ff »f X Hoe het hoogere zegeviert over het lagere Teekenlng Th. Ortmann l ALM A. d.i. «Ie vrouu van et>n ontdekkingswi'/.iger. die 'momen teel voor herstel van krachten wordt verpleegd in een hoogor klimaat, hooft laatst een nieuwe theorie verwerkt tot oen uiteindelijk succes. 'fNu heeft ieder succes oen kcor/ijde. maar ik geloof, dat. als je werkelijk iets mooU wilt bereiken, je niet naai l wee kanten tegelijk .moet kijken daar dat vertroebelend werkt op de groot e lijn. Je'moot met je tanden in elkaar geslapen volhouden ten koste van iedereen. De theorie van Halma is mi y.óó: dat je voor een groot doel een be paalde weg moet bewandelen, en dat iedereen daar kosteloos aan meemoet helpen van hoog tot laag. omdat er gelijkheid moet heerschen en broeder schap (later). < Halma's kind krijgt een vitamineopvoeding van oen betrouwbare miree in bet bruin, en omdat de ontdekkings reiziger in een hooger klimaat wit-. liep Halma met haar ziel onder haar arm, en ze zei: Mijn loven is loog". n ze schreef dat ze een houten bun galow wilde hebben op oen Vader. landsch duin om een beter bestaan in te leiden, by Moeder Natuur. Kn de ontdekkingsreiziger, die spaarde voor eh nieuwe expeditie naar de AVestpool, schreef dat do bungalow hem niet convenieerde met het oog op de geldelijke nasleep. En Halma had een vriend met een viool, dio óók tobde over z'n leegheid, en -M> be grepen dat er duizenden waren, net zooals zU» en ze besloten samen een nieuwe maatschappij op te richten (een bétere), waar naastenliefde zou heersenen met rouwkost. De vriend maakte toen spontaan n plattegrond met 100 houten bungalows» die in een natuurkom zouden komen te staan naast een openluchttheater met kunstmatige acoustiek voor z'n viool. Iedereen zou geheel 'vrU zijn in het kiezen-van «ijn kleeding, maar wél werd in groote trekken vastgelegd, dat de natuur zou overh'èrschen, omdat dio ver edelend werkt op de zenuwen vaii ons geslacht. En omdat je mot Iets. moet beginnen begonnen ze met l bunga low, die het houten nestje zou wordon . van Halnyi in de omgeving van Schoorl. En wat het financicele ge deelte van die eerste' bungalow be treft, zei zo dat geld xoofn onderne ming iiocrhanUlo. dat ze het natuurlijk wol zou kunnen kiijgoii. maar dat zo oen kind had waar /.e aan moest donken, en ze werkte" mot een wis kundig hoofd on samengestelde inte rest en toonde mot cijfers aan dat het voordeeUgor was om niét te be talen dan om wél te betalen, en dat 't bovendien mooier was. .,We moeten hot samen opbouwen, wil het goed worden", /.ei zo. ..Die bungalow is do eerste trap naar oen andere, wereld met zonnebaden, on allemaal als kinderen van ón Vader op san dalen....", on zo zei. dat de bunga low als eerste' steen zou verrijzen op oon duintop mot de bovenkant naai de heinol. -'...' De timmerman on de andere man. die 'm maken'", zei ze, zijn «tumpers zonder werk. 7>c hebben mo op hun bloote knieo'n bi'dankt. '/.o zijn meteen begonnen als gekken." We lagen gedurende «lat gesprok op langwerpige stoelen in do zon van hot tennisveld bij de Van Naoldwyeken. Het gras was groen, do ba Hen jongens vlogen hoon on weer. en freule van Naoldwyck sloeg alles out uit zenuwen over Fred Quuil. die ze in veertien dagen niet had gezien. Halma gaapte. ..Het leven is.fu-. t iel", zei ze. toen kwam zp terug op de timmerman en zei innig, dat ze zoo blU was, dat 't zoo goed was voor de moraal van dergelijke mannetjes als ze werkten, dat iédo-reen récht heeft op arbeid, en dat de geldelijke factor daarbij geen gewicht in do schaal mag leggen. ,JA' geef mijn hersens", zei ze. '?Hij timmert mol een hamer. Leer om leer." Weet hij dat?" vroeg ik, en zij zei: Nee." De bungalow ging goed, en toen ie af,was reden we er heen niet de vriend van de viool als gids, en hu was heelemaal van houtsnijwerk met alles opklapbaar, en wc dronken cocktails op het heil van dé.nieuwe richting, en Halma zélf presenteerde sla en tomaten in een trainingspak. on de viool speelde iets van Strawinsky, en er hing een soort manifest aan een punaise, on we waren met z'n zevenen, en gingen alle vijf terug togen du» duisternis. . Toen, «l» vanzelf, ging do tijd verder. De andere bungalows «m het openluchttheater waren in voorberei ding, maar Halma" was al heelemaal bruin van de natuur toen ik haar tegenkwam bij (iraviti Knal. die it-t« had aan een luchtpijp, .-aardoor haar lieve, oude stem door do kamer rochelde. ..Ik heb allerlei ontgoochelingen", ?/.ei Halma slikkend, waarna de juf frouw binnen kwam om in te schenken. on de geschilderde gezichten aan de muur zwegen, en hut schijnsel van een verouderde bouillohi' lag over voet bankjes en crapeaudjes. en (Jravin Knal wees zwijgend naar een vaas met i-oodo anjers en zei zacht: «Boden der lente", waardoor Halma bittor word on er alles uitgooide over do timmerman, die haar beleed t gd had omdat ie zekere gevoelens miste, en geld wilde hebbon voor z'n getimmer. Kn CSravin Knal stond op als een waarachtige vriendin en zei. dat iederoen een krui» heeft, on dat gouddorst een ilegenera tiet rek is dor lagere rangen. Halma was indertijd begonnen met te zeggen, dat ie 't kroeg als ze het had. maar ze had het nog niet omdat ze het liever zélf hield, waarmee ze bedoelde, dat z^j een höger soort uitgaven had dan een timmerman uit een dorp. die er toch maar tabak voor zou hebben gekocht, die vanzelf vervliegt. En ze had hom uitgelegd hoe heerlijk het was als hU het te goed hield, en hoe veilig. En ze had gelachen en gezegd, dat het dwaas was, dat 5«» ziel» zoo opwond over niets. En dat ie al de verdere bungalows zou mogen bouwen, en er zelf in een mocht gaan wonen met Tiet volste recht zich overal te begeven, maar het mannetje was boos geworden en had met een slag gezegd, dal ie niet voor- z'n ploizier timmerde, maar voor z'n biiiod, wat altijd het geval is met der gelijke personen, die hun geestelijk wel zijn verwaarloozen ten koste van niets. Toen Halma zoo ver was dronk ze oen kop op en glimlachte, en zei, dat 't in de grond van de zaak bespottelijk was dat die stumper zich zoo opwond over een paar onnoosüole guldens. In hot begin hadden zij en do vriend van do viool er dan ook veel ploizier over beleefd omdat het mannetje iedere '/aterdagmorgen kwam met een pa piertje, dat aldoor viezer werd tot hij ontplofte en beleedigend deed en zelfs zoo ver ging, dat hij dreigde met een advocaat, waarna Halma natuurlijk wel verplicht was de burgemeester en iedereen in te lichten over zijn peil, en de burgemeester liet het brutale mannetje bij zich komen en zei hem, dat er van nu af aan nooit of te nim mer meer iel8 voor de gemeente getimniord zou worden, en 't dorp schudde zijn hoofd en zei: Hoe is het mogelijk, dat iemand zóó zijn eigen ruiten kan ingooien!" En het man netje deed niets dan alle dagen de zelfde aardappelen eten, waardoor ie venijnig werd en dun, wat iedereen erg grappig vond, wat 't was. Gravin Knal knikte somber en zei dat het 'volk eigenlijk nog niet rijp was voor iets hoogcrs, en dat Halma kracht moest putten uit "een edel instinct, waarna we over alles heen stapten en afscheid namen, en de zon scheen, on Halma vroeg of ik mee ging, on ze vroeg nog twee anderen. en we stapten in de Swallow, en reden er heen met allerlei dingen in blik en glas, maar toen we er waren was de bungaloxv weg. Op de plaats waar ie geweest was stonden meubelen, en een vioolkist, on pannen, en allerlei Andere toilet? bcnöodigheden, waaruit we afleidden. dat de kwaadwillige timmerman alles tot op de grond toe had gesloopt. ? De politie stond tot haar spijt aan vankelijk geheel machteloos, maar later heeft ze gelukkig termen ge vonden het individu wegens huisroof te vervolgen. Hy zit nu. . Maar de nieuwe maatschappij groeit en bloeit op de.ingeslagen weg voort, waaruit je weer kunt zien hoe het hoogere zegeviert over het lagere. HEXRIETTE VAN EIJK DAAR i» een cenigttzins zonder' linge gedachtewisseling gaande tusschen den minister van onder wijs en de Maatschappij der Nederl. Letterkunde, een venerabel instituut, dal lang geleden waarschijnlijk iets incl letterkunde te maken had, doch Htndttlang alleen teeken van leven gaf op jaarvergadering, waar weer nieuwe leden gekozen voerden, die maar nauwe lijks aan eenige letterkunde verwant Hchenen. En verder werd er gezellig en nift duur gegeten, naar ik teel gehoord heb. Volkomen onverhoeds derhalve kwam dczi' oude dame voor den dag met een adres aan den minister, waarin zij haar zware bekommernis uitte over de weinige zorg op de middelbare scholen aan onze laai en letteren besteed. ..Het Bestuur van de Maalsrhappïj der Nederlandsche Letterkunde meent. dat het zijn plieht w. met klem te wijzen op de noodzakelijkheid, dai aan deze betreurenswaardige verwaarloozing van onze moedertaal paal en perk worden gesteld." Waarom de Maatschappij dit nu in eens zoo meende, is niet terstond duide lijk. De toestand i« al vele jaren zoo en ..de Maatschappij" heeft het altijd in volmaakte gemoedsrust aangezien. Maar zij rond het nu eenmaal-zoo en moesl luid-op klagen. De snaukschc minister evenwel deed net of hij dit niet begreep en de oude juffrouw eigenlijk bedoelde hem te i-omplitceren vanwege zijn spellingreformatie. Haar instemming was hem een groote voldoening, zei hij. Waarop zij natuurlijk boos werd en antwoordde dat die spelling haar stcenkoud Hel, ..houdende de gewraakte tekortkomingen in hel onderwijs van de Nederlandsche (aal aan de seholeti.... slechts zeer zijdelings mei de spellingkwestie ver' band". Maar dal andere. Excellentie ! Dal andere.... de remedie voor die ..betrcurensicaardige tekortkomingen" ! Wanneer komt daar wat van? Het Bestuur der Maatschappij acht dit Ie meer urgent, omdat zij hier een bedenkelijk symptoon ziel van de onvol' doende aandacht, die in ons onderwijs ' gewijd wordt aan de zaken die onze nationale beschaving betreffen: immers te midden van de uiteraard breede behandeling van vreemde talen en culturen behoort die van de moedertaal en van de Nederlandsche beschaving een centrale -plaats te bekleeden. Niet het onderwijs in onze taal alleen, maar ook de behandeling van de Nederlandschc geschiedenis, literatuur en beschaving dient in overeenstemming te worden gebracht met de rol, die zij in de op voeding der Nederlandsche jeugd behoort ie spelen." Dat is het dan eigenlijk wat de Oude Dame zoo bekommert. De spelling kan baar niemendal schelen en ook de Schoonheid der Nederlandsche letteren gaat haar niet bovenmate aan. Zij wil de jeugd niet gelukkiger of wijzer maken. Doch, zooals dat meer voorkomt in den ouderdom, is zij ineens griezelig bewogen door de drift van dezen tijd: het natio nalisme. De jongens en meisjes moeten vooral opgevoed worden in de zaligheid van Nederlanders te zijn. Stop ze vol met Nederlandsche literatuur, geschie denis, beschaving, om front te maken tegen vreemde talen en culturen". Laat hen exclusief worden en chauvi nistisch, laat hen zweren bij het nationale en. het internationale, cosmopolüischc als vijandig zien. De andere naties doen ' ook aldus en zoo kunnen wij ons en onze belangen redden. Het gaat waarachtig niet om letteren en schoonheid, het gaat om zeer recele zaken, die ons ontvallen, 'als de natie zou verdwijnen. De taalstrijd", zegt Carru van Bruggen in haar Prometheus, is on derdeel van den strijd voor collectief (nationaal) zelfbehoud". Nationalisme, patriottisme is eigenliefde". En eigen belang, kan men er bijvoegen. Wij vermoeden echter, dat de Oude Dame bovengenoemd 'zich van dit alles mis schien niet volkomen rekenschap gaf. F. C. ZWEMINRICHTING DER A.M.V.J. VONDELSTRAAT 8 TELEFOON 82345 ZOMERABONNEMENTEN :::: (l MEI-1 SEPTEMBER) ::?: zijn reeds geldig van heden af. Dame .... f 11.?Heer .... f 13. Meisje. . . . 10.?Jongen . . . 12.50 Degelijk onderricht Haardrogen Hoogtezon Rijwielstallen N.B. 10% Korting bij gelijktijdige afname van twee of meer abonnementen voor hetzelfde gezin. inbegrepen COMPLETE BADKAMERS in eenvoudige en luxueuse uitvoeringen G. J. DE KONING & Zn. Opgericht 1739 Amsterdam C. Telefoon 32457 Keizersgracht 447 VAN RIJ fIS SMOSTERD i MET DE STOOMVAART MIJ. NEDERLAND" AMSTERDAM : NAAR ' ONBEKENDE BESTEMMING ? EN DE NOOBSCHE FJOBDEN .'.? ? . - * '?' ??' Vraagt' nadere inlichtingen OPENBARE VERKOOPIN6 IK- Makc-lmii* ' W. C. DKKN1K '///,ii.. W. C'. ]>KKMK 11-, i'.s. -/uilen «P Maandag 29 April 1935 dos n voi u Is na 6 uur, in lu>t Verkoop' lokaal Frascati", ten overstaan van «Ivn Notaris L. .1. VAN KOOSEN1>.\.U'. in het openbanr verkoopen: liet VRIJE HEERENHUIS mot sousterraln, Tuin en Erve.nnn OOSTERPARK 62 S. No. SOI. groot 1.75 Are. Het/olve \A ingericht -zonnig' door gepailijrclrn kan worden bezichtigd des Dinsdags en Donderdag», alsmede op don Vorkoopdag van 2?1 uur. Te koop aangeboden Plymouth-auto laat 1033. zoo goed als nieuw. K.M. 24000, in prima st. v. ondorh. f 950.?. Brieven let t. C SPREEKT men over Kantoormeubelen en BRANDKASTEN dan denkt men direct aan MOZES KNAP? Oude Hoogstraat 1, Amsterdam HEÊRENKLEEDING VOOR VADER EN ZOON TOT REDELIJKE PRIJZEN ADRIAAN SCHAKEL HEILIGEWEG - TELEFOON 37273 Meneer Janien koopt kleeding naar maat Hij staat «r óp dat het 'm «laat De prijs en de coupe Komen onder de loupe, Zoödat hl/naar SCHAKEL sleedt gaat BEGRAFENIS VEREENIBIN8 tl AMSTERDAM SAX CREMATIE Bezoekers aan Amsterdam Victoria Hotel - Damrak t/o C. Station * noodigt U uit. Wij verzorgen U In ons hotel tegen matige prijzen. U zult tevreden zij n l Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner vanaf f 3.50 f 1.50 en f2.?f2.?, f3.?en f4. . De Directie WEEGEWIJ S RAPENBURG 44 - AMSTERDAM MARMER MARMERSLIJP NATUURSTEEN Telef. 42662 INSTITUUT VOOR HANDELS EN BEDRIJFSVOORLICHTING Amsterdam-C, Amstelstraat 14?18 Telefoon 32000 (6 lijnen) Toestel 39 Geen Contributie Geen lidmaatschapsgeld Leden zijn de abonné's op het' Weekblad Handelsbelangen". Het instituut stelt er prijs op, dat de leden hunne belangen ter kennis brengen en vragen stellen. Alle mededeclingen van de leden van het Instituut, betreffende hunne bijzondere zaken-belangen, worden als strikt vertrouwetijk beschouwd. Aan abonné's op het Weekblad ..Handelsbelangen" wordt op verzoek KOSTELOOS een diploma uitgereikt. Vraagt een diploma aan. Er blijkt uit, welke talrijke rechten U verkrijgt, waardoor U zich belangrijke kosten zult kunnen besparen. Het lidmaatschap brengt geenerlei aansprakelijkheid onderling of tegenover derden mee. De N.R.V. BEVREDIGT DE WENSCHEN VAN IEDER LID onverschillig of hij een tochtje in eigen land wil maken of dat hij de wereld rond Wil Phileas Fogg had er cachcig dagen voor noodig, de N.R.V. zou het vlugger kunnen, maar doet het in ongeveer honderddertig dagen voor f 3250. Inlichtingen: Centraal Bureau der Nederlandsche Relsvereeniging, Laan v. Meerdervoort 53-D, 's-Gravenhage DE VOLGENDE WEEK BEGINT HET NIEUWE HaagschëDetective Feuilleton van Ivans Hltr)»nfi afknippen n veratnden In open gnvtlopp». gefrankeerd met l'A cc. ?' Ondergeteekènde werischt zich voor het jaar 1935 te abonnêeren op DE GROENE AMSTERDAMMER" .Wie zich nu abonneert betaalt voor de 'over blijvende 8 maanden 18.75 Naam Adres Aan de GROENE AMSTERDAMMER Ktlzerscraehc 355 - A'dam-C Po s rg l r o 72880 Gem. jlro G 1000 ' Telefoon 37964 KROP no. I! liji dei m «H « 2n en in ar r. PAG.PO DE GROENE No. 3010 PAG. 21 DE GROENE No. 3020 i li jf.'.