Historisch Archief 1877-1940
De Engelsche begroeting
C. A. KLAASSE
INSTITUUT VOOft JONOIN» DN. f OHMIDT
Heerlijk, gezond gelegtn In de IwltMrMfc* ?«??« bij ST.tALU N
Cxtmcnsln N«*rt«n* erkend. HandeUdlploma. Intensief
onderwlj» In moderne talen. Benige partlculiert school In
Zwitserland met STAAY*.TAALOOIlf USS3IN In Frans**!
en OulUeh. Jull.ftesitember Ideaal vaoantUv«rbil|f.
Vraagt prospectus aan bij den directeur <r. lUtM».
NOU sti'i'tlx blijft v rij \\i-l overal tt-r \vt«ivM
dt» jaarlijkse! u* bogruntiiiK «MMI punt dat in
dt*oiMiiuuniaiMu1 politiek dor nywriiiK tot d«*
.?illorvoorimniiistc wordt K<%rekt'iul. lli»t is y.wr
divrnug of d»» b«'t«H>kfiüs van lu-t biul^-l in lu«l kader
van do t'i'onoiniM'ht' uvuvlu'idsm'tivUi'tt
t»'gfiiwbordig tiii-t wordt overn-lmt. In di'ii
otidun tijil van lu»t vulkonn-n of' rot'dn vv
liborulisuus toen de ovcrliiMd in di' tvrst»* plaats
politio* eti Morialf funrtio* ' vi-rvuld»*. wnn indiM'daad
do begroot (UK bijna hot oonigeinanr in t>lkgt»val lu»t
voornaamst»' onderdeel van do regooringHai'tivitoit
die '/.ii'h in do welvnartHVcrhoudiitK van do
volksgenooten mengde. Op financieel on economisch
terrein word het individu grootendools vi-ijgolnton.
de vrijo concurrentie" vierde hoogtij, on alleen do
fiscale politiek der ix-georing groep tol op y.okero
hoogte in die vrijheid in. Tegenwoordig echter is do
activiteit van do overheid op economisch terrein
dermate ver voortgeschreden dut do werkelijke
hot eekenis van do directe kosten van do
staatshnishouding die in het budget zijn verwerkt in
vergelijking tol die algeheelo economische activiteit
?/.(?er sterk i* ingekrompen. Dat in do politiek nog
/.u I k oen enorme wanrdo wordt gehecht aan do
begroot ing getuigt moor van atavinmo dan van
werkelijkheidszin; Natuurlijk mag do bet eekenis
van hot huishoudbouk van don Staat niet onder
schat worden, natuurlijk geldt voor do overheid als
voor eiken leider van oen bedrijf do oiseh dat op
don duur de inkomsten de uitgaven dekken, on dat
do kosten van instandhouding van hot apparaat
in verhouding tot do tot a h- inkomsten niet te hoog
.worden opgevoerd. .Maar om hot verloop van do
conjunctuur voor een belangrijk deel tou te schrij
ven aan do budget airo politiek is schromeiyko
overschatting van de beteokenis var» de fiscale
staatsfunctie. .Maar al te vaak wordt oen sluitende
bcgrooting als de eerste en voornaamste stap op
den weg naar economisch herstel aangegeven.
Inderdaad kan een sterk overtrokken budget ouder
bepaalde omstandigheden een herstel tegenhouden
en dus in .-de ? regeneratie een negatieve factor
vormen, nuuir primair voor een economische
oploving y.al de begrootingspolttiok nimmer /.ijn.
Dit alles neemt intusschon niet weg dat do
bogrooting oen factor van bvteekenis is. on dat
vooral als symptoom hot verloop van achtereen
volgende budget ten do moeite van het ho/.icn
waai'd is. Hot Kngolseho budget ,is h.v. modo
hitci-ossant mot hot oog op do vraag of oen bepaalde
monetaire politiek de financicolo situatie van do
schatkist al of niet gunstig beïnvloedt. Voorop
gesteld /.ij alweer tint zelfs indien men tot du con
clusie KOU komen dat devaluatie inderdaad do
begrootiugMsttuatie aanmerkelijk verbetert, dat
nog geens/.ins een afdoend argument is voor y.ulk
oen monetaire politiek. .luist ook omdat do be
grooting toch in het heelo bestel van economische
staatsactiviteit maar een beperkte on Soms zelfs
bescheiden rol speelt. Maar met inachtneming van
die reserve is het ongetwijfeld de moeite waard eens
de vraag onder oogen te zien hoe nu een munt
depreeiatie de staat af humden beïnvloedt.
Op het eerste gezicht moet men wel tot de con
clusie komen dat die invloed niet ander» dan
gunstig kan zijn. De uitgaafzijdo van elk budget
pleegt immers als regel, tot wanhoop van ieder die
zich met bezuinigingsplanuen moet bemoeien, voor
een belangrijk deel t« bestaan uit niet bü»ter
elastische posten. Terwijl daarentegen de inkom
stenzijde sterk afhankelijk is van de totale hoogte
van het volksinkomen in geld uitgedrukt en van
etm groot aantal undei-o geldsommen als b.v. «Ie
waarde van den invoer, tle hoogte van
goederenprijzen enz. Hn depreeiatie van do munt pleegt nu
eenmaal tot op zekere hoogte gepaard te gaan met
toename van de nominale bedragen van dergelijke
posten. Als het reëele volksinkomen en de reëele
goedprcnomzetton zoowel binnenslands als over
do grenzen gelijk blijven zullen die posten in geld
uitgedrukt na devaluatie stijgen, zij het dan ook
allerminst in evenredigheid .met de depreeiatie.
Xoodat men conorzjjds min of meer gelijkblijvende
uitgaven in gold van lagere waarde houdt en ander
zijds inkomsten die in geld uitgedrukt de tendens
tot stijging vertoonon. De vaste lasten" van het
bestuursapparaat zullen dus makkelijker te dragen
zUn naarmate de munteenheid waarin die lasten
luiden een lagere waarde heeft. Aldus is, zeer sim
plistisch gesteld, de invloed van
muntwaardedaling up do budgetpositie te schilderen. Althans
in abstracto; on hoe is nu de practjjk?
Op den voorgrond moet in dit verband worden
gesteld dat een toetsing van het Kngclschc
budgetverloop aan deze theorie heel moeilijk is. Immers
hot pond deprecieerdêjuist toen elders do
begrootingsinocilijkhodon zich in vollen omvang begonnen
te «loon voelen. Overal elders zijn sedertdien do
inkomsten achteruitgegaan althans van de toen
bestaande heffingen ? ? en zoo stuit men weer op
hetzelfde bezwaar als altijd in die gevallen; wat
zou er in Engeland gebeurd zijn wanneer het pond
niet was gevallen? Rn wanneer men geen aperten
vooruitgang in de middelen kan waarnemen dan
zegt dat dus niets. Wanneer er maar een
gelijkblijven der inkomsten of een kleine stijging is dan
beteekent dat inderdaad in vergelijking tot andere
landen een verbetering, want in de goudlanden zijn
de revenuen constant temggeloopen. Inderdaad is
er van een noemenawaarde toename der baten geen
sprake, althans niet van de bestaande middelen.
De inkomstenbelasting leverde in het afgeloopen
jaar wel een £ 10 millioen meer op maar daarvan
was slechts 2 millioen te danken aan stagende
inkomsten der contribuabelen. En wanneer men
het heele geval op de keper beschouwt dan blijft
een van de allervoornaamste oorzaken tot de
verbetering van de budgetaire positie van Engeland
in de laatste jaren nog altijd de conversie der
staatsschuld. De schuldendienst is juist in Engeland
n van de grootste begrotingsposten, en de rente
stand is buitengewoon laag. Ook van die factor kan
men nauwelijks zeggen dat zy oen direct gevolg is
van de devaluatie. Wel is er een verband, en heeft
de terugvloeiing van gevlucht kapitaal en
toevloeiing van vreemd kapitaal na den ponden val
tot die ontwikkeling van den rentestand sterk
meegewerkt, maar de ervaring bij ons leert, dat ook
zonder die factoren en juist tot op zekere hoogt*»
dank zy de handhaving van een stabiele munt
conversiekansen aanwezig zijn, al moet men de.
beteekenis van de geld waarde vastheid daarvoor
geenszins te hoog aanslaan. Het valt niet te ont
kennen dat er enkele factoren zijn die. rechtstreeks
uitvloeisel zijnde van de depreciatie, de begi-ooting
gunstig beïnvloeden, vooral wat betreft de indirecte
belastingen. In Engeland heeft dat moment mis
schien niet zoozeer positief gewerkt, in den zin van
verhooging der baten, dan wel negatief in dier voege
dat achteruitgang der inkomsten werd geweerd.
Maar de conclusie is toch geenszins gerechtvaar
digd dat devaluatie een prachtig middel is om het
budget sluitend te krijgen en belastingverlaging
mogelijk te maken. Naluurlu'k werkt het vlugger en
met minder wrUvingsweerstanden dan bezuiniging
on deflatie. Hetgeen inderdaad een verdienste is.
maar daartegenover staat dat ik hierboven reeds
zcido het sluitende budget op zichzelf toch nimmer
het voornaamste doel van de staatshuishouding is.
alleen maar een op den duur noodzakeiyke
voor?\yaurde om die huishouding overeind te houden.
RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V.
's-GRAVENHAGE - Anna Paulownastraat 97
u - ,
Hypothaken
*IZI«I«Af
16.117.100.HypotheekbrleVcn . . f
15.888.200.ervM. ........ f
Directie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT
Een polls der
LEVENSVERZEKERING
ARNHEM'»
is de beste geldbelegging.
N.V. BATAAFSCHE
HYPOTHEEKBANK
AMSTERDAM'
Anno 1880 '
Qeeft uit tegen beurskoers:
4 % PANDBRIEVEN
In stukken van
f 1000,-, f500,- en f 100,-.
Coupons Januari en Juli
.........
(?i
te ZIER1KZEE.
geeft uit: .
4% Pandbrieven 100%
groot f 1000.?en f
500.De pand brieven der Insulaire behooren
o.a. tot de beleggingsfondsen der
Rijkspostspaarbank
N1DE HMEMSCHE
HYPOTHEEKBANK
Leden der ^542339^ ^directie:
Mr, A. S. MIEDEMA en A. E. THIERRYLEBYE DOLLEMAN
Pandbrieven f 39.256.150.
Hypotheken f 39.224.996.- Reserve» . f
1.056.713.N.V. DE HOLLAND8CHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 - HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten mét
een minimum van ?1000.- op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
KUNSTZAAL VAN LIER
ROKINIM
AMSTERDAM
DOORLOOPEND TENTOONGESTELD
KUNSTWERKEN VAN
JONGE HOLLANOSCHE
EN BUITENU MEESTERS
Adverteeren op de juiste plaats en in de juiste courant
garandeert 100 % succes. Vraag eens de tarieven voor
het adverteeren op deze pagina aan de administratie.
ZIE DEN BON OP PAG. 19
De Fransehe diplomatie, hier vertegenwoordigd door Pierre iaval, hecht veef waarde aan een goed glas wijn
Diplomatie om de gedekte tafel
ETEN EN DRINKEN IN GENÈVE EN ELDERS
SINDS de. groolo iutornationalu conferenties
in de mode zijn gekomen in du moderne
diplomatie, speelt do witgedekte
restaurant-tafel een minstens even groote rol in het lot
der volkeren, als do groene tafel der conferentie
zalen of de met papieren bedekte bureaux van
de ministers of hun gezanten.
De groote problemen, wolke over het lot «lor
volkeren beslissen, vinden hun oplossing thans
tusschen het fruit en de beschuit met kaas.
Wanneer de Fransehe minister van
buitcnlandsche zaken een zeer precair probleem heeft
te, bespreken met do vertegenwoordigers van
andere landen, noodigt hij in negen van de tien
gevallen zijn buitetüandsche diplomatieke collega's
uit op een déjeuner of een vriendschappelijk
diner, hetzy te Parijs in de eetzaal aan de Quay
d'Orsay, dan wel in zü« hotel'tu (lenéve.
Het is Aristide Briand geweest, die deze methode
heeft geïntroduceerd in'd« na-oorlogscho diplo
matie. Zgn Europcesch" déjeuner en dat van
Thoiry met Stresemann hebben historische
vormaardheid verki-egen en school gemaakt:. En do
opvolgers van Briand, of zo. nu Herriot of Flandin
of l>aval heuten, mogen van hun gi-ooteii voor
ganger verschillen ten aanzien van hun politieke
ideeën, doch zij zijn het allen niet hem eens in
hun waardeering van een goeden maaltijd on in
het. gebruik, dat zij daarvan maken in dienst van,
hun diplomatie.
' De Fransche diplomaten namen niet graag oen
besluit zonder eerst goed gegeten eu gedronken te
hebben. De staatslieden der overige landen kennen
deze oude gewoonte van hun collega's maar al
te goed, en wanneer zij.met Vankrijk moeten
onderhandelen, passen zij in den regel deze methodo
toe. Wanneer de Engelsche diplomaten in Frankrük
komen onderhandelen, staat het vrijwel vast, dat
zij het klaar zullen spelen om met de Fransehe
onderhandelaars samen te komen buiten de
tookerige atmosfeer der vergaderzalen, geschaard
Met het vlaggeseklp der K.N.S.M.
na.r d. OOSTZEE 27 Juni- 9Jull
1 2-daagsch* r«ls van heit m/« COLOMBIA"
naar Hamburg, Kopenhagen,
Zoppot' Oanxlg, Stockholm «n Vlsby,
Prachtig* autotochten in d« aan.oophavcns
«n omgeving o.a, naan a* oud* Hanzattad
LObcek. Blank*n«t«, Ratziburg, de
0««nsch* Rlvlera (Kronberg, Fradcniborg,
Fredcriksborg) h*t hlttorlKh* Ordontchlot»
Maritnburg", Uppiala, Drottnlnghotm, tic.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
STOOMBOOT-MU. AMSTERDAM
ge-nten «n Reisbureau*
PAG. 18 DE GROENE No. 3020
om dun dixch van fijner MajoBteits gezant.
Doch indien du Franschen al niut gaarne hun
déjeuner of diner verwaarloozen, zelfs niet ondotr
de ernstigste en .moeilijkste onderhandelingen, do
Kngelsche staatslieden nemen daarvoor \n-aak
door zich met de uiterste preciesheid aan hun
'? thee-uurtje. te houden.
. Ik heb zelf meermalen to CJonovo Hendorson.
toenmaals minister van buitenlandsche zaken van
Engeland en in die kwaliteit, voorzitter van don
Volkenbondsraad, om vijf uur zien opstaan om
zich. zelfs temidden van do hartstochtelijkstc
discussies, naar het Volkenbondsbuffet te be
geven en daar op zijn doode gemak zijn kopje
thee tejdrlnken. Aan deze gewoonte is hij getrouw
gebleven gedurende geheel den tijd. dat hij do
ontwapeningsconferentie presideerde.
Henderson vormt iii dit opzicht geen
uitzondoring. Sir .Tohn Simon houdt het thee-uurtje
niet minder hoog in oere. Als hij slecht gemist
kan worden in dévergadering, drinkt hij zijn
thee staande uit, maar drinken doet hij ze in
ieder geval.
Behalvo de theu kunnen do Engcltfchcu voort*
. uitstekend de zeldzame schotels en de goede
wynen waardeerën. waarvan zij van hun Franscho
collega's het geheim hebben .geleerd.
Maar indien de Franschèn al bijzonder veel
werk maken van du wijnen, de Engelschen gaan
or zich nimmer aan te buiten, wanneer do maaltijd
afgeloopen is. Ik heb zelf gezien, hoe MauDonald
? na cnpicusn diner» om uon glas water vroeg en
zich na de zware wyneii te goed deed aan deze
zuivelsto aller dranken, oen puritein waardig.
De Amerikanen vormen een categorie op zich
zelf. ZU houden veel van eten, maar leggen niet
veel originaliteit aan den. dag bij het organiseeren
van hun maaltijden. Meestentijds stellen zij zich
bij het samenstellen van hun menu's tevreden niet
het naapon van de Franschen. Zij kiezen bij
voor' keur de gerechten, welke hun aanbevolen worden
door den niaitrc d'hötel, die op do hoogte is van
do Parijsche keuken. ,
De Duittjchers verschillen zeer van hun
Amerikaansche colle'ga'u. Natuurlijk konden ook '/ij
zich niet aan de etiquette onttrekken, en om die
reden bood de om zijn soberheid bekende dr.
Brüning, toen hy met Litwinoff de Duitsch;
RuBsische vriendschap wilde bevestigen of tóen
hij den tienden verjaatdag van het verdrag van
Rappallo wilde vieren, een copieus en echt
Fransch" .déjeuner aan z^n genoodigden aan.
(En de communist Litwinoff trok geenszins zijn
neus op voor de producten dezer burgerlijke
keuken, welke hij .als lekkerbek wel degelijk wist
te waardeoren.) ? .
PAG: » DE GROENE NÓ, 3020
Gastellamare di Stabia bij Napels
ROYAL PALACE HOTEL QUISISANA
Uitzicht op de Vesuvius en Napels, I5gencesk. bronnen.
Park, Zeebad. Tennisbanen, orkest. Pension 35 tot 45 liro
Leiding: CARLO PAGANO VAN CAPRI
Maut toen in Duithchland de crisis «tcoda
nijpendef \vevd. Heten do Duit hchodiplnmateu zich niet
graag aan den maaltijd zien op foto's, die. in do
Duitsche bladen do rondo doen. Zij konden niet
licht do golf van verontwaardiging vergeten, die
door DuitHchland ging tijdens do jlaagschu confe
rentie, toon dit land uit allo macht vucht voor
de annulooring dor herHtolbetalingen en zijn onver
mogen tot betalen bepleitte. De bladen publi
ceerden toen foto's, waarop do Duitschc afge
vaardigden om den dinch geschaard zaten niet
verscheiden floHSchen champagne tusschen hen
in.... liet is mij dan ook herhaaldelijk over
komen.'wanneer ik to. (ienève was, dat ik Duitscho
Htaatsliedon zag weigeren om HHU tafel gefoto
grafeerd to wo t d el i.
Du Duitsche specialiteit te tienêvo was het bier
huis Havana, dat door .Stresemann in do modo
kwam. Want wanneer do./c in de stad van Calvijh
vertoefde, verzuimde hu zelden of nooit daar een
(of twee) Krügcn" te. nemen, boordevol met het
goedu Münchorier bier, on zijn vriend Briand, die
niet van bier hield, heeft hem meermalen ge
zelschap moeten honden. Verder is do Ba v ar ia
oon plaats geworden, waar de staatslieden in
contact komen met de journalisten....
.Men zou nog heel wat kunnen vertellen over
?do overige staatslieden. Over do Italianen, die.
in strijd met wat er gewoonlijk van hen verteld
wordt, geenszins uitsluitend macaroni eten; owr
de fhineezou en Japanners, die met
buwonderenswaardige zulfbeheersching ervan afzien, hun natio
nale gerechten in de Gencefsehc restaurants to
bestellen o.n zich mot een gewoon déjeuner tevreden
stellen, precies zooals alle andoiy stervelingen.
Vorder over du Zuid-Amerikanen: die flinke eters
doch tevens gerenommeerde lokkerbekken zijn;
«?ver de Spanjaarden, die van hun maal tijden
oen kunstwerk inakoii.
De Frahscho methode dor culinaire diplomatie
hooft zich 01 ik ingeburgerd bij d»» Kleine Entoute.
al zijn de vertegenwoordigers «laarvan minder
geraffineerd in hot gebruik van dit ietwat- bijzon
dere wapen. Benesj. die zeer sober is in /.ijn maal
tijden, haalt het op dit punt niet büzijn collega
Tituléscu. die een waar acrobaat is in het
rond?/eiidcn van invitatios. De/e heeft, het buiten
gewoon druk en vindt zelfs vaak den noodigen
tijd niet om in y.iju hotel zijn tweede ontbijt to
gebruiken: hij drinkt zijn koffie in de wandel
gangen van hot Volkonbondsgobouw, waar hij
dan. mot zijn sandwich in do iiand. de problemen
van (Vntraal-Europa of den O ra u Chacp be
spreekt. Ondanks dit all«s ziet hij kans zooveel
invit'aties voor dëjouners rond te zenden, dat men
hom or sterk van verdenkt.dat hij op drukke dagen
ettelijke malen moet dejeuneerenoniHl zijn genoo
digden go/olsfohap te kunnen h«nuU«n! AHAL
Voor déEngelsche diplomatie in het o/gemeen en voor
Sir John Simon in het bijzonder is de'pvc o'clock tea vol
strekt onmisbaar, zelfs al moefzlj staande worden'genoten
KROP
e's
ia 23
ie
en
g».
klein,
lat hi.
ri
Rli,
don
lei u
d» u
e*i
et Q
oe.'
fd.
ZOl
et»
dn
di
no.
pnocl
Kji
UC'!
vet
in
en
»n.
ar
s.'
r.
?e
a
1. ?
Ii