De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 23 februari pagina 9

23 februari 1935 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

* - f Hoe het leven een leerschool is HENRIETTE VAN EYK Teeken ing Th. Ortmann T l T KX.\ X T K na k k er ma n beeft laat .«t iets bee| verdriet ig.< beleefd. Hel mag niet bekend w« irdell Illet liet. oog op y.ijn carrière. maar als ik de naan.i van destadeiv het, rare buis'niet noem donk ik niet dat bet kwaad kan. huit>>nnnt Kiuikkerman had eens op een keer vre< s.-Iijk lang en bard achter elkaar manoeuvres gemaakt ergens in de buurt vnn een stadje, en toen bet avond was voelde bij dat ie biel* moest hebben, en bij trok iets polHicks aan en ging op een lokaaltrein zitten en reed er heen. l lij was er nog nooit geweest, en toen ie er kxvam. ging ie nis kat rondloopen in een vreemd pakhuis. Kr waren een paar litidriielitige dingen met vlammende letters en .piano's. nuuir. je kon niet door de gordijnen been kijken wat dikwijls een slerbl toeken is. en als offieier moet je oppassen waar je komt omdat 't heele leger aebtel' je staat. Illet een toffe reputatie, en daarom ging luitenant Kimkki-rnum niet naar binnen uit wantrouw<m maar bleef b|iitoa dwalen door de luot regen tot 't bijna .nacht was en ie op oen. soort kade naast een lantaren kwam te staan. Achter de lantaren was een huis . m«t «en deur. Jioveil di» dour stond niets, en achter een benedêiiraani zetelde een zuwe dame. waar luite nant Knakkerman uit afleidde, dut «?r'bier to krijgen zou zijn. Door hot ruapi niet ? de dame tihgelde niet ; hut.. burgerlijke gezaag van een stomme saxofoon., .het'geheel maakte oen beschaafde indruk; en.daarom stapte luitenant Knakker ma n niet ooii luchtig hart door een deur. «lip tegen een loeren kussentje leun de, on kwam in een klein gaiigotje niet niemand, waar 't iets minder beschaafd was door uk-nluchl on n gerafeld luopel'tje met. een gat. Achter oen matglazen; deur zalen stommen. Luitenant Knakkerman ging op'verkenning on kwam' in een vertrek met rook, waar *t heelemuul ' niet beschaafd meer was door 't peil van de nielisrlietl. Aan een )-o|idc. gebersteii marmeren tafel bingen drie individuen van beiderlei kunne. De man had oen pet achter op /.'n hoofd. en dronk bier uit een glas. De vrouwen waren van-ónder tot boven geverfd. wat luitenant Knakkeiman dadelijk opviel. Zijn eerste, aanvechting'was al dut slechte meteen de rug loc te koeren, maar achter do bicrpnmp xut iemand mot oen geruit overhemd on een bril van hoorn, die naar oen stool wees on op 7.r»ó'n .dreigende toon ..goi-ienuvond" zei. dat luitenant Knakkorman zonder meer .neerviel. Kn toen begon ie bier. t e drinken. wuarvimr ie gek»-111011 was. en do individuen aan de geberston tafel bielden op niet praten en zaten hem aan te kijken op een bepaalde manier. die bent niet beviel, oll < III er co|| eind aan te maken gaf io een rondje. waarna alles veranderde. Do geruite man van do bioi-pnmp peutenle e Veil anti een automatische piano, waardoor er iets van ('ainieii uit kwam. en de dikke vrouw van do biel-pomp verschoon door een gordijn in oen kimono van rood rutinéi-u' oen roze naobtiiot. l io vrouw van «lo hi«*rpomp ging. naast luitenant Knakkerman zitten en. vroeg 'm waar io-vandaan kwam. wat haar niets aanging, en luitenant Knakkerman leidde do aandacht af door to zoggen, dat io du laatste lokanltroïn hail gemist, wut govolgi-n had orndnt ze bont onmiddellijk een slaapkamer wilden verhuren van allo gemakken voorzien, waar de biorpomp' voor tle zekorhoid hietoen luitonanl Knakkermans hoed on jas ging wogliangon. terwijl luitenant Knakkorman zélf mot een ongerust gevoel aan z'n (lorde bier begon. J lot. gesprok word algemeen. J let bleek dat do ma n niet de pet op intiem bezoek wa«. Do oudste van- de twoe vrouwen was in het groen met een. groote. spienyitte nous van poeder, ./o had goedkoop kastanjcrood haar on. volgens Knak korman. f>oii . poarsfluweelen buret schuin op haar golven. 5!e. was van origine liandschoenonjuffróuw, tot er .?en depressie kwam in glacéon wild leer. Witarna ze ontslagen werd. Do andere vrouw was van zwart satijn met oen boa. Die bad do/elfde kleur Iriar maar oen ander verleden. Xo kwam uit Hamburg, waar /.o nagels liail gopolitoerd tul /.e geelt nagels nn-er kon zien. waarna /e govlm-ht was. ell geholpen, on goprotogoord omdut zij uit Duitscbland k\vam. De/o vrouwen hadden ieder twee ellebogen op tafel go/et. Do -/xvarle legde oen hand o]i do rot ireorondo knie van luitenant Knak kerman on /.ei mot een awont dat zo alles begreep omdat zo hot zélf bad meegemaakt, on op «Ie gang kruuklc oen trap, en er schuifelden gestalten langs do matglazen dour op weg naar bed. wat luitenant Knakkorman zoo ontzettend deprimeerde, dat ie aan z'ii vijfde biertje begon, on toon io aan z'n zevende biertje toe was. vergat ie de eer van hot leger, gaf oen rondje, on daarna nóg oen rondje. on na het dorde rondje zei luitenant Knakkerman dat io iets van Schubert wilde zingen, wat iedereen inter preteerde als onpasselijkheid, waarom zo hom in allerijl naar boven brachten, naar oen kamer, waarvan do voor naamste karaktertrek hot gescheurde appclniot icf-bohungscl was. «lat in vollen aan do muur hing. en rare schaduwen gaf in hel stoffige licht van oen vergane geelzijden kop boven oen ongowasschcn bod. Luitoiiunl Knakkerman kroop er in. wat hij later niet begreep omdat zijn loven hoofdzakelijk op .hygiënische basis is geschoeid, 's Morgens word bij gowokl door gekriebel, en schoot in zijn regenjas om beneden to betalen. Jtoiiodon. in do kamer van «Ie goberslon tafel, hing oen geur van rook «'h alcohol. ]|et nu Icegc raam stond open. Do kade zag grauw. on «lo inolrrgon was nog aldoor bezig. D«>or 't raam hing do geweldige, JTMidrutineëvrouw van de biorpomp mot een uilgej> lagen slof dook. '/o draaide zich « m Cn zei iets schors. De biorpomp kwam binnen met een kolonkit. Luitenant Knakkorman las tic balonicler, on voelde dat hij datlolijk weg moest naar «Ie lokualtrcin on oen bad. en hij zocht naar z'n portefeuille als e»-n gok. maar vond z'n siguronktikor on oen los .-'kwartje, on otidortcHschoii was «Ie vrouw van do biorpomp oen on ui aandacht geworden on hield in geladen toestand do wacht voor «lo mutglazon deur. Kn luilommt Knakkoiman vrorg naarde rekening «:m tijd te winnen, maar de yroitw bleef bom uchUrdochlig aan staren, on w««ok geen spier van de deur. oli zei: ../ .~. «-n ? tt.ïl). on ../'l.?cognac, on ontbijt is ? UJ.75 plus 10 procent bediening."' Luitenant Knakkoiman zocht, maar vond niets, wat io nog nooit had mee gemaakt. ..Ik zal Oen chè«|ue sturen". zei i«'; Mijn udros ". maar 'do vrouw stumplo. en riep: ,.Centen!". en allerlei andere leolijko woorden/ ?dl zo stikte van wooih?, «*n Weigerde do «loofgang, on schreeuwde net y.oo lang lot 'hot hoolo hotel achter de matglazen deur stond te luisteren. De ar.mo,luitenant Khakkerman be sloot-in z'n benauwdheid de weg der jovialitoit to bewandelen. ]lij lachte geforceertl, klopte «ip het roode rat ii|é, on zêii ..Kom k»»m. 'moeder...* 't («cld is goed. Mijn adres.....," nuiar zulke menschen zijn net botsten. HU viel gebroken neer aan de tafel, en «Ie biorpomp hoonde: ..Wol ja. neem jij je gemak er maar van. Wij zullen wel werken." Die. woorden schenen «lo vrouw op een pervers idee te brengen.'Ze sloeg ineens hccloniaal om. en giebelde iets dat al «lo naderen prachtig vonden, maar «lat luitenant Knakkerman niet be greep. Toen sleurde ze hem onder gejuich als een martelaar aan z'n ivvors «!«? mulgluzoii dour uit, «Ie trad op. een «l»niker porluullje over.., Achtor z«' aan stommelde e«m beo! go/olschup. Als d«? eer van het legei er niet was geweest zou luitelliin' Knakkerman wol andeis zijn opge treden, maar nu ging ie gelaten mee. «?n zo brachlcn h«-m in do slaupkumcmet hot gescheurde uppolniolicf-b«-hangsel. on in oen kust stonden "" rolletjes, die zo «-r uit haaUh-n. n\v. o«'ii stijfsolpot on ander»? technisch" inslriunonlen. en «1«< vr«»uw wees nou do scheuren on zei dut Knakkerman hot buis niét uit z«m komen vóó ie de heele kamer behangen had. Alles ginnegapte, tot zo hom met dstijfs««l ziedend alleen lieten achter d .afgesloten dour. Luitenant Knak kerman zegt, dat 't heel g«-makkeliJK is om je godulil te verliezen en leem-* to worden, maar 't is veel l'OOj,stuuiulor om te denken aan de g< ? vtdgen. Kn de eer van het leger wa? luitenant Knakkerman zot) «lierbaai «lat ie al dio tU) rolletjes appelmotief behang aan de muren plakte. On. 11 uur kreeg ie koffio door een reet. en om 5 uur was alles afgeloopcn. Toen ie met de loknaUrcin van O mr terug ging. vond ie de portefeuille in do voering van z'n vest. Luitenant Knakkerman zegt, da' 't leven een leerschool is, maar da hij, persoonlijk gesproken, toch maa: liever gén behanger zou willen zijn Uit de natuur KORSTMOSSEN Bloeiende planten Azaler - " * OXDKl» ullu bloeiende planter neemt «lo Aziilcazokor woleei. 'eorsle plaals in. ] M is echt «T jainiiMU' .genoeg. zo« moeilijk «'«-n Azalea g«jc«l te houdeiJ. Als de blori in de kaïwr nfgeloopcn i-. is h«;t in do nutste gevallen niet on/ ? Azalea gedaan. Toch \s hot ni< t. onmogelijk de Azalea liet volgnnd.» jaar weer in 'bloei tu krijgen. Do tij»', waarin u een Azalea koopt ham.', daar echter ten nauwste moe samc-,. Door do goporfoctionncerdo meth'" de, die do kwecker gebruikt om ?];?? Azalea in bloei to trekken, krijgt u! een product in huis, dat welisw; arj mooi. doch vér voor den cigcnlijl -ni bloeitijd geforceerd is. liet is n.l. v.<r vei-oischto dat een uitgebloeide Azr een plaatsje in den tuin krijgt en dat plaatsje gezocht moet worden.in den tijd, dat de nacht vorsten ?'g heersclien» zal do plant dat > vt kunnen doorstaan. U gaat echter >l« volgt to werk:Xoo laat mogelijk in het soi/«-n koopt u «n-n bloeiende plant. Xa !-n blue i 7.et u die in d»-n tuin, uit de "'t gehmild, op een zonnigo plaats. U<plant moet builen -nieuwe, knop n-n vormon, dus is zon een eerste ???«;? eisehte. IK» plant is arm doi»r <!?? liicthnde. waarop zo 'in.bloei is .v bracht. Daarom geeft u. gedurcf ?!«.? het jaar a -J- maal vlochiicst. \\* liet een drogo periode is, moet >\'>' plant wol degelijk gegoten woiil??«. Half Qctober krijgt ze nieuwe bli«laarde en wordt weer opgepot ??» binnen gezet in koele., kamer1. J {«?.</?:!' matig vochtig houden is voorts'«c»r noodig. -Vooral do plant nooit in e-n schotel water zetten. Xa oen po^p maanden komt, 7.0 dan in de v»-. warmde kamer op een ''lichte, plooi . Kr is kans op, dat u op dezu man: voor de tweede maal van \iw Azal kunt genieten. Heeft geen tuin, dan doet ' hetzelfde op de veranda of in de $en . Natuurlijk blijft zo-dan in do p<iU minst er echter steeds om denko"dat uw plant bok al draagt ze gr- .1 bloemen, een uitstekende veraorgi"-' vercischt (gieten !) en maar niet '??»? een luwk gezet moot worden mot '-?? gedachte: die is toch uitgebloeid" want dan laat de plant u heel gau« in oen steek. G. l». . Dr. Jac. P. Thijsse WAAK do duinen door rooi'. hi>u\v en ontwatering hun natuurlijk.' g.-schikt In-'nl om <»n mooienrijk plant «nkloed tedragon ebben \vHoivn v.-st !g;. /.i;-U oen t'Jora. lic door de duiiiiirbfiders kort w'og ..a ruoodo" wordt g.Mioenul. Dio b.-.slaat lan uit viM'sproiilo piuntoii van Jacohs ivrtüskruid «ui ILondslong. Avat ro?.?lloii van Uoigorsbok, scluim-K- polvtjcs van Struisriot on mUschicii i-en ?aar bullen mot' Kruipxvilg. Do rost .uu tlon grond wordt gelukkig nog Bedekt dooi- ocnijcc groepen vnn plan ten, dio w<> tot> do allerarmsten «loc . r m-n nrigon rokoiioii. do m-issoiieii lo korst m iss.'ii. Xo t buig regen, dauw ?u nevel hun «lo ii«i:idig.>. «lo onoiitxtorlijke vochlighoid vors ?haffen, hou!i>n zij «Ion duingroiul nog bijeen. \\'at honzi'Jf b.'t.refl kunnen 7.ij langturigo droiigle. w«*l doorslaan en teg»-ijk «»i»k Zi'or hoogo ,,f /.c«»i' lugo lompe.ilurou vonliiroii. Ma -ir licht vorlir/.cn 'ij dun bun groep op d" zandkorrels. !ie los van elkander komen lo liggen .d-» hol laatste UMtervliesjo is verdampt .11 als dun «lo worvo|\viu«l komt. ivitikt.Jlos'irin hot stuiven. Komt. dan oou ..?riode van k-ilniti' en ne.-rslag. dan uiinoii \v>* lang/, nu'i-hanil >[?? witte uifkuil en do wille silüfbnlt weer roenige en g rij', i;.' 1'niliMi 7.1 -n aan??Illell ell ICI W.'keU. ll'l til Uiadell. Ha»roli' z-'lfs w.-or bi.':lokl r.-iken m--l i-en i.-etl van in I.--H -n on kors.mo-s -n. 'lis^chi-n /.o!fs g«?lo «'M .niet .oiikol»' ? togefe plalllell. , ? liet wintiM'h'ilfjaar is voor de, outikkeling van die plinten het gun: igst. l lol lijkt, alsof zij aan vochtig??id roods g.-nocg hebben. Xij tioron iet alleen op hot barre /.and. maar ok op ili' hoikorst, op «lo naakte rotslokken, op muren on daken, op boom?liors. AV'ollicht zijn zo in staat om ui die ?mdorlaag, nog voedsel te out>*kkon. l).>c,h daarnaast bobben zo ?g oen vootliugsbroii, n.l. ln;l slof. tt overal in do lucht, zwooft «MI dat eeiiigor tijd toch op don grom l komt ? in hot voorbijstrijkon do.»r do phiu11 zelf wordt vastgehouden. Hoven??n brengen rogttii on sno«»uw ook l uon on aiulor modi» on /iodaur dan i/.-» m »s?«? n aan bol. groi-i -n. Onze (i«lbouw in-uit jaar op j j>-ir /.i, j n ?tuierden kilogrammen m-si van ^??rliM soort op den akker broiigen. II--I nederig mos \ergelloegl X.ieh Illet water en stof eii groeit jn het oueindig.-. Aan Vooiiniosof Spliagnum bobben wij g -zioii. dit de/.«> u rui* ledige planten uil dio schamele hulpmiddelen in «Ion loop dor oollWoii hoole gi-ologisclie formaties kunnen opbouwen: hot hoogvcon. Wanneer wo in do/en win tertijd over «li; nutte heiden wandelen. dan kunnen we op menige plaats een jongo sphngnumplant «laar een begin moe zien maken. .Maar in on/.e duinen groeit geen sphagnum. Die x.ien thans helder goolgrooii door oen minder ambitieus mos: hot pinmos. Kn .voor bot ovorigo zijn /.o grijs van do ktirstiiiosson: cornicularia. rondicrinos. leermos on do mooie hokcrinosjo<j. Samenleving toe wederzijdsch nut LAAT »».is «laar oven bij stil staan. ?Kr zijn voel soorten van bokorihos. Op do heide vinden wo dikwijls g.-noeg bekertjes mot aan hun rand prachtig^ roo«lo uitwassen. Hier in do duinen hcbhou wo /,n iiioostal in-t donkor groene gladilo randen. Hot lichaam aan do beker zelf is kor relig en als wo «lo zaak uitpluizen, dau zi-'ii wo. x'onml \\-auiu-ei' wo Imipo- 011 micros'o;»p gi'hritiken. oen niengoling van wit on groen. Hot is nu x.ouwal «-oii ni'-nscheniovoii geleden, dat .Si;h\voiidoher do hypothoso «ipstoldo, «lal dio wille draden oen zwam vertegen woordigden ell de groene korreltjes wioroii zijn. Ken korstmos is dus een sumoiistol.'vun Iwoo zeer uitocidoopondo planton, dio elkaar hot loven mogelijk maken. Xaluurlijk werd di; hypothoso eerst betwist, maar men slaagilo er in. do wiortjos afzondorlijk to telen, do zwam ook, en bovendien ook weer het korstmos op to bouwen uit zwam 011 wier. Daar liobboii voel goloor«lon oen dikke veertig jaren uan gewerkt. . H«>t groene wier kan doof /jjn groonighcid onder invloed van hot zonlicht uit water on koolzuur .suikers op'houwon. 'Hot z\vaniw«'ofsol zorgt voor oen -vochtig milieu on «loot misschien nog wat anders. Kr bost aal nog eenig vorsohil vun meening over <lo vraag, of de beido (loi>|hobbors nu ovonvoel profiteeroii. Is dat hel gi-vul. dan Itebbt-n we hier t e doen met zuivere sainonli-\ing tot weileiv.ijdseb PAC. M DE GROENE No. 3012 voordeel: symbiose. .Maar sommigen denken, dat de /wam nteei profiteert on «lus lu-l wier in een soort van sla vernij heeft. Hiervoor is de term van ..lioliilisine" bedachl. Maar do korst mossen groei,-n er niet minder <>m. Xu is het wol waar. «lat de/wam x.ieh in sommige op/ichteii sterker <lo<-t goltleii dan hel wier. Xxvanuiien plan ten /icli voori door sporon. liij d«> moeste paililelistoelell Wofdell die S|.oroll gevormd op steeltjes. bij aiulefe. zooals bij de .Morieljes in biiisjes. Nu. «lo Kxx'umnion \an de korslmo.-seii broiigeii van tijd t«»t tijd o«»k sporen voort ou «lio wolden dan voortgegi'brachl. uit holletjes of bolletjos aan hot korstinoslichaain. dio door slovig«'i- bouw of bij/.ondore kleur gemakkelijker zijn to onderscheiden. y.io muur «lo vuurroodo of donker groene randjes aan onze bokorm«>sji s. !)«? wieren kunnen ook sporen voorlbrongon. maar «lio in hol korstmos «loon hot niet. zij vergenoegen zieh el' moe met zich gewoonweg lo Vermonigvuldigcii door «leeling. Wanneer nu oen zxx'umsporo gaat ontkionieii. dan moot hij ufxvuchlon. of oen xviorcollotju er bij komt. om oen nieuw korstmos te vormen: Do kans is gro»»t genoeg. * * * Maar ook zonder dat kunnen do korstmossen /jeh rc«ldon en wol doodeenvoudig doordat «»r kleijio stuk» jos van afbrokkelen, die elk bostuan uit zxx'aimlraud nu'i- oen of moor winrtjes en die knnn.'ii. xx-unnoor ?/.»? op uon geschikte plaats lorerht komen. . oen nieuw korstniosseiiin-staan bogini'ioii. Als «lo luoht maar zuixov is. Korslmo.-si-n kunnen namelijk niet tegen fabrioksdainpen. 'm liet bij/on«ler verontroinjging «looi- stoenkoolwrbranding on inon zal dan ook zien «lat in do buurt van hoogovens en fabrieken of midden in de groot e sleden de boonistaininon d<- aardige versieringen missen, «lio juist nu «»p «?o»i wandeling builen ons y.oo voel genoegen- v«'rschaff««n. Moderniseering van het trappenhuis H KT itiufl (?«?n misverstand y.ijn, dril j ia s togeiixx'ooidig massapiodiiHie en nia.»;isnmak aan de orde van «len dag /ijl». ]ii (ra|il>alustt-itjes schijnt tenminste tot vijllidi jaar golrileii «-en eenvormigheid t»; ll«'bh«-n geheerst ht. welke ons heH't itpgfsohoopt mol een oneindig aantal «Ixvazo g«'ilruuidc spijltjes, die in lift. midden een knobbel bezitten, ver sierd met vier puistjes. s J ld mi:«lornisf oren van onze woning moet in de eerste plaats bestaan, in bet uunhiiMigcn van veranderingen. die den Iiuishoiulolijkoii «Ucrist veieenvoudi^en en onze moderne manier van minder conventioneel wonen in de band werken. J let opritten en p«iotjes geven ill «Ie mooie kaïllel', die alleen 's Xondug helleden werd (be halve voor bet dugolijksoiio stof af nemen !) is uit de mode. Hij/onder aangenaam is bet ons aan bet inodornisi eren te slaan, indien bet aan brengen vnn arbeidbesparende verbetcriiig«-ii tevens gepaaid gaat met. bet -Wegnemen Vttll ouderwet sch-locJijke onhchbelijkhotlon xooals de trapbulusl eitjes, die belmlve afgrijselijk van gedaante oi»k bewerkelijk van onderbond plegen to zijn. .Men kan de spijlen vervangen doof \vichroom<l«- roedjes (ell behoudt «la 11 bet "door zicht igo van «lêtrapleuning), maar goodkooper is bet aanbrengt-ii van tl'ipleX paiioeleli aait beide 'zijdelt onder de leuning. J let «lunne triplex is iii slaat de uvndingeit van de trap !?? volgen, liet triplex kan geschilderd wonleii. waardoor de ingedreven spij kers oir/.iohl huur zijn. Y«»ór dit schildei en Instaat er i en middel om de trapb'-eken kwijt te rakelt (waar liet slof bijna niet uit te krijgen is): men spijkert'n.l. bolle koperen slofhoekjcs op do treden en laat deze kopert j es moe schilderen. 'l' tf, '??Ilir: lt t r.. 'd * y *«?! Ml l'll III ar l" u i-, s / » PAG. 15 DE GROENE No. 3012 Links groepje bekermossen met een-hand-ter vergelijking van de grootte; rechts bekermossen, sterk vergroot

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl