken door een bril van Schmidt J. M^SCHMIDT, opticien. Rokin 72 Nieuwe opgaven Tocll .oll/.e pU//.|eredae!i-UI "lllalii:« een be/.oek bracht aan een on/er provinciale -musea, vond liij in een /.aal een aantal uileen|i»«pen«le Vii..|werpen die op schijiibhar willekeurige \vij/.e van nummers wai-eh' Voor/ien. Hij verder onder/.oek b|e»-k de/e nummering /.ieh in het aaii_-icii/--n<l.l rappelfhui-» yo«irl te /.etlell. | >.directeur van hel museum bleek van de beleekellis de/e|- llUlnhle|> lli.-l op .délloojite te /.i.jll. Tell'slutte bekelide een del' SUppoosleU. dat bij /.-? ..\"or /.iju plei/.iei " "bad néer^e/éi. ? 'Ml/*- pu/./.|eredaeteur b. -ure. p ha-lu-irlijk dal dit een uitvlucht wa« en' dat de irc^cim/.inni^c nummers eèu /.iii moesten hebb.-n. en hij i.'inu; iiiidciikeii. \Veldra k\vain hij er achter.. 'dat. elk nummer een woord voorstelde, en Wel eell concreet /.e|fstandi'4 naannvoord. Kwam n numlltel- meel' dan ei-IIS ViMll'. dan beteekellile dit. dal liet, betrokken /.ell'st a iidiir naamwoord in hei niecrvoUd inoest worden p'le/.en. Up de .juiste wij/.»iiiidv» i'Uu'.'id. r £i-/eV {Kive'.l th-.v.e woorden lid weldra de oplossinj; van het raadsel: de middelste U-ttérs voHndcn. ' Van boven naar. beneden tfeley.eiv, e»:n wij/.e «inspréuk, die de suppoost niet in een .lijstje aan den musemmvmid m»n;ht handen on Avnaraan hij toch dagelijks op aanschouwelijko. \vijy.o herinnerd wilde worden. .Voor den luxer, die» ook kans r.iet h«t raadsel np tb U»sseii, st«ilt de reduc tie hoeken of grammofoonplaten ter waarde van ? 10.^?be^chikbaut'. In zending vóór Woensdag a.s. op. een briefkaart, waarop aan de adrei>fcijde het woord I-'olojmssle staat. a ? aal ut - bes . b|i.«- ? d»-i! . ?!" do ? du ? die ' ? -A ? el . (-u - fraai ? L'e ?^e . y..|i - is ? k .?!'< - In ? la ? !»'?? tn:i nie - in. -n tniiii - ue ? ni - l«i- ? n ij i» - ra ? nj ? Ui - t'-nd - !.-iii - !?? ui' ? uut ?? v c ? vel - \er ? /.wilt. 1. stf-f. 2. schade. \\. l. siaH 'in. Jjpau.i^. .". mift. ('?. b'i/"nd--r . T. til ml iu DuiUcidaud. >. Uij' figuur, Jl. VelWec-rd. Il», y... bonden. 1 1. ?vrmtht . l 'J. plaats iu uns Innd. U>. plant. II. rivi.-r. J.*, veibei'geii, l'i. iil l * ????f» t ?? ? ???????* ? ????????. ? >. * ? * ? i ? t»«t***««»**«*** ????????» *^ i ??????? *???»?,»* ?'???,??? t * ? * i* t * * ? ???'? ? ? ? r ? ? ? ? ? ? ? ? * * ?, ? * ?* * ? *? * * | |~i ? ? ???? ".«' ? '' 11* ???*é**««**««*« ?????f* ?????* ? 12. l*! ' . ? ' ? !'*? *??*??????? ??? ???*?? »«??????« l j * ?)?????».*???.*.??*??? ??????.?? I» ' ' ' . ' , «). 4 ? ? * ? Vt«_« ?????* ???!?»' (?*.??!. L*^*,t»t.»*i* ?*?*??**»?'? ? ? ? j§? * ??* Noot', den goed'Mi optos.-er steil ' de rodactiv -een boekot' gruiiiiiiolVonplaat ter waarde van /2.»0 iHtschikbaar; lii/.unding. vói'n- 'Woensdag.- op een briefkaart. A«u cle odrcs/.ijde vermelden:' .ETTKK K AA D.SEI.. Filaiski, Jan van Moi'wijoeu. de Joitj: en S. L. Seiiwarz. Tut i$ rVbrimri. Kunsthandel Buffa. Kalverstraat -W. s--hilderijeii door -laap iNioyewaard ? ?i, a (Uafellen do.>r T. Vivcdenburgh, T--i U Februari. Ku'n$t?aal Van er, .U.-kin 120, -Séhil derij.-n e» teekeiiingen door .To/.ef SchaiI. Tot; M Februari. Kunstzaal Huinck en Scherjon. Meerengrai.-ht lul». .S-hilderijeniloor II. Fantin Lat -ur. Tot M Februari. Kunsthandel Santee Landweer.'Kei/.er*p-acht ' -J4'»:». S-loUU-rijen door Is. Isia Is: '-.let-keiiingeU ' door M i Het: lithi.'s door M. C. lacher. Tol 10 Februari. Stedelijk Museum. Moderne u>e»:cpa^te'ielUcicuse Uimüt.. Tot .24 Ffbr. Rotterdam Kunstzalen Unger &. van Mens, lieutit achtsweg 27. Teekeaingên door Isaac Israéls. Tot 28 Januari. Studio' '32 en Rotterdamsche Kunst kring. Witte de-Withstraat 35. lierdenkitigstentoonsteliing Isaoe Israels. Tot l«' Februari: Den Haag * Kunsthandel Vincent, UHderssu-aat ut». \Verk van Klize KnutUu. Tot «O Januari. Lellèrraadacl Uit oridorstaamlu ten-ilO woorden gfn-ormd ',ivorden. .welker Ie .c>n' e. Ictterwf, de laatste/ van beneden naar bov«n gele/en, een vers-van J. C. Bloem voriAën. V E N TOON STE L LI N OEN Amsterdam . ; .Parkhotel, 9e G roepententoonstelling vaa Nederlandsche , Kunstschilders. 1 Tot l Februari. . , . ' Kunitkelder, Spui 13. Werken door Chr. fiekker. Tot l Februari. .Kunsthandel Aalderink, Jac. van Lcnnepkade 55. \Vcefk\mst uit de Pudangsche Bovenlanden' (Sumatra). Tot 2 Fcbruai!.- '?'..? Artl et Amlcitlae. Hukin 112. Ten toonstelling werken van D. II. W. BÓEKVERKOOPI} ' Internationaal Antiquariaat, Keizers gracht lO, Amsterdam '<.*.. 29?:il .lanuari. Bibliolheken van A., K. ScUlütor. Ch. E, Nypels e.».' Kijk-' -dagen 2<J^2S Januari ld?4 en 28 .Januari ook 7.30?0 '^avonds. DB ZEEMEEUW.»HRI ? (?m ?» !?<??« «e*d* fci»kk»«<«' .*lk VAN lOCHUH SLATWUS. urtW.lt». M-VP.OP ? ut ?i. «, (i i IV ?li«l« lt 1^ II . .u J' ?d ''J ir«??r en i-n Hl nr i.' J» r. c s '?h 'l'. PAG. 22 DE GROENE Ne. aooe PAG. 23 OE GROENE No. 3008