Historisch Archief 1877-1940
Feuilleton
EDISON
Emll Ludwig
IV
WAS Edison wel een goed
menschenkenner? De vergissingen, welke lnj voort
durend in zaken maakte, zouden ons
evenzeer er toe brengen hieraan te twijfelen als
zijn open eerlijke oogopslag, die geen scepticisme
scheen te kennen. Slechts korten tijd van zijn
leven was hij genoodzaakt te gehoorzamen, maai*
die hem nog in zijn jeugd gekend hadden vertelden
dat het hem heel zwaar viel een ondergeschikte
positie te beklecden. Geen enkel oogenblik in
ztyu leven schijnt hij erg bevriend met een of
meerdere personen geweest te zijn. Toen hij op
zesentwintigjarigen leeftijd zelfstandig geworden
was, duurde het niet lang. of hij behandelde en
verbruikte de menschen alleen nog als mede
werkers, als niatoriual. Allen hadden, zooals mij
oen van hen. die het intusschen ver in zijn beroep
gebracht heeft, vertelde, eerbied voor hem,'doch
hij boezemde geen vrees in.
..Hij had", vertelde mij de medewerker, een
advertentie 'doen pHnts»ii vour een Duitschen
clu'micus. en toen ik mij aanmeldde werd ik meteen
aangenomen. Ik trof hem in zijn studeerkamer
aan, met zijn beenen over de zijleuning van zgn
fauteuil geslagen, in zijn lectuur verdiept, de hand
ann zijn vom-hoofd. Ik schreeuwde hein mijn naam
!.. «.:j:. »i-r tot !,y zich on.M-en'Ulc: zijn blik r.um
mij onmiddellijk voor hem in. Hij bracht ing naai
de bibliotheek, waar alles door elkaar lag, en gaf
mij opdracht deze in orde te brengen. Later liet
hij mij heel wat arbeKl op chemisch gebied uit
voeren; Mij prees ons nooit, commandeerde ook
niet, en controleerde evenmin. Hij scheen altijd
vriendelijk en toch steeds cenigs/Jns op een afstand,
i\\» een vreemde. Kons kwam oen jong chemicus.
zoon van oen Oost eni-ijkschen uitvinder, zich aan
melden in jacquet, hoogi»n hoed en getooid met
??en pochet te. Wij waarschuwden hom vergeefs.
dat hij zich niet zoo elegant uitgedost aan zijn
nieuwen chef moest puin voorstellen. Deze laatste
monsterde hem even va. n het ho-jfd tot de voeten.
heheerschte zijn lust tot spot en zei alleen: Elf
dollar in de week." ?
..Merkwaardig was het." zoo vertelde -mij
dezelfde man. ..hoe hij zijn plannen geheim hield.
Hij zei nooit: dat en dat zullen wij nu eens gaan
doen, integendeel, hij verdoezelde zooveel mogelijk
zijn methodes en zei all«en: ik heb «He en die
oplossing noodig. Eens ging hij met een papier
rond, waar hij zelf wat opgeschreven had. Wie de .
beste methode vond om a munuln tor-bakken t o'
construeeren uit, ofte beklecden met een materiaal,
dat aan bepaalde oischen moest voldoen, en niet in
alcohol mocht oplossen, kreeg vijfhonderd dollar.
Hij liet het ons allemaal zien. maar gaf het papier
niet uit handen. Wij gingen mot een geweldigen ijver
aan het werk en brachten hem verscheidene oplos
singen. Hij wees ze allo af t Vond ton slotte zelf een
nieuwe: niemand kreeg den prijs. Hij gaf nooit toe,
nis hij zich vergist had. -Tóén hij zuiver
kobaltoxyde «oodkoop prodUeooren en dus.-hét. kobalt
van het nrsoen scheiden, wilde, hebben wij hem
gewaarschuwd ;?; hij ' «bleef op zijn stuk staan,
kocht voor zestigduizend dollar een kobaltmijn in
''Canada,' verloor geld en tijd en kreeg een
ver.schrikkelijk «likken neus. tengevolge van
arsoenvcrgiftiging. Wij hebben hem allen vereerd, maar
li< m !7>iei-ds voor eeil groot klad gehouden. Ik heb
hem, toen hij al zestig was. van vreugde een
luchtsprong zien doen, toen hem iets bijzonders
gelukt was."
Daar Edison nooit moe was, eischtu hij het
uiterste van zijn medewerkers, die hy boys"
noemde.; evenals bij Napoleon stond het woord
onmogelijk" niet in zijn woordenboek en nooit ver
wonderde, hij -zich over een krachtsinspanning van
zijn ondergeschikten. D.oordat hij zooveel assis
tenten nobdig .had, eensdeels omdat hij zelf geen
voldoende opleiding had genoten, anderdeels
HABANOLA
DE SIGAAR VAN STANDING
Fabrikaat: VAN DER PUTT & DE VLAM -EINDHOVEN
omdat hy zich op zoo verschillend terrein bewoog.
had hij noch tijd noch lust om leerlingen te vormen
en deze omstandigheid, samen met zijn doofheid,
scheen hem in een eigen kring af te sluiten, zoodat
hij te midden van zijn medewerkers als een eenzame
leefde en ook alle geleerden, zouals den later
beroemden Tesla. als mecaniciens behandelde.
Als er een nieuweling kwam, dan bracht hij hem
bij een aantal stangen en machineonderdeelen, zei:
Zet u dat weer in elkaar en roept u mij, als het
loopt", verwijderde zich daarna en nam den man
in dienst, als hij er in slaagde den dynamo weer
in elkaar te zetten. Was er eens oneenigheid, dan
barstte hg niet in woede los, maar hield zich
vrijwel passief, zooals hoogstaande karakters doen,
als zij zich plotseling van bevriende zijde zien
aangevallen. Zoo heeft hij nooit een vreemde den
naam van een zekeren advocaat willen noemen,
die hem met patenten bedrogen had, want mis
schien is hij dood en hoeft hij familie nagelaten."
Alleen toen een medewerker, die jarenlang met
hem had samengewerkt, hem met concurrentie
in het juist toen ontstaande filmbedrijf bedroog,
moet Edison zichtbaar onder den indruk zijn ge
weest.
DICHTBIJ hei gebladerte van de hooge
cocospalmon bewogen zachtjes de roode bloemen
van de boiigainvillea, als de zeewind er door
heen speelde; in mat metalen glans zag men.
do groote bladeren van den gimimiboom hangen,
de geheimzinnige mango wierp met zijn machtige
takken scherpe schaduwen op de kleino rose
blOv'S-.Miis. (iehiilelijk boog naast den vreemdeling,
die in deze wildernis doordrong, dcsiorlijkeoloandor
zijn twijgen tot op do dwergpahnon neer; zwaai
en vol als do appels der Hesperiden hingen daar
naast aan alle dunne takjes de rijjiu grapefruits.
Want nu zijn wij aan de l«olf van Mexico, in den
Zuid-Westhoek vanFlorida,enwat daarstaat,naast ?
dien dichten bos varens, zoo hoog als menschen,
tusH'hen de coco'spalmcn, die juist door den storm
?/.ijn geteisterd, is een groote schuur, door' oen
kliniplant met roode bloemen half bedekt....
maar misschi n is het nog iets meer dan een schuur.
Bij liet langzebomvdc houten zomerhuis, dat
achter de vol bloemen prijkende pergola te voor
schijn komt, half weggedoken, alsof het honderd
jaar geloden daar op last van oen toovcnoar was
neergezet, zie ik twee donkere, onderzoekende'
oogen op mij gericht. De vrouw, die op mij toe
komt, is geheel in donker fluweel gekleed en ook
haar stem is als donker fluweel. Als ik in het
geheel niets van haar wist. dan zou ik haai- in een
roman zetten aan de zijde van een'mensen, dV
scheppend werk verricht, want aan rust .en
klaarluM, aan verstand en wereldwijsheid schijnt.
zij alles te bezitten, dat zulk een man vlak in zijn
nabijheid noodig heeft om niet te verbranden.
Door en door vrouw, vol toewijding voor den
gene van wien zij houdt, verbergen zulke edele
naturen een tweede wereld, want haar zachtheid
wordt door een liefdevolle critick, waar niemand
iets van bemerkt, verlevendigd. I5eheel onder deji
indruk van deze verschijning vergeet ik bijna,
dat ik duizend mijlen gereisd heb om den
tooyenaar in zijn schuxir aan liet werk te zien.
Zooul* hij daar naai- buiten kom!, iot haar
even wit als zijn pak, en hij, slechts een weinig
gebogen, mij zijn mannelijk vaste hand toesteekt,
terwijl hij den vreemdeling. Welwillend toe
lacht, herken ik in détrekken van den '80-jarigu
het portret van den jongen man, dat mijn
vader mij als kind tuonde, toen hij Vertelde:
Er bestaat een land, waar een krantenjongen een
groot man katx worden; tUt heet Amerika. Zoo
domineerehd zijn nog steeds do onschuld en
frischheid in dezen mensch, zoo vriendelijk en moedig
is deze 'man gebleven, en terwijl zijn tanden
uitvallen, zijn gehoor heelemaal en zgn gezicht
bij het lezen hem niet 'meer van dienst kunnen
? zijn, stralen geestkracht en welwillendheid, gezond
oordeel en opgeruimdheid, genie en spot ?uit-dit
onvergetelijk gelaat.
Als jongmenscli," zoo Vertelde hij mg" later
met zg*n hooge, vroolijke .stern, vond ik eerst
een stemuitbrengraachine uit. Ik ging of mee
naar Washington en demonstreerde haar aan een.
commissie. Ik toonde aan, dat hiermee alle senatoren
en afgevaardigden met eeh enkelen druk van htm
u DE GROENE No. 30(7
vinger tegelijk konden stemmen. De hoeren stonden
er bij en glimlachten, een van hen klopte mij op
mijn schouder en zei: Alleraardigst. Als politici
hebben wij echter onze redenen om niet veel prijs
te stellen op zulk een gelijktijdigheid. Neem het
maar weer mee: dit apparaat is te intelligent voor
ons." Ik ging weg en nam mij voor nooit meer iets
uit te vinden, dat onnoodig en ongewenscht was."
Zulke bijzonderheden vertelt hij mij met een
jongensachtige schalkschheid en als hij dan zijn
vrouw van ter zijde aankijkt, schijnt hij haar te
zeggen: jij hebt immers die heele geschiedenis ook
meegemaakt. Met geen enkel woord maakt hij
een toespeling op zijn wereldberoemdheid of ook
maar op het bewustzijn iets bijzonders te hebben
gepresteerd; elk oogenblik is voor hem, zooals dat
bij ieder groot man hot geval is, slechts het voor
bereidend moment tot den .volgenden arbeid, elke
gedachte slechts een aanloop, een phase tot iets
anders, en nergens is er een eindpunt te vinden.
Het gevoel van eigenwaarde heeft zulk een hechte'
basis, dat het onzichtbaar wordt; de steeds werk
zame phantasie bindt zich aan de feiten en tracht
de werkelijkheid te vergrooten; de drang tot daden
uit zich in het gesprek als aangeboren vriendelijk
heid. Uit dit materiaal ontstaan groote kunstenaars.
Als ik mij iemand wil voorstellen, die in alles het
tegendeel vormt van Edison, dan is dat zoo
ongeveer graaf Keyserling.
De goede invallen krijg ik allen in de warmte,"
zei hij mij en kneep op de hem eigen manier zijn
rechter oog toe. Als het koud is, kan ik niets
uitvinden. Eens gebeurde het mij, dat ik in langen
tijd niets uitvond: toen heb ik wat zoetigheid
gegeten en daarna ging het weer een pqosje." Dit
alles beweert hij op een schalknchen .toon, alsof
hij wil zien, wat de vreemde er. van gelooft. ?
Het is verbazingwekkend, hoe weinig dit lichaam
versleten" is na zeventig jaar van intensief
Werken; om het weer op krachten te doen komen
heeft het slechts een paar maanden warmte
noodig aan de Golf van Flotidal Vader en'groot
vader zijn trouwens bij de honderd geworden en
de vader van Edison awoui op zijn vlucht uit
Canada in den winter de St. Clair over. Edison's
gebrek aan beweging wordt misschien opgeheven
door een soberheid, die ik bij niemand in die mate
aantrof. Een man heeft geen'grootere'hoeveelheid
voedsel noodig dan de grootte van zijn vuist."
zei hij toen hij zijn vrouw, en ons bespotte wegens
onze gulzigheid aan tafel, en hij at inderdaad maar
eenmaal per dag, dronk** melk en vermeed zijn
leven lang wijn; wel gebruikte hij veel koffie en
vooral veel sigaren, die hij meer kauwde dan mokte.
Zijn lichaam gehoorzaamde hem. Edison WHS
vijfenzestig, toen lig* zich niet zijn medewerkers
eens vijf weken opsJoot om zijn gramophoon
dusdanig te verbeteren, dat' de opname op een
plaat in plaats van op een rol kon plaats, hebben;
allen lieten zich door hun vrouwen het eten brengen
als in een gevangenis. Tijdens het proces met de
Bpll«telefoomuaat schappij telegrafeerde Edison
naar Londen: Behandeling drie weken rekken."
Om zich to kunnen vrijmaken van Bell, die
Kdison's zender voor zijn telefoon nocdig l'u d
moest hij oen nieuwen ontvanger uitvinden. Hij,
gaf zich daar een Week voor, rekende twee weken
voor de overbrenging naar Engeland en volbracht
het werk in zes dagen en nachten, slechts zoo nu
en dan aangespoord door de klanken van een orgel,
dat hij in Menlopark had laten neerzetten. K»
zulk een geweldige inspanning kon hij zesendertig
uur achter elkaar doorslopen. Toen hij
zcsenzeventig werd, verminderde hij zijn werkdag tot
zestien xiur. '
Zgn alles overwinnende natuur was ook zijn
doofheid to toven. gekomen, die het gevolg was
\tta oeu geweldige oorvijg, wylke een Mipcricur
den zestienjarig» had toegediend, toen hij niet zijn
experimenten in een trein bijna een goederenwagon
in de lucht had laten' springen. Hoewel door den
omweg van het schriftelijk gesprek veel verloren
ging, formuleerde .hij bij wijze van compensatie zij n
antwoorden steeds op slagvaardige w^jze. Ik schreef
op: Worden de problemen naarmate men ouder
. wordt in het algemeen vager of duidelijker?"
Duidelijker", antwoordde hij onmiddellijk met
zgn hooge stem. Maar zij zijn zoo ingewikkeld,
dat men ze toch niet begrijpt. Waarom groeit
deze cactus hier zoo hoog naar boven, terwijl hij
zijn voedsel hier beneden toch veel gemakkelijker
? zou kunnen krijgen? Omdat het mooier is, zegt u?
Misschien krijgt hij daardoor innerlijken invloed
op ons leven. Maar bet is toch slecht georganiseer d."
' ' (ÏVordt vervolgd)
CHAMPAGNE KRUG
Renommépar »a qualil
-1 i'
LANGE ARM EN DECORUM
Eenacters op den weg
M EEH nog dan Tanagrabeeldjes,
stalen meubelen en filmsterren
hebben politiedienaren entou
rage van noode, om ten volle tot hun
recht te komen. De ve'rkeersdirigent
is een imposante verschijning, die een
vergelijking met zijn confrater uit do
concertzaal met glans kan doorstaan;
dezelfde man op een verlaten, doch
overigens fatsoenlijk plein wekt al
gedachte-associaties aan een stand
beeld duur 'en overbodig en als
hij, zonder hoofddeksel, zgn boterham
eet uit een vetvrg papiertje in do
prozaïsche omgeving van een wacht
post, is er van den glans al bitter
weinig meer over. Men zou in do
verleiding komen, onder zulke om
standigheden smakelijk eten" togen
hem to zeggen, hetgeen natuurlijk
allerminst te pas komt, al gunt men
ook een politieman evenveel smaak in
zgn boterham als een professor in de
oude talen of een loodgieter.
Maar decoratief ten volle tot zijn
recht komt de politieagent eerst,
staande naast een vierwiclig, niet
langs spoorstaven voortbewogen
voertuip, welks bestuurder bij voornemens
'is te interviewen. Het is ongetwijfeld
spannend, politiemannen met behulp
van een gummistok aan werklöozcn te
zien uitleggen, dat zg" hun woede tegen
de maatschappij liever niet op het
asfalt moeten koelen; het is roerend,
wanneer zij zeer jonge of zeer oude
lieden door bijster onstuimige
verkcersstortzeeën loodsen, of personen,
wier evenwichtsorgaan in het
ongereede geraakt is onder invloed van die
merkwaardige combinatie van C, H en
O-atomen, die wg" al naar omstandig
heden aethylalcohol of geesel des
volks noemen, binnen de betrekkelijke
veiligheid van het" bureau brengen,
het is geruststellend, wanneer zij be
oefenaars van het beroep, dat op
storende .wijze in conflict is met het
achtste gebod, beletten gaatjes te
branden in de safe huns naasten
wat Overheid beteekent, beseft men
toch pas, wanneer de klassieke, maar
nooit afgezaagde woorden: Mag ik uw
papieren eens zien" weerklonken
hebben.
Het publiek is dan ook altijd heel
dankbaar voor deze kleine eenacters,
die hun spanning ontleehen aan de
kansrekening, of de Overheid al dan
, niet potlood met bijbchooren te voor
schijn zal tooveren, welke geste dan
zeggen wil, dat er een epiloog gegeven
wordt: Zes weken later* achter een
tafel drie mannen in het zwart", gratis .
voor alle belangstellenden op n na.
De regisseur-wetgever heeft van
deze bijster gelukkige combinatie van
aesthctica, didactiek -en sensatie op
meesterlijke wyze profijt weten to
trekken, toen in e'en nu reeds vergrij
zend verleden de wegenbelasting in
gevoerd werd, dewelke onlangs omge
doopt is (hoewel de oude formulieren
zeer wel bruikbaar waren gebleven)
met de simpele toevoegingen ,,spoor"
vóór en tekort" achter het woordje
wegen". ?.'?'.
Inzake de afwikkeling van grootere
en kleinere finantieele verplichtingen
is het van oudsher een eerbiedwaardig
gebruik geweest, dat de een den ander
niet op zg*n woord allén'geloof t, van
waar het begrip, quitantie. De wet
gever gaf dus ook den man, die zijn
zes gulden per honderd kilo geofferd
had, een papiertje mede, waarop deze
daad geboekstaafd stond. Het ware
vóór de hand liggend geweest, do
bevestiging van dit document aan den
wagen zelf voor te schrijven, zooals
elders in Europa óók is, geschied, op
die manier was de controle* zoo ge
weldig gemakkelijk geworden! tedtere
onvrijwillige verkcoi>stugnutiezou dan
gelegenheid geboden hebben aan de
betreffende ambtenaren om op geheel
onopvallende wijze den b«;taulijver van
den belastingplichtige to onderzoeken.
en waar bleven dan «Ie imponecrcnde
eenacters? Waar hot maj< sti itolijk:
..Mag ik uw papieren eens zien?"
Afgezien nog van hot groote voordeel, dat
deze wij(ze van controloeron oplevert
voor de publieke voiliglu id. Want er
zijn altijd nog catagorieën van on
maatschappelijk voelende burgers, du
in een auto niet zien een object voor
belastingheffing, doch een voorwerp,
waarin men zich snel kan verplaatsen.
(Men heriiinore zich het
incriminoorende woord snelverkeer"). Door do
voertuigen dezer wegmisbruikors stil
te zetten voor diverse controles, en
voorts door het instandhouden of
aanbrengen van versperringen, kan
men tegen deze excessen actief op
treden. ' '
,Inderdaad, de wetgever hoeft het
landsbelang wél ingezien, maar het
zaad van het goode voorbeeld is dan
ook niet op rotsgr.ond gevallen. Te
Amsterdani begint in dozen do
v«rtorie: men gaat de-arbeidsuren der
taxi-chauffeurs controleeren. In Parijs.
geschiedt zulks reeds go ruimen tijd
door1 middel van een plaatje met ver
licht cijfer, da,t het uur aangeeft,
waarop de bestuurder de toegestane
twaalf werkuren opgesnoept heeft oii
zijn wagon van de straat moet zijn
verdwenen. De Anisterdamsche chauf
feurs echter zullen kaarten krijgen,
waarop de tijd vermeld staat, dat hun
arbeidsdag eindigt. Die regeling zal
wel in alle opzichten veel beter zg'n en
opent in ieder geval ongekende moge
lijkheden voor den politiedienaar in
zijn meest imponeerende pose, tot
leering van do jeugd en stichting van
ons allen.
\SWAEN
Ik zwoer u, als 'k naar dranklucht
zweem
bij dit betoog tot n...., zoo noem
wal 'k zog dan mot een zouten korrel.
Maar tot dit rijm kies ik als stof
mijn «liep» en oprechte lof
voor 's nieiischoii zoetste troost: do
borrel....
Men had de lenze, u bekend,
rec-ds jong mij zedelijk ingeprent,
dat alcohol een volksvorgift is.
En 'k neem nog steeds als in 't begin
mot overtuiging 't standpunt in
dat drinken een verdoemde drift is.
Muar nlk-ngs toch ontdekte ik dat
een man, die moe en afgemat
na zijn volbrachte werk wil rusten,
ontslagen van 't kantoorged ruisen
in een tavcu-ine ofwel thuis
hem, zij 't met zekeren maat, mag
? lusten.
Met boido boenen uitgestrekt
proeft hij aan 't glas, on d'inhoud
, ? wekt
weer'optimisme voor d«» dingen
die overdag, in 't werkgareel
hem te benauwend en te-vél
tot aanval en defensie dwingen....
? ,
Plots wordt hem 's werelds pers
pectief
door 't prikkelen van den drank
weer lief,
en bij 't gepraat van vriendon.sU-mmeii
voelt hij op eens zich minder droef
want minder schi'i-p-g.'stfld on .stroef
staan d'intclloctiu-oK* remmen.
Do trek «lor zorgen, die zoo stiaf
zijn mond omspande, valt hom af.
on bij de tweede tafelronde
doet hem du dosis bittor deugd.
Hij heeft iets van een beter jeugd
in zijn gemoed teruggevonden....
t
Wat zou do wereld zondor schijn.
on 't loven zonder boi rel zijn .. .. ?
\Vat moest een man toch wol
beginnen
als op den bo.dom van lu-t ulns
die wonderzoote li-oost niet x\a.s
van de beneveling der zinnen-....
l
Het zintuig ii miers registreert
het nuchtere' feit dat ons bezeert.
De borrel wendt het a'l ten goode.
daar hg het nuchtere feit verzacht
en onze zinnen door zijn macht
voor pessimisme blijft behoeden.
Xooit bad de borrel zulk een plicht
als in dit nuchter tydsgewricht
van wreed-verdrongen idealen....
Vandaar dat na 't volbrachte werk
'k mijn bet er-i k tot hoopen sterk
door 'n dubbele met een tik te
' halen....
MELIS STOKE
PUZZLES
(/HIIIIIIIIIIIMIMIIIIMIIMIMMIIIMIIMIMMMMIIMIIMIJIIMIMMIMIIII
| PRIJSWINNAARS J
| De prijs voor het letterraadsel is* f
toegekend aan Mevr. A. van Does- f
i burgh-Koch, Izaök Evertslaan 56, f
f Arnhem, .die voor het koppelroadscl |
i aan Mr. G. Oskam, van Vollcnhoven- |
i straat 48, Rotterdam. Hun wordt f
l verzocht hun wenschen aan de ad* f
i ministratie kenbaar te maken. =
rilMllliniHIIMIIMMMHMMIIMIIIMIIIIMMtlllllMMMIIMIIIIIIMMIln
Oplossingen
f.etterrandael
Wat bleef vttu rtlK-ti gluur», die
langs U ging.
H. W. J. M. Keuls.
1. lotgenoot, 2. aanneembaar, 3. Na
men, 4. sullen, 5. dakloos, 6. islam,
7. even, S. Laval, . aanvechten,
10. neef, 11. geneeren, 12. Sinecure,
13. uitlaat, 14. Oerbauld, 15 imitatie,
16. Nora/, 17. gruwelen. .??,
Nieuwe opgaven
Prikplank
l ' .
.'.:., ...(.,P . . , . . . . .
.....?.......<....
Ieder heeft wel eens van een
prikplank gehoord, niet ieder'echter weet,
wat het voor een ding.is. Eenigen tijd
geleden zijn ze bij uitspraak >van den
JToogen Raad verboden.
Gemakkelijk was deze uitspraak
niet te vellen. Weliswaar is
hazardspel verboden, en behandelden de
meeste .liefhebbers een prikplank als
hazard', een goed opgestelde prikplank
is echter geen geluksspel', maar een
moeilijk oplosbare puzzle.
Deze prikplnnkon, houten borden
met verticale en horizontale rijen
gaatjes, moest 20 x 23, worden ge
vuld mot 500 nummertjes op opge
rolde strookjes papier, die in de
gaatjes gestoken worden. Vervol
gens werden voor- en achterzijde van
de plank overplakt niet dun vloei
papier, zoodat dei gaatjes er door
schemerden.
lig de prikplauk behoorde dan een
formulier, waarop de plaatsen vnn
enkele getallen aangegeven stonden,
benevens het systeem (gewoonlijk een
spiraal) dat men bij het insteken van
de opeenvolgende nummers gevolgd
had. Dan was er nog een lijst bij van
prijzen,-die m'en winnen kon, wan
neer men bepaalde nummers m*»t een
houten pennetje uit hun p vtje prikte.
Het .is niet te' verworden* dat big
vele kooplieden, waar 5ien prikken
kon, de nummering geheel
systeemloos geschiedde, wat weinig hinderde,
omdat niet een op de honderd .prik
kers in staat was, de gegevens, van
deze puzzle te doorgronden. ,
Hier volgt een prikplank-puzzle,
niet een, van de moeilijkste. Do
toekening toont de 500 gaatjes, die opeen
volgend in een spiraal genummerd zijn.
Beter gezegd, de nummering vindt
plaats volgens n gebroken rechte
lijn, die lijkt op een spiraal. De num
mering begint bg l op een willekeurig
punt op de plank, om zoo te zeggen
het nulpunt van de spiraal. Eindelijk
worden ,de windingen zoo groot, dat
zij den rand van de plank, overschrij
den. De nummering houdt daar op,
, en wordt vervolgd op het punt, waar
ROPi
,-i.
a 2]
1"
liet au j
Duyn
kloi»
lat hi
i
BE,
PAG. 23 DE GROENE No. 9017