De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 27 april pagina 6

27 april 1935 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

Wetenschappelijke varia Sous les tolts de Paris: kijkje op de binnenplaats van een Parijsch hotel" heen en terug HEIMWEE EN WEDERKEER ..*??* ? ,, l' l t WAARIN schuilt eigenlijk de aantrekkingskracht van Pa rijs? Je loopt in do Loidsostraat on opeens wortl jo overrompeld door het-gevoel, dat je beslist onge lukkig zult zijn als jo niet binnon vierentwintig uur voor de ..Domo" zit. Plotseling bevalt o«»k jo vriendin jo niet'moer. «Ie natte winti vindt j«« «nvnrdragolijk. «!«? mensen' akelig v<«rvelend en : j«' liovelingsgorocht heeft allo culinaire attraatio. voor jo ver'Kw-en.1 Jo bont prikkelbaar en hovig ontevreden. Mot, een kloek b'osluit draai je jo om. saboteert ostentatief do vorkoorsrog«'ls. geeft «lo agent oen gitito mond on koopt:'eeu spoorboekje. Jo vlucht «ion cafébinnon on consta teert voor do 'honderdste-.keer woe dend.' dat jo «lorde klas alloen maar 's nachts kunt reizon omdat «Ie dagtreinen slechts eerste en tweede klas hebben, gaat d«n nog oven vlug naai de kapper de hemel beware je'voor de Figaro's in Parijs -^ en zit do volgende dag in de trein hoe je 't begint zelf aan je onschuld te twijfelen, al heb je de vijftig Bekuris in jo koffer braaf vermeid. Je snelt dus naar'do rostnuraliowagen om gold to wisselen. .betaalt je btiote on bont Frankrijk dankbaar, dat hot jo niet gearresteerd hoeft. Je bont trouwens helonmal zeer welwillend gestemd. Bij de treinen. «lio uit tlo andere richting voorbij razen, zeg jo bijvoorbeeld: Ziet u. al weer geen botsing, 't is toch «>rg overdreven met tlio Franse, spoor wegen." Chantilly lacht jo toe als oen weldra vervulde belofte en voor de fiare du Nord wacht, je zonder vloeken twintig minuten tot jo o«-n taxi 'krijgt. Ahoi! Jo bont in .Parijs1. Jo bent in Parijs, je zit zelfs voor do Domo. De bekende kacheltjos stinken geweldig do hoofdpijn, die je «lo eerste vjjf minuten gekregen hebt. raak je pas in Amsterdam weer kwijt en je neemt parade af. Het is tegen zeven uur, het spitsuur van de Doinè. de Doföe l' f' l ^l . i geweten'" ?nogT'- bon - bi P. heb jó niet opgebeld, B. heb je niet.betaald -dan denk je alleen nog maar .aan Parijs. . .. Je hebt eon tiendaagS retour. . . : . - ' t ' Frankrijk 'begroet je aan de grens met een grondige visitatie, waarbij blijkt rampzalige dat jo acht sigaretten m je zak niet aangegeven hebt. Tot nu tóe was je slechts een. mindcrwaafdige verdachte vreemde ling, van dat oogenblik afsta je daar echter als een ontmaskerde vijand van Frankrijk. De woordenschat der Fran se douane is overweldigend en je jf, terwijl z(jt dk* hun spreek uur hier op het tprras houden, hu langzamerhand opstaan om snel er gens even .iets te eten en daarna bij een tweede' crème hurt Domc-bestaan verder t o leiden. Met andere woorden: de ploegen worden afgelost. Je hebt vrienden onder de komenden zowel als onder hen die weggaan. Allemaal zijn ze er. De beroemde politieke caricaturist, die je (voor vier maanden in de richting Van de Coupole zag verd wijnen, komt juist, terug. .Men zegt, dut hij oen ongehoord geluk in de liefde heeft'en dat de grootste,staats lieden hem om raad vragen in hun vruuweuaangtilegeuhedeu. De ikonenschilder uit de Oekraine, de trots van de buurt, staat op zijn post, iedereen in de weg, voor de ingang. Zijn lange zwarte haren glanzen en hij ziet er wild en ascetisch uit, als een heden daagse Job. Hij is, kan men wel zeggen, de modernste dwaas van onze tijd. Hij beweert dat hij een antenne is en de eigenaardigste berichten uit do gehele wereld ontvangt, berichten zo vreemdsoortig, dat men ze met een licht hart met de gebruikelijke caf crème honoreert. De geniale fotograaf van Parijs-bij-nacht zit in een hoekje met de redacteur van de Minotaur" verdiept in belangrijke onderhande lingen. Argumenten volgen op argu menten: het gaat ditmaal bepaald over een voorschot van vijftig francs. Je overlegt net of het niet misschien zelfs over honderd gaat, als buiten op de boulevard een kleine .oploop ont staat. De twee zoons van de grote lers-Amerikaanse beeldhouwer zijn aangekomen in hun Renault, model 11)00.' De een hoeft blauwe kringen onder de oogen, de ander een ingcschcurd oor. Je weet al waar het om gaat. Het is gisterenavond gebeurd, Chez Jacques". De broers waren al aan hun tiende-twaalfde cocktail, toen de oudste aan de mixer vroeg, wat hij van de Amerikaanse meisjes dacht. De mixer, een Marseillaan, voelde meer voor de Zuid-Franse. Zo gebeur«le hot. Intussen & L'Intran sixième" met een indrukwekkend geschreeuw uitgekomen en een minuut lang denk je, dat er iets aan de hand is. Maar je bent helemaal niet erg teleur gesteld als in de sixième" hetzelfde staat wat ook al in do troisième" stond, jo hebt toch het gevoel, dat er wel iets gebeurd kon zijn en dat is je voldoende. Langzaam werk je <5cn voor n je vrienden af, waarbij je wel moet inzien, dat je verschijnen in Parijs geen bijzondere opwinding heeft veroorzaakt. Je voelt je lichtelijk beledigd en gaat eten. ' ? ' , ' T De derde dag is een bijzondere dag. Je bent nl. uitgenodigd op het diner van de Purs Cents" bij Foyot. Frank rijk is het land der fijnproevers en de Purs -Cents" zijn de aristocraten van deze uitverkorenen, do uitno diging is dus geen kleinigheid. Je hoort, dat op hot diner van vandaag alle notabelen der gastronomische wereld zullen verschijnen on je hebt al om zes uur een geweldige honger. Om acht uur heb je nog honger. Om tien uur nog. Ter elfder ure kom je erachter dat je slechts als toeschouwer bent uitgenodigd, als journalist. Let op," zeg je tegen de fotograaf, ..nu gaan wc ze vermoorden. Maak foto's van die kerels zo dat de wereld in hun magen kan kijken. Hoe ze slik ken, hoe ze verteren, Wees de Brcughel van do camera .'" Maar zelfs deze wraak ntislukt, want de Purs Cents'' eten allerbchoorlijkst. En je eet die avt md laat au comptoir". '' De zesde dag heb je geen meer. Jp wacht bij de Viking" op eon vriend, je laatste hoop. De knappe. pittige en vriendelijke kandinavischo meiskes.^die hier vroeger altijd zaten, en na ecu paar minuten brengt hu je bij zijn hotel. Alm denk je, hij wil van de patron lenen. Waarom dan echter die geheimzinnigdoenerij ? Je wacht in het salon. Uit het kantoor dringen opgewonden geluiden tot je door en j« verbeeldt jo het getal vierhonderd t« horen. Nu lukt het je zeker te zijn, dai deze parel der hotelbezitters de kosten van je laatste dagen in Parijs zat dekken. Maar waarom vraagt iugeoii vijfhonderd, die idioot ! De zaak wordt echter steeds myste rieuser. Dat met die vierhonderd wa* blijkbaar alleen maar een hallucinatie Je wordt verder geleid, het doel is woei een hotel. Je wacht weer in het sak>i 1 twee afgezeten rieten stoelen in eoi half donkere hoek uit het kanton dringen weer opgewonden geluiden t«. je door en je hoort het getal 500. D» ? is hot einde, denk je, en dan hoor jo. Entendu, Monsieur Ie Docteur, en tendu," en je ziet nog juist e'en vei ? sleten Madame, die je vriend zeo hartelijk do hand schudt. Lijd je n misschien ook al aan visioenen? Nooit de vijfhonderd die hij in zijn hond heeft zijn echt, absoluut echt. J* wrijft je oogen uit. . Mijn studie aan de Sorbonne," zcp je vriend, heeft zeveiitigduizend g. kost. Dit zijn de eerste vijfhonderd, diik ermee verdien. Nochtans heb ik nui zelf, benevens mijn doctorstitel ervoi verkocht." Hij is tchter in een hè. goede bui. Bij een fine Champagne" hoor j. eindelijk hoe de vork in de steel zit In hotel A. hebben zich de schuld» -i van je vriend in de loop der tijden tt» vierhonderd francs opgehoopt. Daa ook de meest engelachtige patron eenmaal zijn geduld verliest, ontvin. hij heden het ultimatum:. betalen, » water en licht worden afgesneden. .1 kent deze fraaie en oude Parijse hotoi traditie. Zonder licht en water t wonen en dagelijks, do opmerking' t van het* personeel aan te horen, «l i hiermede samengaan, is bepaald oi> aangenaam dat kun je zonder m»1» inzien. In hotel B. daarentegen, dat van «!? afgezeten stoelen, wonen de twijf» acht igste typen van Montparnas* Dames en heren van minder eerb.-r ? professie. De eigenares, vroegen ?/.-?! in hot vak maar thans bezield n> < nobele ambities, bevalt dat ocln t niet on zij had 'er heel wat voor 01 . r als zij do naamlijst in hut salon ?/ « kunnen verfraaien met do. visi- ? kaart j«»« van onigo geziene persol t «MI achtbare beroepen. Op je vri- , : mot zijn «loctorstitoi van ? .Sorbonne- was /.o «lus helemaal ver/ »i ?Sinds lange tijd «lood zij hem aanl» >i op» aanbod on nu redde zij hem t;* ?? lukkig uit z'n benarde positie, doonl ? r zij hom. vijf honderd francs leende < :\ zijn schuld in hotel A. to betalen ? «liroct bij haar z^j n intrek te new-Do onigo .vtjorwaardo was, dat l ir ??'.-. vordering direct «jpeisbaar.zoïi won l ? als hij 'weei'.'Yorhulzt'n wil. Daarn had ze hém' «lat kan men ni!-' ' zeggen lovonsl:iii«r voor haar nam» ?? lijst g«>k<jcht. "^ .,ti«'ofmij ' i ..En hoe moot ik dan verhuizen? !», "^- en "op haar plaatsen zitten Duitse intellectuelen. Heeft het nog wel doel naar Pnrys te gaan? Je bent net op het punt de gelofte af te leggen het nooit meer te doen, als gelukkig je vriend verschijnt. Heb je geld?" begroet je hem tamelijk onvriendelijk. Je bent in een uitgesproken slechte stemming. , Waarom" juist ik?" zegt hij ver baasd, waarop je de toestand bloot legt. , Daar is maar n ding aan te doen," meent hij, na enig nadenken somber. Ga, mee." " ? Jo krijgt voorlopig geen verklaring U.P ' vijfontwin'tig fr-nncs. stuur jo ".een telegram naar Amstj-r dam. Met do gebruikolijkt; tekst. Als jo in Amsterdam g«*on i\*'i guldon in je z«ikt hebt, vo«»l 'je( j«v «^-n b«'«lelaar. Met honderd francs in J 'a r ijs, ben jn inillionnair. 't Is dan ' «iok veel moeilijker in Papijs hontloi--! francs te bemachtigen dan in Amstot dain eem tientje. Velen van je vrienden bewei-eu zelfs dat het eerste helemaal onmogelijk is. Je trof bijvoorbeeM gistel-en de Roemeense journalist, di«zes maanden geleden naar Parijs kwam om zijn geluk te beproeven" wal METEOROPATHOLOGIE Een zonne-rhythme in onze ziekten? Dr. P. VAN OLST GRENSGEBIEDEN zijn altijd een bron van interessante ge beurtenissen, die de publieke aandacht trekken. Niet alleen geldt dit voor grensincidenten tusschen Itali en Abessyniö, welke incidenten in telegram vorm onze aandacht meer bezighouden dan inwendige" berich ten uit deze beide landen zelf, maar ook geldt het voor grcnsverschijnselon tusschen twee wetenschapsgebieden. \Vat heeft niet de astrophysica, het overgangsgebied van astronomie en natuurkundc, ons een rijkdom van merk waardige vondsten opgeleverd ! Hetzelfde is nu weer het geval in liet grensgebied tusschen weorkunde (meteorologie) en ziekteleer (patho logie), genaamd: ..moteoropathologie" xvat dus, geachte lezer, niet omvat: de ..ziekteleer van het weer", al maakt ons, voorjaarsweer wel eens den indruk van ziek te zijn ! Talloos zijn de leeken-uitspraken over verband van weer en ziekte, «He men verzamelen kan door het pu bliek maar eens te laten praten over dit geliefkoosd onderwerp. Zeldzamer echter zijn wetenschappelijke, op cij fers gegrondveste uitspraken op dit grensgebied. Daarom denk ik wel dat een dergelijke uitspraak en een over zicht van het er bij behoorend -onderzoek do Groene-lezers interesseeren TH l. Ik vond een uitvoerig referaat in ..die Noturwisscnsehflften*' van wn publicatie die in Ifttf t verschonen is van de hand van Traute on Bernhar»! ?lMUI over -het- verband tusschen ge beurtenissen op de zon en het verloop 'der sterfgevallen op aarde, met werke lijk frappante .uitkomsten. J n 't kort komt de zaak hierop IHMMV 11 «'t aardmagnetisme, dat ónze magiK'otnaalden beïnvloedt.' is geen con stante grootheid maar maakt voort durend geringe wisselingen door in intensiteit en richting: deze wisselin gen of ..storingen" worden voortdu rend op achtenveertig waariuwiingsiiattiurlijk een uiterst naïef 'idee was. want met het ..geluk" in Parijs is het nog erger dan met do onfeilbare ?'systemen in Monte f'arlo «-n die .sindsdien to.vorgeefs op zeventig francs jaagt, waarvoor een weldadigheid*vereniging bereid is hem naar zijn vaderland terug te oxpediëron. Daar1 om. denk er aan. lezer: Ga nooit ?/.oiiclot' retourkaarf je naar Parijs, als ge Uw vaderland nog terug wilt zien. Qp dio ochtend de achtste kijk je y.elf ongeveer «-Ik uur na, of je je spoorkaartjo.ntig hebt en overlegt of jo als afscheid de Eiffoltoren beklimmen !»(' .NapoleonV graf hoz«iok»>n zult. ..Te beslist tenslotte vóór Napoleon* Ook hij heeft Parijs niet kunnen veroveren .?. maar Parijs kan dan ook alleen . een vrouw veroverd _'orden, stations, over de geheele aarde ver spreid, opgeteekend. Daarbij bleek reeds spoedig dat er oogenblikken zijn waarop de magncetnaald erg onrus tig is, de storingen dus sterker zijn. Op enkele momenten kunnen deze storingen zoo sterk zijn dat men van magnetische stormen" spreekt, waar van een gewoon mensch echter minder merkt dan van een gewonen luchtstorm." Alleen bij het telegrafeeren en bij liet telefoneeren heeft men er last van, terwijl natuurlijk ook de invloed op scheepskomposson minder aan-genaam is. Deze magnetische stormen komen voor de geheele aarde op hetzelfde» moment voor. zoödat men de oorzaak ervan zocht in een buiten-aardsche. een kosmische reden. Men meende deze gevonden te hebben in de zonnovlekken, maar daar groote vlekken kunnen passeeren zonder magnetische stormen, zoekt men de reden meer in de z.g. M-zone" der zon, een ge bied waar herhaaldelijk omvang rijke erupties of uitbarstingen voor komen, waai'bij de zon een lading elektronen op haar omgeving afschiet. welke lading natuurlijk ook de aarde kan treffen en clan ons aardmagnetis me, dat zelf ook van «'loctrischen oor sprong is. danig in do war kan bren gen. Hot verband tusschen deze erup ties en de magnetische storingen Meek vooral doordat hierin ,een rhythmc van 27 dagen optreedt, «lat precies gelijk is aan den omloopst ijd van den zonnóbol om zijn ns. Niet alle punten van de zon drauien even hard; de punten bij den zonne-equator heb ben een korter omloop*tijd dan dich ter bij de zonno.polcn: dit kan natuur lijk alleen omdat de zon niet vast is zooals onze aardkoist. maar gasvor mig, waardoor de zonne-onderdeeleii onderling onafhankelijker zijn in hun bewegingen. Maar de omloopstijd der M-zone is ook juist 27 dagen ! De beide vermeldt' '..onderzoekers'1 hebben mot medewerking der Koponlioagsoho autoriteiten oen .onderzoek ingesteld naar «ie doodsoorzaken ge durende do periode l Jan. 1928 'tot SI Doe. 1032. Zij hadden de beschik king over MOOI! gevallen. Deze worden verdoold naar wfrlirn «loods-oorzakon. bovendien in twee groepen -.(.beneden 5 jaar en boven 5 jaar) en naar het geslacht. Zij zochten naar een eventucele periodiciteit, dus een zekere regelmaat in toe- of afname van de onderzochte gevallen, en inderdaad vonden zij bij alle onderzochte groe pen van doodsoorzaken een 27-dagenrhythme ! Deze belangrijke uitkomst werd nog versterkt door een gelijk soortig onderzoek dat deze onderzoe kers instelden in een ver van Kopen hagen verwijderde stad, n.l. Zürich, waar voor verschillende doodsoorzaken ook de 27-dagon-periode werd aan getoond. Maar deze vondsten zijn nog merk waardiger dan zoo reeds lijkt. Want do toppen", de maxima der sterf gevallen voor een bepaalde ziektengroep (b.v. voor die der ademhalings wegen, dor circulatie-organen, enz.) vallen niet samen met de maxima der magnetische storingen maar komen meestal een paar dagen later. Zoo komt liet maximum dor sterfgevallen door ziekten der circulatie-organen sei-cn dagen na hot maximum der mag netische storingen, dat der gevallen van ndomhalingsstoornissen acht dagen Intor, terwijl het maximum dor sterfge vallen doorziekten va» hot zenuwstelsel onmiddellijk samenvalt mot dat der magnetische storingen. En nu mag het tqch zeker wel zeer opmerkelijk ge noemd worden dat het verloop van het rhythme der sterfgevallen door cireuiatiestoringen precies gelijk liep in Kopenhagen en in Zürich, met dezelf de vertraging van het maximum ! En hetzelfde go.ld voor de curven van de sterfgevallen door zelfmoord. Dit ver sterkt wel in hooge maf e démeening dat hot gevonden verbond tusschon het rhythme der sterfgevallen en dat .der zonne-wenteling niet denkbeel dig is. # .' *' -Er blijft natuurlijk nog een massa te onderzoeken over; ons interesseert b.v. waaróm.,\\e\ maximum sterfge vallen bij een bepaalde groep ziekten verschoven is. Men kan zooals de t ?ndorzookoj's zelf doen. dcnkfui tint tk' «»Mmiililrll//Ar invloed op de st«-rfgevallen door zonuwst» «ringen wijst «»p hot gevolg van oloctro-magnotiseho golven, tl ie de M-zone'dor zon uitzendt, terwijl do vertraagde'maxiin i bij andere 'doodsoorzaken kun nen komen doorliet lalor arriveoroh d-er elektronen-invallen, maar deze beschouwingen zijn van minder gewicht omdat hiervoor 'veel uitge breider materiaal onderzocht moet worden ivr men stellige conclusies kan trekken. Datzelfde geldt van do male waarin do M-zone do sterfgevallen beinvliiedt; de onderzoekers vimlon n.l. bij do curven dor zelfmoorden y.wnkKUNSTZAAL VAN LIER KOKIN 126 =^== AMSTERDAM DOORLOOPEND TENTOONGESTELD KUNSTWERKEN VAN JONGE HOLLANDSCHE EN BUITENL MEESTERS kcre maxima, dus lagere ophoopingen op bepaalde dagen, dan bij andere doodsoorzaken. Zij meenen daarom dat de erupties der M-zone in hoogere mate (zij het dan ook vertraagd) de sterfgevallen door ademhalingsstoor nissen beïnvloeden dan die door zelf moord. Onmogelijk is dit niet, maar de gegevens zijn "hiervoor toch nog te onvolledig, vogral door het betrekkelijk geringe aantal onderzochte gevallen. Een belangrijke vraag is natuurlijk «»ok hoe de invloed dor M-zone, dus dor elektronen-erupties op de ziekte en sterfgevallen geschiedt, maar daar over laten de onderzoekers zich zeer terecht maar vaag uit. Zij stollen zich voor, dat de monsclien oen zekere bere«VA vaardïghcM voor verschillende ziekeen hebben bij bepaalde weersgesteldhe den (adomhalingsst oornissen bij noord oostenwind, vorst on sneeuw; eirenlatiestoringen meer bij oostenwind, e.d.) en dat de erupties 'der M-zono dan meer als aanleiding dienen, zooals de zwakke druk van den vinger den haan overhaalt, die de kruitontbranding en geweldige energie-ont wikke ling veroorzaakt. Ook dit deel x uu hot onderzoek moet aan de toekomst 'over gelaten worden. De. onderzoekers moenon rootls prak tische voorschriften t o kunnen halen uil'hun-gevonden gegevens. Zij achten bot b.v. mogelijk dat een chirurgische ingreep eonigo dagon kan uitgesteld worden als dit op mefcnropathologischo gronden wonscholijk (on mogelijk) lijkt: dat men niet iemand oxnniinooron moet als do kosmische on atmos ferische invloeden d«? geestelijke of lichamelijke prestaties kunnen druk ken, on zoo meen.Maar dit is'toch wol zéVr verre tot-komst muziek, dunkt m»». Hoewel ik in de kom««h«l«' Nodorlamlseho vxanion-poriotlo do gezakton aanraad hot hier geboden oxt'utts voor hun tv geringe prestaties dank baar te gebruiken. Welke ..pa" kan boos blijven als men do schuld «'p du zon kan 'schuiven'r' Maar allo gekheid op oen stokje; hot 'gevonden rliythme on «lo samen hang mot do zon is toch wol van zoo geweldig Violalijr «lat men m«»ot hopen «»p eon uitgebreid on diepgaand «nulor-* zoek «ip «lit grensgebied, oen on<|»-r. zoek «lat «uijrotwijffld groot praktisch nut mot zich-inoo /??«'» bivngon. Je zit dus in do trein/Je stemming ' is maar niHlig. Chantilly glimlach je weemoedig t«Ve on jó stuurt* van «Ie grens een lang telegram aan j«* vriendin. De eerste zwartwiltt» koeien en waarschuwingsborden tlor sp«iorwogovergarigon begroet jo niet ..Hup Holland" en bij Hillogom neem je jo jvo'pr,' aanstaande Zondag beslist do bloembollen te gaan kijken. Hij hot Centraal Station krijg jo natuurlijk. «lirect 'een taxi. Ahoi! J o bent in jo g«u«ir! «juwo, vervelend veilige Ain.stordnui terug. HOXA KROP iet u era \fn.f oe ifdi zot et» d.-i di no. pa .oei W e: vet «ir «i in ea "i ar ».' l.» Ji r. ?e Parijs: hetVpitsuur van de Oome PAG. 10 DE GROENE Ne. 3021 PAG. II DE GROENE No. 3021 ' i ,»

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl