Historisch Archief 1877-1940
l
*
v«
ii
l
\i&
De
accijns in een glas
P. H. LAAGLAND
Tcekening H. Sandberg
De indirecte belastingen op bier, wijn en gedestilleerd hebben het technisch
maximum ver overschreden en vormen een bedreiging voor tallooze bedrijven
l-IIIIHHIIHIHIIHIIMIIIIIIIIIIIII HIIHIIHIIIIIIIIIIimiMHIIIIMIHIHHII|IHIHIIII£
| rNE stille vennoot" noemt de schrijver van |
f L*^ het volgende artikel den fiscus. Wie op |
f dit oogenblik het café-restaurant- en hotelbedrijf |
| aandachtig bekijkt, komt tot de slotsom dat de |
f stille dood" een juistere kwalificatie Is. |.
In steden en dorpen, aan stegen en pleinen
gaan met beangstigende zekerheid de vensters
en deuren van groote ondernemingen en
kleine zaken dicht. De stille vennoot" eischt
zijn deel en aan dat deel gaat het bedrijf te
gronde. Wij spraken over die onderwerp met
de directie van een der grootste bedrijven in
Amsterdam. Het heeft geen zin hier alle cijfers
te herhalen, maar wij gingen weg zooals men
weggaat van iemand die gevaarlijk ziek is. De
bacil heet Accijns".
NIET lang geleden (12 Januari) hebben wij
er do aandacht op gevestigd, dat ons volk
nog steeds zijn reputatie hooghoudt van
..uitvinder der accijnzen." Kn in 't voorbijgaan her
inneren we nog even aan de wonderlijke omstandig
heid, dat een werkloos arbeider 4-1 cents betaalt, voor
een kilo margarine, wanneer hij vijf kinderen heeft.
doch ? 1.20. indien het aantal zijner, zonen en
? dochteren vier of minder bedraagt. Men zou in
dit verband kunnen spreken van vcraccijnsdo
logica.
Dezen keer willen wij ter Illustratie, run den
toestand n bepaalde groep' van accijnzen op
den korrel nemen. nl. die op bier, wijn on gedestil
leerd en wel. omdat deze geheel buiten de crisis
wetgeving staande indirecte belastingen op
meer dan duidelijke wijze laten zien, met hoc* weinig
moeite de overheid er in kan slagen, om langs
..indiroeton" weg geheelo bedrij fslakken naar den
rand van don ondergang to brengen.
Zondor don lezer to willen vermoeien niet
cijferreeksen moet er toch allereerst do aandacht op
? worden gevestigd, dat in de jaren, vóór de. crisis,
b.v. 1020. door het Xedorlandsche volk aan be
lastingen, dat zijn dus directe en indirecte tezamen.
werd opgebracht een som van ruim ? 000 millioen.
waarvan 40 p('t. bestond uit de opbrengst van in
directe belastingen. met undcVo wi»ordi-n: de
kleine helft". . '
Met het klimmen del- crisis-jaren nam de totaio
? belastingopbrengst geleidelijk af. totdat zij in
1934 nog tiluclits ruim ? 500 millioen bedroeg.
Edoch...., wanneer men dezo bedragen ontleedt
in direct» en indirecte belastingen. <bm blijkt, dat
de directe van 1020'tot'1034 ilmtMm van 32oop
170 millioen'gulden, dus niet J7 p('t.. terwijl do
indirecte stenen vaii 280 op t! 10. millioen gulden,
ergo met 22 pCt.! ?
Een ander gevolg was. dat de- opbrengst der
indirecte belastingen in het afgeloopen jaar niet
langer'40 pCt. van het totaio rijksbelaslingbedrag
uitmaakte, zooals i n.-102.1). doch.... 157 prt.
Mon zal het er over euns zijn. dat een indirecte.'
belasting van ? :MO millioen in het huidig tijdsge
wricht niet-bepaald een peulschilletj*» is. te min
der, omdat daar dan nog bijkomen de
erisislieffingen ,ten bate van den landbouwstcun. waardoor
het totale bedrag mot nog eens rond / 1X0 milliocn
moet worden verhoogd. Do slotsom js dus, dut in
het afgoloopen jaar'aan directo belastingen werd
opgebracht ?170 millioen en aan indirecte ? 520
millioen, een verhouding dus van' n op drie,!
En bij dit kolossalp bedrag van indirecte be
lastingen en crisisheffingen is dan nog niet eens in
begrepen het bedrag, dat het Xodcrlandsche volk
in den vorm van, hoogero prijzen gevolg 'van
contingenteëringsmaatrcgelcn?extra betaalt vóór
tal van artikelen. Evenmin zijn er bij inbegrepen
dr winstt-n. welke tal van gemeentelijke en provin
ciale openbare, nutsbedrijven vooral gas.
eleetriciteit en abattoirreehten maken en die in
feit s niets anders zijn dun indirecte belastingen!
Wat nu betreft het hieronder te behandelen
..prototype" der accijnzen, nl. die op alcohol
houdende dranken, moet allereerst do algemcenc
opmorking worden gemaakt, dat niet slechts het
publiek reden, tot beklag heeft, doch ook en vooral
do talrijke producenten en distribuantcn, die zich
met het belaste artikel occupeercn, benevens na
tuurlijk hun pcrsoneelen.
In normale jaren, bijv. 1020, besteedde het
Xedcrlandscho publiek jaarlijks een bedrag van ruim
/ 180 millioen aan dezo artikelen, overeenkomende
met rond / 23 per hoofd van do bevolking. In
1033 waren dezo cijfers reeds gedaald tot / 127
millioen en / 15.50. In het afgeloopen jaar.zal do
daling zich ongetwijfeld nog bobben voortgezet.
Xiet oen icdor zal echter bevroeden, dat van
dc2.c ? 127 millioen niet minder dan / 48 millioen
of 38 pCt. accijns was. '
Xu kan men op velerlei gronden beweren, dat
oen accijns op genotmiddelen, in casu alcohol
houdende dranken, toelaatbaar is. mits zij....
binnen de perken der redelijkheid blijft, want do
bestierder van den fiscus hoc hoog zijn nood ook?
moge zijn gestegen dient ondanks alles rekening
te houden met de belangen van alle volksgroopen,
dus óók met die van producent en distribuant. Dat
dit bij een belasting mot 38 pCt. ??,niet het
geval kan wezen, is zonder meer duidelijk !
Doch zelfs wanneer de fiscus slechts zijn oigen
belangen in het oog houdt en dus die van consu
ment on bedrijfsleven daaraan chirft op te offeren.
dan nog llijkt de grootst mogelijke voorzichtigheid
.te zijn geboden. Want dan wordt waar, wat Schiller
Wilhelm Tol l Iaat zeggen: Hu streng gespnnnt
zerspringt der Hogen". Of om in de meer pro
zaïsche, taal der belast ingwetcnschap te spreken:
dan wordt het technisch, maximum overschreden
en treedt een daling, in plaats van een stijging
deitotale opbrengsten, int nu is reeds sterk het geval!
Zeer klaarblijkelijk heeft de regeel ing. gedreven
door haar behoef* e aan middelen on.door het ver
langen, om den invloed der dalende consi mptie
to cornpcnsceien door een in sommige gevallen
>, waardere belasting, haar doel glad voorbijge
streefd, want Bedelt 1020 daalde de opbrengst
der accijnzen op bier. wijn ei» gedest illeoj d van / 50
millioen op ?43 miliioen in het ach ter ons liggende
jaar, een daling dus met rond een vierde deel J
J let is duidelijk, dat geen heirlogor. van opcenten
in staat zal zijn. om hét verschijnsel der dalend»
opbrengst va u deze groep der accijnzen tot stil
stand te brengen, integendeel, zij bevorderen, juist
de daling. " ,
Dit wat het ..fiscale aspect" der zaak betreft;
thans willen we haar eens bekijken uit den ge
zichtshoek van het bedrijfsleven. Want dat met
een pioductcngiocp, die een totalen oir.zct heeft
die nog steeds ? 127 iniJliocn (in 1034) bedraagt
groot e belangen zijn verbonden, behoeft wam lijk
geen betoog. Daar zijn allereerst tlo 20000
koffiel-_. !-! - ' ? "
fiscus 39 %
Van eiken gulden, dien'een koffiehuishouder in Amsterdcm
van een klant beurt, komt 39 cent in de kassen van de over
heid terecht (crislshtffingen niet meegertker.d!) ^
reeds in 1020 XederJar.d nnt 2.15 ],. per hoofd
van do' bevolking ver en ver cndt-iann st< ml:
, |T ???????? w*'**^ «
J.t«li6 ............. ---- .... ..... .... 12.07..
België..... ---- . ----------- . ....... ... 0.04 .,
Kwitiftrlaml ... .......... ...... 12.1(1.,
,.
"
.
Engeland . . . ...... . ................ 5.53 ,.
Denemarken ...... . ....... . . ........ 2.57 ,,
Duitschland ... .......... ..... ...... 4.00 .,
Nederland ......... ........ . ... ..... 2.15..
De koffiehuizen voikeeren in i'.e volstrekte
NVflRrlHEMSCHE HYPOTHEEKBANK
Hyp KAPITAAL BESCHIKBAAR
DIRECTIE f1?5J.VA«ZlJ5T-M?J.F.VERSTEtVEM
, -.,,....,.? ».^ «««v«»» JVUllll
huizen, restaitrants. e.d. En passant zij ofg< meikt,
?lat in liet. jaar 1033 van eiken gulden, du n een
hoofdstedelijke kpffichutehoudcr van zijn cjicnt clo
beurde-, 30 centen in de kassen der overheid to
land kwam (nccijnscn, directe belastingen, ver»
gunningsrecht - e.d.; ? exclusief echter
crisisheffingon op boter, taiwe, enz.). 'i
.Alleen al te Höttordam zagen 300 koffiehuizen
zich in dat jaar genoodzaakt, de zaak te sluiten.
" Dit behoeft geenszins verwondering to wekken,
indien men'weet, dat 'de bierconsumptie, welke
in 1020 nog 28 liter per hoofd Van de
Nederlandsche bevolking bedroeg, in 1034 reeds was(gedaald
tot 17 L gf 40pCt. minder. Die van wyn daalde
?van 1.72 op 0.70 L, dus tot ver beneden de helft,
en die -van gedestilleerd tenslotte van 2.5 op 1.7 L.,
dus met 32p'Ct.
Men meeno niet, dat de spreekwoordelijk
,.nuch,tcre Hollander" daardoor pas tot een matig gebiuik
is geraakt. Integendeel, hij tros dat rerds r en heel
sterk zelfs - in 1020, getuige de verbruikscijfers
in andere landen. Wanneer men alle verbruik
n.1. omrekent tot absolutën alcohol,1 dan^blijk,t, dat '
PAG.:IS;DE VGROENC W
.?,. .*? \.v VUIPIJCKIC on
mogelijkheid, om hun piijy.cn aan te pafstri aan do
dalende koopkracht van' den consument, want
naast den ondernemer staat een stille vennoot
de fiscus die als een Mhylock zijn deel opeiVeht
en gén rekening wil houden ilu-1 do
<~ni*tandi#hcden; integendeel, in plaats van zijn deel
piocentisch t o verlagen, gaat htf bij dalend» h imzet zijn
eischen nóg hooger stellen, met als natuurlijk ge.
volg een steeds velden n achtemitgaiig. zoi.wej
vooiden fiscus als voor den onderin nier en zijn-leve
ranciers. Kn naast de accijnzen op dranken staan
nog do pcmmcelo en r-mzet belast ing.
verguniiinghen verlofrechten, de muziekbelast ing en de lioi-ge
gas- en electriciteUstaricven, de
..landbouwheffingen" en Vat al niet'?'mevr. Dan zijn daar vorder
de brouwerijen, destillceiderijen. winkels, wijn im
porteurs, wederom, met hun porsnneelen. Welke
de invloed 'der onvorlangdo accijnzen op deze
ondernemingen is,kan men zich maar al te ge makke
lijk voorstellen. ?
]{esumoerende kan men .dus zeggem dat der ac
cijns op bier, wijn en gedestilleerd.Arelks opbrengtJt
in 1020 nog nlechts" 17V2» doch in 1034 reeds
2SJ/8 pCt. der totale indirecte belastingen uit
maakte, een blok aan. 't been is vóór
veltXedellandscho becU-ijven ? ??fabi ieken, wirikelh.
koffie huixen e.n. en dat de regeering, dó<»r dczr.
accijnse.n niet te verlagen, niet slechts dezen
bedryven, doch tevens den fiscus schade doet, ZOOU!K
uit do cijfers zonneklaar blijkt.
De catastrophale omzetdaling, en liet groot o aantal
ondernemingen, dat den strijd moot opgeven, moot
? evenal» hot oVeMchiijveh van het technische
maximum dezt«r accijnshcffïng?'voor de rogeeriiij;;
do waarschuwing in zich houden, dat het in de/en
tijd hiet.lapgor aangaat, om door een belasting
Van 38 pCt.-de gi'oothandelspijzen.
het'aanpassingflproces. hét streven dus c.m do prijzen in
oveieensttmiming te brengen met do gedaalde koop
kracht, tegen te houden 011 lalltHiztn bcdiijvcn
-?o.a. 20.000, hotels, café'B en rest aurants -7- die ook
uit andoren hoofde voor den fiscus nog een rijty; '?
bron van inkomsten zijn. het voortbestaan on
mogelijk te maken, en daaiinede tevens nog aan U e
tallooze nevenbedrij ven, die in do ecrstgenoc mde
hun beste afnemers vinden, onberekenbare schade
te berokkenen, tenvijl men desondanks dp fiscale
opbrengst als sneeuw voor de zon ziet wegsmelten.'
?Dit kan geen goed beleid zijn ! ? ?
Era dit geldt niet alleen op het stuk dor
alc'oholaccy'nsen. Zelfs niet alleen op dat der indüccte
belastingen, doch op hot gehojéle terrein der
overheidslasten. .1
i
LEVENSVERZEKERING
ARNHEM"
beschermt Uw gezin in moeilijke jaren.
HYPOTHEEKBANK.
l
Heerengracht 416 (C.)
t Kap' * 8>2ofl'i!8'"~ Ptndlirleven en Hypotheken:
op gestort WÖ.HHJ.^ nl m 1 90 Knn nnn _
BBSBRVES pl.m. 1,260,000.?'L m' ' 2».W»,000.
Directie: Mr. L. J. van Toulon van der Koog Mr. K. S. van Kappen
N.V.ZUIDER
4 pCt
Pandbrieven
tegen 100 pCt.
DirictU:
Mr. AUG. HEIJBROEK
Mr. K.-A. NEDERLOF
ABONNEERT U OP DE
GROENE AMSTERDAMMER
\
«SMOSTERD
Cigarros Cadena
In d» voornaamste Sigarenwinkels
Importeur voor Ntderland (ook vóór DUNHILL)
A. BRONKHORST
480 LAAN VAN MEERDER VOORT ? DEN HAAG
TELEFOON 302212 - TELEGRAM-ADRES TERRY
FIRT
R.A.I.
Stand 61
BALILLA
De zuinigste, betrouwbaarste?.
vier-persoons gesloten auto M.
l L. benzine per 13 K.M. Bijna geen olie
Laagste wegenbelasting
J. LEONARD LANG
KIPS&Co. ^SCHIEDAM
PLAATIJZEREN RESERVOIRS
BUISLEIDINGEN: SCHEEPS-TANKS
AUTOGENE LASSCHING
GEMEENTE ENSCHEDE
UITGIFTE
(onder voorbehoud der goedkeuring: van het
Raadsbesluit door de Gedeputeerde Staten
van de Provincie Overijssel)
van
?4.900.000.- 4 pCt. ObligatJën,
TWEEDE CONVERSIE.LEENING 1935,
in stukken van ? 1000.^?en ? 500.?, aan toonder.
? Oodcrgeteekenden berichten, dat de inschrijving op
bovengenoemde obligatiën, met recht van voorkeur voor
houders .van niet' uitgelote obligatiën der aflosbaar ge
stelde 4V2 pCt. leeningen van 1925, 1930 en 1934, der
Gemeente Enschede en 1928 en 1929, der Gemeente
Lonneker, zal rijn opengesteld op ' '
DINSDAG, 5 FEBRUARI 1935,
van des vóór middags 9 uur tot des namiddags 4 uur,
?bij hunne Jcantoren te AMSTERDAM, ROTTERDAM en
's-GRAVENHAGE, alsmede te ENSCHEDE ten kantore
van de INCASSO-BANK N.V., tot den koers van 993/4 pCt.
op de voorwaarden van het prospectus dd. 29 dezer, waarvan
exemplaren, benevens inschrijvingsformulieren, bij bovenverr
melde kantoren verkrijgbaar zijn. ? .
INCASSO-BANK N.V. '
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK, N.V.
AMSTERDAM, 29 Januari 1935. '
^ (V
'«t
i l» -ii,
t h:
M
Ir
d
'II
III
aii!
PAG.'17 DE GROENE No. 3009