DE LES VAN BOULDER DAM Wat wij van de Amerikanen kunnen leeren JAN TEDERS NU door velen in Europa samenwerking als dringende eisch wordt gevoeld, om uit de economische depressie te komen waarin iedere staat zich bevindt, kan het zijn nut hebben den blik te wenden «naar andere landen, waar net als bij ons groot e moeilijkheden te ovenvinnen, maar waar dank zij de politieke verhoudingen ook mogelijkheden om te slagen aanwezig zijn, die wij niet kennen. De tijd is lang voorbij dat we meenden hier in Europa tot de superieure volken te behooren en dat we, zonder ons te richten naar Oost of West, alleen in eigen omgeving antwoord konden vinden op de vele moeilijkheden (vooral economische) die een oplossing vroegen. Nu self-help in alle staten van Europa gepropa geerd wordt en ieder land in eigen behoefte tracht tévoorzien ten koste der buren, ondervinden we telkens, dat toch de volkswelvaart terugvloeit, zooals de zee bij eb, na lederen nieuwen reddingbrengenden maatregel van contingenteerings- of steuupolitiek, die dient om nóg grooter rampen af te wenden. Een ondoordringbare economische mist belet 't zien van stralen die de milliocnen noodig hebben om wat meer levensvreugde deel achtig te worden. Ten koste van groote financicele offers tracht men werken uit te voeren om te vinden voor eigen bevolking, maar we zijn allerminst zeker, dat ons dat later te stade zal komen. Een voorbeeld van die onzekerheid heeft Nederland in het droogmaken van de Zuiderzee. Het maken van den afsluitdijk had de belang stelling van de technici over de geheele wereld; hier was een volk begonnen 225.000 ha grond te onttrekken aan de zee, om in de ? grond-bchoefte van zijn landbouwbevolking te voorzien. Met veel enthousiasme werd begonnen, de dük werd vol tooid en het eerste gedeelte (do Wieringermeer) voor bebouwing beschikbaar gesteld. Maar helaas, de economische verhoudingen in Europa, d.w.z. de belemmeringen in uitvoer die vooral landbouw en veeteelt ondervinden, dringen de behoefte aan vruchtbaren bouwgrond terug. De prijzen die gewassen en zuivelproducten op brengen, zijn van dien aard, dat 't den boeren onmogelijk is hun bedrijven loonend te exploitoeren, zoodat de regeering met steunmaatregelen ten koste van eigen bevolking voorziening moet treffen. We trachten nu wel met beperkte ruilovereenkomsten den toestand zoo dragelijk moge lijk te maken, maar 't aantal werkloozen blijft steeds groeien. Wnnnoer wv den Mik naar Amerjku zien we ook daar de moeilijkheden, 't Valt natuiu lijk niet te ontkennen dat ook daar het werkloozenvraagstuk zijn geweldige zorgen geeft, er is n>i eenmaal een wet van ooi-zaak en gevolg, maar Amerika heeft voorwaarden die een oplossing van het vraagstuk vergemakkelijken. Door hot Vei ? eenigd zyn van de Staten is de onderlinge uit' wisseling van producten eenvoudiger, invoer tarieven kennen de staten onderling niet. Wil heeft hier de crisis, de depressie evenzeer gewoe<l als in de verschillende landen van Europa, maar de hopelooze belemmering door de geografisch ? verdeeling in tallooze souvereine tol- en invoeigebieden, kent Amerika niet. Daarom kan het zich uit 't moeras werken. Door samenvoeging tot een economisch gehe< l heeft men nu reeds met veel kans op succes Co gelegenheid imposante, productieve werken uifc !?? ] voeren, waarvan de clectriciteitsonderneming va-i den Boulder Dam in Nevada en Arizona et i prachtig voorbeeld is. Volgens opgaaf van 't Bouwbureau te Bouldi iCity was de raming voor 't geheele werk S 100.000.000, te weten: I. Dam en reservoir $ 70.000.0( u II. Electrische Centrales 38.200.ÜI n III. All American Canal 38.500.01 u IV. Rente gedurende den bouw.. 17.700.0(0 Het opwekvermogen van de Centrales s 1.850.000 pk en interessant is het dit cy'fer <?? vergelijken met de electrische centrales in Hollan l (alle stoomcentrales). Het opgestelde vermogen bedraagt in Holland van alle centrales: 1.450.0(0 pk, dat is 400.000 pk minder dan 't krachtvermogi n van 't Boulder Dam-werk. In do op wek-bed rij von. «Jus zouder transmissi leidingen, is -^ ? UOO.OOO.OOO goïnvostfin-d. o«-n ^.?xveldig cijioi* in vergelijking mot hot \vork in Nevada. Verder zou na voltooiing van het gehoolo /.uiderzeeplan, waarvoor wo ^ / 030.000.000 tuMidig hebben, 225.000 ha vrucht baren grond !.,-schikbaar komen, terwijl do irrigatiewerkon door l?-l water (nadat 't aan don Boulder Dam gebruikt j. voor de opwekking van oloctrische onergio) :;"0.000 ha nu'rr bovlo«>ion dan 't water van do i ..luradorivior momontool icrigeort on 125.000 ha uu-el- dan wij uiteindelijk op do zóó zullen hebben U-vochten nu vollouilny run 'l neliecle Zuitlerzt'i'iiltin. l ie vergelijking is heusch zou gek niet, als zij or ..;. hot eerste gezicht uitziet. Het gaat er namelijk Irt-hts om. welke uitgaven or noodig zijn om oon l> * ma KI resultaat te horoikon. Uit voorbeeld heb ik oven willen gebruiken MUI M te- t nonen wat Veroenigdo .Staten vermogen. .int noch Nevada. noch Arizoua hadden 7.00*11 . -k zelfstandig kunnen uitvoeren. '? tindaar dat 't zUn nut kan hebbon dat ilo blik Europa mooi- naar 't gooriën(o«-i'«l \. .i. \\ .U. want wat wij als verbrokkeld Europa wol k>. non doen. is nagaan welko nuigelijkherlen \i .-rika heeft om do toekomst mot wat moor trouwen tegemoet t o t roden. Voor ons is hot 'zaak heel nauwlettend, zonder vooringenomonIM -l. het work van President- Hoosovolt on zijn Ie 'pers gade to slaan, hoo inon 'daar probooreii zal ?l- \verkei-» wóor <»p t«» nomen in hol product iepi..ro.s. Bedriegen do voui-tookonou uiot. dun zulloii 'i vi«lo workon zijn in 't belang van do Staats-.meenschap on allicht kunnen wij mol «lo daar ..5. gedane ervaring OIH voordooi doen. Eert der gigantifchcn inlaattunntls van het Boulder Dam krothtstation bijna voltooid Nieuwe wijn in ORGANISCH KIESRECHT Dr. Ir. J. G. J. C NIET ton 'onrechte noemde do N.H.»'. onlangs onzo tegenwoordige kieswet ..o-n kioswet, dio in de practijk schier almacht bij do kiesvereenigingen brengt on o>\>directe verband tusschon kiozors on verkozen -n to loor doet gaan. Do vorkozonon zijn nauwoli. k* volksvertegenwoordigers moor, doch bloot partij gangers, buiten de kiozors om." Do practijk van hot tegenwoordige kiesroeht t dat do partij-besturen do randidatenlysten vinlstollon on 4lot daarmede eigenlijk tevens de uiV slag van do verkiezingen is bepaald. Immers aan do verkiezing dor partij-besturen werkt gewoonltfk slechts oen klein gedeelte der kiezers mede. In do eerste plaats zijn lang niet alle kiezers lid van "on politieke party ort in do tweede plaats kw.i gewoonlyk maar oon zeor klein percentage van ilf loden eoner politieko partij op de vergaderinp-iiwaar de besturen wordon verkozen of waar <fo( oiindidatonlijsten worden vastgesteld. Stollon wo dat ongeveer een tiende deel van iet aantal kiozors lid is van do politieke partyen ia ons land (dit wordt als vuistregel gewoon ijk aangenomen): nemen wo Vervolgens aan* lat ongeveer oen vijfde deel van het aantal leden eo i« politieko party aan de candidaatstclling van df volksvertegenwoordigers deelneemt. Constatev:«v wo vérvolgens dat de kiezers feitelijk gén in v l meer kunnen uitoefenen op de( verkiezing bepaalde personen, als de candidatenlijsten ««n-J maal door de partyen zijn vastgesteld. Dan komen ?.we. tenslotte tot het ontstellende resultaat, <W in 'feite de volksvcrte'genwoordige'rs.wprdenvpau' "gewBzon door ongeveer n: vijftigste'deel van'?'l' kiezers ! I'ractiéph hebben tccdus'thanseenbuitrigc icoon slecht en onbillijk tcerkend getrapt" kiem-' 'A-' Om het- schrikbeeld van het officieele gefr^tf' kiesrecht te ontgaan, heeft men onder den i van hot democratisch klinkende algemeen recht volgens het beginsel der evenredige vertogenwoordiging" een. getrapt kiesrecht gekregen, '<W de kiezers dikwijls veel verder doet staan van liu vertegenwoordigers, dan volgens het off i-i«& getrapte, kiesrecht. Uit het bovenstaande mog* duidelijk blijken, dat het tegenwoordige recht don toets oonor objectieve kritiek kan doorstaan. Het is geworden tot een van het democratisch" doel, dat men er heeft nagestreefd. ude zakken OLGENS GEMEENTEN leuwenhuis u' %fju oi' sommigen, dio aan hot iilgi'ini't'n -,-»'i-h't allo fouten onzer tegenwoordige samen! MJJ wij 1011 PU modo op grond daarvan do gohoolo ."vertegenwoordiging maar -willen afschaffen. '?im.seqnentios' daarvan «l ringen u-aarsrhijnlijk «loze porsonon niot door. Zoolang inon nog I- stolt- op PÓU n'i-hltwlniil. zijn volksvei-togent.ljgei-s onontbeerlijk. '(??n zal aan het bfgitiHij van hot .-algemeen m. i. niot mooton tornon (bohotuloiiH dan ??rporo bepalingen omtrent hot [uitsluiten van kiesrecht van hen. dio do persoonlijke bestaans:n>twoordolykheid niot kunnen dragon) «looi van hot kiesrecht Jblijft. do van hot volk tot uiting 1o brengen on in vorband daarmede zoovool mogelijk to bonudoi'on. dal ih' besten m bekicaaninlen ra n mm rolk als y.ijn vortogomvoiii'djger*» wordon \..i Int |Ml Sclu-gvoi' dezes heeft nog oens getracht (zij hot op schematische w'yzo) ««en eenvoudige oplossing van hot zoo buitengewoon belangrijke kiosrochtvraagstuk aan. do hand te doen. 'In do oorsto plaats zal het noodig zyn. dat er 'door hot volk zolf i'prfromcfnsnmnncn wordon aangewezen. dio dat volk penoonlijk kent. Maar hot js tori oom» male uitgesloten to achten, dat een kior.ersmassa van ca. 4 millioon personen in staat is. om wol overwogen redenen. gevestigd op oen lirrwonlijk ooi-doel, 100 afgevaardigden voor- do Twoodo Kamer aan to wijzon. Die massa kan dan nuk niet «miei's dan zich lat on voorlicht on door amloirn. d.w.z. door partij-besturen. kiosvoreonigingon. dagbladen. Mon stomt thans maar al to vaak op good goloof on good geluk. Wil meri oehtor lirrtuirmtijk rnntarl ««n {jrnmonlijki' Itninnlrftinfi ilan komt men onverbiddelijk tol hot getrapte kiosvooht on hot (listrioton-stolsol. Persoonlijke hcoordoeling is nl. slechts mogelyk als in maximum slechts l op do 1000 kiozors als vertrouwensman Oe Boulder Dam In d Cotoradorlvler: overzicht tijdens den bouw PAG. «t DE GROENE Ne. 3021 opi een Zwitserschc Landèsgemèinde", waar alle stemgerechtigden aan de besprekingen deelnemen en persoon lijk hun bestuursfunetionarissen kicken PAG. S OE GROENE No. »li wordt aangewezen on men dit (listriclsgewij/i?loot. Met dezen maatstaf zou men komen tot ongeveer 4000 volksvertegenwoordigers, hetgeen natuurlijk veel t o veol is. Welnu, dan is er slechts n oplossing, til. dat men aan deze 4000 ver trouwensmannen (of kiesmannen) do samenstelling van hot parlement overlaat. Mon zou daartoe kies districten moeten vormen van 5?10000 kiezers. Elk kiesdistrict wordo samengesteld uit n of moor gemeenten of wordo gevormd uit een deel van n. gemeente (door het Provinciaal Bestuur resp. het Gemeentebestuur vast to stellon). In kiesdistricten van 5001?0000 kiezers zoudon ?dan O kiesmannen moot en worden aangewezen «?n voor olko 1000 kiozors l kiesman meer. mot oon maximum van 10 kiostnannon (10.000 kiozors) por district. Een kiesman zou woonachtig mooton zijn in hot district (of j n do gemeente, waarvan hot kiesdistrict oon deel uitmaakt), dat- hom als kiesman aanwijst. Candidaat.stolling voor kiesman zou moeten gosehioden op randidaienlljutcn. die b.v. door minstens 30 kiezers mooton worden ondertookend. Dezo candidatonlyston zoudon- niot moer namen mogen bevat ton dan hot aantal to bezetten plaatsen. Op do HicnibiljctlrH dienen do ca ml idolen in alphabotische volgordo to wordon geplaatst zonder aanduiding van do lijst, waarop de randidaton zijn gestold. Elke kiezer mag oon persoon, wiens Haam op hot stembiljet voorkomt, kiezen op oV bokondo wijze door invulling van oen achter don naam van don candidnat geplaatst open vakje. Mon kiost dus op prrtionen on niot op lijsten. Nu do stemming wordt in do eerste plaats nagegaan hoovoel stommon olko candidaat heeft gokrcgbn. Deze stommen-aantallen wordon .lijstgowijzo opgeteld. Behaalt oen lijst minder stemmen dan do kiesdeeler bedraagt, dan wordt deze niot moor modogotold. Er blijven .dus over-de' lijsten. die den vollen kiesdoeler hebben gehaald: van olko lijst mogenMiu naar volgordo van do door do can(Udatvu>orkiiegen ston»meo zooveel cawdidaten als göko^/i^ \vorde~n .aiftigowózen. als-'tólt^'^bfte ' aantal -nVaiot». bedraagt; dat. dékiesdoelor op het stómmênaanfal van do lijst begrepen is. Do rosten worden verdeeld over -de lijsten resp. do randidaton. dio dan nog het grootst aantal stomnion op zich hebben vereenigd. Vacatures ' dienon to wordon aangevuld door. den persoon, dio; naar hut stommenaantal volgt op den laatst vorkozóno van do lijst. Js die lijst uitgeput, dan wordt de vacatm-o aangevuld door-do lijst resp. den candidaat. die bij do laatste verkiezing nog hot grootst aantal rost-stommon op zich voreenigde. In deze wijze van verkiezing is het evenredighoidsboginsel nog voor oon groot dool aanwezig: .immers oen aangesloten groep van 10%~20% dor kiezers heeft kans, oi»n kiesman verkozen tr» krijgen. Kloinoro porcontages wordon inderdaad r... ItM.f Of, ifdt ZOl f' dot di ao. P« DCl liet vet ??en r, i Sa en ia ar l Ji r. ?o a M' -C ?. i . VS* .? .