Historisch Archief 1877-1940
Wetenschappelijke varia
Sous les tolts de Paris: kijkje op de
binnenplaats van een Parijsch hotel"
heen en terug
HEIMWEE EN WEDERKEER
..*??*
? ,, l'
l t
WAARIN schuilt eigenlijk de
aantrekkingskracht van Pa
rijs? Je loopt in do
Loidsostraat on opeens wortl jo overrompeld
door het-gevoel, dat je beslist onge
lukkig zult zijn als jo niet binnon
vierentwintig uur voor de ..Domo"
zit. Plotseling bevalt o«»k jo vriendin
jo niet'moer. «Ie natte winti vindt j««
«nvnrdragolijk. «!«? mensen' akelig
v<«rvelend en : j«' liovelingsgorocht heeft
allo culinaire attraatio. voor jo
ver'Kw-en.1 Jo bont prikkelbaar en hovig
ontevreden. Mot, een kloek b'osluit
draai je jo om. saboteert ostentatief
do vorkoorsrog«'ls. geeft «lo agent oen
gitito mond on koopt:'eeu spoorboekje.
Jo vlucht «ion cafébinnon on consta
teert voor do 'honderdste-.keer woe
dend.' dat jo «lorde klas alloen maar
's nachts kunt reizon omdat «Ie
dagtreinen slechts eerste en tweede klas
hebben, gaat d«n nog oven vlug naai
de kapper de hemel beware je'voor
de Figaro's in Parijs -^ en zit do
volgende dag in de trein hoe je 't
begint zelf aan je onschuld te twijfelen,
al heb je de vijftig Bekuris in jo koffer
braaf vermeid. Je snelt dus naar'do
rostnuraliowagen om gold to wisselen.
.betaalt je btiote on bont Frankrijk
dankbaar, dat hot jo niet gearresteerd
hoeft.
Je bont trouwens helonmal zeer
welwillend gestemd. Bij de treinen.
«lio uit tlo andere richting voorbij
razen, zeg jo bijvoorbeeld: Ziet u.
al weer geen botsing, 't is toch «>rg
overdreven met tlio Franse, spoor
wegen." Chantilly lacht jo toe als oen
weldra vervulde belofte en voor de
fiare du Nord wacht, je zonder
vloeken twintig minuten tot jo o«-n
taxi 'krijgt. Ahoi! Jo bont in .Parijs1.
Jo bent in Parijs, je zit zelfs voor do
Domo. De bekende kacheltjos stinken
geweldig do hoofdpijn, die je «lo
eerste vjjf minuten gekregen hebt.
raak je pas in Amsterdam weer kwijt
en je neemt parade af. Het is tegen
zeven uur, het spitsuur van de Doinè.
de Doföe
l' f' l
^l
. i
geweten'" ?nogT'- bon - bi
P. heb jó niet opgebeld, B. heb je
niet.betaald -dan denk je alleen nog
maar .aan Parijs. . ..
Je hebt eon tiendaagS retour.
. . : . - ' t '
Frankrijk 'begroet je aan de grens
met een grondige visitatie, waarbij
blijkt rampzalige dat jo acht
sigaretten m je zak niet aangegeven
hebt. Tot nu tóe was je slechts een.
mindcrwaafdige verdachte vreemde
ling, van dat oogenblik afsta je daar
echter als een ontmaskerde vijand van
Frankrijk. De woordenschat der Fran
se douane is overweldigend en je
jf, terwijl z(jt dk* hun spreek
uur hier op het tprras houden, hu
langzamerhand opstaan om snel er
gens even .iets te eten en daarna bij
een tweede' crème hurt Domc-bestaan
verder t o leiden. Met andere woorden:
de ploegen worden afgelost. Je hebt
vrienden onder de komenden zowel
als onder hen die weggaan. Allemaal
zijn ze er. De beroemde politieke
caricaturist, die je (voor vier maanden
in de richting Van de Coupole zag
verd wijnen, komt juist, terug. .Men zegt,
dut hij oen ongehoord geluk in de
liefde heeft'en dat de grootste,staats
lieden hem om raad vragen in hun
vruuweuaangtilegeuhedeu. De
ikonenschilder uit de Oekraine, de trots van
de buurt, staat op zijn post, iedereen
in de weg, voor de ingang. Zijn lange
zwarte haren glanzen en hij ziet er
wild en ascetisch uit, als een heden
daagse Job. Hij is, kan men wel
zeggen, de modernste dwaas van onze
tijd. Hij beweert dat hij een antenne
is en de eigenaardigste berichten uit do
gehele wereld ontvangt, berichten zo
vreemdsoortig, dat men ze met een
licht hart met de gebruikelijke caf
crème honoreert. De geniale fotograaf
van Parijs-bij-nacht zit in een hoekje
met de redacteur van de Minotaur"
verdiept in belangrijke onderhande
lingen. Argumenten volgen op argu
menten: het gaat ditmaal bepaald
over een voorschot van vijftig francs.
Je overlegt net of het niet misschien
zelfs over honderd gaat, als buiten op
de boulevard een kleine .oploop ont
staat. De twee zoons van de grote
lers-Amerikaanse beeldhouwer zijn
aangekomen in hun Renault, model
11)00.' De een hoeft blauwe kringen
onder de oogen, de ander een
ingcschcurd oor. Je weet al waar het om
gaat. Het is gisterenavond gebeurd,
Chez Jacques". De broers waren al
aan hun tiende-twaalfde cocktail, toen
de oudste aan de mixer vroeg, wat hij
van de Amerikaanse meisjes dacht.
De mixer, een Marseillaan, voelde
meer voor de Zuid-Franse. Zo
gebeur«le hot. Intussen & L'Intran
sixième" met een indrukwekkend
geschreeuw uitgekomen en een minuut
lang denk je, dat er iets aan de hand is.
Maar je bent helemaal niet erg teleur
gesteld als in de sixième" hetzelfde
staat wat ook al in do troisième"
stond, jo hebt toch het gevoel, dat er
wel iets gebeurd kon zijn en dat is je
voldoende. Langzaam werk je <5cn
voor n je vrienden af, waarbij je wel
moet inzien, dat je verschijnen in
Parijs geen bijzondere opwinding heeft
veroorzaakt. Je voelt je lichtelijk
beledigd en gaat eten.
' ? ' , ' T
De derde dag is een bijzondere dag.
Je bent nl. uitgenodigd op het diner
van de Purs Cents" bij Foyot. Frank
rijk is het land der fijnproevers en
de Purs -Cents" zijn de aristocraten
van deze uitverkorenen, do uitno
diging is dus geen kleinigheid. Je hoort,
dat op hot diner van vandaag alle
notabelen der gastronomische wereld
zullen verschijnen on je hebt al om
zes uur een geweldige honger. Om
acht uur heb je nog honger. Om tien
uur nog. Ter elfder ure kom je erachter
dat je slechts als toeschouwer bent
uitgenodigd, als journalist.
Let op," zeg je tegen de fotograaf,
..nu gaan wc ze vermoorden. Maak
foto's van die kerels zo dat de wereld
in hun magen kan kijken. Hoe ze slik
ken, hoe ze verteren, Wees de Brcughel
van do camera .'" Maar zelfs deze
wraak ntislukt, want de Purs Cents''
eten allerbchoorlijkst. En je eet die
avt md laat au comptoir".
''
De zesde dag heb je geen
meer. Jp wacht bij de Viking" op eon
vriend, je laatste hoop. De knappe.
pittige en vriendelijke kandinavischo
meiskes.^die hier vroeger altijd zaten,
en na ecu paar minuten brengt hu je
bij zijn hotel. Alm denk je, hij wil van
de patron lenen. Waarom dan echter
die geheimzinnigdoenerij ? Je wacht
in het salon. Uit het kantoor dringen
opgewonden geluiden tot je door en j«
verbeeldt jo het getal vierhonderd t«
horen. Nu lukt het je zeker te zijn, dai
deze parel der hotelbezitters de kosten
van je laatste dagen in Parijs zat
dekken. Maar waarom vraagt iugeoii
vijfhonderd, die idioot !
De zaak wordt echter steeds myste
rieuser. Dat met die vierhonderd wa*
blijkbaar alleen maar een hallucinatie
Je wordt verder geleid, het doel is woei
een hotel. Je wacht weer in het sak>i
1 twee afgezeten rieten stoelen in eoi
half donkere hoek uit het kanton
dringen weer opgewonden geluiden t«.
je door en je hoort het getal 500. D» ?
is hot einde, denk je, en dan hoor jo.
Entendu, Monsieur Ie Docteur, en
tendu," en je ziet nog juist e'en vei ?
sleten Madame, die je vriend zeo
hartelijk do hand schudt. Lijd je n
misschien ook al aan visioenen? Nooit
de vijfhonderd die hij in zijn hond
heeft zijn echt, absoluut echt. J*
wrijft je oogen uit.
. Mijn studie aan de Sorbonne," zcp
je vriend, heeft zeveiitigduizend g.
kost. Dit zijn de eerste vijfhonderd,
diik ermee verdien. Nochtans heb ik nui
zelf, benevens mijn doctorstitel ervoi
verkocht." Hij is tchter in een hè.
goede bui.
Bij een fine Champagne" hoor j.
eindelijk hoe de vork in de steel zit
In hotel A. hebben zich de schuld» -i
van je vriend in de loop der tijden tt»
vierhonderd francs opgehoopt. Daa
ook de meest engelachtige patron
eenmaal zijn geduld verliest, ontvin.
hij heden het ultimatum:. betalen, »
water en licht worden afgesneden. .1
kent deze fraaie en oude Parijse hotoi
traditie. Zonder licht en water t
wonen en dagelijks, do opmerking' t
van het* personeel aan te horen, «l i
hiermede samengaan, is bepaald oi>
aangenaam dat kun je zonder m»1»
inzien.
In hotel B. daarentegen, dat van «!?
afgezeten stoelen, wonen de twijf»
acht igste typen van Montparnas*
Dames en heren van minder eerb.-r ?
professie. De eigenares, vroegen ?/.-?!
in hot vak maar thans bezield n> <
nobele ambities, bevalt dat ocln t
niet on zij had 'er heel wat voor 01 . r
als zij do naamlijst in hut salon ?/ «
kunnen verfraaien met do. visi- ?
kaart j«»« van onigo geziene persol t
«MI achtbare beroepen. Op je vri- , :
mot zijn «loctorstitoi van ?
.Sorbonne- was /.o «lus helemaal ver/ »i
?Sinds lange tijd «lood zij hem aanl» >i
op» aanbod on nu redde zij hem t;* ??
lukkig uit z'n benarde positie, doonl ? r
zij hom. vijf honderd francs leende < :\
zijn schuld in hotel A. to betalen ?
«liroct bij haar z^j n intrek te
new-Do onigo .vtjorwaardo was, dat l ir ??'.-.
vordering direct «jpeisbaar.zoïi won l ?
als hij 'weei'.'Yorhulzt'n wil. Daarn
had ze hém' «lat kan men ni!-' '
zeggen lovonsl:iii«r voor haar nam» ??
lijst g«>k<jcht. "^
.,ti«'ofmij
'
i
..En hoe moot ik dan verhuizen?
!»,
"^- en "op haar plaatsen zitten Duitse
intellectuelen. Heeft het nog wel doel
naar Pnrys te gaan? Je bent net op
het punt de gelofte af te leggen het
nooit meer te doen, als gelukkig je
vriend verschijnt.
Heb je geld?" begroet je hem
tamelijk onvriendelijk. Je bent in een
uitgesproken slechte stemming. ,
Waarom" juist ik?" zegt hij ver
baasd, waarop je de toestand bloot
legt. ,
Daar is maar n ding aan te
doen," meent hij, na enig nadenken
somber. Ga, mee." " ?
Jo krijgt voorlopig geen verklaring
U.P ' vijfontwin'tig fr-nncs.
stuur jo ".een telegram naar Amstj-r
dam. Met do gebruikolijkt; tekst.
Als jo in Amsterdam g«*on i\*'i
guldon in je z«ikt hebt, vo«»l 'je( j«v «^-n
b«'«lelaar. Met honderd francs in
J 'a r ijs, ben jn inillionnair. 't Is dan '
«iok veel moeilijker in Papijs hontloi--!
francs te bemachtigen dan in Amstot
dain eem tientje. Velen van je vrienden
bewei-eu zelfs dat het eerste helemaal
onmogelijk is. Je trof bijvoorbeeM
gistel-en de Roemeense journalist,
di«zes maanden geleden naar Parijs kwam
om zijn geluk te beproeven" wal
METEOROPATHOLOGIE
Een zonne-rhythme in onze ziekten?
Dr. P. VAN OLST
GRENSGEBIEDEN zijn altijd
een bron van interessante ge
beurtenissen, die de publieke
aandacht trekken. Niet alleen geldt dit
voor grensincidenten tusschen Itali
en Abessyniö, welke incidenten in
telegram vorm onze aandacht meer
bezighouden dan inwendige" berich
ten uit deze beide landen zelf, maar
ook geldt het voor grcnsverschijnselon
tusschen twee wetenschapsgebieden.
\Vat heeft niet de astrophysica, het
overgangsgebied van astronomie en
natuurkundc, ons een rijkdom van merk
waardige vondsten opgeleverd !
Hetzelfde is nu weer het geval in
liet grensgebied tusschen weorkunde
(meteorologie) en ziekteleer (patho
logie), genaamd: ..moteoropathologie"
xvat dus, geachte lezer, niet omvat: de
..ziekteleer van het weer", al maakt
ons, voorjaarsweer wel eens den indruk
van ziek te zijn !
Talloos zijn de leeken-uitspraken
over verband van weer en ziekte,
«He men verzamelen kan door het pu
bliek maar eens te laten praten over
dit geliefkoosd onderwerp. Zeldzamer
echter zijn wetenschappelijke, op cij
fers gegrondveste uitspraken op dit
grensgebied. Daarom denk ik wel dat
een dergelijke uitspraak en een over
zicht van het er bij behoorend
-onderzoek do Groene-lezers interesseeren
TH l. Ik vond een uitvoerig referaat in
..die Noturwisscnsehflften*' van wn
publicatie die in Ifttf t verschonen is
van de hand van Traute on Bernhar»!
?lMUI over -het- verband tusschen ge
beurtenissen op de zon en het verloop
'der sterfgevallen op aarde, met werke
lijk frappante .uitkomsten.
J n 't kort komt de zaak hierop IHMMV
11 «'t aardmagnetisme, dat ónze
magiK'otnaalden beïnvloedt.' is geen con
stante grootheid maar maakt voort
durend geringe wisselingen door in
intensiteit en richting: deze wisselin
gen of ..storingen" worden voortdu
rend op achtenveertig
waariuwiingsiiattiurlijk een uiterst naïef 'idee was.
want met het ..geluk" in Parijs is het
nog erger dan met do onfeilbare
?'systemen in Monte f'arlo «-n die
.sindsdien to.vorgeefs op zeventig francs
jaagt, waarvoor een
weldadigheid*vereniging bereid is hem naar zijn
vaderland terug te oxpediëron.
Daar1 om. denk er aan. lezer: Ga nooit
?/.oiiclot' retourkaarf je naar Parijs, als ge
Uw vaderland nog terug wilt zien. Qp
dio ochtend de achtste kijk je
y.elf ongeveer «-Ik uur na, of je je
spoorkaartjo.ntig hebt en overlegt of jo
als afscheid de Eiffoltoren beklimmen
!»(' .NapoleonV graf hoz«iok»>n zult. ..Te
beslist tenslotte vóór Napoleon* Ook
hij heeft Parijs niet kunnen veroveren
.?. maar Parijs kan dan ook alleen
. een vrouw veroverd _'orden,
stations, over de geheele aarde ver
spreid, opgeteekend. Daarbij bleek
reeds spoedig dat er oogenblikken zijn
waarop de magncetnaald erg onrus
tig is, de storingen dus sterker zijn.
Op enkele momenten kunnen deze
storingen zoo sterk zijn dat men van
magnetische stormen" spreekt, waar
van een gewoon mensch echter minder
merkt dan van een gewonen
luchtstorm." Alleen bij het telegrafeeren en
bij liet telefoneeren heeft men er last
van, terwijl natuurlijk ook de invloed
op scheepskomposson minder
aan-genaam is.
Deze magnetische stormen komen
voor de geheele aarde op hetzelfde»
moment voor. zoödat men de oorzaak
ervan zocht in een buiten-aardsche.
een kosmische reden. Men meende
deze gevonden te hebben in de
zonnovlekken, maar daar groote vlekken
kunnen passeeren zonder magnetische
stormen, zoekt men de reden meer in
de z.g. M-zone" der zon, een ge
bied waar herhaaldelijk omvang
rijke erupties of uitbarstingen voor
komen, waai'bij de zon een lading
elektronen op haar omgeving afschiet.
welke lading natuurlijk ook de aarde
kan treffen en clan ons aardmagnetis
me, dat zelf ook van «'loctrischen oor
sprong is. danig in do war kan bren
gen. Hot verband tusschen deze erup
ties en de magnetische storingen
Meek vooral doordat hierin ,een
rhythmc van 27 dagen optreedt, «lat
precies gelijk is aan den omloopst ijd
van den zonnóbol om zijn ns. Niet alle
punten van de zon drauien even hard;
de punten bij den zonne-equator heb
ben een korter omloop*tijd dan dich
ter bij de zonno.polcn: dit kan natuur
lijk alleen omdat de zon niet vast is
zooals onze aardkoist. maar gasvor
mig, waardoor de zonne-onderdeeleii
onderling onafhankelijker zijn in hun
bewegingen. Maar de omloopstijd der
M-zone is ook juist 27 dagen !
De beide vermeldt' '..onderzoekers'1
hebben mot medewerking der
Koponlioagsoho autoriteiten oen .onderzoek
ingesteld naar «ie doodsoorzaken ge
durende do periode l Jan. 1928 'tot
SI Doe. 1032. Zij hadden de beschik
king over MOOI! gevallen. Deze worden
verdoold naar wfrlirn «loods-oorzakon.
bovendien in twee groepen -.(.beneden
5 jaar en boven 5 jaar) en naar het
geslacht. Zij zochten naar een
eventucele periodiciteit, dus een zekere
regelmaat in toe- of afname van de
onderzochte gevallen, en inderdaad
vonden zij bij alle onderzochte groe
pen van doodsoorzaken een
27-dagenrhythme ! Deze belangrijke uitkomst
werd nog versterkt door een gelijk
soortig onderzoek dat deze onderzoe
kers instelden in een ver van Kopen
hagen verwijderde stad, n.l. Zürich,
waar voor verschillende doodsoorzaken
ook de 27-dagon-periode werd aan
getoond.
Maar deze vondsten zijn nog merk
waardiger dan zoo reeds lijkt. Want
do toppen", de maxima der sterf
gevallen voor een bepaalde
ziektengroep (b.v. voor die der ademhalings
wegen, dor circulatie-organen, enz.)
vallen niet samen met de maxima der
magnetische storingen maar komen
meestal een paar dagen later. Zoo
komt liet maximum dor sterfgevallen
door ziekten der circulatie-organen
sei-cn dagen na hot maximum der mag
netische storingen, dat der gevallen van
ndomhalingsstoornissen acht dagen
Intor, terwijl het maximum dor sterfge
vallen doorziekten va» hot zenuwstelsel
onmiddellijk samenvalt mot dat der
magnetische storingen. En nu mag het
tqch zeker wel zeer opmerkelijk ge
noemd worden dat het verloop van het
rhythme der sterfgevallen door
cireuiatiestoringen precies gelijk liep in
Kopenhagen en in Zürich, met dezelf
de vertraging van het maximum ! En
hetzelfde go.ld voor de curven van de
sterfgevallen door zelfmoord. Dit ver
sterkt wel in hooge maf e démeening
dat hot gevonden verbond tusschon
het rhythme der sterfgevallen en dat
.der zonne-wenteling niet denkbeel
dig is. # .'
*'
-Er blijft natuurlijk nog een massa
te onderzoeken over; ons interesseert
b.v. waaróm.,\\e\ maximum sterfge
vallen bij een bepaalde groep ziekten
verschoven is. Men kan zooals de
t ?ndorzookoj's zelf doen. dcnkfui tint
tk' «»Mmiililrll//Ar invloed op de
st«-rfgevallen door zonuwst» «ringen wijst
«»p hot gevolg van
oloctro-magnotiseho golven, tl ie de M-zone'dor zon
uitzendt, terwijl do
vertraagde'maxiin i bij andere 'doodsoorzaken kun
nen komen doorliet lalor
arriveoroh d-er elektronen-invallen, maar
deze beschouwingen zijn van minder
gewicht omdat hiervoor 'veel uitge
breider materiaal onderzocht moet
worden ivr men stellige conclusies kan
trekken. Datzelfde geldt van do male
waarin do M-zone do sterfgevallen
beinvliiedt; de onderzoekers vimlon n.l.
bij do curven dor zelfmoorden
y.wnkKUNSTZAAL VAN LIER
KOKIN 126 =^==
AMSTERDAM
DOORLOOPEND TENTOONGESTELD
KUNSTWERKEN VAN
JONGE HOLLANDSCHE
EN BUITENL MEESTERS
kcre maxima, dus lagere ophoopingen
op bepaalde dagen, dan bij andere
doodsoorzaken. Zij meenen daarom
dat de erupties der M-zone in hoogere
mate (zij het dan ook vertraagd) de
sterfgevallen door ademhalingsstoor
nissen beïnvloeden dan die door zelf
moord. Onmogelijk is dit niet, maar
de gegevens zijn "hiervoor toch nog te
onvolledig, vogral door het betrekkelijk
geringe aantal onderzochte gevallen.
Een belangrijke vraag is natuurlijk
«»ok hoe de invloed dor M-zone, dus
dor elektronen-erupties op de ziekte
en sterfgevallen geschiedt, maar daar
over laten de onderzoekers zich zeer
terecht maar vaag uit. Zij stollen zich
voor, dat de monsclien oen zekere bere«VA
vaardïghcM voor verschillende ziekeen
hebben bij bepaalde weersgesteldhe
den (adomhalingsst oornissen bij noord
oostenwind, vorst on sneeuw;
eirenlatiestoringen meer bij oostenwind,
e.d.) en dat de erupties 'der M-zono
dan meer als aanleiding dienen, zooals
de zwakke druk van den vinger den
haan overhaalt, die de
kruitontbranding en geweldige energie-ont wikke
ling veroorzaakt. Ook dit deel x uu hot
onderzoek moet aan de toekomst 'over
gelaten worden.
De. onderzoekers moenon rootls prak
tische voorschriften t o kunnen halen
uil'hun-gevonden gegevens. Zij achten
bot b.v. mogelijk dat een chirurgische
ingreep eonigo dagon kan uitgesteld
worden als dit op
mefcnropathologischo gronden wonscholijk (on
mogelijk) lijkt: dat men niet iemand
oxnniinooron moet als do kosmische on atmos
ferische invloeden d«? geestelijke of
lichamelijke prestaties kunnen druk
ken, on zoo meen.Maar dit is'toch wol
zéVr verre tot-komst muziek, dunkt m»».
Hoewel ik in de kom««h«l«'
Nodorlamlseho vxanion-poriotlo do gezakton
aanraad hot hier geboden oxt'utts
voor hun tv geringe prestaties dank
baar te gebruiken. Welke ..pa" kan
boos blijven als men do schuld «'p du
zon kan 'schuiven'r'
Maar allo gekheid op oen stokje;
hot 'gevonden rliythme on «lo samen
hang mot do zon is toch wol van zoo
geweldig Violalijr «lat men m«»ot hopen
«»p eon uitgebreid on diepgaand «nulor-*
zoek «ip «lit grensgebied, oen on<|»-r.
zoek «lat «uijrotwijffld groot praktisch
nut mot zich-inoo /??«'» bivngon.
Je zit dus in do trein/Je stemming '
is maar niHlig. Chantilly glimlach je
weemoedig t«Ve on jó stuurt* van «Ie
grens een lang telegram aan j«*
vriendin. De eerste zwartwiltt» koeien
en waarschuwingsborden tlor
sp«iorwogovergarigon begroet jo niet ..Hup
Holland" en bij Hillogom neem je jo
jvo'pr,' aanstaande Zondag beslist do
bloembollen te gaan kijken. Hij hot
Centraal Station krijg jo natuurlijk.
«lirect 'een taxi.
Ahoi! J o bent in jo g«u«ir! «juwo,
vervelend veilige Ain.stordnui terug.
HOXA
KROP
iet u
era
\fn.f
oe
ifdi
zot
et»
d.-i
di
no.
pa
.oei
W
e:
vet
«ir
«i
in
ea
"i
ar
».'
l.»
Ji
r.
?e
Parijs: hetVpitsuur van de Oome
PAG. 10 DE GROENE Ne. 3021
PAG. II DE GROENE No. 3021 '
i ,»