Tentoonstellingen Nederlandsche Kring van Beelhouwer in het Stedelijk Museum, Amsterdanr De opening H KT was ??«?n verrukkelijke ge beurtenis, waaraan alles bi/uuder VVIIK. Tril eerste was rr hel uur; ongetwijfeld reu innovatie, liet brengen van oen nieuwigheid nog moor. Dat uur was namenlijk half n <!<?* namiddags, dus nog vuur do minislorieolo lunch. Jlot dwong mij eon aangenaam gospi-ok af to brrken on dat niet alleen.' bijna \va.s ik er onhofft'Iijk duur geworden; ik vond toch t o nauwer nood tijd hizzy Ansingh dr hand te drukken, die. vóór Buffa. bijna verzonken was in de beschouwing vun een schilderij van haar zusje. .Sorolla. welke zustor groot er van maat ia dnn du Afligt crdamscho Joffor zelve. Nu deze gebeurtenis, gelukkig! niet ge mist te hebben en deze onhoffelijkheid niet te hebbon begaan, begal' ik mij naar hot Stedelijk Museum, waar de bloem onzer beeldhouwkunst rcods aanwezig was met wat ik norm dor beeldhouwkunst hofdignitarisscn. als dr damo-du-palais mevrouw 11. van Dam van Issolt. de heer Haard. «He altijd bij alle bloemen -staat en nog anderen, die ik gaarne in de ando.ro bespreking /al noemen. zooals prol'. Slothouwer, in allo talen van alle markten thuis, de aanstaande direc teur van het Stiasso museum, do hoor ?l'h r. Hüell rn andere voornanslaandon op vergaderingen. Hel was een '/.eer grmrngd go/i'lsclmp. dal op den minisler wachtte zooals gr ziel: conmiunisten. conservatieven, kunstenaars, die een profcssorplaats verwachtten, profcssorrn van dr Kijk* Akndemir (was professor (Vimpendonk «r ook?), ruigharigrn en de platharigcn, die uil andere maatschappelijke kringen ko men. Maar do gebeurtenis was. toon de minister binnentrad, in v. ij n hyporologantir on die verstrooid, innerlijk natuurlijk beziggehouden, ent ver strooiden blik, voor hol eerst ! wierp op onkolc beeldhouwwerken bij don ingang.. Ken herkenning volgde, y.elfs meer dan n: dr hoor Vis.ser bo/ai zijn chef. y.noals dat oen hofdigniiari past. mot schelmsrhrn. respect Houset blik. Torn volgde het plechtig oogei; blik van do groepeer ing rond do* katheder, do minister stolde y.ich ..]? het hoofd wat vermoeid tusgchen /?». hals-omringing on de heer Tii.< van Heyn begon zijn rede van welkom Waarde lezers, ge hebt vermoedr-iijk zelven reeds zoo dikwijls oen redt» van verwelkoming gehoord, die steeds :??(« van verslag hooft, «lal ik u dit wil l». sparen;te veel herhalen verzwakt -It-u geur: zelfs odeur van ourjois w.-.-r. staat don tijd niet gehoel-en-al. .Mis. schien had de rede van den heer Thim van Keyn wat korter kunnen zijn: zo bracht niet overmatig veol nioi \\«. on misschien was do hoor Theo van Hoyn. die deftig over zijn kool s|-r wat nerveus: hot is toch niet «*!?*. zoo vlak by oen minister Ir si mn. waarvan ge iets verwacht on dat \dwachten maakt immers zonuwacliih; Wie mij gezegd /on hebbon, dat i|. houding van don hoor van Koyn tij dons zijn voordracht wat had van <li-u ambtenaar on van don kunstona.-i ik had hom niet tegen gosprokoi Ik heb met nauwkeurigheid dit alles v .uit genomen. Do houding toch was /??«?r eerbiedig maar had iets los to ?.«?n* go y.iel het van hier: do ambto:. uu dr kunstenaar! Dr klrodij was li.üii mee volkomen in overeenstemt! iuu: coirrcl. ik zou /rlls xrggrn: van }«?; mi snit zoo dit mogelijk was dan v don hyporrloganten minister. I.:,:<H Marcliant. maar toch iets van ??') sport oost mini tegelijk', wat lo M^-I rharmorfdr in xulkr omgeving, l''uu nu trad dr minister ten katheder, l mi:?/aam en daaraan gewond, on. wa> In-t niet de ironie, de/en, onzen brwiiH man van nature eigen: in zeer k«il tijd beantwoordde hij ony.on h« ?? houwer van Keyn. Hij had hot /i--ik mij niet vergis, als steeds, over gn *!?? lijk»- goederen (blijft <laarom de fin.-iii i i. -Ie steun aan dr kunst rnaars als j,-;-i ovrrbodigs zoo lang uit), hij had h,-!, wat paste meer? over do absolute idstrektr schoonheid on voordat |< hofdignitarisson. gewond toch aan /i.lkc dingen, hot begrepen hadden. «l «'l hij met oen korte pororatio /ijn n,-eist-belangwekkende i-ode (y.ie hier\.ior). Versterkt on getroost begon oen /? kore groep zich tr bowogen naar dr .dol mot bouillon, cake rn andere d -rbaarhcdon: anderen, nog goi«str|ij *,or gesitueerd, begonnen oen onuno.iiig langs do uitgestalde werken. De n luister verdween na zijn rede onMiddellijk; nog klemmender staatscn dwongen daartoe. Mijn vrioni|.n. l'olól. Hardecker en Krop. in wier midden ik mij de oor had te be vinden, en ik bespraken nog langen het genot, dat de rode van otwn in mister ons geschonken had 1*11 wat /.«??'n man toch van alles voel weet! n Amsterdam en Rotterdam BEELDHOUWWERK VAN OSWALD WENCKEBACH Kunstkring, Rotterdam HKT licht, in dun kunstkring is oen der uit munt oudste uit ge heel Holland. Ook voor don Ih'.-ldhouwrr: hot komt toch van bo ven ! Wanneer dr grooprrring dan f*>):igs7.ins st ivng-grbondrn is van «!?? uitgrstaldr voorwerpen, bijv. van U>< Idhouwwork. dan lijkt mij geen zaal iu> -r oen zaal in liet ideaal museum (<? benaderen dan doy.o /aal: ik kon i-i-'iiinste in Holland grrn betere. VV-tickobach hoof! dit begrepen: twee rij« j bustes riji-n zich .evenwijdig aan ilciingr iniirrii van den Knust kring: :u-l,.eraan, logen don achlrrmuiir dus ?.???/??n. staal dr groot o vrouwol'igunr iiift. wat vrrscholrii. don vermoeiden lint i achter haar (gr kunt aan détails xifi .dat dr luim vermoeid is), trrwijl ?>ni do strakheid der groopeoring te v.Ttiroken oen paai' kleinere on /oer kl-->-10 beelden y.ich t iisschon dr rijen lni*'i>s on voor . do groot o vroiiwrliiii.iir bevinden. \Vo hebben dus do «??!? <enhi-id hot werk van WonckrINK !i nauwkriirig te kunnen nagaan «?n "ehocvoii do vorgisüing niet l«> boUKiin hot slechtste portretje juist Ie ivpruilucooron als oen hoofdwerk: wij xijii daarvoor niet gekomen ! Wanneer \v« iitzo bevinding van deze tentoon stelling saam va l ton. we kenden hel \v«!i-i. t«ich vóórdien nauwkeurig, dan kun.ion wo schrijven, dat do realist, in Wc'i ckrbach hem do moest e kans KH'li. Dr beelden wij/on «H< uit : dr vici portretten, waarin dit werk de un-«--tc spanning ons dort gevoelen. xijn dir van «Ion dichter Albert Ver\vi-y. van den kritikus IMasschaert. viin |inif«>ssor Wonckehach. den medi«?HX iin'on ik on van don uitgever Nijhoff. don schorp-hilarrii faun-t ussclirli-dr-borkrn. Hot portret van don dichter Vorwoy is ongetwijfeld hot beste werk van dr tentoonstel. ling: het typeert meer dan do moesten vatten. De vlerkon-van-wonkbrauwon on hot achterhoofd /onder diepte ach ter don groot en kop mrt don grooton brrrdrn nous. dr /achtaardighrid der oogon «indor dr brauwrii is oen psy chologische vondst evenals dr weer gave der haren die van oen' beeldhou wer is. Dit realisme dor puil rot l on is ongetwijfeld, nogmaals, hot belang rijkste hier. Kon realisme oischt stipt heid in de kennis dor anatomie». Ken lust tot stipte anatomie sluit zich daarbij onmiddellijk tuin. Wij vinden dezo stiptheid hier. de stiptheid, die Woiickebach haast voorbestemt oen lesgever to worden ! Wij vinden deze stiptheid in vele naakten, hrl probleem voorden béoldenden kunstenaar.Soms is doy.r anatomische y.okorhoid wat romantischer van allure: een beeldje (nog in gips) bewijst dat deze roman tische geaardheid (vroeger sterker dan nu!) nog niet verdween bij Wonckrbach. Do groot r vrouw met don faun. achter in do zaal dus. is het type van een ander Soort werk van don beeld houwer, waar do werkman in hom rn don 'anatoom vertoont wat hij kan. rn waar sommige partijen, b.v. de buik. on/., ons troffen door hun sober maar physiek loven. Xoo y.ieii irij «lozen beeldhouwer. ' SCHILDERIJEN TE AMSTERDAM jilts Pol bij Santee Landweer HKT werk van dozen (ironinge.r is hot oei-sto. dat ik van hem ?/.ir. liet komt uil l'a rijs. is soms rrn wat vi-rzaohtc Kcolr-do-l'aris schilderkunst, maar het heeft toch ??rn. nog wat verborgen, aandui ding van oen mogelijke persoonlijk heid. Ik vind deze persoonlijkheid het morst in dr portretten: dat van Van Kek. oen schilder, dir tr l'a r ijs wrrkl. rn dat van rrn Ilalinanschr vrouw zijn do boston:/oker da t van Van Kek. Dan is hier nog to schrijven, dat ik een aangonaain-aandoondo voorkeur vond bij do/on jongen schilder in ren suamslrlling van rood-eri-grol. dir mij. Wrl-grslaagd ook rrn landsohapjo dood waardocrcn. ? Hordijk bij Buffa O (V dien middag, dat ik op oen vroeg uur de oor had ..don" ministor Ir hoorrn sproken in hot Hollandsch van do Vries on tr Winkel, trol'mij. wolk toeval..ook het genoegen don Hollamlschrn l'arijzrnaar Hordijk zich tr hooron uiten bij do opening der eigen tentoonstelling. Ik ben blijde hom daartoe, in het alge meen, te hebben opgrwrkt. N iel om dat dr inhoud zoo belangrijk was (hij zou Ir overtrrffrn '/.ijn !) maar omdat ik zag. dal hij. dir inhoud, dr kinder lijke harten der toehoorders vermocht te verrukken: realiteiten als y.oldorkamors m kachels wekken steeds dr brlaiigstrllim;. Pi.Assrii \I-;KT NIEUWE RECLAME - UITGAVE De Vries Robbéen Betondak V OOK de X.V. «Ir V'rirs Robbr en Po.'s ijzerconstructir-wrrkplautscn te (iorinchem on do X.V. Betondak te Ark?»l (een z.g. dochteronderneming), fabriek van bouwmaterialen, is door J'attl Si-liut' lemu een keurig boekje samenge steld, hoofdzakelijk bestaande uit afbeeldingen, door fotomontage ver kregen. Ook de (ko.urige) typogra fische verzorging was aan zijn hand toevertrouwd. Wij ..ontmoolen" intusschni Schuitrma op zijn brst in li.rl («ord gevonden) omslag! Ilünam een gedeelte van een' landkaart, waarop dr plaatsen voorkomen waar- du b'eJde fabrieken geves tigdzijn. Doy.e kaart is in huift'ml. rood. blauw rn zwart weergegeven. Daar overheen past een helder doorzichtig blad celion waarop in blauw om die twee plaatsen een door een strakke lijn ver* bonden stel cirkels wor den afgedrukt bmrvoiw dr naainsaandiiiding der industrieën. Huit onge woon duidelijk on gocdj! O. v.' T. BI) DE AFBEELDINGEN links een gips\J model van het groote beeld der Gerechtigheid, dat Johan Po/ec m ook t c voor het Raadhuis te Kam pen; rechts daarvan de kunstschilder Aert van Dobbenburgh door Theo van*Reyn (beide op de tentoonste//ing Nederlandsche Kring van . Beeldhouwers, Stedelijk Museum. Amsterdom).Het schilderij land schap met ruiters" op deze pog/no is van Cerard Hor dijk [(tcntoonstéf/ing bij Buffa. Amsterdam). Rechts bovenaan de dichter Albert Verwey door . Wenckeb och (tentoo'/iste'/ing Kunstkring. Rotterdam) en een studie in g/ps van H. Wezef aar (Stedelijk Museum. Amsterdam).