l DE GROOTE TREKPLEISTER Eerste indrukken van de Brusselsche tentoonstelling IK wil geen afbreuk doen aan het succes der Brusaelschc tentoonstelling, maar ik hoop van harte, dat onze Regeering oog zal hebben voor de ontzettende gevaren, waarmee dat aantrekkingspunt van den zomer heel de Nederlandsche toeristen-nijvcrheid zal bedreigen. Het is waanzinnig goedkoop in België. Ik zal u er wat van laten zien. Voor een ontbijt: O brood jes, 4 gebakken eieren met ham, confituren on 3 personen thee betaalden wij in Hollandsen geld 75 cents, dus n kwartje de persoon. In een zeer behoorlijk restaurant op de tentoonstelling kostte een kop koffie een dubbeltje. Aan een souper in een goed Brusselsch restaurant genoten wij kreeft met mayonnaise, nagerecht, een flesch Bourgogne en eonigc koppen koffie voor nog geen f 1.50 de man. Een uitnemend restaurant van den tweeden rang, gelegen aan een hoofdstraat bood een menu. bestaande uit hors d'oeuvre, vleesch, groenteni aardappels en dessert voor de kapitale som van vijftig Hollnndsche centen. Een grootc, kamer op de eerste verdieping van een eerste-rangs hotel kostte twee gulden vijf en twintig. Kundvleesch was uitgestald voor 25 cent per pond. Een ossentong prijkte voor 25 cent, belegde kadetjes met ham, vleesch of leverkaas voor 5 cent. In een van de grootste restaurants dronken wij met zijn drieën: 2 kwast met spuitwater en l caf filtre voor 37 cents, dus ongeveer 12 centen de man. '. Lezer, dit zijn maar steekproeven. Wanneer niet door bizondere maatregelen de lasten van ons , Hollandsch hotelbedrUf worden verlicht, dan loopt heel Holland van den zomer uit naar België, en blijven wij hier zitten met leege stoelen. ?Een vraag Van belang is', of men tevreden terug zal komen, en op diévraag is nog moeilijk ' een antwoord te geven, want de Brusselsche tentoonstelling is, gelijk het een behoorlijke tentoonstelling betaamt, ofschoon zij plechtig geopend is en reeds n menigte tot zich trok ' zoo groot als de bevolking van Utrecht,?nog niet af. Overal is men nog aan het timmeren en bouwen, en waar men het huis heeft opgetrok ken, daar is.... de entree nog interdite". Maar wie als een Nurks in het Brusselsche Park de zaak beziet, hij zegt bJj zichzelf: Er zijn twee inconveniënten: er is geen enkele boom op het heele terrein, en de speelgoed-locomotiefjes van den Liliputtrein, die naar lieftallige namen luiste ren ais Adolphe, Adrien en Edouard drijven, al puffend en hijgend, het roet in uw oogen. Hoe dat alles in Augustus zal werken? Ik vrees Voor veel jeuk, voor veel doorweekte kleeren, voor menschen die puffen als Edouard. ? En er zijn maar enkele fonteinen wonderen van fonteinen gewis doch fonteinen kunnen alleen maar springen en niet ver-springen l Wij gaan binnen langs den hoofdingang op de Sint Albertusplaats. Vóór ons oog strekt zich het weidsche perspectief uit van de Eeuwfeestlaan die ons brengt tot aan den voet van de Groote Paleizen, wier indrukwekkende massa tegen den blauwen hemel afsteekt." Aldus de dichter van den Vlaamschen Gids, die de tentoonstelling nog niet bij regen heeft gezien. Hij merkt op, dat over gansch de lengte dier laan welke de ruimste verkeersaderen der grootstad in ruimte overtreft, in schilderachtige opvolging liggen verspreid paleizen en paviljoenen, oneindig afwis selend van lijn en kleur". * . y CHAMPAGNE KRUG La toute première marque ? - ? ? ? * De tentoonstellingsgebouwen. aldus onze .dichter -?onderscheiden zich niet meer door hun vermoeiende nvormige kleur van den Franschen steen, doch hunne gevels werden aangenaam en in de meest onderscheiden tinten gekleurd." Deze ijle, ataket-achtige bouwsels, deze min of meer gelukkige probeersels, komen niet oolijk kijken uit een villapark, maar zijn langs een strakke, recht lijnige allee, een .oprijlaan naar het groote, massale hoofdgebouw, geplaatst. Bij deze boulevard"* constructie van den tentoonstellingsbouw behoort nu juist de vermoeiende, eenvormige kleur van den Franschen steen", behborfc torn minste een substantieele of substantieel lijkende wand. Men krijgt nu zoo den indruk, dat als er eens een groote wind kwam blazen, of een brand, die traditioneele vijand van alle tentoonstellingen.... Maar laten w|j daaraan niet. denken. ; ..'?? Zoo'n tentoonstelling-te, behoudens de algemeene welvaartswaarde, die zij gezegd wordt te vertegenwoordigen, en waarover Koningen en Ministers het hunne verkondigd hebben, eigenlijk een eigenaardig ding. Men betichte mij niet van gemis van waardeering voor alle de verdienstelijke. ? werken die hier tot stand zijn gebracht, wanneer ik het een beetje bouwdoosje-spelen vind. Men kan hier op onschuldige wijze facades ontwerpen, omdat ze toch weer verdwijnen, maar de achterzijden van deze kunstenaarsfantasieën, de bouwvlakken, die niet representeeren, zijn uitermate sluik gehouden (zooveel mogelijk ruimte beslaan met zoo gering mogelyke kosten), n ik vraag mij af, of op zoo'n tentoonstelling -. de artistieke verantwoording, die de soberheid verdedigt, nog gelden kan. * Er zijn bepaald hinderlijke dingen: het bedor ven effect van den slerlijken toren die aan den PAG. « DE GROENE; 1-5 .voorgevel, van het Fransehe paleis zijn rank ? slankheid geeft, maar in welks perspectief d?? obelisken en koepels rijzen van het Gebouw d< ?? Katholieke Religie, ook op zichzelf ecu sprekei. l gebouw, maar dat met het Fransehe gebouf samen een dissoneerend geheel vormt. En dan is het niet waar, dat deze tentoonstellit ??« kleurig is. Ze is wit, doodwit, de lichte toonaard» , die ietwat bontheid moeten brengen, verzinken u de algemeene witheid. Overigens varieeren de opvattingen bij d- ?? tentoonstelling, die tevens een tentoonstelling '* van bouwkunstige virtuoziteiten, ? eindelo Sommige landen: Zwitserland, Finland, Zwed . hebben verschillende stelsels uitgedacht van SLM of bloemkast-architectuur. Dan zijn er midd i duigen tusschen de denkbeelden van ontplooi* ?». der te kijk gegeven waarden, en verpakte omsl i* t ing, zooals het kleine, allesbehalve fraaie pavilj» » van Denemarken met zijn groote vlakken en v i» groote glazen, dat eigenlijk meer van een paklo* <($ voor manufacturen heeft dan van een stral--id zinnebeeld der Deensche welvaart. Noorwegen i ol' zijn door glas omsloten bergruimte, heeft «H probleem gelukkiger opgelost, al moet het mij van het hart, dat de figuurtjes op de tegels binnenin zijn aangebracht wel wat erg prim zijn. Er gebeurt overigens toch nog .wel iets au in Noorwegen dan ski-loopen en baden l Italië, het fascistisch Italië, heeft met zijn h< gebouw, dat wel een reusachtige graan-silo '? waaruit vier baarkammen steken van indruk kende .grootte, het geheel min of meer tracht* overdonderen. Het lijkt wel of er alleen r Italiëis, op deze tentoonstelling, wanneer meti voor deze fascistische bedreiging bevindt. Mcvoor harmonie tusschen het ingetoomde ei monumentale vertoont het op zeer gunstige pi aan n kruispunt van twee lanen oprij. Britsche paleis, al kan men den indruk niet zich afwerpen, dat het ronde middenstuk o; kolossalen gashouder gelijkt, en al zijn de Iccu op de consoles, die er voor zijn aangebracht, * van fraai. Tusschen de bonte wemeling van vorm» ?* stijlen maakt óns -Nederlandsen paviljoei een gunstigen indruk. Het is sober en elegant, i de ruimte-expressie zeer gelukkig -tothaar '.recht kwam, en de slanke minaret, met zijn -igenaardige versieringen een groot deel van IK-* toonstellin'gsterrein beheerscht. Erg Holland -fh het echter niet, en de elf jongelingen met or' col banieren, die op het fresco aan den ach te <?;.'« v»-1 bezig. z\jri het veel doorsneden en met hui'/"» <?> fabrieken volgebouwde land plat te trappet ' ? zeer communistisch aan, en uiterst weinig naai. Op een afstand bekeken geeft echt T fresco een gelukkig kleur-effect. En nu staan er nog twee aanteekeningen i' notitie-boekje. De eerste getuigt van bewon<ieriaf voor de middenhal, een gebouw, dat in. de as Utf vw de hoofdallée. Het is een inderdaad bewonderen* Waardig geconstrueerde opeenstapeling van bloil vormige, glazen ruimten, door drie rijzige k«' men, waarop zich vier beelden verheffen, geaueerd.De tweede «n ntoekoning bet reft Oud-Brussel. <lat i>p onvergelijkelijke wijze in goi-oconstrueord. '?>n tik met de. vingerknok tegen do papieren miren moge de illusie verstoren en er nnn horin? toren, dat hier slechts een filmstart is opgebouwd. iiaar het geheel heeft 0011 verrassende mate. van .?mrscliijnlijkhoid. ? 's Avtnids y.irt go de tentoonstelling in liaaf oliën luister. Oo lichtzuileiüdo lichtdoorschenen ?ntoineit. do bewonderende mensc honmonigte. liet oon sprookje'! zullen do dagbladen schrijven, on /j /ouuVn gelijk hebben indien do brooderseliaai' ? -r Liliput locomotieven. Adolpho. Edotmrd 011 ilrion niet /.u l k een afgrijselijk lawaai maakten... Lozoiv dit 7.ijn nmai' do 'allereerste? en aller» uehtiKHto Manteekeningon. wnurtoo oen wnndoI tg aan dou buitenkant dor tentoonstelling aiml idinfïfjrnf. Binnenkort zullen wij or moor over « lii'ijvcn. ou ztil u blijken, dat het ons niet min v ini'deoi'injr voor hot volo. dat hior gobodon werd. ? ? tbi-ookt. Maar oen lepel /out mocht or toch wol <! -o!- deze. ovoraoete pap. W. Ludendorff de Antichristen Generaal Ludendorff Wij, Duicschers, zijn op het oogenblik het volk, dat zich het verst van de Christelijke leer heeft verwijderd." Ludendorff IN Tutzing, aan het Starnbergormeer, woont sinds twee jaren in een kteine villa generaal Ludendorff mot zijn tweedervrouw, Dr. Mathildo von Kemmnitz. De thans zeventigjarige bevel hebber leeft daar geenszins het «tule leven van oen gepensioneerd generaal; z(jn woning is veeleer door duizenden cultureele en politieke draden mot het tegenwoordige Duitsche leven verbonden on vormt een geestelijk centrum van niet geringe beteekenis. Dit was reeds het geval, toen de woning van Ludendorff door de opperste partijleiding streng gemeden werd en de Gestapo het noodig achtte twee speciale beambten te Tutzing te stationneeron ter bewaking van de villa van-Ludendorff. Ongotw^feld is Ludendorff een der markantste en be langwekkendste figuren van hut Derde Rijk. Xün ontwikkeling van veldheer tijdens den wereld oorlog tot verkondiger van do anti-christelyke looivan zijn echtgenoote is zeer merkwaardig, doch wordt hoofdzakelijk beheerscht door het eerzuch tige en excentrieke karakter van dezen man. die eens besliste over het lot van Duitschland en zich thans, in samenwerking met zyn vrouw, geroepen voelt, het Duitsche volk tot nieuwe glorie to brengen. De zeventigste verjaardag van den bevelhebber mankte een eind*.- aan het isolement, waarin de leiding der X.S.D.A.P. hem had geplaatst. Hitleizond hem het beroemde telegram, waarin verklaard wordt, dat het Duitscho volk ..de onvergetelijke prestaties van zijn grootst f n veldheer tijdens den wereldoorlog" in dankbare herinnering houdt. Hier wordt slechts uitgesproken, wat bij de mili taire deskundigen reeds lang vaststond: dat niet Hindcnburg. maar do chef vnn zijn gonoralon staf. Ludendorff. de oigenlijko aanvoerder, .van hot Duitscho leger wns. Belangrijker is hot feil. dat dezo stap voor Hit lor oigenlijk een gang naar C'auossa boteekemlo. naar don man. met \vien hij sodort don Putsch in ll>23 in onverzoenlijke vijandschap lóofdo. don man. die geen enkele gelegenheid vorzuimdo om uitinp te geven nan zijn nfkeor vnn llitjor on zijn partij. .Vanleiding tot dit telegram was de sterke pii»ssio uit rijksweerkringon. die vour hun militaire plan nen de grooto militaire talenten on ervaringen van Ludendorff niet wilden missen. Mot dat al is hot tot oon verzoening tussclion Hit lor on Ludohdoi'ff nog niet gekomen. Do gonomal heeft in bit t ere woorden elk ooi'bewys dooi de partij afgewezen. Maar dat Ludendorff voort aan een veel grootere rol zal spelen in do Duitscho gebeurtenissen dan tut dusver staat wel vast. Naast generaal von Seokt. die als nionarchistischconservatief aristocraat oen tegenstander van. llitloi' is. zal ook Ludendorff. die doof zijn woroldboschomvinjr dichtor bij do nationaal-socialistou staat, als poi-soonlijk tegenstandor van Hitlor do militaire oppositiegroep in do leiding dei- Hijksweer veisterken. . Veel groot er is do beteokenis. die do rehabilitatie van Ludendorff zal hebben voor- het geestelyko on cultureele'leven'van het nieuwe Duitscho leger. on daarmee voor dat van millioenon jonge mannen.. Het is de tmgiék van dozen man. dat hij zonder eenige zelfcrhiek zijn oigcn capaciteiten over schat. Hoe groot zijn militaire talenten ook zijn. in maarschalk Foch heeft Ludondorff zijn moorden' gevonden. Tot vlak voor de ineenstorting had Ludendorff geen notie van den workolijken toe stand van het Duitsche leger- Toen de catastrofe kwam, zag de generaal de werkelijke oorzaken daarvan niet, doch trachtte deze te verklaren, uil intrigues van vijanden van het volk, diéhij meende te ontdekken in het Jodendom, de Vrijmetselarij, en weldra ook in liet Christendom, met name in ch» Koomsch-Kathulieko kerk. Dit gedachtencomplex beheerschte Ludendorff weldra dermate, dat hij zich spoedig ontwikkelde tot een blind hater van het Christendom, on uit dezen haat ontstond do prediking van oon aan het Christendom*vijan dige" leer, waarvan Ludondorffs tweede vrouw.. Mathildo von Kemmnitz, de geestelijke moeder is. Tezamen met deze vrouw, die hen» geheel onder haar invloed heeft, gevoelt Ludendorff zich geroe pen het Duitsche volk in plaats van hot Christen dom een nieuwen, op bloed en ms gobasoerdon godsdienst te schonken. Mevrouw Ludondorff hooft haar opvattingen neergelegd in een aantal boeken, die een ongelooflijk grooten lezerskring hebben gevonden, met name onder de ontwikkelde jeugd. PAG. S DE GROENE No. 3021 Haar voornaamste werk is getiteld van Jezus Christus" on bevat op zichzelf niets nieuws, doch verwerkt allerlei, dat in de laatste kwarteeuw over dit onderwerp door mannen als Drews. Hauor on Hosenberg is gelanceerd. De Katholieke geestelijkheid en met name de monniksorden worden in dit boek van de ongeloof lijkste misdaden beschuldigd. Zoo zouden Katho lieke ordebroeders Joodsche vHjmetselaron in staat hebben gesteld Luthor to vermoorden. Doch ook do Evangelische Kerk wordt niet gespaard: zoo wordt o.m. beweerd, dot op protestantschc kansels niet minder dan vijfhonderd volbloed Joden staan. die aan de geheime bevelen der opperrabbijnen gehoorzamen. Haar slotconclusie vat deze merk waardige filosofe op de volgende wijze samen: ..Verlossing van Jezus Christus, terugkeer tot do lovende lotsgomeonsclmp. tot do heilige wetten van de eenheid van het ras: volledige terugkeer tot do lovende lotsgonieenschap in loven on dood: tot hot volk van hetzelfde bloed; innige verbonden heid aan do familiegroep.... Doch rechts en links van dezen eenigon weg staan do bedriegers van hot volk en do goodgoloovigo dwazen, die den vertwij felden alles beloven.... mits zij slechts dat óne doen: mits /g onder het kruis van Jezus van Naza-reth blijven, of althans do giftige plant van do loei' van Jisnu Kri.schua in de handen blijven houden.. Terugkeer tot het bij het ras behoorende geloof en verlossing van Jer.us Christus is dwingend nood zakelijk." En in hot voorwoord bij dit werk verklaart gene raal Ludondorff: ..Van do verbreiding van'don inhoud van dit boek hangt do bovrüding van don iiulividuoolen Duitschor, van hot Duitsche volk en van de overige volkon af." . Gelijk reeds werd nozegcl is »le antichristelijke beweging dor Ludendorffs xvol de krachtigste groep. waarvan do invloed toeneemt. De reliabiliteering van Ludondorff zal de/.en invloed nop voisterken on met name in het leger doen toenemen. Iti zijn antwoord np de luilfligingsreile van rijksweermmis ter von Blomberg verklaarde de generaal, die y.irli ilc Antichristen noemt, dat hij aaneensluiting van het volk Hsehte ..op den gmmtelag van onze kennis van-hot ras, op lichamelijk x.uowel als op geestelijk gebied, znunln intjn crnuii' ón# tlir hccfl yivffumlfCH." En m dit antwoord aan Vuil Blomberg, dat is gepubliceerd in Ludendorff'* orgaan ...Am heiligen Quell deutschei' Kraft". verklaart deze mmlernc heiden verder: ..Do beslissende kwestie voor mij i*, ol' volk en leger zich tip dozen-grondslag -/.uilen plaatsen: gebeurt dit niet. dan zal het leger daar eens ? voor ? moeten booten.... Gij (d.w.%. Von Blumbergt ln«bt te beslissen, wolken weg volk en leger gaan. maar* jk verzoek u voor wat mij betreft nota te nemen van het feit. dat er geen onderscheid bestaat tus schen mij als veldheer en mijn doelstellingen op geestelijk gebied. De/e zijn een uitvloeisel van mijn voldheerschap. /A' brn i'ni i-fuln-ii!. ..." /iu» spreekt do man. die zich in waanzinnige zolftivei-süchatting voor den bevrijder van het Duit sche volk houdt. Helaas hooft hij in dit opzicht liet oor van toonaangevende kringon van /.ijH volk. Hetgeen hij zegt onderscheidt zich in geen enkel opzicht van .wat Rosenborg in stiju nieuwst o boek Gogen die Dunkelmfliinor" aan wilde dreigemen ten tegen hot Christendom lanceert. Op don laat«teii landdag van do'functionarissen der N.S.D.A.F. ? oischten do radicalen op stormachtige wijze der onmiddellijke stichting eener Duitscho Nationale Kerk. De plaatsvervanger van dim loider. JTes.s. wees weliswaar deze eisch of. voornamelijk met het oog op het buitenland, doch kondigde tevens het einclo aan van do kerkelijke oppositie, ook al zou daarvoor gewold noodig/.ijn.... Wüstaan aan hot begin "van nieuwe Christen vervolgingen in Duitschland. De Antichrist steekt hot hoofd weer op, do IJnitsohe kerkers beginnen zich weer to vullen niot dapport» strijdei-s voor* ge loof oh gewetensvrijheid. Do Christelijke on S*rt|heidlievendo wbrold ziet oc.htór het'ontwikkclnig^proces. dat zich.in Duitschland voltrekt, kalm aan. ?Breekt de wassende stroom van hot Nieuwe Hei dendom ovonwol in Duitschland de (lijken door. dan houdt hij ook niet stil aan do grenzen. W(j zouden daaraan modeschuldig staan dooi*' onn zwijgen. Castellamare dl Stabia bij Napels RO YAL PAL ACE HOTEL QUISISANA Uitzicht op de Vesuvius en Napels, 15 gcneesk. bronnen. Park, Zeebad, Tennisbanen, orkest. Pension 35 tot 45 lire Leiding: CARLO PAGANO VAN CAPRI » ' KROP 'e's ia 23 »-s onder } klei* hi. den iei w d«-u ee.s « n k», ,» fdi zot f' eo du di nu pa 3Cl W UO! eer '?eu en in ar 9 1 Ie ii r. ?e l i, tf