Historisch Archief 1877-1940
KINDERANGST
t
Prof. Dr. E. A. D. E. Carp
IX oen vurig artikel I) kwam niet
oen enkel woord tor sprake do
angst, wolk» zeer vdo jonge kin
doren ondervinden bij hot alleen
gelaten worden on welke samenhangt
mot vage gevoelens vaji hulpeloosheid.
Kon ieder kont «lan ook de angst van
yoovelo - overigens normale -*~
kindcron voor het donker en voor de
con/aamhoid. Hier, zooals ook op
ander gebied, valt hot ..onbekende"
samen met vijandige" en hier stuiten
wij op oen algemeen menscholijke
behoefte, het onbekende te loeren
kennen, ton einde hiermede oen
kwellend gevoel van onzekerheid op
t o heffen. Hiermede is tevens gezegd,
? tal de drang tot leeron-konnen ge
grondvest is o]» oen drang tot het
verkrijgen van zekerheid (veiligheid).
Men v.ou dan ook kunnen verdedigen.
dat do/e drang nog tot ver in hot
volwassen geest osleveti van den meiisch
zijn grond vost on niet verloochenen
kan.
In hot midden latend, of men. hot .
wezen van hot verschijnsel: angst.
zou willen zoeken in angst voor don
?lood dan wol in angst voor hot loven
zelf. moge woMon opgemerkt, dat do
inoiischolijko persoonlijkheid J.ich
slecht** in hot .leven kan staande
lumdon door hot aannemen van oen
bepaalde levenshouding. Ook hot
zeer. jonge kind hooft reeds
vroegtijdig zulk ooit levenshouding aan t o
iionioii en ongetwijfeld kan do naaste
omgeving het hierbij beliiilp/aain zijn.
l'eods vroegtijdig heeft hot kind
uiterlijke zelfboheersehing te loeren.
alsmede een innerlijke versterking
van «lat gedeelte zijnor persoonlijkheid.
«lat nioii mot de benaming van het/
.,hoo£or-lk" zou kunnen bestempelen.
Slechts op deze wijze leert het kin«l
zichzelf tot steun t o y.ijn on leert het,
don steun geleidelijk te vervangen,
w««lko vóórdien vrijwel uitsluitend
door «Ie moetier werd gevormd.
Nu is uiterlijke zelfbehocrsehing
zonder gelijktijdige vorming en ver
sterking van het bovengonocimie
..hoogor-lk" niet goe«l m«>g«-lijk. Kon
kind dat in het donker zijn angst
tracht te verdringen door een liedje
te zingen of tegen omringende voor
werpen to spreken, komt- hiertoe door
oen inwendige stem. welke «leze vorm
van zolfbohoorsobing in het h»von
roepl. 'Xulk een kind heeft wellicht
meermalen gehoord, dot er geen
g«'vitur bestaat, dat het flink heeft te
zijn. dat hot een belooning krijgt bij
oen flink gedrag. «>f wel dat bij een
niet flink gedrag «>p een of andere
manier stuif dreigt. Nu is hot t«»t
zekere hoogte iudérdmiuV mogelijk,
angst voor het «%one te venlrijven
«l«i«r angst v«»«»r iets aiuloi-s: angst
vot»r hot donker b.v. is t«> vordrijV'en (?)
door an«st 'voor straf. Kon andere
vraag is hot echter, of men in
«ipvoe«lknnilig op/.ieht Verstandig <lo:.*t. <lo«»r
«leze riiillliot linde t o verheffen tot een
soort vau opvoodings-systt-om,
Sehijnbaar kan men hiermede wel
meermalen succes boeken, in zooverre
als do ouders althans hun wotisch
kunnen doen zegevieren. Moeilijker
«u-liter is hot. bij een dergelijk
opA-oedingssyst«'oin autoriteit on ver
trouwen t«? handhaven, en wol al te
ze«:r 'wordt dan «»«»k inenignmal ver
geten, dat opvoeden moer on «iok
iets andeis is dan dressuur. Uclooning
en straf behnoruit tot het domein van
«lo divssuur. Welke ook bij de op
voeding niel gemist kan won Ie n. Hij
opvoeden komt echter tor sprake:
het geven van h-iding on hulp. en deze
beiden kllltlioll slechts gt>gi-von Wortlon
op «leit ^rniidslag van govoelsbei rek
kingen. Ook hierbij meene men niet.
to moeien staan op oen geheel
afkotirings\vaaitlig -? standpunt van
slechts toegeVeli. VerWollllolt ell
liefkoo/.eit. maar treffend juist is '/oker
hot «lotdeel van Dnitschlands groot»
sten «lichter on menschenkenner van
allo tijtien, dat men slechts leert van
(liegenen, welke Illoll ll«>oft leefen
liefhebben.
Hij het helpen overwinnen van «Ion
angst bij hot jonge kind is men vooral
aangewezen op stelselmatig door te
voeren pogingiMi. aan het kind
Ikidealen voor oogon te stellen, waar
mede hot zich zal kunnen vereenzel
vigen. 31on hoeft hierbij natuurlijk
rekoniirg te houden met «lo noodzake
lijkheid, dat zulk een Jk-ideaal aan
gepast dient te zijn aan hot begrips
vermogen van het kind. Als zoodanig
kunnen wel dienst doen b.v.: speel-'
goed, poppen, andere broertjes of
zusjes <»f buurkinderen, wier voorbeeld
langs «Ion weg «lor vereenzelviging
kan worden nagestreefd. Ken zeer
belangrijke hulp hoeft men hierbij in
liet- spel. «iuar het spelenderwijs
overwinnen van den kitulerangst een
bijzondere opvoedkundige wuurdc
he«-ft.
3lon voi-got»* «»«»k niot. dat het
plmntasioloven ook bij hot jonge kind
veel meer'? ontwikkeld pleegt te zijn,
«lan men Vroeger wel meende. Na
volging op grond van of
leidendtot vereenzelviging dient als c»'m
der belangrijkste hulpmiddelen to
worden beschtmwtl bij hot aanlcor«-n
van zelfbeheerschiiifj;. \'n\\ <l<« om
standigheid, dat zoo menigmaal angst
niet lust gepaard gaat. kan men ook
gebruik ntakon. indien men oen spel
maakt van die situatie of handeling.
welke het jonge kind aanvankelijk
angst geeft. Hetzelfde ziet men
moedors o«»k wt?l doen. wanneer zij «loor
middel van een spel het jonge kind
ertoe tracht eii te-brengen, een bittor
tdrankje in te nomen «»f een bordje
mot groenten lo«-g te «-Ion. Ook
hierbij krijgt mort «lan niet zelden te
hooroii. dat een u luier kind (of ook
wel een pop) als loffelijk voorbeeld
wordt vo«»rgehouden.
Opvoedkundige maatregelen ter be
strijding van kinderangrit, welke be
rusten op ihx'igcnicntcn als het
De mode van morgen
jaren gclethtt souden
tiandflfbrcitle japontifti of j muiters een visioen
lifhben doen o;>r«r/>pn ran -fkyelijke
ilatncH in dr, ?prorincie of in een rfor/>. die
tien tijd rloHiJdi'h nn-l een kantltcerkje
en in iltkkc icnllrn Menen rnntHienon.
Moeh HH in il U allen veranderd.
I/andf/HItreiii Irirot In hel allernietnrule rant'
imkjen en com-fitcfa De wol en de
teijse ran brncn heef l zieh soo fletvijziyd,
dat men titans de fraaiste resultaten
krijut. Jlierran is he.t bijgaande voor
beeld een duidelijk bewijs. Het is een
emajilet in f/rijs-beiye met metalen
knoojicn yèyarnecrd. Caftc en muisje
sijn ran een andere steek dan de jepon.
Tevens Kuijijereercn icij een hoed. die
uiteM yem'hikl is raor'den overyany,
daar hij half van stron. hal j van vilt is.
in bruin en beii/e.
'?:&
.,^>.-;f.ïjf
i»V« A'
Karikaturale
E K N" karikatuur pt-eft dikwijls
ecu vriTussi'iul juist, lu-t-ld van
ii'imimls \v»-/rn. /«H» v.ijn tlu
urnpjt's il ir K«>(hm»iuli» rt-nip-n tijtl iu
oiiilnu]. lilijvcii. iiu>rii^niaal
karuktorisiMM-ciui voor dat tijdperk. Twintig of
vijfentwintig jaar gehulon violen in du
Simplirissiimirt of in de Punch een
iiu-ni^t»' ilunu's flauw, wanneer /ij con
nieuwen hoed wildon hebben, liet was
een vorm vnn chantage waarmee zij
haar (?HitKeiionten dwongen de
tno«list o-reken ing" zooals dat toen heette.
te voldoen, zonder een seè.ne te mnken.
Na den oorlog betaalden ze zélf haar
hoeden, en wendden haar energie op
menüchwaardiger wijze aan.
Nu beginnen echter meer en meer
grapjes iri de geïllustreerde bladen to
vem-hijnen, die den va-zalstaat der
vrouw, zooals men dien vóór den
oorlog kende, in actueelc karikatuur
voor ons neerzetten. Mevrouw vraagt
dertig gulden aan don
echtgenoot-diehot-geld-heef t. om een hoed te koopen
en 'meneer heeft toevallig slechts een
t ient je beschikbaar, waarmee zijn
gade dan maar genoegen neemt.
.Meneer gnuift, dat hij ei» zoo goedkoop
is afgekomen. Mevrouw glimlacht
superieur in het besef, dat je een man
drie keer teveel moet vragen, om het
kind op te sluiten gedurende een i ge n
tijd'V of boos te zijn" e. d. blijken
meermalen een tweesnijdend zwaard
te zijn. Men weet,.dat reeds het zeer
jonge kind eigen zwakte als kracht
weet uit te buiten e n op somtijds
meesterlijke wijze hot wapen der
tirannie weet te hanteeren. Indien
men dan nok don' kinderangst een
voudig /.ou willen trachten to smoren
in een vooropgesteld systeem van
maatregelen, dan blijkt inert wel eens
bedrogen -uit te komen. ?Schijnbaat
oen succes boekend, voorzoovorr*
men hot kind tot zwijgen meent ti
hebben gebracht, groeien monigmaa
en. nu voor hot ouderoog gohee
verborgen conflicten en verander'
do gevoolsinstolling ten opzichte va:
de opvoeders, totdat een kleine aan
leiding (b.v. een klein ongeval, ee i
digostiestoornis e. d.) het uitgang;-?
.punt wordt voor de eone of andei ?
neurotische stoornis. Ofschoon
nin.mor n ie b zekerheid te zoggen, is In t
toch wel aannemelijk, dat een mei f
begrijpend tegemoet komen en mei r
rekening houden met de noodcnvai
het jonge kind ook zonder in In t
andere uiterste van een verkeordey'
toegeofelijkheid te vervallen ?
divgelijke stoornissen zouden hebb« n
voorkomen.
Ook in ander opzicht nog is h t
reeds zeer vroegtijdig leeren spel" n.
voor het jonge kind van eminoi l
belang te achten. Door liet spel lee:l
hot kind niet slechts het
angs;venvekkendu gevoel van ..alloen-zijn '
te overwinnen, maar ook leert In t
hiermede invloed Uitoefenen op «!?'
voorwerpen, welke als speelgoed we
den gegeven. Nadat het
tydpei'ivan stukscheuren voorbij is,
opei;baren de machtsdriftcn zich in ai
deren vorm on wordt hot spoclgo^l
vaak liefderijk gekoesterd. Ook
dezen weg is hot derhalve,
angst af te leiden, door het jonge kin '
in aanraking te brongen met de on
ritigendo voorwerpen, welke geleid» ;
lijk vertrouwd toeschijnen en
alpersoonlijk bezit een gevoul vat;
macht kunnen vcrleenen. Xoo hoeft
.men verschillende hulpmiddelen, wel
kc do opvoedster ten dienste Staan
bij het helpen overwinnen van hot
gevoel van hulpeloosheid, dat bc»
jonge kind al een bedreiging ervaar»
en waartegen het slechts met angst
? zich weet te verweren*
? '. ?'
1) %ie ..JJe Crroenc" van'23 Febr.'-l'>
? 'PAG. M DE GROENE No. 3013
vrouwenbeelden
.jettviMohtf hodro-g to «?ntvung«>n.
Ho karikaturale grapjes worpen oen
M-hril licht op ons tijdperk. Werkloos
'teid ontwricht: do jonge generatie die
ieeii acbeid vindt, dreigt to de^en
???ere.ii. Maar is «Ie/e slaafseho
oconoiiischo afhankelijkheid van do vrouw.
lio don betrekkelijk img wolgostoldoii
nan porties gc'ld moot trachtoii
aflandig to nuiken. niet evenzeer en
yinplooni van angstaanjag«'ndcn
ach'?ruitgang?
Do vorhoiidingon wisselen telkens.
Ir is oen tijd geweest. dat do man
amoraadxchappolijk on fair do vrouw
aast zich aan don arbeid zag.
Xu wordt zij niet of noode geduld
. p posten van betoekems.
Maar. . . , zijn er minder
stenol /pistes, minder dienstboden, minder
v inkeljuffrouwon. minder
workvrouv on te work gestold? Het is
inork\> aardig, dat in do lagere ambten en
)?? -roepen do. vrouw minder ontslagen
v ordt'.
Hot is voornamelijk in do iets beter
?_? -salarieerde beroepen dat do vrouw
\\-irdt geweerd. De vrouw moot niot
-l. -dits op economische gronden bot
\ -ld ruimen, maar ook om factoren
v in psychologische!! aard.
Kortgeleden word op een
verga«! -riug dor X.S.B, geponeerd dat il e
v ?ouwen hot, ki.'swht mochten bo
lt uiden totdat zij haddon geholpen de
N .S.U. aan hot bewind to brengen;
?» imiddollijk daarna zou haar liet
kiesrecht worden ontnomen. Wij gaan
(??rug naar don lijd dat alle vrouwen
;i s onmondig worden hohandold.
( Joost ig. merkte onlangs mevr.
v'ijnand* Fninckon op. dal het
v uord ..werkman" wordt gebruikt
\ mr een smid. timmerman,
oleetri?'? en. ineiilii-lmaker enz. Maar mot hot
voord ..woikvrouw" «luiden wij n
. -rsehijninu aan. mot boender, dweil
?? i emmer. «lio hot zwjuirstêon
onaan??j 'naaniste werk in kantoren of huizon
v -i-richt. De man kroeg 'vroeger
go?I fferenUi-efileii arbeid, do
workzaamli -id dor vrouwen bepaalde zich tot
t huishouden.
l
Zouden wij naar die feodale tijden
t ruggaan? Zouden on/.o vrouwelijke
l ominento figuren op 7.00 volerh i
'?-bied vergeefs hebben gearbeid;' l)e
I. kschheid, d» passiviteit van vele
* ouwen .ten spijt, blijft overal de
\ ««rdodiginp in gesloten colonnes
optokken. Zelfs de katholieke vrouwen
ii ten zich in een der z.g.
.SleutelbosIvouhurcs aldus: ..Mag hot do onge-,
t'tmwde vrouw onmogelijk gemaakt
v orden door beroepsarbeid voor
zioh* If en, (voor GO pCt. is dat het geval)
v »or ouders on familieleden hot brood
t- verdienen, «undnt Hod haar tot
v ouw schiep?"
?'???.' 4 *
1 ? . ' *
Uit het Derde H ijk signaloeron wij
?/??u1 opmerkelijke uitingen. In ..Die
lJ «utsche Kampferin" zegt Irmgard
IMchonau: Doordat men de vrouw
ij.de voornaamste functies uitscha
kelt, stempelt men haar automatisch
'« t minderwaardige en onmondige."
K:i nog- krasser" drukt. Dr. Leotioro
Kiihne zich uit:- ..De zoon. ook de'
j' ngstc. lacht reeds om zijn 'moeder,
zi.:h van zijn manlijke superioriteit
l»> wust." Men toont aan. dat de strijd
ti ssclnjn do geslachten opnieuw zal
«ii vlammen.
Telkens verandert 'het aspect van do
iii-iatscliappelijke positie dor vrouw.
Hot betreft niet do economische
moeilijkheden alleen, het gaat erom,
«If vrouw te verzekor'en van eon basis.
v* n- vrijheid als meiisch. Zij in de
"??i'ste plaats oefent invloed uit op den
'.??est der nieuwe generatie. Dat de
vi ouwen don moed niet opgeven!
??U'er inunor strebend sieh bemüht,
?l ?; k«'Jnnen wit' orlöson."
KMMY .VAN. I.OKUOUST
Ja
Mevrouw;
IV
5, x r* *
Me» rcrjii gewasschen sro}
|en worden nooit hard ol
geel Integendeel alles werd*
niei alleen grondig schoon
doel* blt||i zachi en soepe'
Wél moei U onze voor
schr:|ien precies navolgen
en vooral aan het spoelen
evenveel zorg besteden a'i
aan hei wvasichen
n pakje Pers i l
is voldoende om een
2- persoons wollen
deken fe wasschen.
Hel gaal hél eenvoudig:
Persil los! U met koud water op of een
dun papje (zonder klontjes). Dit gier U in
een met koud water gevulde teil (het bad
is nog eenvoudiger) en het sop is gereed.
De deken wordt nu meteen gewasschen
en nagespeeld in koud water. (Het eerste
spoelwater .wat azijn toevoegen).
Persil UÜ! Persil
JEAN PATOU
Toont een zeer bijzondere selectie modellen,
AGNÈS DRÉCOLL JANE DUVERNE
MARTIALs ARMAND PHILIPPE. GASTON
Defileren -met hun nieuwste modellen
onder auspiciën der firma
HEINEMANN & OSTWALD
PLAATS 18 DEN HAAG
'Bij:., '. . '? " . " ? ' ,, ': ":- ;-._ ' ... ; . ?..
DINER-DANSANT op Zaterdag, 9 Maart a.s,
AFTERNOON TEA op Zondag, 10 Maart a.s.
Overzicht van de ontwikkeling der mode van 1895 af
RAY BINDER T SON ORCHESTRE
ORKEST BERT VAN DINTEREN
DINER-DANSANT ? 3,?, ? 4,?n ?5,
AFTERNOON TEA ?2,
(Verzoeke tijdig te reserveren ook voor de afternoon tea)
CARLTON HOTEL
DE N.R.V. BEVREDIGT DE
WENSCHEN VAN IEDER LID
onverschillig of hij een tochtje
in eigen land wil maken of
dat hij de wereld rond wil
Phüeas Fogg had er tachtig
dagen voor noodig. de N.R.V.
zou het vlugger kunnen, maar
doet het In ongeveer
honderddertig dagen
voor f3250.
Inlichtingen : Centraal Bureau der
Nederlandsche Reisvéreeniging,
Laan van Meerdervoort 53-D,
's-Gravenhage
KUNSTZAAL
VAN LIER
ROKIN 126:
AMSTERDAM
DOORLOOPENO
TENTOONGESTELD
KUNSTWERKEN VAN
JONGE HOLLANDSCHE
EN BUITENL. MEESTERS
CROP
5fs
a s;
«> (v
?«? 'IH
?II . ,
klrj,
at d
R K.
n».
P»
«l
?r
til-!
OM
t'. '
'Jl
«?II
til
ar
i!
l
H
l'.
4?
'3
V
PAG. 15 OE GROENE No. 3013