i Krachttoer der Pera Italiana Uit ,.0e Schaduw van het^Oosten" (Alhambra, Amsterdam) gosi-hrovon film-nnnaiuv. hostudopro dit merkwaardige werk. Merkwaardig niet y.oo/.eer om y.ijn ziik.-lijken inhoud als wel om zijn bouw en compositie. Ieder schonwbui'gbo/.oekor weet. hoo een drama geconstrueerd wordt vol gons hcpatlldo aost hot iseho wetten aan hei \ve/.«'M dor t<nniee|teehniek ?ontleend. Hoe niet do mi:Idolen VU n di llo ig en handeling een eelihei.l wordt g'-ooiupunoord. die een gegeven via co.'i'ïiet en ontkniu»|>ing naar een liovrodigond einde woel te v»oien. AVolnu -? hol/elhle vindt men hier lrt.'geprt«*t, i «Ji het i-i!ie_'ia'.i-ir!ieiiici!i tin. Mot beeld.-gelui l en \vo ifil -'is' hier . een oiiupiisitie gecreëeril. die een *impol<* handeling . omtonverdo tot een ..ge -stig. boi i -nd. amu.-anl geheel.-. liet hoeft wei nu y.in «ie/.e brillatito fantasie uileen te rafi Ion on na 'to ? ?gaan, h'»-1 een j«»urinli<t en een ver wende iniüi xiini s-'<>-liti-i- in een bus kenniMiiakon, a!l'ilei avonturen beleven «>n t«'iisMle bij het happy «?nding belanden, liet is van l iel rek kelijk ondergeschikt l»; l ing dat Clark, Uable en Clatidette Colbert van dey.o twee per.-?etages een onovertrefbare uitbeelding gaven.... bekwame ac teurs y.ijn tenslotte in lloüywood oven talrijk en'g«>\voiui als bekwame i*a:nera-meii. liet beh<>i>ft y.elfs in dit geval geen bijy.undere Vi-i*|neMing. dat de regi^Tbij l'Vank ('apra in all»s/5ns vertrouwilo handen is.... o/»k kunhtenaar-ii-gi-isours y.ijn in het film-, liabel geon uit/.ondefing meel-. .Maar wie het waarlijk belangwekkende in deze-film wil genieten, die wijde y.ijn aandacht aan het scenario van den auteur Kobert ItUkin. ]>ic. trauhto zich voor to Hlellon. mot , bouvool gevoel voor hot materiaal dit virtuoso on geestige verhaal word opgebouwd. Met welk oen zuiver begrip voor do typische mogelijkheden der film de gebeurtenissen y.ijn gevormd, met hoeveel jjeost on talent do scènes. worden geordend, met wolk oen raffinement do spanning word opr gcvóenl,t«it het vermakelijk on «pateerend slot. Alles ..spoelt" mee, wat de film geven kan: hot benauwde interieur van oon bus, du. wijde, stille . van den nacht met haar verre hondongcblaf. «Ie subtiele uxprcssioH van oen monsehoiijk masker, de soiiHaties van snelheid on afstand.... ja '/.elfs do »y\nboli-«ke doken. »lio als do muitMi van .lerieho voor don triomfantolijkon h'ompotsloot a»m hot slot nuiot wij?kon. Indordaad hii-r wonl oon film ..Bosehrevon".... d.w.x.t alsshütondo oonhöid bedaoht-. afcowogoii on ^oooni|Miiioerd. l In-r doel y.irlr kleiiiniend hot nieuwe principe .uevoe.len, dat hot ]>rt»bK«om van <lo lcn«komHt der film y.oekt. daar waar hot mot steeds ^rooier duidelijkheid l dij kt te li^on: tnssehen -auteur on roalisatour... . tnssehen schrijrniaeliine on oameia ! Ugebrancl??, PU ROL verzacht- geneest: ? l v:Jacques Feyder: Le grand jeu" (Roxy, Amsterdam) WAT hoefl l-V-ydet bniviiKiMi in Sternlierfj's voetstappon t o troiloii? 'Wat droi-f hom na lbio< puiehli-ze ,.Mni-f>kko'f met ..l.o ^rand J-'MI" voor don daj; l«« komen? Meende hij mfcsohirn dat door do uo^onhlikkolijke dérnnritnro \an «U-n Auslro-Amoiikuun do he'raan diens prestal i -s is uilP'\viselit ? Xoo ja - - dan hoeft hij y.ieh ton «'iMion male vorj;ist. Want nie mand diu «'emnaal StornberK's Afrikaansfhe. drama aanBi'luMiwdu. zal hieraan een vergelijk i nu tmikoinon... oon \of£'lijking, uio oonvondi^vo^ vernietigend vour do'i' Kranseliman uil valt. J lot bijna mtlijksoorl ij;o the ma van d«rn tfest-randon le»ionnair on de aan 1af?oi wal jJH-raaktoHoulirotto. \\i?iil niet %ulk o-n verpletterende, Huptüioiiteit dn«»r vcin Hlornbt-i1}; go.loaliseoitl. dat het dn toch stellig immiskonban' kwalitoiten van Foy dnr'H woi-k ton nrmcnmalu in .do Hchaduw stelde. AlleH werd (jrootor. intonser. nieriseholijker en onti-oorondor gogovnn in ..Marokko.". Un «hciótairo dor ('oim-dio Francaise, Marie Heil, te willen Hlollen naast Marlonn Dielrich is absurd. Dun beschaafdori, maar '/.wakken Willm to vergelijken mot do onvoi^etelijko ci-oatio van (iary ('ooper, staat gelijk mot/ hom to voriHiithMjleh. Kn 7.olf8 do op aicb. '/elf y.(>o verdionstolijko rol van Fran.coise Jtosay vermag do situatie niet to i-oddo^i. Maar daar is vooml do sforr -~ hot mshoirny.innign fluïdum, dat 7.ttlk oon,drama van vnrlammondo hitlts onstersfho imvérHchillighoid on inensuholükoii ondergang btdioort to docu-dringon!.Sternborg maakte yjjn Marokko geheel to JlollyAvpod maar hoo bokluhunend van y.woelo. omiriuiuüo ilMrigiiiK waH "niet 7.ijn .milieu, tiit oen enkel straatje, een berceau on oen Ktuk "/andvlakte opgebouwd. .1 Icio drukkend 7A\*aar woog niet do tropische nacht in dien gramlio/on dialoog tnsschon ('ooper en Dietriehl Feydor dranido oon deel van y.ijn lomtion ter pl'uitst».... het wen! n«ot voel meer dan oen , ingelascht '>t;rnaal. tussehen oindolóoxo att lÜiscènes uit .Toinvillo of Hillam-om:. liet is jammer, dat Foydor y.ich aan dit ondorworp waag«lo: /.ijn werk is er. welbeschouwd, tn go»-il voor. Want et y.ijn voortreffelijke stukken film in aan to wij/.en - het is vaneen distinctie on een ernst, die men nog maar al t o y.eor in do r'ransdio films mist. Mot doet' in vjjn na\rant einde v.olfsoon jiooi naar het groot -t raaciseho. waardoor ..Le graml jeu" aan/.ionlijk .boven hot gemiddelde" filmverhaal /ou uitstijgen, indien.... Indien «laai- niet do noodlottige voorganger ware. wU-ns formidabele schaduw vvor <litM-rdienstolijko werk valt. als een fnuikeiide en onontkoom bare, lieliinierinu.' ? Ralph Murphy: Montmartre" (Rialto, Amsterdam) EK y.ullen buiten Amerika wol weinig, auditoria gevonden wordun. die ii\ «Ie l rollywoinlscho voHaling vanTarijs en hot Twijscho b;»hémien-milien gelooven. Het gaat altijd net precies huitoii hot subtiele raffinement' van du (rallisehe sfeer om. Maar wanneer ( hot aanleiding geeft tot hot in elkaar /.ottun van oen amusanto on soms ingonioitso oomedie als dit Montmartiv". woól.inon voel te vorgovwn omdat n ion void gelachen hooft. Halph Afurphy hoi-ft mot !>??«? wondering gokekon naar dat chof dVMsuyi-o van Manióulian' l jovo me _ to-night". «lie woorgalooxe sat.vre.niot i»p Tarij» (waarmee liet evenmin iets t o maken had) maar op don operette». stijl on don opotvtte-hold. Ook hier werd, de operette geparodieerd, '/ij het dan minder bewust en bcheerscht. Want de zingerij is af on toe to lang van stof on te zelfingenomen om als parodie aanvaardbaar to y.ijn. Paarbij Hchijht de figuur van Charles Farrell te/oer "iiit do So\%»hth Jfeaven" gevallen, om hier erg op haar plaats to y.ijn. .Maar da:irtoge.imver staart tal van aattligo momenten en amusante vomist(»n, on] vooral is daar do kostelijke 8i>oler UharÜe Jtugglus, om wieh men allén een film bühoort to xien.' De groote winst van het seizoen H KT laatste sci/.oen van do ()p:«ra Italiana /.ui in de geschie denis van dcy.j instelling als oen besÜBgende episode geboekt staan. .Mtïslisseiul in den y.in van oen Kt"i'fauB einde, óf beslissend als tour do force i uu ondor zeer, moeilijke omstandig heden haar bestaansrecht in Neder land te bevestigen. Over dion ster venskreet in schoonheid behoeven wo ons niet al te ongerust te maken; wel stelde do provineio teleur en beant woordde do publieke belangstelling to l'otterdam niet geheel aan do vorwaehtingen. maar Amsterdam on Den Jla-ig reageerden y.óó positief, dat hot volgend jaar, bij een oordeelkundige exploitatie, een rendoerond bedrijf very.okord kan y.ijn. Men mag inderdaad van een ..tour du force" spreken als men bedenkt dat oi-rst modi t November het besluit viel om half December hot sei'/.oeii te openen. . . . Kerst toon kon Home een tableau do la tronpe kie/.en. dat in rovueforniati.» op Holland 'sww wordon losgelaten, /ij stolde dit geïmprovi seerde keurcorps onder het artistiek commando van maestro Antoniivo Votto. ]|ij toonde /ach inderdaad de meis'.er. onder wiens be/iUondo h»idiug ork-'st. s Ihteii on koren werden ?opg«'Vi».«r«l tot.dif subtiele nheid wuuii i oen opera 'slaagt. Kn de ma -stro s'aagde. vrijwel /.onder VoorboreMi «g. bij de gi-atio van /.ijn 'inspiro.'rt'iid tu'ivit J Antonino Votto is do gl't ó'i.« pi sMieVe wi::st va!l het 8 -i/oeli geworden, oen w i ;si. «'i ?>! -ohts voor volgende jaren gero ;s i'.i U erd |:e!n:ofl te worden «in de Opera Italitna op een artistiek peil lo breirzon >.dat haar verK'doii niet behoeft to verlooelieiieli. ?? Wanneer men oen bey.waar togoi Vit'to's leitliag y.ou willen opperen. dan is hot dat de Vreugde van hot verleden hem vreemd is. de ? vrougdr die s]iontaan uit oen '/.aal oplaait alde gloed van Italiaansoh timbre ondotti-slraalt in koorts-gi-eep. waarui» slechts oen da-cap»> -redding ka brongen. Maar in Votto's voornammuy.ikale opvatting zijn open-doekje eigenlijk insubordinaties, om ' ovo bisseoivn to y.wijgen. Jloe xon mo? (Jai-réechter een dubbel stretto of eo gedoubloerde finale van Bohème 11 op den duur willen onthouden? J b '/.ou een waanxinscèno woi-don 01 daarom dwong 'mon. zelfs de koe! ? Mercedes' ('aps i r Votto was er di« i middag niet! ? het slot van haM* waa%r/,iaa:i i to bisscoreri. Kn y.ij de» l het *'oh gruwel ! xoo maar /ond- .?? blonde pruik, geaccentueerd door '«??? natuurlijke charmo van een echi-git/.warte bobbykop. I>aat hot Vot»«» dus con tro ist y.ijn dat bet bloed to> ii kruipt waar bet niet. gaan kan. ViVa Villa" In Rbyal Gaarnó vestigen wij er do aand'icht op. dat d-; in ons nummer v.*n ff Jan. j.l. waaixleercnd besproken film ..Viva Villa" thans ook to Amstotdam te y.ien is in de ,.(.'!nem'a Jtoyal". Ensemble of spectacle H KT beste wat Italiëaan belcai to ?te bieden heeft is in een p'i'ir, maanden in revuetempo voor l «'t voetlicht geweest» Ken voorna'me A '-la van C'lara Jacobo en oen negerkoniiij.' van den bariton Nava, waaruit « "» oor-instinct zich baan brak. werd -n gevolgd dom- een gave Traviata v. ui. Paggi, een tintelende' osina \ m <Jrani, oen geestige don Basilio . \!»n .deu bas Autpri, een vertcedcroi '\f Mimi van Scuderi en oen aangrijpe'n'' liestiale Scarpia van Morclli. Dit /UB' dan nog slechts enkele grepen uit M vclo dat do in e^taso gezongen pei«»bözooker zoo gaarne had willen vu «t-. houden. Aan kwaliteit heeft het i" dit knal-effoctrijke seizoen zeker n'1'* ontbroken. Het aanbod was zelfs !l' overstelpend om J n ettelijke wokoii t«l roaliseeron. Nu de krachttoor is volbracht en niemand meer behoeft te, Uvijfelon aan tien onuitputtolijken rijk dom van do Italioanscho Kangschool, ?/.ouden we. don dringenden raad willen govén het volgtüid sei/.oen ti-rug to kc-ei-en tot hot beproefde systeem van lii irin en l ^e J londt: oon korn van goede solisten. »Ue mun in geliofdu opera's en glansrollon kan volgen, y.onder dat het scherm zakt voor do volgende rovue-seèno. Hot parade-tempo van dit jaar hooft eigenlijk geleid tot n groot spoutacln coupéon dat was anders jui<t y.o-i'n go/.ollig afH^heid, waarbij ioilur ssijn fa\ orijten nog eens kon l icjuiclion in du meest gewildo l'edrijyon. Dit jaar viel or vrijwel niets meer te coupoeroii, want we zijn doorloopond aan mtiotjes gesneden. Dat Votto dus het middelpunt. wurdo van e«-n uitxebalancoerd nieuw .-? i/.oen. Men heeft b.v. in Uaua Crani. j >.ara Soudt-ri on t'lara Jacobo een .'i-iel a l sopranen van het lichte, viïsvhe on dranvitiseho guiuv. dat i "i Ier graag in een vast ensemble terug -al willen /.ion. Ook Iris l'or/.juletli ," .itt' in du Nachtwacht vun Jionit u-andl- een belofte, die mon gaarnu / ag inp-lost. Voor .Vava of Morolli ; ;eldt het/elfde, want hot vohtino 'vuii j 'en bariton Jtoali vermochten zijn i lualsxvrvangcrs niet to biMiadorctti. iceioli hebben \yo als Figaro gemist Marchi bevestigde volkomen zijn listiokt! rt?putatio. Do tenoren waren ! jaar niet hot sterkste deel van liet /.elscliap: Land i was or weer tu l. rt om hom voldoende tu kunnen j ' inrdocronull Uubilio stelde oen goedu l in togonoviif vrij vlakke actie. Aoh. * t -n is acteur of mou.iH het niot. Mat1. 'H. oen van «Ho begenadigden uit de ? ?mmcdia deirarle. is uit juist zichI / II' op de planken en schijnt maar als ?t «tig aoteiirtjo door het privé-lexvn ? gaan. Deze Mattioli's - x.ag u zijn -i on Sj-oh-tta on zijn iiutvelijksma> 'aar in Uut turf ly? zijn helaas ? ? ? laaisch. bijna oven zeldzaam als een . -de dramatisclie tenor. .J'iccaluga . raste dan ook niet een gloedvol \ tolkte Andrea ('hénier. die het , \--igond .seizoen naar oon Olhello* !?? inière doet verlangen. Onder de .' l (j; >seii was /ambclli oen aanwinst, al * «i- d hij ons Coda niet vergeten. Hier ?'.'i* hot wachten nojf steeds op tien t- "i «dger vau Mclnik. don José, die, hot psychologische con flict in de figuur weet, to spelen on niot in du laatste scène door do mand valt als een slager die zijn mos trekt. Dat is zoo ongeveer du banale finale ge weest van alle tenoren diu na Isalberti do José-parlij hier gezongen hebben. Als ik tenor was! Kn ik moest m<>ttono:'-intolloct«leii Jo.só spelen, weet u wat ik dan deed? Ik /.ou naar ItruHsol gaan om du partij ondu:1 leiding van .Silvano Isalbeiti, die er no£ altijd oen /.a ng.fi: hoo l hooft, in tu studeere.n. Maar oen echte tenor doet dat natuurlijk niot. want die is voor alles immuun, behalve voor y.iju uigen hoogo t'. Xolfs zonder oen intolligunton Jos zal du Opera Italiana or wol komen'. mits xij on vtrirwaati lelijk vast houd l, aan du basis, die ondor allo omstandig heden haar bestaansrecht in Neder land blijft: hel. bclcant». gexoii^cii door het Italiaanscho hart. Dat is v< el belangrijker dan alle andere k\v-s'i.-s bij elkaar, liet afeeloopun seiv.o* a kan o-ik in dit op/.ieht oon keerpunt ten goede /.ijn geAVeost. Men shlite echter oude rekeningen thans di-1'inil iei' on zonde» rancune af. Dit is uien in du oorsto plaats verplicht tegeno\er Anto nino Votto. I'UKSTO GRAMOFOONPLATEN II' PAC 8 DE GROENE No. 3010 Als Ik tenor was.... E!( xijn vele symptomen die er 'op wij/en dat du interne crisis in do i-a Italiana overwonnen kan wor.liet forsehe en over hot algemeen tkkigo ingrijpen van Homo. heeft i-ingon van Xodorlandsohu bolang'ondoii oen i'oaetie tot inteiisiover '??itatie veroorzaakt,- waai mede Italiaansehe tiporn, naar? Nodor'seheo smaak goïntorproUfofd, t.s godiend kan /.ijn. \Vie de ?; ie dor Italianen, naast de Wag?reeniginf? hier t o lande, begi-ijpt, 'tot toejuichen dat men werken uitgesproken (Jermaansfli karak.m het repürtoire heeft geschrapt. bopcrktp zich dit jaar zelfs uitud tot Italiaanschu opera's. Dat ?er een «ndor uiterste. Carmon ''.'?ortii)» Fausi en de l'aarlviss werden hier door Italianen vaak 'ed"gegeven om er definitief af-, '.van te doen. Alles hangt'af van 1 ?so.hikbaru solisten on den art is»» eij-nsb, waarmede meh. een wel-fc lv'j !"retigon. Op dafc punt is speciaal '' 'ootdstod zeer gevoelig. Kvenmin 's men Aïda .met een rammelend " i vc-orkcst kan geven,*een Bohème '."! !<-r Mimi, tSonnambula onder lei'"-' van oen repetitor, of Cavalleria !{lls'ifanazondersopraan, evenmin zal lu>1 met Carmcn slagen zonder een ! Ji« U TKI.KFI'NKKN publineixle il.» ze .nuuind een voort i\'fMij ke opname van het adrgio »-ti do f u git uit iie Sonate N r. l voor viool allén in g kl. t. vun-.l. S. Much. gesjx-eld door -l n n Ditlmicn (K 1H7I). De kuiisleiiaar bewijst niet do'zu opname opnieuw zijn meesterschap en benadert in do interpretatie van Mach's chef d'oouviv vaak" zeer dicht ilo ideale voorstelling1 welke wij voor .onszelf van dit werk Jiubbeii gevormd. Dahfiicn's vooiilracht getuigt van glooien mti/.ikalen ernst eii bovenal van waarachtigheid; uit oen oogpunt van viool-t cchniok is zijn streek Wellicht llog Illeer te bewonderen dan zijn reeds zeer respectabele lin kerhand-techniek. ' Ditarciihoven is er door den toonmeesler on de technici uitrrsl knap werk Verricht: de viool-toon klinkt natuurlijk en de zeer gunstige ueoiisliselle «tigfllschuppell Van de studio y.ijn bij het opname-proces ten volle benut. Dit alles maakt deze. |>hu-!t tot een belangrijke en kohtbaiv n-amvinst voor ony.i.. discotheek eli het velt slechts tu betreuren, dat Tolofunkcn de twee ovorigo doelen tier Sonate. Sicil'iano eli presto, niet eVelleelis opgV>nomeli heeft. Dan zijn er twee koorwerken van Uacll opgenomen op 1-MTtlll. tu Wetell do ('antatu Niv ."il) ..Nun ist das Heil und die Kiul't" voor ilubbelkoor on het inloiding'skoor der Can tate Nr. loi voor «len Xondag Alisericordias Drniini ..Du Hirto Isrnel. liörw". Du uitvoerenden zijn: het Thilharmonisch Koor te J Berlijn ?oh hut Jierlijnsol. Philharmonisoh Orkest oniloi' leiding Min <?arl Schurioht. Aft-n kan vun deze phutt z«>ggeii, dat zij een grammofoon-technisch meesterwerk is. Voort* werd - voor de zoovoolsto maal in .de historie 'der zwarte schijven ~~ do Ou vort ui-e Die lust igen Woib«>r von Windsor'' van Otto Xicolai. gespeeld door het Herlijnseji 'hilharinonisch ()rkest onder leiding van AV*V' Klctlmr. i»pgenomoh (K 17Ki). Kleib<«r leidt hot kleine mees terwerk thans niet meer vaart dan Weleer en laat do volu dynamische en . agogische nuances uit vroeger jaren achterwege: Daar de technische qualiteit «lezer opname zoo onverge lijkelijk veel.'buter is dan do reeds bestaande opnamen van dit zoo vaak gespoelde werk je, kan ? nieh dn heropname gaarne als studie-object aan bevelen. KAKKL een jonkman had laatst een trouvaille: zijn meisje met reeranke taille . wou uit eens per se. goed, hij nam haar mee naar de uitkijk", naar cette vieille canaille R l AL T O CEINTUURS A A Kl bij het Sarphatlpark Telefoon 23488 PROLONGEERT DE LACHSCHLAGER MONTMARTRE <«een tOoi(>iiit; l»eii«Mlon l^ JIIUP WAT ZEGT J DE GROENE I Een interessante, belangrijke vraag voor ledere Nederlander, die op de hoogte wil blijven. Wie de diepere beteekenis -der dagbladbcrichten wil zien. leest de artikelen in DE GROENE. Artike- . len over binnen- en buitenlandsche politiek, over muziek en literatuur. bouwkunst en toonëel, film en architectuur, schilderkunst en sculptuur, financiën en economie. Artikelen over mode, spel en sport. Belletristische bijdragen, feuille tons, focopuzzles en letterraadsels. -??i , Vul onderstaande coupon in en zend haar in open enveloppe, ge frankeerd met l'Vet. aan , DE GROENE AMSTERDAMMER KEIZERSDRACHT 355 AMSTERDAM C bon ondergeteekende wenscht zich voor hét jaar 19-5 te abonnccren op ..DE GROENE AMSTERDAMMER" ad f 10.?per jaar. Wie zich. nu abonneert ontvangt de nog ver schijnende nummers van Febrüarf gratis en. betaalt voor de overblijvende: 10 maanden f 8.SÓ. naam: dres: l t' a Ilir t IL 11 l, .i'. Hl <l y*. ii-t er .11 ?u "l ar 1! !" n r. ?4*. a > PAG. .9 06 GROENE'No. 30IO