l i f n DE RENTEVOET C. A. Klaasse TELKENS wanneer in de atgeluupen jaren weer een periode van angst voor den gulden intrad, weerspiegelde zich die mentaliteit zoowel op de geld- al» op de kapitaalmarkt. De obligatiekoorseu daalden omdat, zoolang de guldensangst duurde, de vraag naar doze papieren uitermate goring was en van versvhillende kanten daarentegen wel aanbod loskwam. Op de geld markt was or een meer direct verband tnsschen de goudafvloeiing waartoe di» ..aanval op den gulden" leidde en de verkrapping van het geldaanbod. Immers goudaankoopen plegen met een evenredig bedrag de liquide middelen der banken in te krim pen. n meestal ging dan ook de goudbeweging gepaard met n of meer verhoogingen van het offieieele disconto. Die maatregelen waren vaak echter meer preventief, meer bedoeld als afwering»middel dan een gevolg van het feit dat de geld markt in ruime mate een beroep deed op de cen trale bank. Nu is het met die discontopolitiek een wat eigenaardig geval, (ioudafvloeiing pleegt in derdaad van oudsher bestreden te worden met do discontosehruef. Kn in vele gevallen is het een volkamen effectief middel. Wanneer in de jaren 11)28 en 1H2U een goudstronm uit ons land ont stond, dan was als regel de oorzaak daarvan, dat de re.ntostaml hier lager was dan elders b.v. in Wallstroot of Lombardstreet. Wanneer dan de banken de hoogere rente overzee, opzochten en .de ponden» en dollaraankoopen tot goudverscheping leidden was een verhooging van den rentestan daard hier te lande een volkomen effectief middel. Nu is echter do oorzaak van de goudbewegingen in de laatste jaren van telkens weer opduikende .monetaire vertrouwenscrisis een geheel andere. Vooral wanneer men daarbij bedenkt dat de vlucht uit den gulden niet een factor is die in cijfers uitgedrukt kan worden met n of twee procent. maar die volgens de verwachting van hen die'de valuatie vreezon eenige tientallen procenten zal beloopen. Daaruit zou men in het algemeen reeds kunnen concludeeren dat. voorzoover werkelijk de ourzaak der goudont t rekking depreciatievrees is. elke discontoverhooging volkomen ineffectief moet blijven. Alleen op n punt moet in dit ver band nog wel di- aandacht gevestigd worden. Voor zoover het aanbod van guldens op de termijnmarkt van de zijde der speculatie betreft wordt tot op zekere hoogte dit aanbod mogelijk gemaakt en eun tegenpartU geboden door de rentearbitrage. Kn juist die stap is het. welke het tormijuaaubud van de speculatie overplant naar de contante markt en aldus de goud positie doet verzwakken. Het is hier «lus niet de speculatie zelf die de goudbeweging veroorzaakt, wijl de termijnmarkt de goudpositie niet kan raken. Evenmin is de rentearbitrage alleen verantwoordelijk voor deze beweging, maar speculatie en geldmarkt tezamen veroorzaken dit complex. En nu spreekt het vanzelf dat de rentevoet in het binnenland de attractie voor dergelijke affaires beïnvloedt. Omdat immers evenals in hot bovengeschetste ..vóór-crisis-geval" de rente ? hier een primaire factor is. zij Tiet dan ook slechts mo gelijk gemaakt door de baisse-speculatie. Intusschen is het zeer de vraag of deze transacties nog in groot en ontvang loopen nu van de zijde der banken de medewerking daartoe niet of nauwe lijks meer wordt verleend. Voor alle andere ge vallen intusschen kan men zich van den invloed " van het disconto weinig of niets voorstellen, tenzij men zou aannemen dat kapitaalvluchtelingen die ponden- en dollarsaldi aanhouden, wanneer lang zamerhand de vree» voor den gulden verder luwt, eerder geneigd zullen zyn die saldi terug te trek ken, wanneer de rente hier hoog is. dan wannér zij laag is. Tot op zekere hoogte is dat ? zeker zoo. maar wanneer het wantrouwen heelemaal ver dwijnt, wanneer het bij gebrek aan nieuwe indices doodloopt, zal ook bij lagere rente meestal het geld wel terugkomen. Inmiddels blijft de geldmarkt nog steeds krap en de marktrente beweegt zich in de onmiddellijke omgeving van de bankrente. In zooverre is er nu een verschil met hetgeen wU bij vorige ? guldenaanvallen hebben gezien, dat toen na het ophouden van de goudafvloeiïng veel sneller de geldmarkt zich herstelde. Is daarvoor een speciale reden? Inderdaad is er een groot verschil in de geldmarktsituatie na den jongsten guldenaanval en na vroe gere. In vorige gevallen was nadat de goudver» schepingen hadden opgehouden de goudvoorraad wel sterk verminderd, en daardoor de liquiditeit der banken aangetast, maar de situatie bleef zoo dat de banken zichzelf konden helpen en geen be roep op de centrale bank hoefden te doen. Tijdelijk tijdens de wantrouwensperiodt'. wanneer die bovenDE ONTVOERINGEN Teekening voor De Groene Amsterdommer von F. Horcve/d KLEUR IN HET INTERIEUR TENTOONSTELLING Bloemen en stoffen in harmonische groepeering. Demonstraties met Philips-apparaat voor kleurechtheid onderzoek. r Gedurende Met In magazi{n den Haag TOEGANG VRIJ DER ZOHEH dien samenviel met een maandswisseling, moest wel vaak voor disconteering en beleening een be roep op de Ncderlandsche Bank gedaan worden. maar na zeer korten tijd kon dat weer worden af gelost. De hooge geldrerite tijdens de wantrouwensperiode was dan ook dikwijls meer oen vooruit loopen op mogelijke verdere verkrapping van het geldaanbod dan een weerspiegeling van een markt positie die op hulp van de centrale bank dreef. Dit keer echter is dat amfora. Terwijl b.v. in 1032 de eerste groote goudonttrekking- aanving toen de ..saldi van anderen" bij de centrale bank. waar- : onder de liquide middelen der banken, ruim 300 millioen beliepen, was dit keer dat cijfer slechts rond 100 millioen. liet gevolg is dan ook geweest, dat binnen zeer korten tijd de banksaldi uitgeput waren en tint in ruime mate een beroep op de Nederlandsche Bank moest worden gedaan. Op den laat sten bankstaat lagen dtscönteeringen en beleeningen ongeveer 85 millioen boven het norma le peil vóór den jongsten guldenaanval. In verband met de April-ultimo was e biljotteneirculatie ongeveer 40 millioen boven dat normale -peil. zoodat na herstel van den biljettenomloop op het gewone behoefteniveau e.r nog een 45 a 50 millioen extra-uitzettingen by de centrale bank overblijven. Zoolang die niet verdwenen zijn kan van een noemcnswaarde verlaging van de geldrente nauwelijks sprake zijn, en deze gelden kunnen feitelijk slechts terugbetaald worden wanneer er weer een deel van het verloren goud binnenvloeit. Of dat spoedig zal geschieden? Wanneer men kon aannemen dat de baissespeculatie voor een belangrijk deel op de contante heeft geopereerd, dan zou inderdaad een terugkeer van goud spoedig te verwachten zijn. Maar de speculatie hoeft grootendeels op de ter mijnmarkt gewerkt. Ook de liquidatie van die transacties kan intusschen goud inbrengen wan neer de tegenpartij in die affaires de rentearbi trage was, als bovengeschiktst. Inheemsche kapi taalbezitters die in andere valuta's gevlucht zijn zullen wel niet zoo gauw weer in den gtildnn t^rugkoeren, vooral niet wanneer zij elders effecten ? hebben aangekocht. Zoodat alles bijeengenomen men zich dit ketjr op een veel langere periode van hooge geldrente moet Voorbereiden dan bij vorige gelegenheden, ? juist omdat de technische positie van de geldmarkt tilt keer zoo heel anders is. Ook de obligatiemarkt zal daarvan ongetwijfeld ecnigen invloed onder vinden, maar de band tusschen geld-' en kapitaal markt is toch niet zoo nauw dat men een congruent verloop moet verwachten. Wanneer het vertrou wen zich meer en meer herstelt, dan fcal idëvraag naar obligatiën toenemen en kunnen de koersen in herstel gaan ook al blijft de geldmarkt onveran derd krap. ? NVflWHHEMSCriE HYPOTHEEKBANK Hyp. KAPITAÏAL BESCHIKBAAR De vangarmèn der Gestapo reiken over de grens DIBECTIE M LEVENSVERZEKERING "' ARNHEM" waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst. NIDEflUILEMSCHE HYPOTHEEKBANK Leden der ^J^^ directie: Mr. A. S. MIEDEMA en A. E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN Pandbrieven f 39.256.150. Reserves . f 1.056.713.?, Hypotheken f 39.224.996. RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V. 's-GRAVENHAGE - Anna Paulownastraat 97 ?»? v v v ?«r 'T ?v T v v ?v v -.-,,_,?Hypotheekbrieven., f 1 5.888 .200. Hypotheken ...... f 16.1 17.100.?' . ,00 OAA 'r Reserve ....... .... f 788.800. Directfe: K. E. ABBING - D. VAN OORDT KUNSTZAAL VAN LIER ROKIN 126: AMSTERDAM DOORLOOPEND TENTOONGESTELD KUNSTWERKEN VAN JONGE HOLIANDSCHE EN BUITENL. MEESTERS 'S WERELDS GRUWELKAMER ? ? ? Melis Stoke EB was eens yen lüd. toen wereld tentoonstellingen al het schoons en verbazingwekkcnds uit de vier windstreken bijeenbrachten, zoodat bezoekers aangename eri verheffende leering vonden. Zij keerden huiswaarts . met het besef dat de wereld grooter on schoonor was dan ze dit in hun huiskamers on achter hun horfetjes hadden kunnen vermoeden* en niét slechts waren, w geprikkeld tot persoonlijk onderzoek en reizen, maar ook getroost over het feit dat ze zooveel levensjaren hadden door te brengen op deze planeet. Sindsdien is er veel veranderd. De menschen zijn gaan reizen en onder zoeken. 2e ayn tot de ontdekking gekomen dat de wereldtentoonstelling in zoover een onjuist beeld gaf dat iedereen er zyh beste beentje had voorgezet. , .;.'".' Wat een paradijs geschenen had van .. bezieüswaardigs en verbazingwelcr kends bleek ten rechte een geogra fisch geschakeerd recitatief van menschelijke hartstochten en ondeugden. De snelheid 'der verkeersmiddelen gaf ons de mogelijkheid tot de be langrijkste ontdekking van dezen tijd: de dwaasheid van de menschen. En zoo geschiedde het dat op de wereldtentoonstelling te, Brussel in 1035 zich onder de tentoongestelde ' voorwerpen bevindt: de auto van. den vooreen bioscoopgebouw, doodgescho- . ten Amerikaanschcn bandietenlcider Dillinger (.Staatsvijand No. 1). ])e ramen zijn van drie centimeter dik glas, tegen kogels. De carosscrie is met staalplaten gepantserd, tegen kogels De banden zijn gevuld met een vulcaniseerendo «tof. tegen kogels. Kn voorts zat er een brandweer-bel tip zoodat de berijder door het vorkoor kon wegvluchten, voor kogels. ' Een man die zulk' een wagen laat maken is geen gewoon tourist on geen onbevangen mensch. Hij is er blijkbaar op voorbereid dat zijn modomcnschen hem op de allorgcmecnsto manier zullen' behandelen, namelijk met voortdurend schieten* En zonder overdrijven mag n UMI item kenschetsen als een hVpochonder. p'tjn pessimist zonder eenig vertrouwen in-de wereld en de menschen en voorbereid op de vreeselijksto be jegeningen. Afgezien van het feit. dat hij het er naar gemaakt had en dat hu dus rekende op een i-eciprociteit van den kant der samenleving, mag toch wor den vastgesteld dat deze man geen zonnige-levensopvatting had en niet dat heerlijk vertrouwen in de men schen, dat ons eiken onbekende vriend schappelijk en. ongewapend doet togemoettreden. Daar gaat het echter niet oni. Het gaat er om dat deze auto, dus deze mechanische' uitdrukking va n een levensbeschouwing, waard is een der aantrekkelijkheden te vormen van een wereldtentoonstelling. Het is e,en typeerend verschijnsel van'dezen tijd. De wcrcldtentoon-' stelling die ons eiken dag aan huis wordt gebracht in den vorm van ons dagblad, bevat tegenwoordig weinig N.V.ZUIDER HYPOTHEEKBANK 4 pCt Pandbrieven tegen 100 pCt. Dfrtftit t Mr. AUG. HEIJBROEK Mr. K. A. NEDERLOF N.V. DE HOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 70 - HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van ?1000.- op billijke en wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden, onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. ABONNEERT U OP DE GROENE AMSTERDAMMER" VAN RIJN S SMOSTERD andors dan dorjiolijko spooimina. In oon onafeobrokon rooks vol^on <!«? moordon. brandstichtingen, aanslagen. diofstallon. onp'lukkon ,on rainpon olkandor op. Het. oono ontstollondo bericht na het andere.' ? De krant is d(< gruwolkamor vau Kn -in-t i'iivol is al 'zoovttlrontfen dat een wei-eld tlit vuorbn'ld divi^t t r gaan volp-n. Kr zijn natuurlijk inzendingen van ^ verheugender aard: maquett»'* van prachtige' havens, b.v.. die zich «-ditcr ook al gaan omgeven door pantserplaten van tarieven i-nonsplinti-rnjinr glas van voorkeiu'si-echten. Kr zijn dioramn's van do schoonste t-ultui-es. zorgvuldig beschermd togen tU» kogelgaten dio do concurrontoji or in zouden willen schieten. Producten van natuur en industrie /.iet men tentoongesteld., zonder- dal de ondoordringbare pantservcst on van het merk ..Autarkie" or bij zijn Hitgorftald. . Kortom, ook door al hot schóono on bewonderenswaardige straalt do sfocr van do auto van Dillingor. te ZIERIKZEE, geeft uit: 4% Pandbrieven a 100% groot f 1000.?en f500.De pandbrieven der Insulaire behooren o.a. tot de beleggingifondsen der Rljksposupaarbank N.V. BATAAFSCHE HYPOTHEEKBANK AMSTERDAM Anno 1 889 Geeft uit tegen beurskoer»: 4 % PANDBRIEVEN in stukken van f 1000,-, f 500,- en f 100,-. Coupons Januari en Juli ZUIDK. ENGELAND por Holl. Stoomb. Mij,, Amtterdam. inp.- ia Juni iedere* J j il. naar J'lymouth on Bristol. S.S. Llngestroom \*r. Staatsvyaiul No. 1. dio JÏOIML vortrou. '\voii in do nioilriuoiiM-hon iiad on dio hot or zolt"naar iuul gemaakt, dan wol onschuldig v.oi'voljïd word. al naar inoii hot van hot standpunt tior andoivn of van hot x.ijno zou willen bo?/.ion". Daarom is oi-n \voroldieiitouiistolHiijr >:owordon wn jrrooto (lonioustnit i<van hi-l bogrip ..hui* mooi hot zou kunnon zijn. Indion or niot d«* iiionsohon warou. .Mon rokont op t ion millioen bozookor^ uit hot buitonland. Het is do vi«ap-'óf .or. Vun «lozo t ion, millioen 't ion zullon zijn dio hot navrant o dor tontooiistollin^r van di> schoonhoid dor woreld on dor gruoto dingen waar-, too do ini-nsdu-ii in staat '/.ijn. zullon vooion. De moesten zullen naar do auto van l Hllingfr kijken en griezelen en zeggen: «laar zat hij nou in... .ho. rig.... En niotnand denkt or aan dat hij zelf in zulk oi-n auto rijdt en dat zijn vaderland noodgedwongen in xoq'n auto rijdt. ; ' Omdat wo ons allemaal beschermen togon allemaal iii 's.worelds gruwolkamor. Dillinger's pantstiauto op <fe flrujje/sc/ie tentoonstelling fKROPj URE. iel u ' d« u ee.i 'Of: ifiU' zot f' eidt-i di pa acl ver jeu Uil ii en in ar ? 9.' lo Jt t. ?c a i» t PAG. 16 DE GROENE No.30» PAG. 17 DE GROENE No.3022 1 ii