De vier Muilers" (Corso, Royol en Riolto. Amsterdom) van die toe. van .lo triomphule vortooning. oen.... chiurt jïischo operatie. Ik xio hem huis-uit toch don tooneelspelor nltijd nnnr het open-dook je speelt! in de drukkende stille het filmatolior. omringd door koude, onbarmhartige «chijnwerpei.-» mot boven v.ich het starende apparaat on ik huiver bij de geduchte, hoe dosr.e Fransclnaari. di>*« acteur, een agonio moet doorslaan /onder doit vorwarmendensteun van een bewogen publiek on met poen andere' belooning dan een kort Bon!" van don regisseur. Hot is de oude. fntnle controverse tusschen don tooneelspoler on hot fihnüiijt't. die' y.ich doet gevoelen overat wanr de Bühne-ncteur tot fihnarbeid wordt gei-oepen. Maar die dubbel schrijnt en tienmaal moeilijker te overwinnen valt in het land van Molière, wanr bet tooneel-instinct den kunstenaar in het bloed zit, In dit land nu is Baur de oouvyimo. forroidale uitzondering.. Noch een Boy er, noch een Fran^oise Hosay hebben zoo volledig afstand gedaan van de traditie eoner sacrosnncte cultuur als dozo 'Klzasser. Bij hem heeft xicl.i die geheimzinnige zolfinkeer voltrokken dat uitsluit end, reageeren op de impulsen van het onderbewustzijn, waaraan' men don. grobten fihnspeler herkent. C!oen ge baar geen stembuiging coquctteert meer mot den bijval van een fictief publiek.... geen pose verlicht meor do beklemming van den trance-toestand der film. Zelfs daar waar men h.cm mis bruikt, iii hinderlijk-theatralo excessen (als b.v. in do exécrabele film ,.Lc juif polonais"), blijftv hij nog groot en aangrijpend.... al was het alleen maar door het leed dat men voelt bij ieder geweld, dit. bijzondere talent aangedaan. . . ? Baur heeft dezelfde geladenheid en dezelfde potentie, welke men bij een Jannings constateert.... door al diens ontaarding heen. Maar hij is daarbij oneindig subtieler en gedif ferentieerder, waardoor per slot van rekening de fijne, ingehouden rollen hem verweg het beste liggen. Per soonlijk .voel ik oen scène gelijk die in Golder", waar hrj op het ziekbed niet zyn vrouw worstelt als een episode, die hem in haar melodrama tisch karakter onwaardig is. Dit in al y.ijn lei'lijkheSd zoo boeiende masker deze in al haar schijnbare starheid zoo teere expressiviteit, 'wil len wij niet mot yenvarde haren, bul derende geluiden'en opcngerukt hemd zien Bouwmeesteren. Spelers, die daartoe in staat zijn vindt men bij lederen behoorlijken 11 n meel l roep. . . . spelers, die niet oen glimlach on een gedempt woord u do koel toeknijpen zijn zeldzaam ! Daarom staat zelfs in Baur's schit terende filmcarrièro zijn ..Vautier" in hot prachtigo ..(Vtto vieille eanaillo" geheel op zichzelf. J lier was van allo conventie, van allo gemakkelijke succtrssen. van allo opgelegde ,.aetie" afgezien. Dozen molancholisehonon cynischon intellectueel te verbeelden ?deze door ironip gedempte noblosso te suggereoren deze luchtige levens wijsheid te geven.... het voroisehte meer dan liet filminstinct ..?- hot veivischte cultuur.... ilo cultuur van Frankrijk! Daarom word voor mijn gevoel David Golder" ~ hoe bewonderens waardig ook ! -«? niet Baiir's hoogste prestatie. Daartoe werd deze, in al haar uitzonderlijkheid tenslotte toch tradUioneele Joodsche figuur, te voel cliché. Don gekwelden vader te spelen den sluwen-zakenman-iuet het-groote-hart?don Ahasvorus in bonis.... het was een te goodkoope opgave voor oen man als Baur. Uok al bespaarde zijn natuurlijke distinctie ons hot klaagmuiirgojnmmor. bovonlijf-gowiegel en hot slaan-op-dc-bbrst. dat tot de gebruikelijke attracties van '?een .dei-gelijke' vertooning schijnt te beliooi-én. * .* *. Maar nog nltijd is de Baur in dclx.e filnt van Duviviér groot genoeg, om naar het formaat -van de omge ving zijn buitengwone voi-schijning af te meten. Temidden van al de médiocre, maar ras-zuivere telgen van Molière, staat deze bastaard als oen gigant overeind. Hij behoort niet meer tot de wereld van het applaus en . het voetlicht. Men bemerkt het bij iedere wending der behande ling.... men bomorkt het sterker dan ooit, wanneer hij affreuso tegen spelers naast zich heeft als do onuitstannbaar-comedïespolendo Jackie Mannier, die door haar slangachtig gekronkel niet alleen den vader, iniiar ook de rol vermoordt. Maar men voelt het eerst recht, Wanneer hij met de camera en don zwakken, maar ge<willigen en gevoeligcn regisseur alleen is. Dan verrijst ,dezc bastaard van .het Franschc tooneel. wiens bloed .vermengd werd mét dat oerier nieuwe uitdrukkingswijze, voor ons in al zijn glorie als de baanbreker van een kunst, die.op een anderen Molière wacht. MET DE PERS OP STAP Reportage bij Philips MANNK.V /ij 11 kinderen. .Mis schien waren vin u- do anderen ' ln-t'1 andere dingen belangrijk op «lo/.e excursie, iiiniii' ik \voet nu in <*)k geval, «lat dit df oonigo conclusie is. waartoe iemand kan komen, «-n dnl is do roden, xvaarmn ik dozen dag imuil y.al velgelen, lid begon in Hotel Uoyal. Kindhovoti. Kn mol dt* grooto srhaiiv collega's, die dimt*. «>ji een «uigoloofelijk vroeg ochtenduur, nog oen bootje onwennig koffie y.al te slurpen. ben ik verdei- den lieelen dag rondgolrokkon. van ile eelie y.nal van liet laboratorium naaf de andere, ik hel» el' mee geluncht en el- mee tlioogodronkon. en ik weet hel nu heel zeker, dat mannen kinderen '/.ijn: want is ei- een In-tere doorsnede VJIU het mannelijk geslacht denkbaar dan de provinciale pers van Nederland, afdcoling tochniok? Neen. werkelijk, in vertrouwen. het was alleirlinnnantst en ietwat ont roerend en waai- aan den oenen ka-nl Philips ging domonst roeren, dam demonstreerde aan den anderen kant onxe provinciale pers een verzameling van grooto. loolijko, middelmatig go.schoren en gokloedo. oonigszins ver bleekte. ... iiitiar lieve kindoren van middelbaren leeftijd. Kinderen, die genoten van hun ,.dagje-uit.".... Kn die nog het allerbeste op hun plaats schonen voor de onbeschrijfelijk hardrogo pudding, die hol collectieve1 lunchparlijtjo bekroonde. ..Do IViw en de Pudding", i.. zou dat n iel een mooie headline y.ijn vuur een groot ver*? iJat ilau /on moeien eindigen met Jah.tiroshoff's slotregel: on zóó serieus !'*' Ik verdenk ?/.<? er allen van, dal /ij. ondanks hel feit dat '/.ij voor een ge deelte va 11'-de rubriek Techniek af. komst ig waren,1 niet zoo erg veel hebbon bogropon van de lesjes, waarnaar /ij in de collegezaal van het labo ratorium /oo zoet hebben y.itten luisteren r.ls een t roep je-' ovcrgowinlerde scholieren. T>e gcvallon waren dnn ook zeker niet eenvoudig, on gin gen uw vei-slaggoefsto-r /onder oonigen 'twijfel beslis! boven haar petje. -Maar het resultaat is zeer begrijpelijk. Philips wildo op de/en dag drie groot e nouvoauté's demons!roeren, die ook voor don look /oor belangwekkend y.ijn., Wij zagen allereerst hel gigan tisch radio-apparaat, dat oen speciale a tintel ie '/al vormen op de Wereld tentoonstelling in Brussel. Uit appara;it is oen shownuinnior. oen leermid del, dat den toeschouwer «Ie techniek van opname on uitzending plastisch duidelijk maakt, ea dat daarom tot do abnormale grootte yun 8 meter is uilgegroeid, voorzien is van 73 radiolampen. 114 knoppen. -SJ transforma toren, UUU weerstanden. Men heeft er acht maanden ovor gewerkt om. dit apparaat in elkaar lo zotten, on, zooals de geestelijke vaih-r van hel geval. Ir. K. P. Wirix «ijn uiteenzettingbesloot: Wilt ge nóg meer cijfer*:* Do con structeur is 35 jaar." Wat aan duide lijkheid niets' ie wonseheu overliet. Door middel van oloetriseho lichtseinon, oen constructie van zand«t rooiers en bovendien automatisch opschuivende transparanten met Xederlandsehcn en Franschen tekst zal dit apparaat y.ijn werking voor het publiek verduidelijken, terwtfl de ont vanger ook op een miniatuur omroepzendcrtje kan worden afgestemd, zoodat personen uit het publiek nis om roeper voor de microfoon kunnen op treden. Het'-reusachtige apparaat, waaraan in de werkplaatsen de laatste hand wordt gelegd, is buitengewoon indrukwekkend, en men kan het ver. nuft niet genoeg bewonderen, ? dat hier een gelegenheid hooft geschapen om do '/.eer gecompliceerde werkingen van oen goachovoord radio-appurani overduidelijk te popularisoo.'on. ..De wonderen van do techniek"... het is een afgezaagd stopwoord g*worden, maar hel is '/.oo waar. Kr schuilt immers een wonderbaarlijk». haast sprookjesachtige kant aan (ltechniek, /ooals y.ij in de/e laborator! i door de boste kracliten voortdureml. onvermoeid wordt beoefend. De resiu; laten worden «Ie mirakelen van d<liiislo eeuw. onbegrijpelijk voor <.!?? nieoslen, maar last baar, vormgevend voor oneindig veel fragmenten van het loven, en imposant. Xoo zal ouk i:<nieuwe kwiklamp van don heer C. B»l ongetwijfeld revolutionueerond wer ken op verschillende gebieden. H-i gaat hior om oen lampje, dat, 'm--! ?/oer kleine afmetingen (15 cm lang «u U mm dik, dus niet groot er dan d u normaal potlood) ven tut nu (?«? onberoikt licht vermogen bereikt (5UO.UOU Lutnon), met het gevolg, dal door do-Ac vinding een zeer groot*? kosten- en arbeidtibespariug kun wor den bereikt op het gebied van bioscoopproject ie, terwijl voor do nieuwe km «f» (ovens mogelijkheden bestaan vo->i zoeklichten, photografische en mdische doeleinden. Na een icchni clutoelichting' van den uitvinder, djo in hmnoristtschcn stijl de stemming VMI het gezelschap volmaakt regisseert!'(een indrukwekkende pcrsoonUjkhoM. deze heer Bol, geestige kop niet wil baardje boven hut sportieve pa k je v..ii den geleerden country-squire, en O'n zakelijke rhotorick, die rcchtslreco aan Lubitsuh en de Amerikaanse!i> film ontleend schijnt te zgn) na luiteenzelting werd een film .vcrtoui"l die muf de nieuwe lamp werd fpivjecteerd. liet resultaat: pracht-.:. ielwal wilachlig licht, en een leilloi /< projectie. Philips' derde, on misschien v ??! belangrijkste sensatie van dezen di:. was de demonstratie van het Miller golnidsimname-systiH'm. 17 geheel nieuw systeem om geluid vast te leggen, wat tot nu toe slechts op ^ramofoonplaten of fotografisch sprekende film) kon geschieden. Dit «vsteem, uitgaande van de patenten i-a n den Amerikaan James Miller, is ;ehaseerd op het snijden van stukken ait een filmband door middel van een ''?it eivormig mos. on het resultaat is .?n zeer scherpe registratie, ook van 1 «ioge frequenties, oen vermijden van '?ijgeruisch. on oen uil munt ondo ge luidskwaliteit. Weergave geschiedt v venals bij do sprekende film, met '???hulp van fotocol on versterker, en .in onmiddellijk geschieden, daar men iet behoeft te wachten op ontwikko!>-n, afdrukken, etc. Waarvan wij ons ix< «nden overtuigen, dank zij 'dn doMonstratie. Xekor is hel, dat een groot gedeelte \.-in de deelnemei-s aan deze excursie .'?? moeilijkheden, die. het laboratorium '?mest ovor\vinnon voordat men tot «i --/.e groote resultaten kon komen, ook «.?aar in de verste verto^niot kon be grijpen. Maar even zokor en sterk is do i-idruk, die een degelijke i-eeks van «i ?monstratios moot maken: immers. l -t is op plaatsen als dit laboratorium, ?' it door lange tijden van onophoutï'-Iijk exact werken alles wordt go?nml, wat het aanzien van do wereld, ? nze cultuur, geheel ons leven voort durend volkomen verandert. En «lat «Ut hior gebeurt in een «lor groolato ! «'drijven in Nederland reusachtige "?mploxon, waardoor .wij reden, com plexen, die werk verschaffen aan « :rca 18000 menschen, een heele stad. ?!:e ook sociaal is opgetrokken op do I isis vnn do goede zorgen van den \ .-rkgever laat niet na, vooral in ?i -zen tüd een 'hoop volle, constructieve impressie achter te laten. Maar toch wnren ze kinderen, de ??nschen van de provinciale pers. Hij Uden zien, zich overtuigen, zij g«'ilon van kleine grapjes, zij staarden t-t groote, opgewarmde oogen onder n borrel over de Brnhantsche heuIH van een prachtig golfterrein. --t meest van alles genoten zij van do 'urcnfilm-studio van den Hongaar .1, die bij Philips in opdracht van een ? igclschc filmmaatschappij plast ische npjes voor het bijprogramma vor\rdlgt, die ons terloops de grot voor .'li-43aba en de 40 roovers" en het voor Gullivov"'' liet zien, en \_ \- l wiens Ktherschip" binnenkort door l de Ncdorlandsche bij program ma's zal varen. En het was een primitief partijtje dat y.ioh aan de lunch tegoed deed aan de hardrose pudding maar zóó serieus! - terwijl daarnaast, in do Ihealer/aal van hot ontspanningslokiuil, i>en bekend Amstordamsch journalist on toonoelcritieus, samen met don propagaiulachof van Philips, ill diep geheim speelde met de machi nerieën, en hot liol weorlichton on donderen over de donkere scène.... Xeen, de wonderen zijn de wereld nog niet uit. Maar do sprookjes evenmin ! KI.I.KN KAIIX Nieuwe gramofoonpjaten TELUFL'NKKX publiceerde deze maand een zeer goede opname van de Sonate in C van Domenico Scailatti, gespeeld door Franz Uupp, dert bege leider van Fritz Kreisler (A 1731). Rupp's pianospel is technisch zeer behoorlijk. fraai van aanslag; zijn interpretatie is yocil doordacht, on-sent imenteel. .Minder gc.slaagd lijkt ons de vertolking van een. .Intrada" van G. .-/. Dftplancs7*. .YrtcAi'jencen , .Sicilienne" van MariaTlic>csia aan Paraaf i s door den violist tieorg' Kiilcnkampff (A 17.10). Kulunkampf('s techniek is solide, zijn voordrnclit kan ons echter ditmaal niet .over tuigen, niet mccskvpeii. Interessantor is do opname van de Ca. va t i nu der Uosina ,.L"na voce poco fa" uit do eerste acte der opera ,,De Barbier van Sé'villa" van fïiottcliinii Itnsshti (K 1735). Soliste is Krna Sack. die de cnvatine niet talrijke aan de oorspronke lijke lezing toegevoegde hooge noten en tifrelantijntjc!* op den in Duitschk'iul gebruikclijkcn tekst ,,Frag' ich niein be klommen l lerz" voordraagt. f Krna Sack lovordo intusschon een alles zins respectabele prestatie. Zij beschikt over een heerlijke stem met een prachtige hoogte. Alleen haar techniek 'is nog niet geheel vlekkeloos, is in Caruso's zin-nog lang niet volmaakt; haar voordracht zou nog kuilncn winnen: 'deze is nog wat vlak. xvat a-erotisch, er ontbreekt nog de voor de uitbeelding der cavatino onont beerlijke zinrijke luim aan. Deze zangeres is echter .een opmerkelijke figuur in'de wereld der zang-sterren en haar loopbaan volgen wij nct groeiende belangstelling. In technisch opzicht zijn al deze op namen voortreffelijk te noemen. Doch wier blijven in het TelcfunUcn-rcpertoire do voluit-ineestcflijkc prestatie's? en waar de uitingen va» oiucu lijd ? K.VKUL MENÜKLBEKO tt,l; ""'?nut'.. '»-.?'*». ... .., .. ' een kapitalist uit hooghalen zocht beleggingen voor idealen, hij vond ze in a'danrt, bij elk uitkijk program daar kwam hij zijn rente ophalen. flllUMBM riTERIMGSCHAMS 13f TEL.368611 Presenteert vanaf Vrijdag 29 Maart PREMIERE voor Amsterdam HARRY BAUR DAVID GOLDER naar het bekende boek van Irene Nemirowsky BAUR over DAVID COLDER": ..Dit is mijn beste film want deze film heb ik niet ge speeld, maar doorleefd.'.. het is een stuk van mijzelf". m Komt U allen deze f rootsche creatie van HARRY BAUR zien! Ortnjend «an(eraden zich tin dac van te voren, van ptaatien te. voorzien V«rtor|d voorprocramma FOK Movletone Nieuws Profiltl Holland Nieuws TOEGANG 18 JAAR F" F. SINEMUS Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. ROK en SMOKING OVERHEMDEN SPECIALE COUPE EIGEN ATELIERWERK Onze Kok*briga<le zorgt goed roor U! Een voorbeeld uit de meer dan 200 schotels die wij bereiden: KalUtong, tomatensaus, rijst en aardappelen of zuurkool met worst, spek en aardappelpuree.... Kip met rijst en kerry of verse braadworst, bloem kool en Verse aardappelen VOOR DE ZONDAG IN DE LIGHTHAL GEBAK-per Af\c stuk 0.50 en 4U ,-jenl STALENSLAAPKAMERS **«*i*; compleet met VERCHROOMDE IOOMDE f 3'T P BUIZEN T 3 /Dl*" GELAKTE £*" BUIZEN" KOLDEWEYeCORBlÈRE LEIDSCHESTR.3O AMSTERDAM BINNEN ^ENKELE WEKEN -BEGINT HET NIEUWE Haagsch'e'?Detective' Feuilletbn van Ivans Hlerlanfs afknippen en'vertendën in ópen enveloppe, tefrankeerd met* l V/ct. Ondergeteekende wenscht zich voor het jaar 1935 te abonneeren op' DE GROENE AMSTERDAMMER" Wie zich nu abonneert betaal; voor de over blijvende 9 maanden f 7.60 Naam Adres Aan <le GROENE AMSTERDAMMER Keizersgracht 355 A'dam-C, Pos t{ l r p 72680 , Gein. giro G 1000. Telefoon 37964 ie lie^ nu g*. oiuler Duye klein, lat h URE, «10, pa ocl lij! lift vet «?11 ui 2n eii in ar ?»/. lo ?c a . *>AG. «DE GROENE No. 3017 Het radio-opporoot van 8 m lengte van Philips ^DE GROENE No. 3017