Historisch Archief 1877-1940
'W'
OUDE TIJDEN KEEREN TERUG
Melis Stoke
lUK- Tcckeningen Harmsen van Beek
MKNSCHKX zijn ondankbare
wezens. Xe zuchten n klagen
over niet anders dan dat hun in
komsten achteruitgaan, maar ze heb
ben niet de minste belangstelling voor
het feit. dat ook de inkomsten van
hun leveranciers achtertui gaan door
dat die hun prijzen verlagen.
Xoo eenzijdig zijn de mensclien nu
eenmaal. ? ? ?
Ik voor ing ben met de bestaande
toestanden buitengewoon ingenomen.
K n sinds ik in de advertentie van
een koffiehuis gelezen heb dat de
oude tijden terttgkeereh ben ik zelfs
dolblij. Die oude tijden kwamen tot
uitdrukking in zeer grooto borrels
legen zeer lage prijzen, in een dozijn
werkelijk zeer eetbare oesters- voor
tachtig cent en de ontstentenis van
een orkest.
Peuk tl eens tui u: oesters, borrels
en allerlei weer behoorlijk eten zonder
muziek. Is het niet alsof het verleden
met al zijn heerlijkheid is opgestaan?
Kn dan moet ti de advertenties van
kleerenmakors eens lezen: een heele
zomergarderobo voor den prijs die
eenige jaren geleden voor n pak
Oesters voor tochtig cent per
dozijn en een belachelijk goed
koop glas bier zónder muziek.'
betaald moest worden. Wat zegt u
daar van coupe?..
. Maar mijn beste mijnheer, als u
den y.edolijkon moed hebt om den drem
pel van een groot modepaleis over te
stappen dan zultti een kreet van blijde
herkenning slaken. Tien tegen een
dat ge uw eoupour uit het gesloten
huis van de zeer deftige kleermakerij
uwer tradities in dit ? sprookjospiilois
terug zult vinden. .
Hij zal u met emotie naar hriogo
stapels prima sloffen voeren en zijn
t oo versta f zal u aanraken zoodat
evenmin als vroeger voor dal vele geld
geschiedde, uw embonpoint gepronon
ceerd in hel zomorpakjo tot uitdruk
king zal komen.
De oude tijden zijn teruggekeerd.
l'w eoupour .heeft u hel voorbeeld
gegeven. Hij is de dappere pionier
die den kreet dor nieuwe lijden heeft
verslaan. Hij hoeft.? eerder dan gij.
de stem gehoord en begrepen en tien
zedelijken moed gevonden om 'dien
oproep te volgen.
Hij verliet hot pretentieuse go-sloten
kleerenmakershuis. hij brak, zij hot
wellicht met .smart, de traditie van die
niet dikke kloedcn belegde
pHskaiucrs«*n vond zijn weg niiar het. licht ....
het. stralende licht van de groote
hccivn- on
jougohcoron-kleoding-hui/.en. want' hij werd opgenomen in dat
corps van zwoegende nainoloo/e wer
kers wier vereende krachten het won
der van dey.o tijden tot stand brachten:
het goedkoopo hcorcnpak.
Hij is tl voorgegaan en het is aan u
hom terug te vinden.
Kn wat al meer.
AU ba/.uinstuolcn klinken de aan
kondigingen der atitofabriekon van
du achterpagina's van do
Nederlandsehe bladen.
.... Daar i.s «Ie X.V.X.-model
|Ii:tó.... (met een plantje om van
te watertanden)-... \\*übrengen de
X.V.X. model UM5.... (ook meteen
plaatje om van te waterlanden)....
(?anseho opsommingen van. verfij
ning en vernuft volgen;... Kn de
prijzen die er bij genoemd worden slaan
ons met verbazing.
Do oude tijden zijn er weer. . .Neen,
ze werden overtroffen. Ken complete
automobiel kost evenveel al» vroeger
een rijpaard.
Ken complete heer. dus kleeding,
linnengoed, en auto. kost bij elkaar
minder dan vroeger tic -allereenvou
digste soort parvenu.
Kn dan du scheepvaartmaatschap
pijen en rcishtircaux die u van dienst
willen zijn. Do bedragen die u ? voor
zee- en landreizen, niet voeding en
vermaak, fooien inbegrepen, worden
gevraagd bedragen minder dan in dei
veelgeprezen oude lijden een koerier
min loon kostte of een troinbiljct naar
een niet te ver gelogen land.
De oude lijden zijn teruggekomen.
maar zo keerden terug in gezelschap
van alle wonderen die de teelmiek
in hun afwezigheid heeft tol stand
gebracht.
Kijk naar hot restaurant \vanr ge
uw oesters voor tachtig cent per
dozijn on uw belachelijk gocdkoopc
glas bier krijgt voorgezet
Kijk naar de prospect i die n de
gelegenheid openen uw spul gocdkoopc,
desondanks onberispelijk zittende
zomerpak te dragen in dp vier wind
streken van deze aarde. Kn lees met
een traan van ontroering den brief va n
uw zuster die uit' Indiövertelt hoe
alleraardigst uw neefjes rondrijden op
défietsen van / 4.7*1 die ze uit Japan
hebben betrokken.
Stemt dit alles u dankbaar of nie( ?
Ku voelt ge uw snoudo ondank
baarheid om het feit dat uw inkom
sten zoo achteruit zyn gegaan?
Alsof u nog moer van die gocdkoopc
borrels, nóg"'meer van die gocdkoopc
pakken, en nog meer fietsen voor uw
neefjes en nichtjes noodig had.
Het ocnigo wat go te doen hebt
is hot- licht (o volgen: hel stralende
Ncon-licht van uo inaHsa-fabricagc.
Schaken
Redacteur: Dr. S. G.TARTAKOWER
De sterkste stad
IN welke, stad vindt men de stotkslu
schaakkracht ? Tiontallon jaren ge
leden golden de steden Berlijn en
Wcencn als de stórkato sehaakstodm,
later dacht men veeleer aan Londen
on Xow Vork.
Toen echter, nu ongeveer vijf jaren
terug, do wereldkampioen dr.
Alje.c-hln 'een triomphtochl door Kuropa
deed, konden slechts twen stednn:
Praag en Warschau hem eervol tegen
stand tooneti."
In 1084 echter sprak men eerder
van de Russische hoofd&toden: >foskt»u
en Leningrad, nadat de genialu jonge
meester Flohr (die ajidei-s voorden
snelsten eii succesvolsten simultaa-nspelcr
gold) daar. een zeer slecht resul t nat
gehaid had. Wel is waar dat hu groot H
voorstellingen gegeven had. van HO
partijen, en zulks terwijl hij zijn
in«panncndo match met Hot\\iiuijk in
spelen had. 4
Het ongeloovige VVi-st-KUttipa wilde
dus de suporklasse van do
Sowjet, Russische schaakamaieurs nauwelijks
erkennen, doch het loopéiide jaar 1085
heeft een, volledige oplossing gebracht
betreffende deze aangelegenheid. In-,
derdaad hebben de'beste
simultaanspelers van de'wcrejd: Flohr,
Capablancu, Lilienthul, in do simultaan
seances, welke zij vóór het
Moskoutournooi in verschillende
Kussisehe steden speelden, vernietigende.
in oen strijd van oen moestor-tegen
oen amateur tot nu toe nog niet voor
gekomen, nederlagen beleefd. Xoo
heeft bijvoorbeeld ('tipablanca op den
I2en Februari 11)^5 in Moskou zij n :Ut
siniullaanpartijcn eerst na zeven uren
en wel mot oen rosullaal van 7 gewon-,
non logen \\ l .verloren on O onbe
sliste partijen tol oen eind
gebracht.Hot schijnt dus vast t o staan dat do
groote ninnn(t Hussischoschaakspelers
..hoi» concours" zijn. Anders is hot
echter in betrekking tot bet
uti'i'ulcr1-nntinyml van vorschilloiulo steden.
l*it hot bovenslaa.ndo zien wij in
iodor goval ilat t'i-aag ecu eervolle rol
speelt.. Grooto beteokeuib hoeft «lus
ook do jaarlijksehe. inoostorwetlstrijd
van deze. stad. ?
Die .beteokoilis komt h«t- besto uit
wanneer men weet dat do
Tsch«chosiowaaksch» kampiotat Flohr (die:
anders jn grooto tntemationalo
nieeat enveilstrijdon louter eorfcte of tweodo
.prijzen oogst) bij do plaatselijke
govochton dikwijls biltenv nrdorlag^n
lijdt, daar hij daar oen aantal scherinj
concurrenten vindt; als daar zijn Dr.
'l'roybal, Dr; «kalutka,, F. .Utahtor,'
Keifir, Ópocensky.
In don kort tfoledon gccimligden
ineestei-wedstrijd van Pi-aag Was, zij
het.ook bij afwezigheid van Flohr, do
geestige jongo meester Opocensky
ovenvinnaar. t ?
Hior volgt een van zijn partijen:
Engolsche opening.
? '????' i ? ?
\\'it: Ui>OfcnskU' ? Kwart: Dietse.
1. c2-e4 o7:~e5
Dus: Siciliaansch in de voorhand.
2. Pbl e3 Ph8?cfl
3. o2?ei ....
In plaats van du gmvono voortzet
ting 3. Pf3, Pfü: 4. dl, ed-l:. 5.
Pd4: Lb'l. U. Lgöenz., dat op het
spel der si tikken aanlegt, wendt wit
het zoogenaamde Dre.sdGnsc.ho systeem
aan, dat door Nimcowitsch in don
wedstrijd to Drosden, 192Ü, ingovoerdi
werd, en dat voor alles op het
construueiun van het pionneiiskelct ei,
d3, n4j aanlegt'. Hierdoor woidt het
veld d ó geblokkeerd on do strijd zoet
scherp.
4. f2?M ' " .' ........
Kn dit is dan het Dmsdon.sehe »ys-:
teem o outranct, eci-giet-igt^r «lan
4. I»f3. , ! i '
4. ........ . . Lf8?c
Hiurniodo getuft Bwarl' Ion onncchto
het gpwichtigo stüuitpunt eöop.
GC-bodon was 4.... dB met: 5 Pf3, g
(Lilienthal spoelde in oen partij t to
Kastings 1033 tegen Aljeuhin....
Lgl, wat l>eflcnkelijk).
6. d3, Lg7, 7. l «7, »?ti; on zwart
staat solide.
5v f4xeöLc5r^gl
.ThlXgl PcOXefl
7. d2-d4 Pe3-gO
8, e 4?ó', PIO?g8
Het is duidelijk dat wit voordoe!
in i-uimto heeft. '
0. i)dl?h5 . , d7?do i
Ook bij ruU der kohingiunen 0.
Dh4-j-, 10, Dhi:, Ph4: zou zwart
zijn stelling niet gemakkelijker hebben
gemaakt, daar dan do nianoenvnt
U. Pbö(of IL Pd")) minstens een
pion zou heblen doen winnen.
10. UI?ga ' f7?fB
u. Lfi-dm .....:..
Prachtigo ripi»sto ! Xu .gaat zwart
snel to gronde. ' ,
11. ........ f«xg5
12. IxiaxgU-f- Ke8?d7
Du koniug op reis.
13. Dh5-^h3-}- Kd7-,:7
Op 13..v. Keil. zot. IJ U lx mat
in weinig zelton.
M. ?1»o3?«tö^. K<.7~fS
15. Tgl?fl-f- I»g8?f«'
Ut. Dh3?hó d«xe
17. d4Xen »?7?cll '
. In de hoop na 1*5. Pc3. De7 het
stuk to mddon. doch thans gcoft wit
den gonadosteok. 55io 'iliagium.
a 'b
f g .'h'
18. Tflxf6-}-!
10. Dh5
h6-|opgegeven
PAG. 22 DE GROENE No 3026
,,The American Eagle"
De vliegende mensch" blijft een sprookje
WAT zei Erasmus ook al weer
of was het een ander?
De menichhcid wil bedrogen
worden. Toen was het zoo en nu is
het nog steeds hetzelfde. Wij hebben
in de vilt-gerij een nieuw geval er by
gekregen. De menschelijkc adelaar.
Ken meneer maakt een paar lapjes
doek aan zijn armen vost en aan zijn
beenen, en laat zich op groote hoogte
uit een vliegtuig vallen. Met behulp
van die vleugel*" beweert hij clan
naar de aarde te zweven. Foto's in
de krant en, senaat ioneele verhalen over
gedraaide loopings en zou, alles erg
mooi.
Op een hoogte van vierduizend
meter stapt Ski Ui J im uitliet toestel
en laat zich als een adelaar recht
standig naar beneden vallen.
Kensktaps blindt hij zijn vleugels uit.
boschnjft bochten, draait twee loopings
en zweeft, gedragen door die vleugels,
«nel naar de aarde. Op een hoogte
van zeshonderd meter trekt hij zijn
para'chute open eri landt behouden
op het veld, toegejuicht door eonige
.reporters, die getuigt» waren van deze
nieuwe demonstratie van het
IIMMIsehelijk kunnen. '
Well. anyway.it made a darned
good story, oiily.it'H different. Para
chutespringen was zoo langzamerhand*
??en flauw volksverinaak geworden.
Kr zat niets meer in. Die djuigcn gnnn
vrijwel steeds open sinds de militaire
vliegers ze als een onderdeel van hun
uitrusting mee naar boven nemen en
het publiek, dat nu eenmaal wreed is
en op sensatie belust, vooral als het
gaat om vUegvertooningen. had nog
inaar een zeer matige belangstelling
voor do verrichtingen van Ski lli Jim.
Je kon laag springen, je kon hoog
springen, het gaf niet veel meer. De
recettes liepen hord achteruit. Do
klad was in dit mooie vak gekomen.
Ma-ir J int was een goede Amerikaan.
une hundred percent, en .dus ging
hij niet bij de pakken neeiv.it ten. 11 ij
belegde e:in conferentie. .Met zichzelf.
'Talrijke ideeën werden naar voren
gebracht en.even snel weer verworpen. .
Tot opeens, hij had hét.: Hét Idee...
Hij zou gaan zweven. Niet met xoo'n <
stom zweefvliegtuig, neen. zweven
als een adelaar. Is de adelaar niet
het zinnebeeld run kracht en van de
XRA? En is de NHA er niet om de
zaken te ordenen en om de werkloos
heid te bestreden? Hij holde naar een
winkel waar Z2 lapjes verkochten en
schafte zich eenige meters van.de stof
aan waarvan eerbare huismoeders
beddelakens en kussensloopen maken.
'En hij holde verder naar een leerwinkel
waar h'U zich eenige riemen en een
gordel liet aanmeten. Toen holde hij
naar huis en zette zijn .vrouw aan het
werk. Kon paar vleugels werden
goeijeëerd. Xe leken weliswaar meer op
do vlerken van een vleermuis dan op
de -wieken-1"''van een adeloar. maar
degene, die op dergelijke kleinigheden
let, is een kniesoor.
Ken paar telefoontjes naar de, boys
of the press, don't fbrgot your ca
mera» bpys, du parachute aan. in dn
kist en nu flink. hoog. want anders
zien! ze te veel. Op de góéde hoogte
Hét Jim zich, als altijd, doodgewoon'
naar beneden vallen. Kn hij lint zich
«?en tijdje vallen en spreidde inder
daad.zijn armen uit. De riemen en de
gordel zorgden er voor. dat zo niet
uit het lid werden getrokken. Alleen,
van zweven was geen sprake. Die
twee vierkante motors, dook wnron
onvoldoende om Jim te dragen en
afgezien daarvan, een beetje profiel
moet een vleugel toch wel hobborii
om eenigo lift te kunnen produceeren.
Dus hij bleef vallen en sloeg daarbij
«?én'paar keer.«ver den kop. Op zes
honderd meter van den grond vond
hij het welletjes en trok de parachute
open.
Die bochten zullen wel in het brein
van fantasierijke reporters zyn
gedraaid. De loopings waren gedraaid
doordat J>im zijn knieën had opge
trokken, waarbij die lup tusschen zijn
beenen als hoogteroer had gefunc
tioneerd. Enfin, je moet toch iets
zeggen en bovendien, de boys moesten
hun story hebben.
Itet nare van dit leven is. dat. zoo
gauw je een goed idee hebt. anderen
je na-apen. In plaats van zich als
goede collega's te gedragen, gaan de
andere purachutcspringors nu ook
van die lappen aan hun armen en
l u-enen hangen en zij deinzen er zelfs
niet voor terug zich in hun pakje mét
die vleugels te laten kieken. Alsof si j
die nieuwe stunt hadden uitgevonden.
.Manr n ding heeft Jim op hen voor.
U Ij heet geen Ski IK Jim meer doch
The Hunmn-Amoric.au Kaglo. Kn zijn
manager heeft al een paar honderd
voordoelige contracten met kermis
exploitanten kunnen sluiten. Xoodat
zijn jaar in ieder g-ival goed is. «w
dat is al heel wat'in dezen tijd. Je
moet maar op het idee komen.
^ - C. v., S.
(n den tuin
Onderhoud van het gazon
V OOK mooie gazons is veel
moeite noodig. Xe zijn ten
rste niet gcnmkko.lijk te
ver'krijgen en daarna niet gemakkelijk te
onderhouden.
Hij het aanleggen kan men twee
maniereu beproeven/ n.l. het leggen
van zoden en het zatiin van het
graszwad. In de allereerste plaats dii nf
inen rekening te houd- n met den bo
dem. Heeft men een drogen, h» ogen
'zandgrond, dan zal het zaad of xuhVn
d» zoden licht virdrogen. Ken
prachtmiddel daartegen is een laag kit i.
Die is toch ni««t zoo lastig te krijgen.
Ken wagen' v« l. ki st soms maiir een
prik. Strooit men de klei zon fijn mo
gelijk uil en legt men daarop de zoden.
dun verkrijgt men »en ..vochthouden
de"' laujr. In arme gronden moet tevens
vóór hel- z« uien leggen of vóór het xua u n
aan een goede bemesting inrt «uden
mest worden gedacht.
Is eenmanl de «anleg een voldongen
feit. dan volgt het onderhoud. Kn
daarbüwordt veohl een groote fout
gemaakt. Natuurlijk moet het gazon.
net als de heele tuin, jaarlijks een goede '
bemesting' ontvangen,, doch dal ge
schiedt soms veel te laat. Twee
man'eren zijn er voor de bemesting. T« n
oerste met slalmest, di? z<o fijn mo
gelijk over hot gazon wordt gestrooid
??n ten tueede mot kunstmest, waarbij
o >k oen strooien van de verschi'lendo
stoffen i'lta's heeft. By de eerste nie- "
t.hodo moot het stro- ion van den meet
voor don winUr gpschi'den. De klui
ten kunnen dan stuk viiezen, de voe
dingsstoffen inrcgemcn en in Maart
kunnen de resten wnrdrtti weggiharkt.
Bij détweede methode Strooien we
vroeg in het jaut een deel patentkali
eu superfosfaat, ongoveir een ons per '
M-. van.elk soort, in dat jaargetijde
dus. dat geen verbranden meer kan
plaats hebben. I .at» r zorgen we voor
stikslof. die gemakkelijk toe te dienen
is in gieters, met een oplossing chili.,
Maar dat houden wo.langen tijd vol.
Kons por week is voldoende. Natuur
lijk is maaien en rollen een voornaam
ondel-duel van hot onderhoud. Het
goknipto gras moet steeds netjes wor
den verwijderd.i Kale plekken kunnen
wc bijzaaion, nnutr niet vrcêger dan
in April. BH.
Oe Guadalquivir (schaaf l: 100) in het ..F/ujsbau/ofaorotorium"
der Technische Hoogeschoo/ te Alünchen
Catastrophe in de Guadalquivir
* * ' ' " '
Een phase uit de (jnatch Mensch-Natuur
D
K 'wreede zei1 heeft Weel
baat- offers geëischt," roepen
»t m**r en schrijven wij op den
klagelijkstcn toon van
verongelijktzijn. als do wind eens vroolijk niet
de zee aan het stoeien is geweest on
in hot vuur van het spel een paar
onfortuinlijke visschors die juist bozig
waren, haring of scholvtsch van een
object der natuurlijke historie tot
handelswaar te maken, uit hel land
der levenden heeft weggesloeid. Maar
toch lijkt het mij misplaatst, dat
anderen daarbij een gezicht trekken
van ..zie je wel, natuurlijk Itet water
weer. daar is ook nooit huid moe te
bezeilen!*' Eerder diende men zich
te verbazen over de groote dosis
lankmoedigheid, die dat water (en
'trouwens de natuur in het algemeen)
?toont't en opzichte van het
egoeent risohe, onbescheiden zoogdier Mensch.
Want feitelijk behandelen wij tic
natuur precies zooals ons dat behaagt,
en in den tegel schikt zij zich daarin
op bewonderenswaardige wyze. \Yy
leggen een zee droog. T- de natuur '
zorgt sans rancune voor jnusschen
in plaats van ansjovis. voor kikkers,
in plaats van tarbot en voor graan
in plaats van zeewier, omdat wij dat
nu eenmaal liever blijken te hebben.
'Wij steken geraffineerde appuraton
in eetii walorval en du. stroom draait
goodsmoecls de wieltjes onzer tur
bines. Wij plaatsen stuwdammen' in
rivieren on het water blijft zoet
siaan wachten of gaat. waarheen
wij het sturen. Moeten wij dan zoo
org verongelijkt doen. als die natuur
eens oen' enkele maal tilt haar slof
schiet? Als zij een oude stifgeworden
vulkaan nog eens laat dansen, vóór
hij voor eeuwig inslaapt, in hot
narrenpakje van "wijngaarden, dat wij
hem aangetrokken* hebben: of een
stmvdnmnictjc op zij schuift, als zU
het ei-jr druk heeft, /.o»mIs verleden
jaar-bij.de tiuadali|u'ivir?
In laatste instantie is, het toch
de niensch. die aan het langste eind
trekt: hij wenscht nu eenmaal zijn
werk niet in de war gegooid l c zien.
liet liut in zijn aard. na zulk een
calastropho .slechts een moment be
denkelijk to kijken: dan steekt hij
zijni handen ' wvei* uit de momven
en hcginl mot de bi-okkon. de sporen
van zijn nederlaag, op to ruimen.
Vervolgens kijkt hij zijn kladjes eens
door. of hij .zich'mogelijk verrekend
heeft, n als hij do fout niet spoedig
genoeg vindt, gaal hij naar een van
die moderne loovonaai's, die wonen
in hui/.en vol glaswerk hf'mysterieuze?
machines. ,
in het geval van do l'uadalqtiivir
heet de toovenaar Professor Rehbock
on Zijn toovcrslot
Klussbaulabornloriunv der Tochnisi.-hén Hochschule"
in Karlsruhe. Maar de nut uur is
, groot on de mensch is klein, dies
heeft hij do slimmigheid bedacht.
de natuur te verkleinen, als hij haat
te lijf wil. Kn y.o'o stroomt dan thans
do (iiiadalquivir in Kaï-lsruhé, .
in honderdvoudige verkleining.
l'rof. JU-hbnck heeft nog niet ver
teld, waardoor hot nu precies gekomen
is. dal déwatoren:der (itmdalquivir
er iii. slaagden, hun boeien te Ver
broken, don stuwdam1 weg Ie duwen
en zich niet dondei-end gewold in de
diepte te storten., in deze orgie van
bruisend water dorpen wegvagend,
als waren i het ieckehingen in los
zand. Maar binnenkort; zal hij «het
vertellen aan de Spaanscho ;-egeering,
die hem als 's werelds meest beroem
den walorbouw.speciali.st opdracht gaf,
do oorzaken no te sporen. .
iKn dan wordt de Ciundahjuivit- op
haai- nummer gezet. (
8WAKN
FAG. 23 OE GROENE No. 3020
KROP
den
iet«
d« ti
eea
e< n
!».?!
Offd«
SOI
l'
?ei»
der
di
no.
p/i
DCl
liji
de:
«rer
«i
2n
en
in
ar
ló
n
r.
?»? a
'»
J '
b
:.i /
t