Historisch Archief 1877-1940
Nog eens de goudclausule
C. A. KLAASSE
ZK dronken een glas.... IHit is dus de
oritknoopiug geworden van het
goudclausuledrama. De beroemde stoim in het
oven beroemde glas water. Pat ei* geen
rt-vohit iomwiiv wijzigingen zijn gekomen in de tn-huldt
nverhtuitlingen is op zichzelf niet zon verwonderlijk.
Ik wees er reods in mün vorig artikel np. «lat de
ivgeering het onder geen beding /tui kunnen
toestaan, dat de debiteuren tier goudleeningfii
plotseling hun schuldenlast met niet mindtr
dan twee derden zouden '/.ieii stijgen. Kn dat t r
«lus i«?ts op gevtmdcn moest w«»rden. het/ij tlo«.r
«Ie rechters,, lietx.ij door de regeeriug. stoiul vast.
Hot mintiil dorgoiieii «lic werkelijk jie!«>tifd« n mm
«u»n kans. dat t{«» houders d«>r goldbonds in yi i:»l
of het equivalent daarvan brtalin^ zoi:«lcu kiijcin.
wat ook overigens de tiilslnii van «Ie
«utU-iJutvipprtnvssi'11 zou zijn. zal \\vl uit«*imate piirir '/ijii
geweest. Maar wat tot op het laatste nu nit nt
??«?n vernis:-injx is gebK-v«»n. is de vinnc wie «U-n
uil\vi>£ uit de impasse /ou vinden: het S\:}.itnif
Couit of (h- it-ircrriiij: «lii- i-cii ititspmak van ht-t
J lof haar kraeht z«>u mo«-ten ontüftnen. Nu wttt-n
we «lat wel: het is het J lof zehv «lat. zij In-t nu-t
«Ie klt-inst. mo^flijKi- meeidt-r|-etel. In-t vonnis
htu'l't gev««lel. ehit «Ie ^ouelelarsnh* elk«« kuuht
oiitniM'int. Voor dn partii-ulifie s«hti!d«n w«ti«lt
do Joint Ucsolution ti-nvolK> als KI« lulwett.i^
«?rkend, voor.' do ovfi-hciilssrluiMi-n daan-nttgeri
zijn tlo debttourtMi in het gelijk gesteld' met1 de
toevoeging, dat zij aan «lie principieel»' uit^piaak
nimmer iets /.uilen-hebben, ? wijl ze de -'fideralo
rogccring niet kunnen dagvaarden zonder
t<Vstrmming van dit; regecrini; zelve. Hat is «lus de-r
lanircn Hede kurzer Sinn. t>ntdann van alle
franjider juridische .fouuuleering: «Ie recht ««n van een
dei-1 der obligalii-httuders zijn «loor tle regeerir.g
«ivt-reenkinustig haar grondwettige* macht
verkort. wat betr«ift de» civeliteuren van dei^getring
zelve, werden hun rechten in strijel met de consti
tutie aangetast, maar zij zullen van du rcge>t-ring
nimmer meer kunnen ?.verlangen dan deze haar
aanbiedt.
Wanneer wij oens afzien van ele juridis'cht»
basis van de uitspraak en du zaak bezien uit een
oogpunt van gev«>el van recht en r« «lelijkheid.
dan nuu>t mou w««l een z«'er seh«?rp «uielei'St-heiet
maken tusschen du verhoueling van
.\im>rik«anscho elebitouren r-n e-reelitouren eeneiyijtls -en de
verhouding tu>seheu bv. XederlaniJsche debi
teuren en cretliteuren, die s«-ortgelijke contracten
aangingen. Wanneer een Nederlandsélie bek jrgfr
aan een Xcderlandschc nuiatsfhapprj of g«nu(iit<'
geld hoeft voorgcse-hoten en een Icciiingseontiact
aanging in gouddollars, dan is het b(giijpelijk
dat die Nederlandselio geldschieter het als een
in hooge mato onrechtvaardige .(het'
onne-htmatigo willen wij hier in liet midden laten) «laad
ondervindt wanneer ele gehliu nie'iv zich benicpeiül
tip tlo Amt-rikauiische 'wetgeving, zit-h van di««
verplichting tracht te verlossen. In dit g».val
immers bt-U-ekunt betaling in papieren dollars v«:«>r
LINOLEU
STALEN
NIEUWE
FRANCO
DESSINS
183 BREED
PER METER
HDER
den cretliteur 40 pt't. winst en v«»«»r den eU-biteur
«?en precies evemrdigc winst. He schuldenaar
wordt ve-rrijkt, de sehuldeischer v«-imn:d. In
Amerika is «Ie situatie daarenttgen heel aiulers.
Daar hevft de rcgccring volk» men will«k«uiig
den g«>u«linhenid van do munt v«-r!tuij:«l. maar de
koopkracht van dio munt in het binmnhiml is
slechts bt-trekkelijk weinig geelaalil. Uit laatstu
wil zeggen, elat de papieren dollars diettei
bl'jratit-houder nu krijgt, hem maar weinig minder k«
cpkracht geven elan el«? «mnl<lo]|uis van we!n-r
(en n«-g meer zelfs dan de g« uddollar van 1H:'S).
Kn wat den schuldenaar betreft staat het vnft.
dat zijn inkomen rcsp. de waaide van '/ijn attit-f
sinds elo elevalualie slechts bi-ln kkelijk weinig
is gestegen, /otdat hij maar weinig is v«ni.kt.
Xou men nu daar «l«> d«l»iteur«n v«ipli«lt«n in,
jrowl of het cquivalt nt te betaUn d. M', z/rtü2/3] Ct.
uu-er dtillars aan renle en Imofds» ut ? ]> te bui:^«n
dan thans, dan hctct kende elat vet r «!< n dthitnir
een belangrijke benadccling «n v« i r «hu
eTiditimeen uannierkeiijko verrijking. ]?«? sitratie is «li;.«
wel zeef verscliiller.il vuireltkiii bij de> ltird«n
waar de munt niet (l«-]>it>cif«itle. Nu kan HM n
wel zegden, «lat in die landt n delh tie heeft pl< ats
gcveuielen zoodat hanelhaving «'er noimalo vel.ui
den voor di>u tlcbit«-ur een nadeel lutukiiit. «n
«lat is dan ook v«>lk< nu n juict. nuuir.... dot
radeel treft dan ook in werkelijkheid alle
ehbitiuren, die in eigen landMuiint hvn yfl-.uldt 11 aan
gingen.
Vandaar dan ook, dat ongetwijfeld de uits] ir«k
in .Amerika meer nie-t verlit-htiisg ehm nu.i
vtr' tnitwaardigiiig is ontvangen, waiit juij-t «j» git-fel
van de zooeven vti melde feit t n wns viijwcl
ieeler het e«rt»ver eens elat, huik n al ele e-ri ditetiiin
in het gelijk gesteld waren, toch de ngttriifc'
maatregt'le-n hael mceten n«m«n «m elo
e«iue-t|tienties eüigeelaan te maken. Ir.dit n er van
ti.bevredigdheitl van het rcchtygeyrel »pnike is, dpn
geldt dat natuurlijk in de eerste plaats de
itgreringsobligatiën. liet Hof btslist, dat de itgttrirg
ongelijk heeft, maar de oblipaticlu.udtr Imft
aan zijn recht niets, emdat hij het nie-t ineg uit
oefenen. Maar zelfs op dat punt vijn er
vei>aelitóntle (inistandightelen. Want iiuhidund is l:«t
nie't e»vermatig Irgisch dal c«n regt-triiip, waiiKnr
?/.ij het economiech Avenschelijk acht «m in het
algemeen elo schulelenlaften miivthr divlkti.d
te makon, zichzelf daarbij bij v«;«:il'aat z< u n:.<«te n
uitsluiten. Welitwaar is het Vt}iiijj-e]i.k. ehit n:«n
huiverig is een rcgci'iiijg t«-e te >laan z«-lf Avttt«n
te maken,, om haar eigen ergag«n:«iit« n
tcv«rJichton of zelfs to s«:hrappen, maar ai.dtivijds
ifaat het toch oeik wel boel ver «m haar prr f o
uit te sluiten van alle soulaas, dat vij paititulieic
debiteuren de«-lachtig wil dctn wt.idtn. Ditzelfde
vraagstuk is ook in antlero lamltn wel ctns t«r
sprake gekomen, o. m. bij «>ns n« g vrürece nte'Iijk,
toen de couponbélastinj; zou 'wtiiden ingeve-nd
en men zich afvroeg'of die ook «»p stnatvht nirgt n
kon worden toegepast. Wanneer we trt.uwt'hs
non stuk verder in onzo geschitdmis ttu-pgaan.
dan vinden we ongeveer e» n eeuw gelede n een
heel stork staaltje, nl. do schuldtierceerinpr.
diealleen elo staatsschuld trof en niet ele partieulieic
schulden. ?
. Gevolgen van de uitspraak
HOE dit alles -/ij. tle rrgeering is bt-viijd van
den drukkenden last t m allerlei min «f meer
gewrongen constructies te vinden tpn einde een
andors uitgevallen beslissirg tcnijde to.stellen.
Wat overigens de gevolgen van de uittpiaak
zullen zijn? 'Eig belangiijk zeker niet. Als rrgel
is het met dei gelijke dingen als volgt: eonige
maanden ssit' de beurs er tegen aan to kijken,
'men vindt de kwestie ontzaglijk bolangrijk,
en men -verwacht na. de uitspraak wtrnelere ver
anderingen, en wanneer eenmaal ele zaak achter
den rug is, met hetzij een positieven of een nega
tieven uitslag, dan kijken we elkaar aan en vragen
ons af. waarom we ons daarover zoo diuk gemaakt,
hebben. Ongetwijfeld zal de beurs in Jstw York
hier en daftr n weerspiegeling te zien geven.
Aandecleh van onderm mingen met groeten
gevelschuldenlast, die natuurlijk in afwachting gt duikt
waren, zullen wat oplooppn. Het agio-van dn
goudleeningen, dat e-verigons nimmer eig gr«-ot
was, verdwijnt. Kn wat de algtmctne markt
situatie betreft, is natuurlijk de vrees
wtpgcnomen, dat, al was de kans daaicp uittimatc
;PAG. u DE GROENE>o. 2012
*MILAAN * HOTEL DU NORD
EERSTE KLAS FAMILIE-HOTEL Bl| HET STATION
RUSTIGE LIGGING - MATIGE PRIJZEN - GARAqE
gering, cm nift te zeggen niliil, do rogeei-wg
iltuit-est radicale oplost h: g bij ft n ongunstige uit
spraak zou hebben gokoKfii d. w. 'A. ungt'danii
uinkeu van de devaluatie, lutgcoi natuurlijk
een scherpe waardi daling van alle t-tapelaitikeh n
en daarmee van du aandoeki niaikt zou hilbni
?geïnvolvoprd. Maar ock op dat iimt kan nu n
fcieh toeh gceïi al te groote vet rstellirgt n wiak< n
van den invloed der besltefirg tirdat, al wat* di:
markt voorheen migsehi» n wat mivi u», de hvvl« * d
«»p koersen en pi ij/en nrg biwu n /eer t rge gi» ir/< u
was gebleven.
Wat dm dollarkoers bttreft, isde vci\vatlitii:p
va u et n mrgelrjko stijgirg nu >vel heelt maal
uit den wig geruimd. Welitwaar '/uilen do
goudarbitrageanten mg niet dadelijk geneigd viju op
groot e Ht-haal Int gele metaal te gaim vt-m-lu p-n.
maar andtr/ijds /al de vrnag naar dollars o««k
veel geringer /ijn dan eeiügtn tijd gele d t n, .Int n
de Kpmilntiu t'-n dollars in dollart;bligaticn met.
goudelausule kceLt. i nul n t dit «t n gt kje \vn.s dat
weinig km ko*-Un tn etn, vij lul zfir klein»-.
kans gaf op groot e winti, li'.dtidnad is
)tfr«-lmatig tle .\nierikaan*--fhe bitulirg»balans jutii-f
gtwee^t en er xul dan oclc geltidelijk wel
wonwat Roud naar ^uurika gaan, muur «udtr/ijds
kan de liquidatie van t-jTiuIatuf bcy.it jyeruimen
tijd huig het aar.ln d hink drtn uit.bn-idui.
Yo«<rloi.pig is dan ot k tle dolhnnt.ltt JJT g Itivfgt v*il)> u
tot ongeveer de gt.ttdpariteit, te-nvijl '/ijj \'i'<.il:««u
belangiijk boven lul export punt rjr.
Tenslotte heeft, het heele gival, hc«wtlr irdln-i t
velband houdend met. de vraag of do dtvaluatir*
grondwettig was, rechtstreeks met do mom tab <?
politiek niets uit te staan. Inderdaad bezit
HUUM*velt m g de maehtiging t m ar.tkimaal do
goudwaarde van den dollar nut JOpCt. te vtimir.th-i« n.
maar die had hij al maar.dtix lang t n t-r is geoii
roden t in aan te nemen dat dit prrets op /ijn
gestie invlotd /al uitren iiin. Zet dat alltt* bij»« n
gencmen tle werkelijke betct-ktnis van tle beslis
sing niet zoo heel grot-t 'i's, zij htt datl de »MK<«
tieve beteekeni». dat, wannttr--/ij m:il<-isiiitj.'.
vallen ware en de rrgcering gein uitWrg uit il*
impasfc gevonden had, er zeer ernstige versto
ringen zouden zijn gekcnun.
Voor onze goudclausulcproor«en hn-ft d*v uit
spraak deze beteekenis. elat nu tenminste niet <!??
xotte toestand ent sta at, waarop anders kan» wa.«
giweost. dat e-nztj rechters aan des
.Anifi'ifcflan.-rli»Wftgfrving etn vtidtr. stiekkirde
intti]-j»-l«ti.geven dan de Yankees zelf. .
Mystiek o erge voel
lezen
In tlot hcijfelucMire
,. -t!nl r
lot! -ik.' mij
:*}><r tmf
In tl,
»!»?
Int
ff n ..mystiek ocrt/crocl'' /«. ..«?«/ ««?/ OM- .
tcu.rsiaanlttre hmrttt alle wigtdatMc
hcildt.... <,iitl(r*tlortn trnj^". Fat
t'iymlijk. vol' zco ytf7(nJii, n-tiur ik lnn
Jiitr fiifrnlijk ..itiyatUk" en ..oer" lihrknil.
xdirijrir ilaaimec te /i'fwwrn tril geren, dat ti
ItintMlritlv soo ongeveer Jicilig is in -vit t/c
lijtien tot rn in "en a .' gekiwen, ttttn Jon wt.n
licsiciiariïjk met liem fcnn sijn. Want ficl
IH'triolinnic in natioitalistiecJuii sin -7« ni<l :nu liet l
veel otidfr dan een eeuw en rettla ilaartni rail tin n :!jn
myatiach karakter te twijfelen. I/elUf/heid nt.
vroeger1 veel. maar in tle laatste ennein maar *c
i'oeirt gebracht en aan Jiaar gevolgen i* tlcverhtnn
. tier vaderlandsliefde zeker niet te demonftreeren .
tlaarnm kan zij nóg trel krarïilig en oKireerKtauuliinn*
sijn en oerwoud, als men liaar aard maar gord n ruimt n
wil. En dan blijkt die lief df niet Ir e.mrtitle n de tiul'n>*
welke in haar ?uitgebreidheid en aantal r-ns gevoel *»*'»/*
niemendal aangaat, maar onzen gebHortegrnnd. nns'r
stad. ons dorft, met familie en kennissen mrt
//</?inneringcn en belangen, met heden en rcrle'di-n.
]/etgeen dus eigenlijk een uitbreiding van uw-Ik
beleekent. een veiwljtl egoïtwc, een .belaHgenee.mjilea*.
dat ons nifqluitend eigen is.- In zonrer kan nun ln-t
gerutit een ocrgeroel noemen, dat het eigen Jk. vauir< r
of irijder. van Adam her voornamelijk e.ns denkt H »./»
voelen heeft bepaald, at', bleek dat dein. meental
out,niet verheven. Integendeel, en aangaande de fif>e<-i<itc
i'ertcijding van het lk-gevoel. difl vaderland*! irfif/
heet. doet men verstandig er bij te voegen, dat erger»
giftiger, gevaarlijker aandoening begaat, f wijl £/./
het langst en boof aardigst egoïfine niet tJf f/ltirit- cm»
iets vcrhtn-ens cmhult rn eigni Itrhi.ng tt.t \iilmnt
maakt. .- . .
? Wij hebben trm.wen* dit ?Jr<;rr* in de latdnlft',',din
?duidelijk genoeg kvnnen traarneniett. /?'. (''?:
? J » ? . .! * r .
»?*. & .?????? t li
«? l --^
Een polis der
LEVENSVERZEKERING
MM. ARNHEM"
Is een waarborg voor het welzijn van Uw gezin.
NlDEHAAIILEMSCliE
HYPOTHEEKBANK
Leden der ^gB®tr directie:
Mr. A. S. MIEDEMA en A. E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN
Pandbricven f 39.640.100.
Reserves . . f 1.056.432.
Hypotheken f 39.662.146.
OnderL Glas-Verzekering-Mij*
GEVESTIGD TE AMSTERDAM - OPGERICHT 1876
Kantoor s KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163
Directie: Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN
Verzekeringen tegen vaste jaarlijksche premie, voor schade door breuk MUI
SPIEGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN
IJVERIGE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD
RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V.
's-GRAVENHAGE - Anna Paulownastraat 97
w'i'-- v ?»"*? v 'T 'r v "«? -v '»??!? -w .v v.' v v v "
? . .«* «^ Hypothcekbrieven .. f 15.900.000.
Hypotheken ... . . ,f 16.200.000.- f
Directie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT
l *
!N.V. Bataaf sche
Hypotheekbank
AMSTERDAM
A n n o U< 8 6
Geeft uil togen O^ur»Ko«r».
4 PANDBRIEVEN
In
riOOO,-,f6OO,-en
flOO,Coupon* Januari «n Juli
HEERENKLEEDING VOOR
VADER EN ZOON
TOT REDELIJKE PRIJZEN
ADRIAAN SCHAKEL
HEILIGEWEG - TELEFOON 37273
Meneer Janien koopt meeding naar maat
H[J itnat er op dat het 'm ttoat
De pr(Jt en da coupe.
Komen onder de loupe . .
Zoodat hij naar SCHAKEL «t eed i gaat
NI Insulaire Hypotheekbank
...te ZiERIKZEE.
Uitgifte van
4%Pandbrievenè100%
Jaarlijksche uitloting 2 \ %
SPREEKT
men over Kantoormeubelen en
BRANDKASTEN
dan denkt men direct aan
MOZES KNAP;
Oude Hoogstraat 1, Amsterdam
ABONNEERT U OP DE
GROENE AMSTERDAMMER"
G asfo r n u i zen - G as kach els - G as h aa rd en
C3. J. DE KONING & Zn.
Opgericht 1739
Amsterdarn C. -Telefoon 32457 Keizersgracht 447
BEGRAFENIS VEREENIGING
TE AMSTERDAM
SAX
CREMATIE
ROP
25!
WEEGEWIJS
RAPENBURG 44 - AMSTERDAM
MARMER
MARMERSLIJP
NATUURSTEEN
Telef. 42662
lt l,
Willige Verkooping
Do Makelaars W. C. UEEN1K Xzn.
on W. C'. DEEX1K Jr. c.s. zullen «>p
MAANDAG II MAART 1935
dos avonds na l! uur. ten o
van X«.tarissen F. H.' VAN 1>KN
H KI. M en K. TJt. sniKI/i'INCA
KOOl»MAN. in het Vork«n.plokaal
..Frascati'*. in het openbaar
verkoopen: .
Het gunHtig tfologon
HEERENHUIS mot Tuin ou Krvo. aan «l«
STADHOUDERSKADE 151
to Amsterdam. Kad. " Soct ie K. N«».
::<>:<:t. gr«n>t 2 Aren 17 Centiaren.
Aa n van i o1 hm l Mei a.s*.
Hc/i'-litijrinühinsilatrs.
Dondot?lajrs «-n op «l«-n Vorkito.pd'n^ van
'2 l uur.
DAME
uit deftige stand
Gerenommeerde WIJ N H AND EL
wenst
vertegenwoordigd
te worden door DAME uit beslist
eerste kringen, die uit hoofde van
baar relaties met succes deze repre
sentatie zal kunnen aanvaarden.
Keurige levenspositie verzekerd.
Voor proef zal de eerste maand
op p r o v i s i e moeten worden
gewerkt.
Brieven onder lett. A. H. D. aan
Nijgh & van Ditmar's Adv. Bur.,
Rotterdam (C.).
PROVINCIE GELDERLAND.
UITGIFTE van
/4.331.000.-3l|8pCt.Obligatiën,
CONVERSIE-LEENING 1935,
in stukken van ?1000.?aan toonder.
Ondergetèekenden berichten, dat de inschrijving op
bovengenoemde obligatiën, met recht van voorkeur voor
houders van niet uitgelote obligatiën der 41/- pCt.
leening 1929 en houders van obligatiën der 4 pCt.
leening 1930, zal zijn opengesteld op
VRIJDAG, 1 MAART 1935,
van des voormiddag» 9 uur tot des namiddags 4 uur,
te AMSTERDAM: bij hare kantoren,
te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE:
ten kantore van de INCASSO-BANK N.V.
NEDERLANDSCH INDISCHE
HANDELSBANK. N.V;
te ARNHEM:
? ten kantore van de INCASSO-BANK N.V.
.tot den koers van 995/s pCt'. op de voorwaarden van het
prospectus dd. 22, dezer, Waarvan exemplaren, benevens
inschrijvingsformulieren, bij bovenvermelde kantoren verkrijg
baar zijn. ?' . '?
INCASSO-BANK m.
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK, N.V.
LABOUGHERE & Co. N.V.
AMSTERDAM, 22 Februari 1935.
Hl
'ij'
ie'
Ml
(?II
III
n r
l"
n
f.
??
«
>'
PAG. 17 DE GROENE No. 3012