>t EDISON Emil Ludwig INSTITUUT VOOR JONOCNS DR. SCHMIDT Heerlijk, gezond gelegen In de Zwltimch* bargen bij 8T.BAUE Ex«meneln Ned*rlend erkend. Handelidlploma. Intenilt onderwij» In moderne talen. Benige particuliere school l Zwitserland met STAATS-TAALCURSUSSCN In Franse en Dultseh. Jull*Septamber Ideaal vaoantleverb-U Vraagt prospectus aan bij den dlreoteur dr. LUSSEF III. EDISON, die van tooneel hield en als jongen zelfs rollen voor tooneelspelers overgeschreven heeft, plaatste Shakespeare bovenaan en toen wij eens over dezen schrijver spraken, zei hij: ..Het schijnt, alsof hij tot de binnenste kern der dingen doordringt. Hij had ??en groot uitvinder kunnen worden". Hier openbaart zich de verwantschap van het cenc genie aan het andere. ' Edison, die verklaarde, dat hij niet begreep. hoe men een boek kon schrijven, zotte Shakespearo met het gebaar van een dichter op de plaats van den uitvinde' Kn Shakespeare, die tusschon schmink, coi . "en en manuscripten zijn leven doorbracht, plaatste koningen en groote hoeren in een levenssfeer, die alleen dedichterdenmensch kan verleenen. nouit het noodlot. Waarom is Kdison zoo hartstochtelijk op jacht naar een machine, een motor, een gloi-Üamp? Omdat zijn fantasie, kennis nemende van zijn eerste pogingen of van die van zijn voorgangers, alle mogelijkheden overziet, die daaruit kunnen voortvloeien. Toen Ilij in 1.S71» «Ie. phonoirmaf uitgevonden bad. jmf' hij in een van zijn weinige artikelen do uiterste mogelijkheden aan. hoe nien de stem van reeds lang geledon presidenten en voldhooren zou kunnen hooren, ja. hij voorspelde reeds «Ie geluidsfilm, doordat hij de opvoering van een mechanisch opgenomen opera beschreef, die muil tegelijkertijd zou kunnen zien on hooren. Was het niet logisch, dat hij uitgelachen werd,? Natuurlijk hebbon, belmlvo do fantasie, ook d" eerzucht en de wcdloop met andere uitvinders hem aangespoord. IV uitslag van dozen wcdloop werd steeds door het bureau voor het voileonen van patenten in laatste instantie beslist. Op dit btireau spei-lde zich een halve eeuw lang do strijd om do prioriteit van 'vêrschillondo. uitvin dingen af. welke do hartstocht van Kdison's leven was. Wilde hij zeker zijn van de op brengst van zijn uitvindingen, dan kostten hom de ^processen, die.hij daarvoor moest vooroii. ver mogens. Zoo hooft hij alleen voor de telegraaf 140, 3 voor de telefoon. l»i!> voor het olectrisi'h licht. in 't geheel l OO patenten alleen in Amerika ..veroverd," on' zijn vijanden zeggen heden nog. dat er wel eiikelo bij zijn. die eigenlijk aan anderen behooren. Ken der grootste deskundigen op hot gebied der electriciteit in Amerika heeft in mijn bijzijn eens zeer beslist beweerd, dat Kdison do gloeilamp niet uitgevonden hooft, en do vrienden De biografie van den grooten uitvinder, waarvan de eerste twee hoofdstukken in de vortge nummers zijn opgenomen, wordt hiermede vervolgd van Hughes zeggen op 't oogenblik nog hetzelfde van de micro foon; met Bell's telefoon zou hot er precies zoo voor staan, als de beide maatschappijen niet tot een vergelijk gekomen waren. Over 'zooicts kan de leek niet oordcelen, ja zelfs het patenten bureau is niet geheel en al be voegd. Het volk stemde echter steeds intuïtief voor Kdison, hetgeen het gevolg was van de grootheid van zijn figuur, een grootheid, die de andere uitvinders in de verste verte niet konden benaderen. Ook hier. evenals in do litteratuur of do muziek, is de hoeveel heid, de omvang van het oeuvre van groot be lang. Als slechts Hamlet on Koning Ijier, als slechts do 8ste en de Oe symfonie bestonden. dus de voornaamste werken van .Sbakospeare" on Heel hoven, daii zouden beiden toch voel minder moetellen. Hot aantal van do uitvindingen en dus van de patenten heeft op het publiek zulk oen grootc.il indruk gemaakt: de rol. die het patent in Kdison's leven speelt, wordt bepaald door zijn verhouding ten opzichte van hot gold. l»it was oen waarlijk flonio»i«icho verhouding. Zij herinnert aan Hembrandt. In beide gevallen wotdt het genie door hot geld aangetrokken, maar toch bedrogen. Alloen is do uitvinder er nog sterker op aangowc/.eu. omdat geld alleen hom in staat kan stollen vei-dcr te werken, en zoodoende wordt zijn strijd er om nog tragischer. Hat Kdison do hankkoningcn niet kon uitslaan, is even duidelijk als' dat schrijvers een vooroordeel hebben tegen uitgevers, die. wij toch noodig hebben voor de verspreiding van onzon arbeid, evenals Kdison hot. bankkapitaal noodig had. Maar hij is een typisch volkskind, dat zich niet in do luren wil laten loggen. cn"toi-n hij inzag, dat hem meer inviel dan anderen. stond hij er op. daarvoor zijn verdiende loon Ie ontvangen. Nooit is hij sympathieker dan juist in die gevallen, waarin hij hevig zijn best duet slim te zijn on «Ie zaak toch verliest. * * Toen hij op 23-jarigon leeftijd de eerste firma stichtte, i leed hij in ruil vooreen belachelijk klein .Aandeel al hot werk. en Ilij merkte het nauwelijks. want hij wilde alleen liet geld bij elkaar brengen voor boeken ni instrumenten. Niet lang daarna. toen hij den eersten koersaamvijzcr construeerde. bood men don oiihenuddcldcri beambte plotseling 40.0UII dollar voor deze uitvinding. . , Nadat hij voor dit geld in Nowark een gr< laboratorium had laten bouwen, verbood bJjj o boekhouding; hij hing eenvoudig de papieren v» de uitgaven en die van de inkomsten elk aan t spijker, schreef voortdurend wissels uit, die v< 11/2 dollar geprotesteerd en daarna betaald werd ' en verwonderde er zich over, toen dit systc bekend werd, dat het menig zakenman er toe a: spoorde, den gekken uitvinder zijn geld te o houden. Zoo Heten destijds de Engelschen t automatische telegraaf in Liverpool demonstreer namen er van oVer, wat zij konden gebruiken gaven hem geen cent, Toen hij in 1874 een kabel geconstrueerd h; waardoor men tegelijk 4 telegrammen kon v zenden, zoodat acht beambten aan een enke' draad konden werken, nam hij van de Westc Union, die hierdoor mitlioetien bespaarde, 50 dollar aan en moest tenslotte onderhandeling met concurreeronde telegraaf maat schappijen o| non, om er nog iets uit tefelaan. Hij den verkoop van zijn motogra.af. die d eloctro-magneet moest vervangen (de koopsom \\ 100.000 dollar) stelde hij als voorwaarde, dat m hem het geld in jaarlijksche termijnen. 17 jt lang. moest uitbetalen, waarop de koopers fijnt lachten, want op deze wijze bet paarde hij .h 100.000 dollar en. niemand gaf hem den raad. l irold .AUII t*> nemen en op rente te zetten. Na zijn uitvinding van do gloeilamp wilde. evns bijzonder handig zijn en * stichtte zelf < maatschappij. Maar nu kostte hem de lamp, hij in overeenstemming met de gesloten verdra} :i jaar lang voor 40 dollarcent verkoopen mo« aanvankelijk 1.25 dollar, waardoor hij in eerste jaar 15.000 dollar verloor: eerst- in vierde jaar gelukte het hem haar 'voor 20 dollarc Ie vervaardigen eti nu deed hij de grootste « zijn in wezen zoo sympathieke dwaasheden: verkocht do lamp definitief voor een millidollar, /ij had hem tot den rijkst en man van wereld kunnen maken. ..Van do meeste uitvinders", zei hij later, t« hij ouder geworden was. met een zucht. ..versi _ik vooral' door de laatste berekening over waarde van een uitvinding. Daarvoor heb ik ? Huis uit nooit veel gevoel gehad, met tamelijk > moeite is het mij ingeprent. Wat ewn goede " vinding is?' Iets dat zoo praetisch is, dat Poolseho Jood lust koopt." , 1 (Worrll rem»/ Castellamare di Stabia bij Napels ROYAL PALACE HOTEL QUISISA> uitzicht op de Vcsuvius en Napels, isgenccsk. brom; Park. Zcebad. Tennisbanen, orkest. Pension 35 tot45 Leiding: CARLO PAGANO VAN CAPRI Schaken Redacteur: Dr. S. G, TARTAKOWER C'orre8i>ondenlie voor deze rubriek te riekten aan de tfchaakrcdactie, Groene Amsterdammer, «Keisersyracht 3-J5, HocsAtVnT.*riirK ' D Naklanken van het tournooi ; te Moskou IS}35 K resultaten vmi «lit inderdaad grandiosc zoo juist geëindigde schaakevenement waren: Kiii'lresultaut .van het tournooi t« Mt»skou van l S Februari' tot 15 Maart l»:t"i). I II HÓTWIXNIK 'eu FI.OHH beidt i:t punten (uit l p partijen) ' III LASKKH, 12' 2 IV '??'.^?.MlhASfA, 12 V ' SlMIvt.M.VVX, 11 VI~;V,ll K.AN Cll UiWK.>*KJ»r'H VIII: \V r..i.? ^.VTIIA'I., HAGOSIX en KoVANoW-'iir. 10, ' ' « ''?'(, Kr \ du- -u: Ai,ATouTXi-;w, <itnii.ni/it:, WITSl'II. l {.J I M I.X, UV' en SrAlli.ltKttii. -S Miss MKNSI HIK. l', V In mijn * eerstvolgende schaakru, briek (den lir-n April) zal ik deze. voor een deel inderdaad vej-rassende .resultat»'ii de eer geven, die hun toekomt. 1 Voor van'dantr ' iiióot ik nvlj ertoe bepalen vojslng uit te hrHigcii ovi-r 'een zeer interessante eni|uête die gedurende het Nloskousclu» tournooi bij d«' doeliH|inel« gehoiidi')) is oVer hol volgende thema: H'elke ofirning pfi'/crirrl V? i Flohr: Ik houd het. d<imegambiet voor de beste opening. (.'Van d«»ze /.eer lakoniek<J verklaring moet ik toevoe gen dat Flohr met wit zeer dikwijls de Kngelschi* opening (I.e2-~c!). met /wart echter tegen 1. dl du Oostindische on togen 1. el do f'aro-Kann Verdediging toepnst). ' Jlulichniik: Ik lu;l) voor geen enkele opening ec-n bepaalde voorkeur. Ik fUie het telkens andorx. f Lasker: Ik dt»' het afwisselend, in ieder geval prefereer ik liet open spel. i'.Jrficrnfisrlif Tk vind dat de schaak speler zich niet zelf moet bi'porken tot oen zelver repertoire in zijn openingen. Bij de keuze van' V-en opening speelt voor mij do psychologische factor. een groot o rol on dnarom kies ik dikwijls die variant, welke mijn tegen?stander om oen of andere reden onMijn lievolingsvarihnt fs «Ie scherp duorgevoerde opeenvol ging J. a2 , «3 in do Nimzowitsch vér«lodi«inur van d»> Indïsche pnrtij l."««ll.' l'f»: .2. d. eii: M. 1VM. Lbl. (Hierbij merk ik op, dat de Hongaar wi-lirtwaar me't deze, variant if) llaslings tegen ('apnblanca sphilloronil iivorxvon, in . 'Jloskoii echter togen, Hiigosin niet mindiM- schitterend ver loor!) 'fUnMItrró: II ot liefst begin ik nvt de damepioii. Sitieliininu: Ik begin vvi-sclullond, tlóch prefereer de damepioiiopening. (Ik herinner, er echter 'aan, dat de vroegere ..Ridder 'van het-Koningsgiunbiot." Spielmann. in Moskou de meeste conibinatierijke partijen speel'?*??.!) '. . ? ' .'?'.'-.'.?'?.' f'irt': Ik benut alle openingen, be halve 1. t>2 -o l. Meestal prefereer ik hel idmnc.gambict. faiinanonv*ki : Mijn liovelingsbogin is voor wit do Réli-oponing ('1. Pgf :t) on voor zwart de T.|ïdlsclte opening. Jüvsilzin : Voor wit speel ik uitslui-; t end- de Réti-opening. (Niet zois« roden ..noemt men LissUzin ..do M sischo Róti"). Jthnnin : Ik speel all f oponin^ prefereer ««chter die, wolko voor ! gecoinplicoordc' t'aetisrlu* mnnoeuvi ren de meeste plaats biedt. Met and woorden : ik speel hot liefst do gèslol zoowol als do half gesloten spel! : ftiiliimtirilch : Ik boud er geen li«% lingsoponing op na. iiitin: ' Ik speel verschilln f!nglid;i>: Ik begin het liefst i» I.d2-dl. '??.'??? , . : ' ; -v . Tsi-lierlnn-er : I k spoel uilsluii'I.;d2- dl, 'omdat hieraan ik ge\v. ben. niettemin geloof ik dal 1. o2 . «'Ven goetl is.. . ..Winti . l'ri'ii Mt'nm-Iiik: Ik pn-lride gesloten, zoowol als de half goslot ' openingen. ' '?? * * e bijzonderheden, r 7)o kortste partij Vnn Moskou «( do 11 zotten overwinning van U' winnik tegen Spielmann in do oci> rondo. Do latigsle pnrtij was .die v. Bot winnik tegen I .issitzin, wolk'" ? vier zilting«]ii in 107 zetten met remi eindigde. ' . Palace Hotel Honswijk MELIS STOKE ZWAAUTILLKNDK on sangui nische lieden houden niet op te beweren dat er te weinig gejeurt -voor de bevordering van het iwiudelingenverkoor in Nederland. Itoarom is hot te aangenamer eens kunnen wijzen op een stille en doolttli-iulo propaganda welke reeds t-mimen tijd werkzaam is en velu tuierden vreemdelingen over onze it-u/.eii heeft gelokt. W-.» bedoelen daarmee do uitweriiic van onze traditionoelo hanteering au het asylrecht. In onze handen viel een aardig >rociiuretje, bevattend tusschen siken hamer den oproep: Auf nach Holland" on uitgegeven door hot «langs gestichte Palace Hotel Hons' \Ve laten den tekst hier volgen: H'et'.Paluce Hotel ft o n s* ijk i s gelegen in het f ris*f'< e, v r o o l ij k c waterland, * i .? t v ervan h e t .v rie ni t! ij k e plaatsje Vreesi /r. Hut. i a e en ideaal' n r blij f 8oo rd v oor h e n die nrmoeic/ zijn van het l e~ ttn in huizen va n b e w ar ing d. ' Stroomend w a t er i n de S t h'e el c o m g c v i n g. Sc h. i tItrtnd.e c i g en gelegen h r i tl tour' gr au .f-w erken t u in l en. Speciale salons voor 'i»; w er te er k, zak j esp l a k ? A; <? il. 8 r li o i' n l ti i» p i' r ij. b t» r />?? b i n d i' n c n z. r n s. A 11 e s o n d f r leiding van o n ze eigen b ck w a m e v u k l i e d e n. Uitstekende v e r b i n d i ngen niet het b-u.it en l a H d. l' e r l r e k k e n d'e gasten tv u rd en zonder kosten door onze eigen koeriers tot de g r e n s b e g e l c i d. Eigen g o l fva n-L in ka, A utn g.e n aam f H <*?? / i g leven. % e s Kamers «?//,? r a n v ij f tig bedden. B o e i e nde om g e v i n g. ' Aanbevelend, Smeets, tuchlschooldiwleiif. Het spreekt natuurlijk vanzelf dal dit brochuretje, in pakkenden omslag, z*i.jn doel niet zal missen. De touristen met ongewenschte po litieke activiteit, die nu eens wat an ders wenschen dan de vermoeiende en eentonige conversatie op politiebureaux en het fantasielooze leven in de huizen van bewaring, zullen hier hun hart kunnen ophalen. Het fort op zichzelf biedt lallooze bezienswaardigheden. Reeds de naam opzichzelf is zinrijk gekozen, aangezien de meeste gasten het begrip Fort", in hun moedertaal kennen en zich dus dadelijk thuis zullen gevoelen. Gelijk iedere ouderneming heeft ook deze haar tegenstanders. Onder de verbittcrdsteu mag gerekend worden de heer David Wijnkoop, die niet 11 n >e wordt l«* bexveivn, dut oii'/i* op Honswijk ten rechte, in den ..Aap gelogeerd zullen zijn". Naar men weet is de heer Wijiikooji ????n der krachtige bevorderaars van In*! vreemdelingenverkeer 1*11 zou hij hel liefste oli/e gasten hl de gelegen heid stellen om naar verkiezing brand te stichten, kruitmagazijnen op te blazen en spoorwegen to doen ver nielen, alles opdat ze zich hier maar niet zullen vervelen. In het bijzonder tegen d<* overigens keurig geüniformeerde bediening van bet l'alace Hotel Honswijk heeft de heer Wijnkoop overwegende bezwa ren. Hij /iet dnarin een teveel aan uiter lijk vertoon.. Toch schijnt d«* hor Wijnkoop zelf plannen !«? koesteren op het gebied van botelexploitatie. Hij heeft zeer origineole ideeën. Xijn hotel zou immelijk. een gratisonderdak vericonen aan de bost-ge situeerden, opdat de vreemdelingen lezmncn met zijn vrienden een onbe perkt gebruik zouden kunnen maken van ons geheele land. liovendi.cn is hij van meening dat -het Palace Hotel Honswijk niet is in gericht naar de eischèn van den tijd. In de eerste plaats zou hij in d«« omgeving en ten gerieve van de gasten eigen troebel water willen hebben om in te visschen. en wel gedeeltelijk zoo laag dat men er spijkers op zou kurjne»i zoeken. Dan is hel hotel volgens hem on voldoende voorzien vnn boxen. Niets AAN VAN MANUSCWPTKN wordt vergoedt bij hun bijdragen i-en gefrankeerd briefomslag met aclre» van den afzender in te slui ten. Op liet adres van stukken. vuur de reductie bestemd, ver melde men neen namen van per sonen. zou hem liever zijn dan dat de gasten zouden mogen boxen met de politie. Verder verzet hij zich tegen «Ie bepaling, dat in dit fort dn logeergasten niet mogen eten van alle wallen tegelijk en tenslotte is bij niet bevredigd met du wijze van stoken. Volgens hem zou er veel ruimer ge legenheid moeten zijn tot stoken tegen de directie. Ook hindert het hem dat in li-t Palnce Hotel Honswijk de gasten in het bad mogen gaan maar dat d«-bat hun verboden is. Dit zijn allerlei kleine pietluttig? heden, evenals de zoutelooze aardig heid die gemaakt is op den directeur Smeets, die ten rechte zou heeten Smcet-se-d 'r-liever-u it. Mon zegt wel eens » te UoUandsche hotels duur zijn. De exploitatie. van het Palace Hotel Hoiniwijk wijst op het tegendeel. Alles is er gratis lot en met het vervoer per omnibus van en naar den trein. Wij twijfelen niet of het a-inligbrochuretje zal zijn weg wel vinden. Kn de huitenlandsche oproert. i»kers ook., nl. hun eigen weg.. naa ? Hol land: l'alace Hotel Honswijk. i en winter geopend. . DEBAT VERBODEN H-t vcrtnakelijksic verloop nam de P»rt-j Spielmann?Flohr in de 12e nde. Bij den 22sten zet wilden beide grootremise geven, maar het tourcischtu dat de strijd 'volhet rcglpment minstens tot den -n zet gevoerd moest word'en. ye vqoiv.ichtigo zetten werden va« beide kanten godaan, toen n echter het wilUe temperament J»n Spielmann te voorschijn en bracht ?on sensationeel torenoffer. Slecht» vr aanwending van zijn geheele lositeit vermocht Flohr, het gevaar ?f t «i, .wenden en eeuwig schaak te Jtfc.-eren. ?.Ik heb toch immers altijd gezegd, t een partij schaak niets bijzonders *!" zei toen Flohr met zUr» specialen «? humor. i Tipuwens was de 12de ronde van «oskou de rijk,ste aan remisepartijen - zes van de tien! * * mijn geëerde lezers door do ( Erboven gegeven statistische bij^nUerheden niet te,veel vermoeiden, hun1 nog de volgende toppraesuit het Moskousche touroooi '?nionstreeren, een pr'aestatie die' voor den stijl van den jeugdigen voor vechter van Sowjet-Ruslnnd zeer karakteristiek is. Oost-lndische-verdediging. gespeeld in' de Oe ronde op den ZTsten Febr. 1935. Wit: Zwart Goglidsp Roticinnik '1. d2-d4 Pg8-fO 2. c2-c4 g7 -gG 3i Pbl?c3 " d7?d5 Voor deze (Jrünfeld-variant heeft dellussischévoorvechter eon bijzondere voorliefde. 4. Pgl?f3 Lf8-g7 5. c4 x d5 , ........ Wetenschappelijker is dadelijk 5. Db3 naast. e3, Ld2. Tel waar door wit de vijandelijke damevleugel scherp observeert. 5. PfO x d5 0. Ddl?b8 Pd6 X c3 7. b2 x c3 Or?O . 8. e2 e3 c7?c5 0. Lfl?2 Dd8?c7 Hiermede toont Botwinnik, dat hij' over de openingen diep nadenkt. ' In zijn party met Capablanca in de 2e ronde speelde hij: O....Pd7 10. .0-0, Dc7. 11. a4 i, bO,. 12. aö, b x a. 13. Da 3 en wit kwam iets in het voordeel. Toen ontdekte Bot winnik de oorzaak van het gevaar on wilde nu zijn paard van de'damevleugel nog energieker dan op «17. in het spel brengen. 10. 0?0 , b7?-hil' ,11. a2?a4 PbS c« ! 12. Db3?a3 ..../... Voordooligor \vns 12. L a3 12. ...,..;.. i'cb a"> 13. Pf3 d2 Lc« 1.7 14. Pd2- b3 c5 x d4 15. c3 x d4 .....:.. Met 15. P x aöhad wit zich van oen gevaarlijk vijandelijk stuk kun nen ontdoen. . 15. . , " . Pas^-c4 10. Da3?b4 ' Tf8?c8 : 17. a4?a6 o7?o5 ! zeer sterk gespeeld. 18.'aöx-bO Pel x bil 10. Pb3-r-a5 ' 20. Lel?b2 21; Db4?b'5 ? a7?a 22. DbS?'d3 ? oS?e4 ! Zwart is nu aan 'den kop. 23. Dd3?bl Beter was do damoteriigtocht naar dl. 23. .' ... Dc7?c2 24. Lb2?a3 zelf het slachtoffer van zijn eigen combinaties! liet laatste redmiddel bood hier 27. Ld J. 21. .....'.'.. ' LfS x a:1. 25. Ta i x a3 Dc2 x e2 20. D|jl x bO TaS?bS 27. DbO?dO 7,'n- diagram. Nadat zwart tot nu toe met groot dynamisme, gespeeld ?hooft, vindt bij nu eon geniale wending: 27 De2 x fl 58. Kgl x f l TbS bl-jen mnt mot den volgenden zot. Na 27. DdO ..... ????*? Zooals dit in moeilijke posities zeer dikwijls voorkomt, wordt wit hier f g h H m m: m^. m . m .»?* m f g BE, r. ?o a PAG. 23 DE GROENE No. 3016 PAG.. 22 DE GROENE No, ' i l :