'.«-*Y 1 B "?! . I-rColportage met politieke geschriften A. C. JOSEPHUS JITTA Het is de meest essencieele eisen van een democratie, belangrijker dan het algemeen kiesrecht en het parlementaire stelsel, dat zij aan de publieke opinie de gelegenheid geeft zich vrijelijk te uiten. Een democratie moet die vrijheid zelfs geven aan haar principieele tegen standers. Die vrijheid wordt slechts beperkt door de rechten van anderen en door de open* bare orde. IX een parlementaire democratie, als waarin wij in Nederland loven en waarin wij, naar men hopen en verwachten mag, nog langen tijd zullen leven, doet de gehéele volwassen burgerij door middel van ht-t algemeen kiesrecht haar invloed op 'stands ?/aken gelden. Zy doet dat niet rechtstreeks. W U kennen geen referendum en geen volksinitiatief. Maar de burgerij kiest .haar vertrouwensmannen in de vertegenwoordigende colleges. En deze ver tegenwoordigende colleges zijn óf, zooals de ge meenteraden, zelfde wetgever, of zij hebben als de Stat n-Generaal een aanzienlijken invloed op de wetgeving en de controle op de uitvoerende macht. Willen de kiezers de taak, die op hun schouders rust, naar bebooren kunnen* vervullen, dan moeten zij voorlichting ontvangen. Dat kan gebeuren door openbare vergaderingen, door de dag- en week bladen, door pamfletten en door de radio. Gewichtiger nog dan het algemeen kiesrecht en het parlementaire stelsel, die ten slotte slechts hulpmiddelen zijn, om de publieke opinie tut uiting te brengen, is, dat die publieke opinie door een vrije pers. door het stichten van vereenigingcn, door het houden van openbare vergaderingen, door het in dienen en publiceoren van Verzoekschriften aan de autoriteiten aan den dag komt. Hut is een merk waardige toepassing van deze gedachte, dat in Zwit serland de post, vóórdat een referendum wordt gehouden, gratis aan alle kiezers n beknopt druk werk pro en contra bestelt. l n Diiitschland is tot dusverre nog altijd bet algemeen kiesrecht gehandhaafd. De kiezers vinden zelfs vaker dan bij ons de gelegenheid van hun meening óver den gang van zaken te doen blijken. Maar wat aanleiding geeft tot wantrouwen tegen over het resultaat dier volksstemmingen, is, dat do voorlichting van het publiek en de openbare uitin gen van de burgers aan banden zijn gelegd. Dat in pers, in voreenigingen, in openbare vergaderingen slechts dio meeningen mogen worden uitgesproken, die aan de regeering welgevallig zijn. Het voorbeeld van het huidige Duitschland is de beste illustratie van de stelling, dat de vrije uitoefening van de drie zoogenaamde politieke grondrechten, het recht van vereenigen en ver gaderen, het recht van petitie en de vrijheid van drukpers, gewichtiger is, dan het algemeene kies recht. -...-.. Terecht hoeft men opgemerkt, dat, indien iedere ' directe invloed van de burgerij op den gang van zaken verloren ging, doch de vrijheid van drukpers gehandhaafd werd', de burgerij het middel in han den zou houden, om de andere vrijheden terug te winnen. . En zoo goed heeft men dat ingezien in die landen, ? waar de democratie is vervangen door con dictatuur, in Rusland, in Italiëen in Duitschland, dat het eerste, wat men daar heeft gedaan, is de invoering van een strenge' censuur op de pers. Hoe gewichtiger men de vrije uitoefening van de drie genoemde grondrechten ook mag achten, niemand kan redelijkerwijze zoo ver gaan, dat hij déze uitoefening aan geen enkele beperking onder werpt. . In openbare vergaderingen en bij optochten op de openbare straat moet ,de orde gehandhaafd worden. Daarvoor moet de politie zorg dragen. Df GH06NÊ? t.'i- ?.;.'?' :.??? .. ? H i l do K r op '-, ;?? ; ? '? ' . . \> r'.ï11 <i 11. v «?? r k rij;; <;. r.i ? i 11 D £ K ! K K f. P. -. .n Mot i-i CM.- ..cENTRAi", ?..." Pof. n. O»--'i "H.t.ijj De verantwoordelijkheid vuur het handhaven van de openbare orde berust bij den burgemeester. Do vrijheid van drukpers, zooals zij in artikel 7 van onzo Grondwet is neergelegd, beteekent volgens de interpretatie van den lloogen Raad niet alleen, dat er geen praeventieve censuur bestaat op het geen gedrukt wordt, maar bovendien, dat de over heid geen praoventieve censuur mag oefenen op het in het openbaar verspreiden van drukwerken. Pogingen van gemeentebesturen om in het alge meen de zoogenaamde colportage met drukwerken te verbieden, of het toelaten afhankelijk te stellen van een vergunning te verleenen door het gemeen tebestuur, zijn steeds door den Hoogeu Baad vcr'udeld. Wel wordt het geoorloofd geacht in het belang van de openbare orde in bepaalde buurten op be paalde tijdstippen het colportcercn te verbieden. Van die bevoegdheid heeft de gemeenteraad van Amsterdam dezer dagen gebruik gemaakt. Aan B. en W. is de bevoegdheid verleend openbare wegen aan te wijzen, waar elk venten met druk werken verboden z-tl zijn. Die bepaling heeft reeds toepassing gevonden en het resultaat is bevredi gend. . Aanvankelijk had de politie getracht met zachter middelen misstanden te voorkomen. Zij had ven ters met drukwerken, die in bepaalde buurten overlast ondervonden, met de gewapende macht begeleid. Zij had in sommige at ra t -n de i'.ne kant bestemd voor het venten met drukwerken van de ne richting en de andere kant voor het venten met drukwerken van de andere richting. Dat is een methode, die slechts toepassing kan vinden, wanneer er slechts twee soorten colporteerders aanspraak maken op het venten in een bepaalde straat, doch die faalt, wanneer meer dan tweeërlei soort colporteerders zich aandienen. Waar niettegenstaande deze pogingen wanorde lijkheden waren ontstaan, doordat sommige colpprteerders den indruk wekten, dat het hun minder te doen was om hun geschriften te verspreiden, dan wel om ruzie te maken met de andere partij, heeft men krassere middelen moeten toepassen. * * * w Het is een tragische bijzonderheid, dat deze beperking van de vrijheid om de publieke opinie te beïnvloeden en tot uiting te brengen, noodzake lijk is, geworden, door het optreden van die groepen, die zelf in beginsel niets voor de vrijheid gevoelen. Wanneer de communisten of de nationaal-socialisten ooit in ons land de macht in handen zouden krijgen, zou het, met de vrij o meeningsuitlng ge daan zijn. Niet alleen de vrijheid van drukpers zou aan banden worden gelegd, maar iedere po ging om critick op de regeering te uiten, in vereeniging, in vergadering, in de pers of in de radio, zou verboden worden. , De-vraag ligt voor de .hand, of men degenen, die in principe bepaalde vrijheden afwijzen, die deze vrijheden, wanneer zij de macht in handen zouden hebben, onmiddellijk zouden afschaffen, die ze zelfs naar men moet aannemen slechts met zulk een vasthoudendheid uitbuiten, om aan te toonen hoe onhoudbaar ze zijn, niet met gelijke munt moet betalen? Of men een bepaalde vrijheid aan iemand moet verleenen, die deze vrijheid slechts begeert, om haar te misbruiken? Toch kan deze vraag niet anders dan ontkennend worden beantwoord. Het is altijd gevaarlijk den duivel te hulp te roepen, om Beëlzebüb uit te draven. Wie op principieele gronden den autoritairen staat bestrijdt, moet niet vervallen in de fout, dat hij, om een bepaald beginsel te bestrijden, zelf dat verderfelijke beginsel in toepassing brengt. ? De democratie móet aan de voorstanders van de dictatuur in haar midden de. vrijheid geven, om de denkbeelden, die zij verderfelijk acht, tot uiting te brengen. Maar die vrijheid behoeft niet, Zij mag zelfs niet onbeperkt zijn. Zij mag zich niét verder uitstrekken, dan dat aan de vrijheid van anderen geen schade wordt berokkend, dat de openbare orde gehandhaafd wordt. En het-is meer een kwestie van tact, dan van scherp begrensde wettelijke voorschriften, om hierin de juiste maat te houden. PAG. 2 DE GROENE No. 3017 De loop der gebeurtenissen maakt Musso/iil invoerder van het verzet tegen HitlerjHet twee en eeJ.lve cent-rapport J TOEN de Indische Begecring eenigen tijd Be leden bij debatten in den Volksraad, welke den economischen toestand der bevolking IKS troffen, mededeelde dat volgens de haar ter beschik* king staande gegevens, de Inlander zich voldoende kon voeden voor gemiddeld 2 J cent per persoen, per dag, waren er van verschillende kanten stom men hoorbaar, die bewezen, dat een dergelijk :*? drag onbegrijpelijk laag, ja min of meer on bes t n in baar werd gevonden. Waarbij men de principiële en bij beoordeeling van Indische toestanden .'.oo herhaaldelijk geconstateerde fout maakte, i!"ze kwestie door Westerschen bril te bekijken en -en Westerschen maatstaf aan te leggen bij het ia beschouwing nemen van een dergelijk getal. In geheele streken van Java, leeft" de bevol king echter niet,alleen van een 2j cent per <ing, maar kan zich daar inderdaad behoorlijk v<x>r voeden. Toen de Indische Begcering de betreff- ntle mededeeling in den Volksraad deed, steund zij daarbij o.m. op de voorloopige cijfers van eeu onderzoek, .waarvan de resultaten nog niet w -ren uitgewerkt. Met groote belangstelling werd <':>nrom het volledig rapport tegemoet gezien ei. nu kortgeleden de eerste exemplaren ervan in Holland zijn aangekomen, loont het zeer de moeite een onj ander eruit onder de aandacht te brengen van t lezers van dit weekblad. De kwestie van de 2 J cent (van de gobaug" zooals men in Indiëalgemeen dit geldstuk no-mt is uitvoerig, objectief en consciëntieus onderzuch door deskundigen in Indië, die de uitkomsten vai hun onderzoek hebben neergelegd in de hierbove bedoelde publicatie, welke in de wandeling genoom wordt het 2J cent; het gqbang-rapport, ma.ir i werkelijkheid heet: Geld' en Producten Huisho ding, Volkai-neding en-Gezondheid in Koctoifinan goen. Het onderzoek werd oorspronkelijk (in l1-* eigenlijk om andere redenen begonnen. In het gentschap Keboemen (gelegen in hét Zuidelijk de van Midden-Java) bezit de bevolking gelijk n dj meeste streken van Java huizen met erven. P~* erven zijn veelal met vruchtboomen en ander*.1 wassen beplant, welke van groote beteekeniyoor de dagelijkache behoeftevoorziening. Het wa nu de bedoeling door een economisch onderz- n-k dj boteekenis na te gaan van de erfcultuur, na;^t di' van sawah (natte rijstveld)»en tegalan c'« " bouw veld); het ging er daarbij in oorsprong de richting van de tuinbouwvoorlichting in noemde streek juidt te kunnen uitstippelen. M in den loop van het onderzoek breidde dit zicj steeds meer uit; de tuinbouwconsulent ging zef vens verzamelen in diverse gezinnen omtrent .samenstelling van het voedsel der menscheö' de plaatselijke geldswaarde daarvan; er kwamen< vanzelf meer algemeene economische kwestie a de orde en zoo groeide tenslotte .het onderzoek tot een voor Nederlandsch-Indiöunieke gcr . monografische enquête. >eze enquête werd aangezet in een aantal ?men in het district Koetowinanpoen van het ?ntschap Keboemen en bestond uit een nauw??(?'?menu-onderzoek en uit het verzamelen van oze gegevens van economischen aard, zooals ongsteijfers van het bezit aan sawah, tegalan * rf; specificatie van andere inkomsten en van '.litgavcn: gedetailleerde opgaven betreffende in den landbouw gepresteerden arbeid enz. «loze wij/w werd als het ware een, innl zijn mini heid, levend beeld verkregen van do econo* hèsituatie van den eenvpudigen dorps-Javaan. i mag op dit eenvoudig" wel eenigen nadruk t-n, rnits \vecleroin geen vergelijkingen niet Wes? he toestanden worden, getroffen. Hot blooto . dat Hollamlsclio ori Javaansche waarden met ..t Hip een en denzelfden waardemeter (Neder'.-Non-Indisch gold) worden bepaald, werkt nu naai misleidend en volstrekt noodzakelijk is, i los to maken van alle begrippen welke wij Ion omtreht de waitrdeeiïng vap een bepaald Picdrag. n het rapport lozen we b.v.: Op de pasars nkten) werd voor een hulve cent oen maaltijd «irekt bestaande uit voldoende rijst; een goede ?l -sajoeranf gemengde groente), wat geraspte p:»«?r en een.weinig lombok." Wij Hollanders . >ton ons nu losmaken van het idee, dat voor i- Hollandschc hnlve cent in hot moederland .u sikkepit te krijgen is en'ook de andere cijfers ?»on in dezen geest bekeken worden. Want het il nnt van het onderzoek is, dat in do onderb'e streek' do geldswaardc van de voeding per Jron, por dag in nkele gezinnen minder dun 'i t bedraagt en dat ongeveer de helft vopr^ c-nt per persoon per, dag zich voedt J !?' was natuurlijk van groot belang te weten ?io vocfiiHi/ttH'ftariTc was van hetgeen men zich ?r >lezc bedragen aanschafte. In een afzonderlijk l 'van deze publicatie wprdt daarop antwoord *v»;n. dooi- Professor Dr. Donath, die.tot do Husie moet komen, dat de voedingswaarde ?r do betrokken gezinnen voldoende was, ook r -lic gezinnen, wier .voeding de geringste geldsir«lo bezat. ? !<>:, onderzoek werd gocoinpjetccrd door een lirche inspectie waarbij de (jc-on(lhciihlocnlar\(l [?'? '«io bevolking nauwkeurig werd gecontroleerd. ti>iede belastte zich een der-vooraanstaande te.t-he internisten, Prof.. Dr. de langen en déze |w ?vteert, dat hij gocn dor in het ondprzoek fokken gezinnen van ondervoeding mocht wort-'-sproken en dat de gezondheidstoestand van ' g'heele bevolking van Koetówinangoen gunstig ot-md moest worden. ? 4<j is dit nuttig rapport tot een afgerond geheel ?oiilen, dat ook in de details nog allerlei gegevens «t, die telkens van pas kunnen komen. De ?to waarde ervan ligt o.i. echter hierin, dat oits eens te meer leert dat leven en streven van inliöemsche'bewoners in Indiëniet op Wcster'? wijze geïnterpreteerd mogen worden. 'K. W. L. WEEKTRDMPET VAN DEN WIJZEN OLIFANT BIJ de onderhandelingen tusschen denFübrer en de Britsche Ministers onderhandelin gen, die nu weer tot het verleden behooren, zóó zie je me op Schiphol, zoo zie je me wér heeft het allergevaarlijkste beest dat zich vertoonen kan (och, ware het maar een olifant!) zich plotseling uitgerekt. Dat beest heet Memel. Ingewydcn zijn het er over eens, dat de naam Memel beteekent: oorlogsgevaar, en dat de Duitsche politiek zich plotseling met de moeilijkheden die zich onlangs in het vroegere Duitsche gebied Memel, hebben voorgedaan, gaat bezig houden, is een uitermate beangstigend tecken. Er blijk t uit, dat Duitschland voortgaat met zijn pogingen het Verdrag van Versailles te liquideeren, en al zijn er vele doekjes voor het bloeden aangevoerd, in den vorm van courantenberichtcn, die de opgetogenheid van de Duitsche hoeren in woord brengen over die vriendelijke Engolschen >?men behoeft het niet eens Ver gebracht te hebben in de kunst van lezen tusschen de regelen, urn er van overtuigd te raken, dat Simou geen Simun do bevrijder is geworden. Alle narcose van gekunsteld optimisme ten spijt, behooren \\-\j de kale en vale werkelijkheid in het gezicht te zien, dat het resultaat der befaamde Berlijnsche besprekingen nihil is. Europa heeft tot 1014 gebukt gegaan onder de impulsen van een Duitschea alleenheerscher. Ongetwijfeld zit er meer lijn in de politiek van hém, die den laatsten Hohenzollern thans als alleenheer scher is opgevolgd, maar toch wordit ze.wederom door een beangstigende impulsitiviteit gekenmerkt. Men kan er van overuigd zijn, dat de plannen tot openbaarmaking van do Duitsehe eenzijdige weerina.clitsve*«tcrkiiii; gewed lagen, toen het bezoek van Simon en Eden aan Berlijn voor de eerste maal was aangekondigd. Indien do Fülirer gewacht had mot de publicatie tot na do voorgenomen ontmoe ting, dan had de Duitsche stap een geheel ander karakter gedragen, en zou er wellicht nog voel te redden zijn geweest. Onverhoeds wendt do Leider den steven en vaardigt hij het decreet van «fc'n algemoenen dienstplicht uit. Gelijk hij onverhoeds don Volkenbond hoeft verlaten, on onverhoeds de Bühm-affaire hoeft beslecht. Wat zal hij doen.'1 wanneer do quaestie in den Volkenbond komt? Hoe zal de Memel-affaire zich ontwikkelen? Of is 7,\j wederom een afleidende beweging J* De impulsi viteit der Duitscho politiek beangstigt wederom Europa. En het Is wol uitermate merkwaardig dat terwijl de eene dictator (Hitlor) telkens de spaak in hot wiel steekt coner takt vol naar Europeesche bevrediging strevende politiek, do andere dictator (Mussolini),op hot gebied dor buitenlandscho poli tiek zich verkeert in hoofd verdediger van do , demokmtischc internationale politiek. Want heeft,. na Simon's mislukking, Mussolini niet het heft in handen gekregen-' . , Het is deze vraag, dio ons bij do keuze on^erweekportretten Hitler deed flankeeren door den Duce. . '-," ? ' -.-- ?' '*?*' ' ' ' ' '? .. ' In Belgiëheeft het kabinet van Zeeland zich gevormd, en maakt het zich gereed de devaluatie van de -Bolga voor te bereiden, die een vorige tmmpotstoot van den olifant heeft voorspeld; DR figuur van Do Man in hot nieuwe kabinet poeft te denken, al mogen wij misschien hopon dat Do Man, tui hij met verantwoordelijkheid bekleed is, wat- w» i er zal doen in don giraffen wijn van zijn methoden. Belgiëis cpn land met een zeer eenzijdig , georiënteerde crodiotpolitiek, die op het oogenblik hulp moot hebben, dóór het verschaffen van op drachten aan zijn industrie. Maar men behoeft ? maar kennis te.nemon van do.koerson van don dag, om ervan overtuigd 16' raken dat het Booseveltianisme in Belgiëniet kan worden toegepast dan ten koste van het staatscrediet. ? ? Het schrijven van een weekoverzicht gelijkt op ? con reeks van tandheelkundige behandelingen, (waarmee ik de pijnstillende techniek der moderne tandheelkunde geenszins wil miskennen). Maar al de gebeurtenissen, die men heeft te vermelden, doen eigenlijk zeer en jagen angst aan, en wij stellen ons wel eens de vraag of wij niet door die gevoelens van angst en onzekerheid ons zelf nog meer Van de wijs brengen. De feiten zün or in ieder geval niet naar om ons cenigszins te bemoedipon. Daar is de schoenenindustrie, déscheepvaart, het mijnbedrijf alles in nood. ?*- En wat doen wij tot leniging, nu or geen leniging is in do'omstandigheden zelve? De schoenenindustrie filosofeert in, de N.R.Ct. PAG. 3 DE GROENE No. 3017 over de steunzool. Die steunzool kan dienen als symbool voor een remedie waarbij men overal hulp zoekt, zonder dat er daadwerkelijke hulp in ligt. In de afgeloopcn weck troffen wij in do Begceringsstukken weer een gedacht enwisseling aan over credietvoorschotten aan exporteurs naar Duitschland, die te begrootelijk worden. En ziehier een algemeene opmerking, waar moet de steun van Begeeringswoge, waarnaar zoovele noodlijdende industrieën de handen uitstrekken, vandaan komen? Het moet allemaal kernen uit het bezuinigingsplan-Oud, terwijl niemand nog weet, of niet.de gelden, welke dat bezuinigings plan moet leveren, verschaft worden ten koste van nieuwe ach's en wee's van nieuwe cultuur waarden, die worden geknot. Intusschen is men over het werkloosheidsvraag stuk nog lang niet uitgepraat. Ministor Slotcmakor de Bruïhe heeft op een Apeldoornsche vergadering ? (waarom altijd op vergaderingen?) een reeks van nieuwe1 plannen ontvouwd, die toch ook wel zich zullen moeten voeden uit. het bekende bezuini gingspotje?maar op andere plaatsen ziet men denkbeelden omtrent werk verruim ing neergesabeld. waarop velen hun hoop hadden gevestigd. Zoo is er in de afgeloopen week in den Haag een vergadering geweest van hot. Xederlandscho Instituut voor ? Volkshuisvesting en Stedebóuw. waarin zter dui delijk de strekking zich vertoonde, dat land- en tüinbouw-kqlonisatic niet geschikt zijn voor in dustrie-arbeiders. Dit zijn opvattingen van betoekenis in het vraagstuk dor werkveiTuiming. Van oen trieste beteekenis. ? ?. ( ' .. ' ' * *' ? Ministor do Wilde haalde-ei* in do Tweede Kamer zijn wetsontwerp ter beteugeling der kleine par tijen door. Een diktatoriaal wetje. ter l:oveiliging van den Bochtsstaat. Maar de kloire partijen, die men liever niet zou wenr*chen in het parlement, zijn aardig op weg. zich groote partijen to gaan achten. Men begint zo als in de tnelk te biekken hebbende groepen to beschouwen, en een Botterdamsch Hoogleeraar, Mr. C'. W. do Vries, opent? een debat waarin hij inlusMien de aandacht vestigt op do godachtonschommclingon en standpuntonzekorhedon van mannen, die pi-etondeoron sterk on positief te zijn. Inmiddels sukkelt de gewone vierjaarlijksche verkiezingspropaganda. ondanks de 25 estratreinen dio Mussort ons beloofd hoeft, haar gewonen pang. Men kan alleen constatoeren dat ilc politieke partijen, die in het strijdperk treden" voor d<\ komende statenverkiezingen, ditmaal ongewoon bondig zijn in haar formuleorinpcn. Bij het aanschouwen dor stormen in het Nedorlandsch glas water krijgen wij evenwel don indruk dat we, ondanks nood en ellende* nop eon gezapig landje zijn. Toch bleef do anpst voor de Kuropcosche" bewapening niet buiten do grenzen, petuige oen grootsche beweping voor woermaclitsvorbeterinp, die onder leiding van den ex Commissaris dor K ouinpin in Utrecht, Dr. s'Jacób, word optouwpozet. Naast do anpst handhaaft zich de teleurstelling. Geen klachten, peen heimelijke spijt van den nieuwen Ministor van Waterstaat, die don indruk wekte nis zat hij al jaren op don ministerieolon. zetel, vermochten te verhoeden dat het voorloopip vonnift over' do verdere inpoldering der Zuiderzee word gevold. Do olifant betwijfelt of dat Vonuis een verstandig vonnis is powoost. Ik wil thans mijn trumpotstoot /nelik- eimlkJan ken geven. Ik wil nop even powapon van eonipc Mprckcnde géb'curtonissen, dio do afpoloopen wook te aanschouwen gaf pp hot, pobicd van kunst en wetenschap, Danr'is de droefenis over hot plotseling overlijden van don vennoarden Amsterdanisehen chirurg,. Prof. 'Lanz, daar is nis vroupdip moment het wclslnpen ecner stichtinp, die het uitpcstrêkte landgoed de Hoope Vcluwe van JPilcvr. Kruller als . natuurpark zal behoeren en ook de kostbare schilderijcnverzameling zal openen voor het publiek. Wordt do de valorisatie der kunst bier een onver wachte oorzaak van kunstverstrekking ten gemeeneri bate? Lest best valt nog de -huldiging van Lodcwijk van Deyssel te Binisselte vermelden. Det'nchtipers houden, naarmate zij ouder worden, niet op al meer en meer gehuldigd te worden. Laat ons ter opfrissching nog oens bladeren in de eerste bundels Verzamelde Opstellen, die door een ougehuldigdu zyn geschreven. 11 ?'? r i Hé's a 23 klein» «at hi URE, no. P'< 3Cl Uji UO! ver '*H: «i 2n en *n ar s.' lji r. ?c S'?» '/.i i