Historisch Archief 1877-1940
4
Ir ;
DE BELGA OP DE WIP
C. A. Klaasse
W KEU een gnudbloeland waar de valuta
staat t«- wankelen. Italiëis
vtiorgogaan: eerst belemmeringen van «len
deviezenhandel met betrekking lot het kapitaal
verkeer om kapitaalvlucht te vermijden, daarna
een drastische beperking van de
dovio/.onafgifte voor handelsdoeleinden en ««en straf
niassrogoln van don import handel. Xoo is het o«»k
in Duitsi-hlan.l gegaan. Kn daar is van do goud
mark niet veel moor over: niet omdat er
geen goud meer is. want dat, is betrekkelijk onbe
langrijk, maar omdat de inheeniselie koopkracht
van de mark aanmerkelijk lager is dan de
buitenlandsehe. Toen in 31 ei UMI do Sperrmark werd
geboren en de koers daarvan reeds spoedig een
flink disagio toonde met de vrije mark. kon men
nog steeds op zeer goede gronden de stelling ver
dedigen, dat de mark als koopkrachtseenheid
nog steeds op goiidpariteit stond. De
Sperrmarknoteering was geruimen tijd alleen maar een aan
duiding van de lage waardeoring van
kapitaalbeIfggingen in Duitschiand: met de koopkracht van
de mark, mot de verhouding t usschen het Duitscho
en het wereldprijsniveau had dit alles nog niets te
maken. Maar langzamerhand te met de verdere
deviezenrestrictie, die .vraag en aanbod van
deviezen in Duitschiand en van vrije marken
elders volkomen kon nmnipuleereu, en dus den
koers controleeren, er een groeiende marge gekomen
tusschen dien koers en de koopkrachtspariteit"
van de Duitsche valuta. Door de schaarschte aan
verschillende grondstoffen, welke weer het diroctu
gevolg van den deviezennood was, stegen de
Duitsche prUzen dier artikelen boven het niveau van
de wereldmarkt; door verschillende oorzaken, die
mede daarvan het gevolg wdren, kwam er een
steeds stijgende marge tusschen pry'snivcau der
Duitsche exportproducten en de prijzen van de
concurrentie. Dit laatste verschijnsel was niet
alleen een gevolg van de deyiezemnoeilijkheden,
maar voor een niet gering deel van zuiver
inheemsche factoren die echter tot; op zekere hoogte ook
monetair waren nl. do verschillende maatregelen
tot Arbeitsbeschaffung en financiering daarvan
'EIKEN
EETKAMER
bestaande' uit :
buffet, tafel, 4
sfoelen en 2 armstoelen.
COMPLEET
f
159.XHDER
ZOMEN
PANDER
MILAAN * HOTEL DU NORD
EERSTE KLAS FAMILIE-HOTEL BIJ -HET STATION
RUSTIGE LIGGING - MATIGE PRIJZEN - G^RA'GE
IH.-I Arbt'ilHlim-hiilTuiipwwlwi'l. l >i»'ii
was ??!? van ilcftiitii» in Ihiitsi-hhiul j?«-«'ii sprake.
'??«?itifp in-t tfn»'wi«'ci.
Xu is natuurlijk in ih'i-ju-lijkr gcvnllfii i-Ik
vooilui'M («p y.Mi/.firstnmid. .Manr t«n-h is In-t «|»v«llfinl.
dat «U- PuiUi-hf ..IH'viHPiilM'wiHsi'lianuiiK".
ilii,1,-u op/ft in y.U'li UIIH-B t «n «!«? stabilHHt van
thiiiiiiit t<- liiiiitllMivcti. trnvijl IM-I iwtmirlijki'
«'vi'iiwiflit tussHini \-nu\is «'i» aanbwl mdieiuil xoi-k was,
wel tijdelijk, /.elfs Kci-uiincn tijd. waar toi-h
blijk«ii't «»P dra duur opKC'Wiw.si'ii gunviwt
don' invloed van oon van iiatim»
onevenbotalingsbnlnna up ili-n wisselkoew. Ik
xoido ivt'ds, dat daarbij ook andere factoren in
liet spel waren, wnardoor het verloop werd beïn
vloed. De financiering van directe en indirecte
ovorheidsworken beeft een zeer vèrpaanden in
vloed uelmd op conjunctuur en prijsniveau. Kn
daarom kan men dan ook niet zeggen dat de
dovie/enrestrictie zijn doel gemist beeft. 55ou er
op normaio wijze een deflntie hebben plaat*» ge
vonden, dan ware de opzet misschien wel gelukt.
Wat doet mi de ervaring van bet geval
Puitschland, en het recente voorbeeld Italiëvoor Belgi
verwachten? Waarom is het in dit land tot ncuto.
moeilijkheden gekomen? Xooals in alle -gevallen,
waarin de munt door plotselingen druk wordt
bedreigd, ligt ook bier weer de kern bU den angst
voor wat er misschien straks gaat gebeuren, en de'
invloed welke die angst heeft op kapitaalbezitter*,
terwijl de speculatie daarnevens meespreekt. Na
tuurlijk is het waar, dot door de recente daling,
van het pond sterling de Belgische
exportntfverheid weer opnieuw wordt bedreigd en dat de
loopende posten van de betalingsbalans daardoor
oen minder gunstig aspect vertoonen; maar juist
die loopende posten zün, zelfs wanneer er een
deficit is, in vergelijking tot den totalen goudvoor
raad van zoo geringe beteekenis, dat op korten
termün daarvan nooit eenige invloed van betee
kenis i» te venvachten, behalve in extreme gevallen,
zooals die zich in 1031 in Engeland voordeden.
Toch is dio val van het pond wellicht de directe
aanleiding geweest van den nieuwen ..aanval"
»p de belgn. Dat alle goudlanden in hun
exportbehvngen sterk worden gehandicapt door den val
van de andero valuta's is een notoir feit. Belgi
neemt in dut verband een speciale positie, in. Jn
vergelijking tot alle andere goudlanden is hot
dfflatii'proces daar hot krachtigst doorgezet (ook
al omdat in hot begin België..vooruit" was als ,
nawerking van de vorige stabilisatie) en het is
?merkwaardig hoc goed; de Belgisehi- nijverheid
brt zelfs in-landen als Kngoland t«-gen di»
mncurii'iitie'hoeft kunnen volhouden. Xonwel loonen als
kost en van levensonderhoud zijn naar vrr-huiidinp,
in België' het laagst van alle pnullandon. Maar
daartegenover staat dat de.'exportfUis. hoewel hol
bost gowapend. het. milist beschut' wareij. Onze
zuivel- en andere agraii-ehe export moot togen
. afbraiikprijzi-n verkunpon, maar krijgt uit den
' iiiheomsclieii afzet via de undeiseheidi-ne
sti-iinmaatrogolen <-on tegemoetkoming in die vj-rliozen.
Onze industrieole export is er natuurlijk juist
ilfiur <!«? hoogere loonen voel ongunstiger aan toe
dan do Belgisrbo, inaar de verhouding tussehen
industrioele en agrarische belangen is hier sterk
in hot voordeel van de laatste, terwijl Belgiëveel
storker gi'ïiidnstrialiseerd' is.
Dat van do zijde» der exportindust'rioelen na den
'nieuwen pondonval de moed om steeds maar weer
door nieuwe kostenreductie de eindjes aan elkaar
ti> knoopen begon te verminderen, is'begrijpelijk
en dat men in die kringen ervoor ging voelen dan
maar de oplossing, te zoeken, in gedeeltelijke
aanpassing van de belgawaarde evenzeer. i*N
liet gevolg van dit alles was dat de toch reeds
bestaande strooming voor devaluatie sterk werd.
aangewakkerd. »-l
En daar zat dnn ook hier weer de kern van
de valuta-aanvallen: Primair iro« niet: sal de
rcgccrlng (Je bd{ja kunnen honden,- wiiar sul zij de
bfJffu i*i//rn haiuhn. In do monetaire geschiedenis
van de laatste jaren is op enkele uitzonderingen
na dat steeds het zwaartepunt geweest. Sedert
men de idee van de deviezenrestrictics kont en
wat de tenuitvoerlegging daarvan botreft een vrij
perfecte techniek beeft zien ontwikkelen, hoeft j
nu-n nooit eraan te twijfelen of een pariteit gehand- j
IiaafU kan w'orÜen. alloen ? maar of men die zal.
willen handhaven. Mot doze restrictie dan dat."5
\PAC/J6 "DE GROENE.No.:30l6
zoooLs het geval Duitst-hland heoft geleerd, onder
bopaalile omstandigheden do
doviozenbcloinmeringon op don duur niet opgewassen blijken
tegen een natuurlijk wnardovcrloop (wat nog niet
wil zoggen koersverloop) van do munt.
Kn zoodra men ging denken aan de mogelijkheid
dat do regeering wel eens devaluatie zou kunnen
wensehon, of althans een nieuwe regeering daartoe
/.on overgaan, botoekonde dut natuurlijk vin
speculatie on kapitaalVluebt een ditvclon druk op
de munt. Nogmaals, niet de Kuilende posten van
«Ie betalingsbalans ~ al was dit- misschien ook
/.wakker goworden zijn in dit verband van
bcteekonis, alleen de kupitattlvorsehuiviiigon. Belgi
heoft dat al eonige malen gezien, niet moor overi
gens dan wij. De Nederlandscbe Bank hoeft imiueis
ook al een paar maal niet minder dun eeltige
honderden millioenen goud verloren uithoofde
van dergelüko angstaanvaJlen bij binnen- en
buitenlandsche beleggers. 'Kn op zichzelf behoeft noch
een regeering, noch een circulatiebank zich daar
over erg druk te maken, althans niet wanneer men
oen goudvoorraad heeft van meer dan «O pCt.
der biljettencirculatie. Behalve wanneer de goud
onttrekkingen nog andere consequenties hebben
dan alleen het terugloopen van de gouddekking.
En dat is natuurlijk zoo. Wanneer deposanten en
rekcninghouders bij banken hun saldi opvragen
en daarvoor goud willen koopen, dan beteekent
dat voor die banken vermindering van do liqui
diteit. Bij ons zou dat heelemaal niet erg zijn,
want do banken stikken in de liquide middelen.
In Belgiëdaarentegen is dat niet bot geval, zoodat
dergelijke opvragingen in do allereerste plaatahet
beele bankwezen in moeilijkheden zoudeu brengen.
En tegen die consequentie heeft men wellicht
nogveel meer opgezien dan alleen tegen de
goudafgiften.
Tegon kapitaalvlucht e.d. kan men zich, zooate
reeds opgemerkt, wapenen, deviezenrestrictie»
kunnen de munt voor 100 pCt. tegen die invloeden,
vrjjwaren. En dat heeft dan ook de Belgische
regeering gedaan. De valutahandel is gecentra
liseerd, zooals Duitschiand en Italiëdat gedaan
hebben en voor den Belg is de vlucht afgesneden.
Hij kan alleen maar deviezen Icrügon voor reëoh?
handelsdoeleinden. Daarmee is natuurlek nog
geen wapen gesmeed tegen den invloed van kapi
taalvlucht door buitenlandsche beleggers. Wanneer «
dio hun Belgische-fondsen op de markt werpen en
do daaruit resulteerende belga-saldi vrij kunnen
verkoopen, dan vloeit er nog goud weg.
Duitschlond heeft destijds dan ook onmiddellijk dio kans
voor de buitenlanden afgesneden door het crcëcren
van het begrip Sperrkonto. Op het oogenblik i»
men in Belgiënog niet zoover. Daarbij moet wel
bedacht worden dat het buitenlandsche bezit
aan Belgische obligatiën niet zoo groot is. Want
men moet in dit verband natuurlijk allo fondsen
die behooren tot in bet buitenland geplaatste
Belgische loeningen, buiten beschouwing laten, die
kunnen niet in Belgiëworden verkocht. Wat
alleen do belgn bedreigen kan is uitbcomscb
bo/.it aan in Brussel «f Antwerpen verhandelde
obligatiën, dan wel korte saldi in handen van bui
tenlanders. Die beleggingen van beide categorieën
zullen tezamen slechts een beperkt bedrag uit
maken. Zoodat dit punt in tegenstelling mot
destijds in Duitschiand niet zoo bar belangrijk is.
Of do nieuwe regeering intüsschon dit Streven
om do belga te houden" zal voortzetten, moot
weer worden afgewacht. Juist omdat he.t niet do
vraag is of do belga gered kan worden de
ciiculatiébanken van bet goudblou zouden, indien do
deviezemnaatregelon niet afdoende zyn» in het
gemeen belang zeker bereid zijn stcuncrcdietoa
ter beschikking te houden maar of men wel
bewust devaluatie zal verkiezen, is er van hot
v«-rloop niets te zeggen.
Natuurlyk Ls het verloop fn Belgiëvoor de ove
rige goudlanden van de allergrootste betoekonis.
Wanneer Belgiëdevaluatie zou verkiezen, dan.
behoeven de anderen zich daardoor natuurlijk niet
in hun opinie te laten beïnvloeden, maar een door
broken eenhcidsfront ^wordt toch '^vcel ^zwakker.
S.S. NORMANDIE
'« werelds grootste, tneU teen méwt luxueuia Oceaanstoonwr
EERSTE REIS HAVRE?NEW-YORK
^^^^^^SZ9 ME»
?,?===Tarlflvtn ;1« kl. $ 275.-. tour. ki. $ 143.50. Ratours reductie
Boekingen en Inlichtingen bfj de "Oeneraal Agenten V
AQENCE FRANCAISE DE VOYABÉS, DEN HAAO
^ Lange Houtstraat 5a, Tel. 110568 . <.u«
i- . 'an de Voornaamste reisbureaux -;
LEVENSVERZEKERING
Mg. ARNHEM"
waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst.
RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V.
's-G RAVEN H AG E - Anna Paulownastraat 97
itTp v1 v ?((?'ww vr-qf, v vr v *w ir v v»' v-w v <*» w «"r w
ft,>tnnnM Hypotheekbrieven . . f 15.900.000.
Hypotheken ...... f 16.200.000.?. _?- IAA
'K Reserves ......... f 797.100.
Directie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT
Hl DE HMRLEM5CHE
Leden der
HYPOTHEEKBANK
directie:
Mr. A. S. MIEDEMA en A. E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN
Pandbrieven f 39.256.150.
Reserves . f 1,056.713.
Hypotheken f 39.224.996.
te ZIERIKZEE,
geeft uic:
4% Pandbrieven a 100 %
1000.?"en f 500.
De pandbrieven der Insulalre'behooren
o.a. tot'de beleggingsfondsen der
Rijkspostspaarbank . .
Gevulde
chocolade
figuurtjes van
Droste!
ALTIJD WELKOM!
N.V.jBATAAFSCHE
HYPOTHEEKBANK
" "" AMSTERDAM '~
An no 1 880
Qeeft uit tegen beurskoers:
4 % PANDBRIEVEN
in stukken van
f. 1000,-, f 500,- en f 100,-.
Coupons Januari en JIMI
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ? 1000.-op billijke en
wat déterugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
MET DE
STOOMVAAHT MIJ.
NEDERLAND"
A3ISTÜKUA3I
NAAR ?
ONBEKENDE
BESTEMMING
EN DE
NOORSCHE
FJORDEN
?-.;'-.. ...?*? .'?":?. -'?''
Vraagt nadere inlichtingen
BEGRAFENIS VEREENIGINQ
TE AMSTERDAM
SAX
CREMATIE
SPREEKT
men over Kantoormeubelen en
BRANDKASTEN
dan denkt men direct aan
MOZES KNAP
Oude Hoogstraat 1, Amsterdam
AUG.UILKEMA,UURWERKMAKER
A'DAM 88 1ste DIPLOMA
OF
NOTEHNOÜT
Fl.
25.39 REGULIERSBREESTRAAT
VAN RIJN S
SMOSTERD
HEERENKLEEDING VOOR
VADER EN ZOON
TOT REDELIJKE PRIJZEN
ADRIAAN SCHAKEL
HEILIGEWtG - TELEFOON 37273
Er kwamen twee heeren uit het Noorden
Toen ze eenmaal van SCHAKEL hoorden
Kochten ze daar een jat
Tegelijk ook een da*
En ichoenen en hoeden en boorden
të's
a 23
J rt
Olltlrr
klei»
lat hr
1
! i
'üHE,
i
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel - Damrak </o C. Station - noodigt U uit.
Wij verzorgen U In ons hotel tegen matige prijzen,
-?U zult tevreden zijn! ?
Kamers met HoU. ontbijt Lunch Diner
vanaf f 3.50
f 1.50 en f2.?f2.?, f3.?en f4.
' ? De Directie
BADEN, GEYSERS EN WASCKTAFELS
G. J. DE KONING & Zn.
Opgericht l 739
Amsterdam C. Telefoon 32457 Keizersgracht 447
MARMER
WEEGEWIJ S MARMERSLIJP
RAPENBURG 44 - AMSTERDAM
NATUURSTEEN
Telef. 42862
????????»*»????????»???«?«?»»??????»«???»???????»
AAN INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN
wordt verzocht bij hun bijdragen een gefrankeerd
briefomslag met adres van den afzender in te sluiten.
Op het adres van stukken, voor de redactie bestemd,
vermelde men gén namen van personen _
It'tl
\.\\
u
? i
i
<??
«?'?i
fd.
n
-i'
ee
dot
di
no,
pa
ocl
W
liet
ver
??en«?
2n
eu
»n
ar
9.'
r.
?4?
i .
PAG. 17 DE GROENE Ne. 3016
