De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 30 maart pagina 3

30 maart 1935 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

SCHEPEN IN NOOD De donkere toekomstvan onze handelsvloot D1 heer BRAUTIGAM teekent den toestand In het scheepvaarti- bedrijf. Hij bepleit handhaving van een zoo groot mogelijke ton nage, opdat men niet, wanneer later tot internationale saneering wordt overgegaan, de fout zal begaan rekening te houden met den alsdan heerscnenden toestand, maar men zich kan stellen op den bodem der oorspronkelijke verhouding der handelsvloten. De redactie stelde zich ook op de hoogte van de meeningen der scheepvaartdirecties. Daar huldigt men de opinie, dat er op verstan dige wijze moet worden gesteund. Varen en opleggen leveren beide verlies, zoodat men noodgedwongen tot verkoop overgaat, zoolang geen andere uitweg open staat. llrniitlKttm: De koopvaardij verkeert in nood! D K wereldcrisis veroorzaakte een groote in zinking in het goederenvervoer ter zee. Nauwelijks kan het zeevervoer, geschat naar de cjjfers der'goederenbeweging door Suez- en rannmakanalen, on nnnr in- en uitvoeren over de West-Europeesche continentale havens, over 1034 bogen op 80 % der hoeveelheid van 1929. Blijkens de gegevens van de maandstatistiek van den in-, uit- en doorvoer" was voor alle Nedoi landsehe havens het totaal vervoer ter zee in 1029 bijna 52'/a millioen en over 1934 ruim Itt'/a millioen. Nederland is nog maar aan 70 % van 1020 toe, na in 1032 tot 60!/8 % te zijn ge zonken. Deze vermindering van het vervoer was nood lottig voor de scheepvaart. Zij werd er des te' zwaarder door getroffen, omdat in de na-oorlogsche jaren meerdere zeevarende natiën naar een sterke vergroot ing van hun koopvaardijvloten hebbeu gestreefd, tengevolge waarvan reeds in 1029 het aanbod van scbeepsruimte en de. uit breiding van het aantal vaste scheepvaartlijnen niet in overeen stemming was met do vraag. Bij dit feit dient niet alleen in het oog te worden gehouden, dat de tonnage steeg, doch bovendien dat door het opvoeren van de gemiddelde grootte dor schepen, en van hun snelheid/mitsgaders betere outillage van en vluggere bediening in de havens, de vervoercapaciteit veel groot er werd. De Ncderlandschc Koopvaardij werd, gelijk die van andere landen, zwaar getroffen door de crisis. Evenals zij hadden ook de anderen veel te ver duren door alom getroffen autarkischo maatregelen, welke het vervoer, en juist van begéerenswaardig goed, verder deden inkrimpen, maar daarenboven had de scheepvaart van ons land veel te lijden van de monetaire maatregelen van vele zeevarende landen. Want al hadden de recders in die landen eveneens to kampen tegen de enorme inzinking van de vrachtenmarkt, geen last ondervonden zij, gelijk de Nederlanders, van het feit, dat de notceringcn gehandhaafd bleven in het gedepreciöerde Fond Sterling. Daaraan kouden do anderen zich beter aanpassen dan Nederland., Do gevolgen bleven niet uit. Aan do daling van de wcrcldtonnagc, op zichzelf overigens goed, teneinde vraag en aanbod weder met elkander in een betere verhouding te brengen, nam Nederland het stevigst deel. Alweer volgens de gegevens van Lloyd's nam de tonnage van óns land over hut tijdperk van Juni 1031 lot Juni 1034 met een half millioen ton af. De wereld tonnage liep in dien zelfden tijd met 4'/2 millioen terug. De daling van Nederland was 10 %, die van de wcreldvloot 0,2 %. Ons percentage van het geheel liep terug van 4,0 tot 4,1. Sindsdien heeft de opruiming onder do Nederlandsehe vloot op verontrustende wijze aan gehouden» ioodat na aftrek der schepen, waarvan de verkoop in do laatste week bekend werd, do Nederlandsche tonnage, naar de cijfers van Lloyd's, niet veel meer dan 2 milliöon zal bedragen, en ons .percentage van het geheel oen goed eindje beneden de 4 wordt gebracht. . Om een ander denkbeeld van den achteruitgang te gaven, moge dienen dat in de jaren 1932?1934 de zcebrief verviel van 109 stoom- en 14 motorschepen, met een bruto-mhoud van 1,385.383 M3. (Voorgaande cijfers waren bruto registertons.) Van deze stoomschepen werden er 75 en van de. motorscliopen 11 naar het buitenland verkocht. De rest is mcërendeels gesloopt, enkele zijn ver gaan. Wij laten 1035, dat zoo slecht inzet, nu maar . buiten beschouwing. Daartegenover zyn in die jaren zeebrieven uit gereikt voor 5 (in het buitenland aangekochte) stoomschepen en 63 grootendeels in Nederland gebouwde motorschepen met een inhoud van 137.000 AI3, in totaal. Het zeer geringe totaal der tonnage geeft aan, dat deze aanwinst hoofdzakelijk uit kleine scheepjes heeft bestaan. Het zyn de, veelal in het noorden des lands thuisbehoorende motorschepen, met een gemiddelde van slechts 400 ton. Omdat het deel der vloot, dat met een Nederlandseh-Indischen zeebrief is uitgerust en dat, hetwelk op de West-Indische Schepenlijst" staat ingeschreven, weinig geleden heeft, valt eigenlijk het volle verlies toe aan de vloot met Nederlandschen zeebrief, die te Amsterdam, Rotterdam of 's-Gravenhage thuisbehoort en van de havens der eerstgenoemde steden het bedrijf uitoefent. Van dit deel der vloot is in de crisisjaren meer dan een kwart verdwenen. * ? * De sloop en vervreemding van een zoo groot aantal schepen zou nog met eenige berusting kunnen worden gadegeslagen, indien de over tuiging bestond, dat met het uit den sloop en verkoop verkregen geld straks weder nieuwbouw zou worden ondernomen, of indien moest worden toegegeven, dat Nederland tot dusver een oneven redig groot deel van de wereldtonnage bezat. Het n noch het ander is waar t De gelden, uit den sloop en verkoop verkregen, worden voorgoed aan het bedrijf, onttrokken, of zijn bitter noodig om de reederij op bescheidener voet gaande te houden. De verliezen van allen zijn in de laatste jaren.dermate, dat zelfs bij do besten de reserves uitgeput raken en de kas middelen herhaaldelijk dringend aanvulling be hoeven. Verkoop van schepen, met aan den anderen kant afschrijving op aandeelen en een accoord mot obligatie-houders, is vaak de eenige uitkomst. Ook is het niet waar, dat Nederland een te groot deel van do .wereld vloot' het zijne mag noemen. Zeker, voor een klein land als het onze lijkt oen percentage van 4,6, zelfs van 4, te hoog. De ligging van ons tand aan een der voornaamste zeeën voor verscheping in het wercldverkeer, de machtige positie als koloniale mogendheid, niet alleen met een intens vervoer tusschen ons en dit oilandehrijk onderling, maar bovendien met een groote ver scheping naar alle hoeken der aarde, maken het. eigenlijk beschamend, dat Nederland, wat den omvang van zijn vloot betreft, niet alleen achter Frankrijk en het Duitschlaud van na den oorlog aankomt, maar zelfs voor Noorwegen, Italiëen Japan de vlag strijkt. Zw»'den begint aardig op ons in te loopon. Spanje on Denemarken, gaat hot zoo voort, worden nog eenmaal onze gelijken. Eenige tientallen'jaren geleden heeft de Neder landsche Koopvaardij een soortgelijke crisis door gemaakt als thans.. Het was na de opheffing der differcntiëcle rechten en do inhouding van steun aan hot Nederlandschc schip door de Handelmaatschoppij, gepaard met den overgang van zeil op stoom. Kort nadien zat dit van oudsher Neder landsche bedrijf dermate male put, dat de Tweede Kamer (1873) besloot tot hot houden van een enquête omtrent den toestand van de Nederlandsehe Koopvaardijvloot". In het resultaat van deze enquête wordt gezegd, dat; de Nederland sche Koopvaardijvloot, vroeger onder de grootste der wereld gerekend en in 1850 nog, na'die van Engeland, de Vereenigde Staten en Frankrijk, de vierde in rang, zeer in bloeien aanzien (is) achter uitgegaan. Italië, Duitschland, Noorwegen en Spanje streven in de tonnenmaat hunner vlooten Nederland voorbij, (dat) veeleer met Griekenland, Zweden, Oostenrijk en Rusland, dun met zijn PAG. 4 DE GROENE No. 3017 vroegere mededingen om den voorrang schijnt ugaan kampen", Van het nevenbedrljf wordt verklaard: de scheepsbouw vertoont hier te lande nog droeviger schouwspel. Het getal der scheepswerven is sedert 1850 eer vooruit- dan achteruitgegaan, maar de schepen die daarop gebouwd werden waren de laatute jaren zeer weinige". Van de werklieden heet het: de schee patunmerlieden, vroeger oen zeer talrijke klasse van bekwame ambachtslieden, zijn, ook van de werven voor houten zeilschepen, door gebrek aan werk veel naar andere bedrijven verloopen. Die overig zijn, missen, voornamelijk voor de nieuwere, de ijzerconstructie, den hoogen graad van bekwaamheid dien alleen lango en voortdurende oefening geven kan". Dien kant gaat het thans weer uit. De vl verdwijnt. Honderden kapiteins en officieren z hun bestaan vernietigd. Een grooter aai uu schepelingen doolt werkloos rond. De schor ps werven snakken naar werk. De arbeiders in tien scheepsbouw verliezen vakbekwaamheid. De jeugd wordt in dit vak niet opgeleid. De knauw van de vorige eeuw is de Nederlandsche scheepvaart nooit geheel te boven gekomen. Wij zijn een paar nummers in volgorde te 1-tag gebleven. Thans gaan we weer naar beneden en, mogelijk te laat, zullen we ervaren: ditmaal voor goed. Want saneering der Koopvaardij kan slei lit* internationaal geschieden. Ieder land, komt het zoo ver, zal daarbij om voorrang en plaats kampen: de toewijzing zal geschieden, niet naar de historie. niet naar wat men eenmaal was, doch naar \vat men is op het tijdstip, dat de verdeeling der stukke» over de natiën zal plaats hebben. Moge daarom ook de Nederlandsche Regeering spoedig ingrijpen en met betere middelen steunen dan thans in den vorm van de credieten dooi de Benaa" verleend, geschiedt. Moge zij het doen vóór het Nederlandsche schip zinkt! JOH. De opinie der ree»! t r» DE vragen, die de heer Brautigam ges-teld heeft aan de Regeering omtrent den «rkoop van de Nederlandsche handelsvïoot. hebben opeens het gewoonlijk traag reageer-iidf Nederlandsche volk met vrees vervuld. Wai.t i* het niet ontstellend, dat ons volk wat eens zija kracht en glorie was, zijn schepen, moet afslaan aan vreemde landen, die ons met onze eigen UI-JOK vaartuigen mededinging aandoen? En is het beangstigend, dat het instrument, waarmer wij ons van voedsel en grondstoffen voorzien: t gronde gaat! De nationale eer, de welvaart «M tl' oéconomische landsverdediging, zij allen vv«tden door de toestanden iu het scheepvaartbedrijf «w ernstig bedreigd, dat men kan spreken van **n nationale ramp. De heer Brautigam zelf was bereid, in ous blut! de motieven te ontvouwen, die hem tot het sMtei van zijn vragen hebben geleid, en daar h-1 in de rede ligt, dat hij de groote nadeelen accentueert die de arbeiders, welke bij de scheepsbedrijvn t werk zijn gesteld, van den verkoop onzer sc ondervinden, meende onze Redactie, tor aan vulling met een uitermate deskundig vort K» D woórdiger der Reedersvereeniging te praten, een gesprek, waarvan het hief* opstel hot resultaat bevat. *« * De toestand van onze scheepvaart ; een dor moeilijkste vraagstukken die zich in oeconómisch leven voordoen, .want- 'men k»' varen met verlies niet ontgaan door de ><? ti-T" stil te loggen, omdat opleggen eveneens kapituN verslindt. De eenigo afdoende oplossing ?/.«?» «W zijn, een middel te vinden om do verliezen t« «lo* ophouden. Om deze reden hoeft dan ook de. N< .landsche Reederavereeniging in 1032 bij verzoek aan de Regcoring voorgesteld, u»»« schepen, zoowel varende als opgelegde, oei* sidie to geven, gelijkstaande mot do geini-J» kosten van opleggen. Voor de varende .*'-'i zou dit do concurrentie mot buitonla:» reederijen met gedeprecieerde valuta li." vergemakkelijkt. Kon men, zelfs ondank* subsidie, niet zonder verlies varen, dm» opleggen geen bezwaar meer, omdat mon d- >or «l Regeeringsaubsidie 'voor do oplegkosten ,. was. De Regeering heeft destijds genieend in* voorstel niet te moeten treden; Zy stelde zich «j het standpunt, dat de reedera moesten tracht» zich aan de ongunstige toestanden aan te pas^1 door verlaging van exploitatie-kosten, saneert! en inkrimping der bedrijven in overeenstem ?met de sterk verminderde behoefte aan sch ruimte. Van een algemeen subsidie, als dt»or Ned. R. V.'gevraagd, vreesde do Regeering» h t «ging vun het aanpassingsproces. Ook heelt .iMiby misschien oen rol gespeeld, de vrees v. «-r represailles van Engeland, dat up dut oogoul-!'k lol gekant was tegen de subsidies van andere i/..varende landen, en bij de groote belangen die |,|, \ed. Scheepvaart heelt büeen ongestuurd x. k«-er met Engeland, was dut gevaar tuen zeker ,,i denkbeeldig. De Kegeer ing was mtusschen tv ! van de noodzakelijkheid om iets vuur de .,!.. ?pvourt te doen uvertuigd, niunr zij meende t. K linnen volstaan met tijdens den duur van het .,,; [.jissingsprotes de reederyen te helpen aan l,. ? noudige erediet tegen zakelijk underpaiul. v,. i zouver de banken niet meer bereid warm . ,{.'. Ie verleeiien. tiet het uug hierup werd in September 1032 tie \'. Maatschappij ter behartiging van de.Nul.io* ?il ? Scheep vaart belangen, Bonus" genoemd, p(.|.j richt, met een kapitaal van /5.0UU.OOO. . i.iccld in UÜU aandeelen van / 1UUO. waarvan ,|,- -taal der Nederlanden 201 K» en do Kun. Huil. J.lt.yd 25 aandeelen nam. Ouk alle reederijen, die \u« erediet in aanmerking wilden komen, moesten iV-n ?>!'meer aandeden nemen. Op alle aandeelen \v«-i ! voorloupig 10 pCt. gestort. De vuur do rh - i iet en bennodigdo golden '/ouden bij 's Hijks |\.-i worden upgenomen en tegen betaling van ?m' ? en aflossing aan de reederijen worden voor?jifci' 'toten. Reeds bij de indiening van de betroff.'ii. ? wetsvoorstellen in .Mei 1032 hoeft hot aan kiii-'k op dit stelsel niet ontbroken. Xuuwol uit *<-|p-pvuurt kringen uls bij do Kamerdebatten liiN-ïf men ei' de Kegoer ing op gewezen, dut de ni.r-to reederijon geen vrije onderpanden meer IK-/, i en, die als zekerheid van do Benas-crodioten ki'n.len dienen, en dat bovendien douf het Iconen viin gold de verliezen der rcederyOn niet worden u.*! uit. De Kogeoring hooft zich daardoor i-di --r niet laten overtuigen. Do Bonus*' hoeft in - ?? 2.';g jaar. die sedert verloopcn zijn, ongetwij.-M 4ued werk gedaan, want meer dan n rcederij /.mi -onder haar hulp reeds te gronde zijn gegaan, in;i toch kan niet worden ontkend, dut de nu- lijkheden, waarmede de scheepvaart te kattiIM-I. had, destijds van Hegeeringszijde zijn undor-rj.si. Sedert 1032 is do toestand veel slechter r.\\ -rden.'Hot indexeijfer. van de vrachten is uug \,.|, i- g<-duuld. Amerika heeft, duor den gouden «l;n laard los te laten, de moeilijkheden vuur uiize .N'U ?rlandsclie reedui* nug vei-groot. hel vult'ituM-I- hil mei andere zeevarende landen is loogeumi n. wereldhandel on wereldscheepvnurt zijn v-r.: r inoongoschrompeld, on do recente scherpe ko*v' 'daling van hot pond sturliug-hooft don toestand upn. uw somberder gemaakt, mot het onvermijde lijk -«volg, dat de verliezen van allo reederyen o. Hu. .barende wijzo zijn toegenomen. In Moi Hol heeft de Nodorlaudschu Roedei-sverecniginp li-1 . laroin noodzakelijk geacht opnieuw de aan?WE' van de Kegeering op dezen t»nhuiKU>uren |'*T|md tu vestigen. De toezeggingen van verdere lnil|. ,-uni de scheepvaart, duur Minister Oud bij 'I-in :ieiiing van zijn millioenen-nutauan de Sinten("?((".?uil gedaan en luier duur hemzelf en doo.r .Mini -i-i- ('ulijn herhaald, bewijzen wel. dal de ?K' ring een open uug hoeft voor den «tmxl 'i tii-n loesland. muur do uil verkoop op groot ó vun Ncderlandsfhe schepen naar het builen?I. duet do vrees upkuinen of de Hegeeringsl*, uiut ? Ie1 laat zal worden vewtrekt. want '??i'"do Hernieuwde noodkreet van do Ned. ?»i i-svorooniging in 3lei 1031 is bijna weer oeni' erslix'ken, waarin opnieuw gruuto bedragen ? erloren gegaan. Sedert Minister lUihcinum l igoland £ 2.000.000 voor subsidie aan do .- -cho trainpreeders heeft boschikbaargostold, K i bezwaar van eventueolc moeilijkheden mot i'''and natuurlijk vervallen. Volgens do berichM de dagbladen zou hot nieuwe stounplon n* bjj den Raad van State in onderzoek zijn. o dat plan er uit zal zien is nog niet bekend. ai' het is zeer te hopen, dat hot inderdaad uf?n<«c zal zyn en dat daarin met de reeds in 1032 *f"iide kritiek op de .,Benas"\vot terdege gehouden zal zijn. In hot bijzonder dientstcunwet oon «jplossing to brongoh T 'Ie oplegkosten, .want anders blijft do hulp lei-jm onvoldoende. Wanneer een 'Nederds-lie i-eeder niet zonder verlies kan varen, it hij ten minste zonder verlies te kunnen liggen, anders zal pok het weinige wat nog ? onze'koopvaardijvloot over is noodwendig «ten verdwijnen, want voor het dragen van lie/.cn zyn (behalve bij onze Indische stoomnergens meer middelen voorhanden. verliezen kunnen dus alleen betaald uit de opbrengst van verkochte schepen. PIJNLIJKE SITUATIE Teekcnlng voor Oe Groene Amsterdammer van W. v. d. Elzen .Achter onzen wil tot vrede rijzen millioenen bajonetten." (Mussolini) Sedert 1031 is onze vloot verminderd met: ?Schepen bruto H og. ? ton». vorkueht naar het buitenland 05 287.101 Kesloopt 70 360.053 up andere wijze a, d vloot untU-okken .....; ..... 13 44.210 Tutole vermindering .. 178 007.400 ? Dit is moor dan 25% van onze koopvaardijvloot en deze cijfers zijn ontleend aan hot juist verschenen jaarverslag uver 1034 van de Nedorl. Reedersvereoniging. Do belangrijke, verkoopen in de eerete :t maanden van 1035 zijn hierin dus nog niet be grepen. .?'?'Van. geen enkele zeevarende natie ia de koop vaardijvloot op zulk oen onrustbarendo wijze ver minderd, en het ergste is nog, dat de verkochte, zeer' bruikbare schepen niet van du wereldtonnagc zijn afgegaan, maar slechts zijn overgegaan in de handen van anderon, die zo goedkoaper kunnen exploiteeren dan Avy. Op deze wijzo leveren' wij zelf aan onze concurrenten de wapenen, waarmee zij uns bostrijdon. , Daar de zeevaart in nagenoeg alle landen der wereld noodlijdend is (alleen Japan, Finland, Estland. Letland, waar de levens-standaard buitenjjt'wuon laag, js uitgezonderd), -?zijn, vooral door de Skuridinavische Landen, Engeland en Nederland, pogingen aangewend om door inter nationaal overleg tot verbetering te komen. Na velu. vóórvergaderingen in verschillende plaatsen . (Oslo, Hamburg) zijn op 14 Januari hl. (de dag bladen hebben het reeds vermeld) te Londen de vertegenwoordigers van 17 zeevarende landen bijeengekomen, ter bespreking van een voorloopig schema voor een grootach opgezet saneermgsplan. Dit plan'beoogt, het aanbod van scheepsruim te zoovee} mogelijk aan te passen aan de verminderde wereldbehoefte, door de vorming van een groot 'internationaal fonds, waaruit compensaties kunnen worden betaald ter aanmoediging van het opleggen en sloopen van schepen. Het daarvoor benoodigde PAG. 5 DE GROENE No. 9017 gold KOU worden bijeengebracht duor eon uniforme heffing van alk» schepen door de regeeringen dor aangesloten landen en deze gelden zouden worden gestort bij de Bank voor Internationale Betalingen te Bazel. Een dergelijk plan vordert echter veel tijd voordat het in alle onderdeden is uitgewerkt on voordat het door do nationale organisaties van alle deelnemende landen is goedgekeurd. Ook op kleinere schaal wordt door internationale samen werking naar verbetering getracht. Zoo heb!KMI de roedei's van tankschepen in IOU4 een zg. tanker?pool gevormd, die aanvankelijk bevredigend werkt. In de hout vaart, de La Plata-vaart, de vaart up Canada, wordt op soortgelijke wijzo samenwerking nagestreefd. Al deze pogingen verdienen warme toejuiching en krachtige .medewerking van. alle belanghebbenden, want kunstmatige steun van Regeeringswego aan do scheepvaart behoort slechts een tijdelijke noodmaatregel te zijn. Op den duur dient het scheep vaart bedrij f. evenals iedere andere tak van bedrijfsleven, weder op een economische basis te komen, opdat hol zich uit eigen kracht kan handhaven en ont wikkelen. Wanneer dat begéerenswaardig einddoel zal zijn bereikt, kan echter niemand voorspellen. In afwachting daarvan dient er dus voor gezórgd te worden, dat onze 'reeds zoo sterk gereduceerde koopvaardijvloot niet verder wegkwijnt. Daartoe hebben wij in de eerste plaats noodig een uitgebreid liet van goed bewèrktuigde, geregelde stoomvaartiijnon, die wij voor onzen eigen handel, voor onzen doorvoprhandel, en voor de verbinding met de koloniën niet kunnen ontberen. Daarnaast is het bezit van een goede, moderne trampvloot van voldoenden omvang, noodzakelijk, omdat juist dit soort schepen voor de voorziening met levensbe hoeften en grondstoffen in de eerste plaats in aanmerking komt. Moge het nieuwe steunplan van de Regeering op dit doel zyn gericht, en moge het de middelen verschaffen, om het op afdoende wijze te bereiken. Maar men handele snel, want de nood dringt ! '. '?-,'?? "" . .';' ? ? . . U. !?'. t IKROP B m a 23 ««t om!» klein* lat hi i't f(i i. l UHR, UC'! «i In en ia ar «/ lo n r. ?e a ' 'i .

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl