Historisch Archief 1877-1940
«RS»*^ ."WM^aCll l I.-LMB. ?'."'-. "*^
schaduw: do horiimormg ----- do hot-in
oring aan oon gowoldigo suiwatio, oon
blijde ontroering. In hot- bedaagdo
Rembrandt-Theater zagen wij voor hot
oerst dio prachtige en kotmo greep naar
«.?en historischej vorbcolding'door Me
film 'werden wij getroffen door
??on wereld van onvonnoedo
mogolijkhodon die zich achten- dit
rococopanorama opendo. firooto namen, in
don glans van hun opkomst zijn or
aan verbonden: Janninp*. Pola Xogri.
Hoinhold Schünzel J Lubitsch'
Dubarry" werd niet do herinnering
aan het tcerfr, maar het kost baro
souvenir oener emotie en ook daartegen
is zelfs de strijd der goden vruchteloos.
Daar is dan dozo nieuwe Dubarry"
in de eerste plaats kijkspel,
toogegoven, maar oon goed gemaakt on
smaakvol fcijkspol. Een klourig, rijk
nnj in détails verzorgd rococo-foost
- - geschoolde acteurs (al zijn zo moor
tooneelspelors dan filmsujotton) oon
habiele, beheerschte rogio.... wat wil
men meor voor een vertóoning die in
'de eerste plaats wat afloiding en
oogenlust bedoelt to geven? Het is allos oon
beetje aan de oppervlakte en oon bootje
Wg on-Fransch: de drukko Louis XV
van Reginald Owen lijkt wol erg woinig
op don verfijnden koning dor
oneyclopaedisten ??hu is ,.just an
actor" zooals Doloros dol Rio. do
Dubarry" dozer film, just a film
star" is. Onzo ooron worden ; wel
op oen harde proef gestold wan
neer wij , moeton vernomen hoc df
dames on hoeren olkaar mot
,.Djoeberry", Cfromman" en . Shozoll" '
aanspreken als zij Dubarry",
Grammont" en Choiseul" bedoelen. Maar
in hoeveel historische films is dit
anders en beter? Mon zou het heelo
geval kunnen aanvaarden als oori
aardige oporctte-zonder-muziek......
als do onschuldige geschicdonis van
oen morry
widow"-z6ndor-botorbriefjo.... spelende in oen of andor
fantasie-rijk mot opzij-zetten van
iedere gedachto aan don tragischon
vooravond dor Franseho revolutie.
Maar. dan doemt de herinnoring
-, aan dio oudero Dubarry" op l Was
zij als film beter? Hou zij zelfs do
vergelijking, technisch gosproken, mot,
pieterle's w-ork kunnen doorstaan?
IJdele vragen, die allo redelijkheid
missen! Want nog eens: men is bij
zulk een vergelijking onrechtvaardig
zoowel jegens het oudero als tegenover
het nieuwere werk. Hét staat te bezien
of Jannings destijds een betere acteur
was dan Reginald Owen en of hij min
der comediespeelde. Het lijkt lang niet
zeker, dat Pola Negri (hoewel ze stellig
meer pit had) veel dieper peilde dan hét
onnoozele filmsterretje Dolores del Bio.
En men' behoeft er geen oogenblik
aan te twijfelen of de primitieve
mise-en-scène die ons in 1019 ver
rukte, zou naast de pompeuae mon
teering van déze Hollywoodsche
,;Dubawy" maar oon poovor figuur slaan.
Typisch Ve/uwe/ondsc/iop
Caveant Consules
GKDK1TTK1SJIUK «lak-n
van (teldefland hubboii de
aandacht- dor gemeen tol w
bosturen in hun gewest goricht> op
i-on bij hen iugokunien sehrijvon
van hot 'GcOdeiwch CSunootMehap ii»t
hevórdoring on instandhouding va-n
do Schoonheid van Stad on J^and.
waarin dit lichaam zün
bozorgdhoid uitspreekt u ver don vaa-k
fttorenden on vernietigend en invloed
van de wevkoii thant* verricht of
voorgenomen ter wille van werk
verschaffingen werk verruiming. Hot
gaat vooral om do, keuzo dor ob
jecten" on de wijze van uit voorin»,'.
Oedeputoerdon bcgluiton hun
mi»xive aldus: De instandhouding va-n
hot Geldprsch karakter in het alge?
meen on hot specifiek karakter van
bepaalde gedeelten der provincie
Gelderland achten Gedeputeerde
Staten van zóó groot belang,
datzij gaarne .voldoen aan het verzoek
van het bestuur van,het Ueldeiwh
Genootschap tot bevordering on
instandhouding van, de nehoonhoid
van Stad en Land. om do aandacht
van de gemeentebesturen to
vostigen op do gevaren, welke in dit
opzicht droigen.'*
Inderdaad zijn dio govaren ont
stellend groot. Maar gelukkig zijn
er in Gelderland veel burgemeesters,
die hot belang beseffen, de gevaren
inzien en, wat nog het meeste waard
is. persoonlijk vervuld zijn van
liefde en bewondering voor do
schoonheid van stad en land, voor
do bekoring der natuurlijke land
schappen, voor do vorrassendo
schoonheid van onze flora en fauna
in al haar verscheidenheid, en ook
van haar \vaa-rde vom- do woton*
schap.
. Vanouds i« Geldorland geliefd Qin
zijn iiatuui-HclKMin, in h-t
do V«*luwo en hot Hijk van.N'üniogoii.
Uitei' is dn'Arhtoi'lmok gaan
ino«1 ellen ondank* zijn nngelukkigeii
iimtiii, maav afzonderlijk hi-bboii
Itiiurloo on SlHiigonbiirg. UiiiMiuolo.
hot \Voold. ' Bokolidi'llo.
Korenhurgor Voon oon goeden klank. KH
laat t»ns vooral do rivioron niet
veruoton mot hun dijken. uitorwaard«n.
kribben, voron. walon on wiolon. dn
fraaio omlijsting van druk
whcepx^aartvorkoor ««n industrio. T^angs
1.1 sol. Rijn on J.*k, Waal, Maax oii
Lingo doot zolfs do ervaren toerist
nog vorrassondo ontdekkingen.
Jn al dit fijno schoon grijpt onzn
tijd nu in mot rnwo hand. Kr
komon wegen, bruggcoi. stuwon.
«luizen, kanalen. Steden on:.dorpen
breiden zich snel uit. Xioiiw.i*
\\ooncentra vorrijzon. waar vroogor dn
non^aamhoid hoorschto. Beken
?moeten verruimd worden in do.
breedte on in do. diepte. Woeste
grond levert oon dankbaar object.
voor ontginningsarboid.
Intusschen hebben vele van die
worken hun nut on vaak' brengen
zij nicuwo tfohoonhotd. De kanali- .
satio en vorbotoring van de Maas
hebhon vool sohoontf vernietigd,
maar onn landschap verrijkt mot
mooie on intorossanto stuwvvei'kon
(«rave uitgezonderd). En tijdig wel
willend overleg hooft'er tenminste
oen mooi en merkwaardig wiel be-(
houden. Tijdig overleg is ook don
beken in hot WintorswijkKcho ton
goodn gekomen. '
Do opwekking va.n Godeputeerdwi
aan do GomoohtcboHturon i« geen
Sjdol gebaar. Bij tijdig overleg kan
inderdaad voel onheil worden voor
komen. Maar er komt kunst on*
wetenschap bij to pa». Wat don oen
Doch daar was de onuitwischbaro glorie
der oorspronkelijkheid ??? do geniale
vonk der inspiratie, die geen pronk
en praal noch technische superioriteit
kunnen .overtroeven. En daar ia de
herinnering dierbaar door lang-.
durige koestcring.... groot n voor
naam geworden door don afstand der
jaren!
In dit dualisme der gevoelens ziet
de moderne beschouwer zulk een'
nieuwe bewerking aan kregël op
, zichzelf in het bewustzijn zijner
onbillijkheid, maar onmachtig om het
hinderlijke fantoom uit zUri gedachten
te bannen. Het is de onvermijdelijke
schaduw van het verleden die zich'
plaatst tusschen publiek en werk 'en
een onbevangen oordeel nagenoeg
onmogelijk maakt. Er is echter ten
slotte bij dit' alles n troost: do
toeschouwer heeft er geen .achuld
aan. Do producer ziet het bl«od «ver
zijn oigon hooftl komen hij. wist
wat hg dood, toon hij don hopeloozon
'on ongelijken atrijd aanbond mot ieU
zoo onoverwinnelijk» als oen Her
innering !
Daarom laat on» van don nood
een deugd maken: laten wij 'ons
amuseeren Biet do . onderhoudende
' belevenissen dezer .ipjoebórryV.
,,Gremni&n'8" on Shozell's".
n van do doodon niet dan goeds
blijven denken.... '
CklME WITHOUT PASSION"
DEZE film draait op het
oogenblik in Roxy. Amsterdam, met
den titel Misdaad zonder hartstocht."
Wij verwijzen onze lozers haar do
bespreking in ons nummer van 23
Februari jl. ' ?
onbelangrijk voorkomt, is voor ee»i
andor boven alle» dierbaar. Onder
anderen blijkt dit by ontwatering**.
werkon. Kon geliefd object
daarvoor wordt geleverd door on/
vochtige heidevelden mot neiging
Int hoog veen vorming. Daar hobboi
we er nog eeltige van. Dikwijl .
worden ze opgovroolijkt door blank.
vennetje»». Bij «Ie
tegenwoordigwerkwijze en de van Staatswege t.
verkrygen eredieton is hot iiio'
moeilijk, om zoo'n landschap !?
i m t wateren, te egaliseeren, te ont
«innen en te verkavelen in ooi*
aantal boerenbedrijfjes.
Maar hot hoidcland schap it» daii
verdwenen on daarmodo bij d
ilriohondord soorten >-an planton en
«lieren. Daar zijn vool kleintjes bi.t.
ilio de gewone wandelaar niet op
merkt, maar dio voor de wctiïii
schap van groot bulang zijn. Man ?
ook zijn ei- grootu figuren ondoi.
bloemen, die, alH we. zo voor hè!
eerst zien. ons vervullen met v«»i
wondering «»n dankbaarheid e t
(rots, omdat dio planten daar zo .
maar in hot wild voorkomen.
Dbloeiende heide is al mooi,
miwuwannoor we daar nog do,
grootoranje Arnica'n on de blauwe KloV ?
josgontianen by zien. dan wordt h».i
heel iots aniior». ' Kn dio
klokje.gentianen brongon weer met ziHi
de prachtige Blauwtjes, vlindei-,
waarvan do rupHon een zoo
gehein-:zinnige 'levensgemoonschap hobb« n
met do mieren. We zouden
bool.doolon kunnen vullen over dio nat ??
hei. Tegenwoordig verheugen dui
zenden mensehon <*n kinderen zi< h
in do sehoonhe'ul on
wotonswaardighoid van do/u soort- van
lan-i.sehappon. waarvan er in ons lai «l
en vooral in 'Gelderland. al zoo
vr.Uzijn vordw«»nen. r?n.vea-nt t/Vmsiilr-.
dat '/.i- er niet alle aan gaan.
. De bosscrrn
EN dan dn bnssi'hoji.
in/iehlen omtrent houttoill
hebben zich liaan gebroken on MI
kunnen we eraan gaan denken, ««m
veln van de bestaande bossohen '.
verbeteren en t« vornic-iiwen. liit
lovort veel nn dankbaar werk. O -k
kan 'men nog op numigo pla«^
nieuwe bossehon aanloggen, nm n
dan bpsch, dat behoort büi :i>
klimaat on natuurlijke huisvesti i?
geeft aan eigen flora en fauna. H <-T
kunnen gemeentebesturen in o^-
rleg mot hot Staatsboschboheer ind
tdaad nog prachtige dingen do n.
want de natuurbescherming eist hl
lang niet alle woeste gronden \V«ur
zich op en weot heel goed, dat v ?<?!
woeste grond eigenlijk bosch
H
hoort 't o zijn: alweer oen zaak \ -«.i
wetenschappelijk' overleg.
De uitkomst van alléB inoet /in.
dat we er inderdaad boter <'P
wordon, dat ons land niet venu uit
en dat Gelderland zal kunavn
blijven voldoen aan de hoof>i<
eischeii,' die men kan stollen ; »"
een «treek, wttar m en on t span n- «?
on Verheffing zoekt.
? Kn de andere provincies? ivli.
Iaat die ook opimssen. Allouaal
?hebben zo te vorliezeii. reeds ?>'?
luren, to. behoirtlon of te
hersttvNsommigo ;moor, sommi go niin^r.
Ons heelo lamt i« gemoeid bij <:«?»
dingen. -Kn nu gaan onze gedac' u*
vanzelf naar Den Haag, waar l'*'1
wetsontwerp óp het- behoutl van
natuürschoori on ilo boschori tii'!-'
van onze 'flora en fauna zijn .*>'#
.langs de voorgeschreven ban*" i'
begonnen te wandelen. Qm die ««?!
hebben .we al lang gebeden er».
p<smeekt, mogelijk komt ze nu n<*
net op het nippertje gereed om ?»»*
over veel moeilijkheden heer. k
helpen. D'e circulaire van Ged* P'1'
teerde Staten van Gelderland t "i»»1
aan, dat de vrucht al rijp is.
Dn. JAC. P.
Beeldhouwkunst
Jan Engelman: Moissy Kogan
(De vrije Bladen. De Spiegel",
Amsterdam)
«, A/lli xii-h «>j» de hoog 11- uil stcllt-n
Y Y van een fijn lyrisch gevormd
lu-rld: tiixver, verschaft /ii li liet l>oekjt- d:it
. ? bekende schrijver Jan Kngolmau
ver, >rgde. Kr staan u» mooie albecldinnfii
i. die Kogan op zijn best doen kennen
? -i de literatuur is zoo t'-i-n met dit werk
? tt het een ongekend en lioog-gestenul
?iiocgcn is over Kogan te lezen. !>??
tiappe Russische beeldhouwer is wel
i ngzumerhand bij ingewijden
ingebtir; -rd. maar eigenlijk moet men spreken
.m een gevoelig modelleur of wel een
l'feld-siM/f/fr of een fijn bewerker van
l iiencc. een ureamist. want hij is een
Muzikale droomcr. die zucht de weeke
l lei beroerd en als een alchimist ha r
t.si -chlelijk het vuurproces volgt op zoek
i lar wonderlijke kleurschakeeringen.
Engelman heeft dit wel zeer goed
bc£? epen. De kleine kunst van Kogan is.
i er k waardig genoeg, van invloed
gev vest op het grootere werk zijner
Holi udsche collega's, waarmede hij tijdelijk
? menwoonde; en het pleit wel voor zijn
\ crk hoe grootseh zijn kleine plastieken
. .u. Figuren als de torsen in brons en
v; hakken klei uit 1933 en '.{4 /i j n in de
'l ollundsche plastiek uan te wijzen, l.ees
\ 'oral de pagina's o en 11 over de
tijdel ke verdwijning van het bronzen beeldje
v u Kogan om een juist inzicht te krijgen
li.it; de schoonheid op den inensrh kan
i: werken, hoe eigenlijk men ..smoorlijk
\ rliefd" kan raken op een schoon
voorv -rp. Op lildz. IQ staan rake dingen
? er Hnlhml en zijn beeldhouwkunst, die
i- Ier wel eens mug weten. Maar laten
i ? tóch dankbaar zijn. dat in haar
?eindeloosheid", waarin deze onze.
beeldI* u» kunst wel eens geraakte, zij
belangr ke dingen tot stand heeft gebracht.
Emil Schaeffer: Herman Hubacher
(Benno Schwabe en Co.. Basel)
E K N" nogal kostbaar werk met 48
groote cliché'* over het
beeldhouw« rk van den Xwitserschen beeldhouwer
II rniiinn llubacher. Voor Xwitserlaml
/i ;er een belangrijk beeldhouwer, omdat
u d:iar geen klassiek gevormde
beeldh- iwers gewend zijn. Hubacher staat
?t* rk onder invloed van Kolbe en nog
m t-r onder die van Maillol. Men zou in
/< .eren zin kunnen zeggen dat hij een
u it d'union vormt tusschen deze beide
er .(tere internationale beeldhouwers. Zijn
xr «wenfiguren hebben echter grootere
-|> nning dan bijv. zijn portretten, die
lu r en daar aan innerlijken drang, door
l ? i hologische beroeringen ontstaan,
drcii><> te verzwakken, doordat M j mijns
m. t-ns te veel opkleuVzich instelt. Van
hi- t wordt gezegd dat hij meer be
nvl 'd werd door Kembmndt dan door
«K- -roote beeldhouwers. Die invloed van
R' ibrandt is dan niet het
diep-tnen-'. lijke maar enkel de tonaliteit en ook
«I'1 Belichtingen die ruimtelijk relief geven
?i.i -Rem brandt's menschen, hetgeen tiiet
all -n de voorwaarde is voor plastiek in
'l«* uimste beteekenis van het woord. ,
ijn figuren ademen een gezonde
zinne'ijl eid en staan vast op de aarde
gei'l- t. Zijn " meisjesfiguren hebben het
i'»t -vrouwelijke van een argelooze
iw. tui lijkhuid. Zijn figuren zijn het beste
«Vi» hij schiep, omdat het léven daarin
w . at heüsecrd is tot een klassiek
gev< uien stijl zonder dor of intellectueel
tp .-«rden.
THEO VAN HH.IJN
FLORA'S LENTEFEEST
'-i hoer k. van Leeuwen Jr. schreef
onder dezen, titel een boekje over
'l'' voornaamste bloemen, die op de.
tei<ioon8telling te Heemstede te zien
züi«. en de firma J. M. Meulenhoff
er een aantrekkelijke en
spotuitgaaf je met prachtige
's van. Geen handleiding vooreen
. iek aan de tentoonstelling, maar
kostelijk bezit voor wie thuis nog
wil na-genieten van het geziene
*" tevens voor lederen
bloemenliefht-l'ber. Men kan zeggen, dat dit boekje
«n <le' catalogus van de
tentoonstel. bij elkander behooren.
IISCHIMSKI
Vrijdag première van een
BROOTS en AANTREKKELIJK
tllmwark. Een bollende roman.
MEESTERLIJK BESPEELD.
mm, mmmmaUm
MADAME
(Een Warner-Superfllm)
Een IDEAAL-film
te zien en te horen
om
DE film voor het
uitgaande publiek
EXTRA IN HET PROQRAMMAt
?en kostbare attractie op actueel
gebied, DE GEBOORTE van aen
VIJFLINQ in AMERIKA «n hoe
deze kleinen verzorgd worden.
Toegang boven 18 |ear
ZIE
puzzles
op pagina 24
Wegens ongekend suc
ces worde .HET MEEST
BELANGRIJKE programma.
dat ooit in Amsterdam
vertoond Is voor de
laatste 7 dagen
geprolongeerd
MISDAAD ZONDER
HARTSTOCHT
Een fascinerend filmwerk
- van grote waarde
met
CUUDE nm
WHITNEY BOIimE
in het voorprogramma als
bijzondere attractie
een grote komische
REVUE-FILM
Hollywood Party
Met nadruk wijst de Directie
het Amsterdamse .publiek
nogmaals op dit kolos
sale programma.
Zoiets wordt zelden in
n programma' vertoond.
Toegang boven 18 jaar.
en
u kunt hier u zelf niet verschoonen,
terecht zal men u dan ook hoonen,
wanneer men u vraagt
en 't blijkt u niet zaagt
in d'uitkijk" het eiland der demonen
"
CARLTON CORNER
? VAN ZATERDAG 13 APRIL AF ?
BIJZONDERE ATTRACTIE
FRANCS KETH, PALUDANUS, OLIVIER, SWART
Ongeëvenaarde Virtuozen
KKX XlEfW GKiMTIPglX DE BEKKXP GKZEljLICtK SFEER
CARLTON CORNER
Een verstandig
besluit...
Geen wagen is betrouwbaar
met onbetrouwbare banden.
Wees verstandig en besluit
Durilop-banden te gebruiken.
Dei zijn de banden voor een
goeden wagen.
Vraag\Dunlop-bandon aan Uw handelaar
ISOCHROM
ABONNEMENTSPRIJS
VAN
DE GROENE"
Per jaar:
Nederland . . . . . . . ? 10.
,. Ihdië(zeepost) ,. 10.
(mail),. . ., 13.50
Argentini
Belgi
Duitschland
Egypte
Frankrijk
Griekenland
«o
Oostenrijk
Sowjet-Rusland g
Spanje . "5
Tij echo Slowakije
Zwitserland "5
? 11.50
Denemarken
Itali
Noorwegen '
Zweden
Engeland
Amerika.
Australi
Azi
Zuid-Af rika
w
u
u
/ 13.50
KROP
k>
.t
r
t
?
:>
\".
PAG. B DE GROENE NB. 3019
PAG. 9 DE GROENE No 3019
i. i