Historisch Archief 1877-1940
l
'S*.
i ;
DE HOGE VELUWE
Mr. H. P. Marchant
IHIIinillllllllllMIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillMHMHIIIIIIIUIIIIMIIIinilMHMIHIJI
| DE GROENE publiceert het eerste f
artikel van oud-minister Marchant na |
zijn de missie
ZIJ die op schandaal belust zijn en evenals
de hondjes overal snuffelen naar prik
kelende geuren, ruiken met de speurneus
de Hoge Veluwe af. Men weet, dat men mij daar
vindt, en dan is er wellicht gelegenheid om even
het pootje te lichten.
Het speuren is mij welkom. Daardoor kan alleen
de aandacht worden gevestigd op het feit, dat een
van mijn laatste regeringshandelingen is geweest,
de Hoge Veluwe en de schilderijenverzameling
voor ons volk te redden. Uit de zaak is met geen
mogelijkheid schandaal te kloppen; voor den
politieken detective is hier niets te verdienen.
Toen het kabinet-Coiyn was opgetreden, was er
een ontwerp van wet aanhangig tot het aanvragen
van een crediet van ik meen een millioen, teneinde
het landgoed De Hoge Veluwe aan te kopen. Het
plan was verbonden met steun aan sierteelt,
plannen voor werkverschaffing en met de bouw
van een museum. Het kabinet was van oordeel,
dat van de uitgave van een millioen voor dit doel
toen geen sprake kon zijn, en het wetsontwerp
raakte van de baan.
Enige tijd nadat dit was voorgevallen, ontving
ik in audiëntie mevrouw Kröller-Müller. Den
heer Eröller had ik vroeger gekend, doch in jaren
niet ontmoet. Mevrouw Kröller kende ik in het
geheel niet.
Xy deelde mij mede, dat zij diep betreurde, dat
de plannen van de baan waren. Geheel haar leven
had z\j gewerkt aan het verzamelen van haar
schilderijen, en om van de Hoge Veluwe met het
prachtige landhuis van Berlage te maken wat het
is geworden. Zij had zich altijd voorgesteld, dat
alles in zijn geheel en in goede toestand zou
blijven, dat- het museum zou worden gebouwd
naar de plannen van prof. van der Velde de
steenblokken liggen grotendeels ter plaatse gereed
en dat na de dood van het echtpaar Kröller
een en ander zou worden gelegateerd aan den Staat.
Het landgoed was eigendom van de N.V. Wilhelm
Muller en Co., die alle eigendommen van de
commanditaire vennootschap Wilhelm Muller en
('o. en het gehele vermogen van de hoofdelijk
aansprakelijke beherende vennoten, den heer en
mevrouw Kröller, ten behoeve van de crediteuren
had overgenomen; de schilderijen waren eigendom
van de Kröller-Müller-stichting. Als de Staat de
Hoge Veluwo kocht, zich verbond om binnen
zekere termijn het museum te bouwen, om daarin
de schilderijen van de Kröller-Müller-stichting
over te brengen, dan zou deze na het voldoen aan
de voorwaarden de verzameling aan den Staat
schenken. :
Mevrouw Kröller maakte in het langdurig
onderhoud op mij een sterke indruk. Ik had er
een diepe eerbied voor, dat deze vrouw, onder
alle tegenspoed die zij heeft moeten doorleven,
altijd even vurig en onversaagd alleen was blijven
leven voor haar ideaal: deze beide objecten voor
verkaveling en verkoop te behoeden en ze in hun
geheel aan het gemenebest ten goede te doen
komen. Ik heb toen alle bescheiden, de zaak
betreffende, bestudeerd. Alles wat mevrouw
Kröller mij had verteld werd bevestigd. Ik ben
met mijn Directeur-Oeneraal de Hoge Veluwe
gaan bezoeken. Anderhalve dag hebben wij er
rondgereden en gewandeld.
Wij waren beiden verrukt, zodat onze conclusie
was: dat moeten wij hebben. Maar zou er iets van
komen, dan moesten de aanhangsels van het
vroegere plan er af, en de Staat zou zich niet
moeten buiden aan de voorwaarde van hét bouwen
van het museum. De beide objecten waren alleen
door het museum aan elkander verbonden.
De onderhandelingen met de N.V. Wilhelm
Muller en Co. leidden tot het resultaat, dat zij
het landgoed met landhuis, boerderijen en alles
wat er verder op was voor / 800.000 wilde ver
kopen. Het is 0500 Hectare. Hiervan kan, als voor
natuurreservaat niet bestemd, een, stuk worden
verkocht, waarvan de verkoopprijs is te schatten
op l Va & 2 ton, zodat er ten slotte niet meer dan
ruim zes ton mee zou zijn gemoeid.
Aangezien er geen uitzicht was, dat van parti
culieren een belangrijk bedrag zou zijn bijeen te
krijgen, werd 'met grote vreugde het denkbeeld
? aanvaard om uit de fondsen van de NUM het
bedrag van de koopprijs onder hypothecair ver
band te lenen. De ministerraad hechtte daaraan
zijn goedkeuring. .
Vervolgens is, gelijk in het communiquévan
de regeringspersdienst is vermeld, de stichting Het
Nationaal Park de Hoge Veluwe ingesteld. Deze
heeft dé6SOO Hectare met opstallen gekocht van
Liberalen en Vrijzinnig-Democraten
Naar een vrljxlnntge concentratie?
E ENIGE weken geleden heeft op deze plaats
een van mijn mederedacteuren een pleidooi
geleverd voor een vrijzinnige concentratie,
die zou ontstaan door de nauwe samenwerking
tusschen Liberalen en Vrijzinnig-Democraten. Dat
is een denkbeeld, dat men meer in Liberalen, dan
in Vrijzinnig-Democraten kring hoort verdedigen.
Erkend móet worden, dat bij de groote nieuwe
tegenstellingen, die in de laatste jaren in de politiek
zijn opgekomen, de verschillen tusschen beide ge
noemde partijen op den achtergrond zijn gedron
gen, indien men althans het naar het mij voorkomt,
zeer weinig actueele vraagstuk der nationale ont
wapening ter zijde laat. Maar tegelijkertijd heeft
de tegenstelling tusschen, wat men vroeger de
linkerzijde en de rechterzijde noemde, eveneens
grootendeels haar beteekenis verloren.
Tégen wie zou die nieuwe combinatie der vrij
zinnigen front moeten maken? Zoowel tegen de
socialisten, als tegen de partyen der voormaligen
rechterzijde, als tegen het fascisme. Maar een actie
tegen het fascisme heeft slechts kans op slagen,
wanneer men de medewerking krijgt van de rech
terzijde en de socialisten.
Op sociaal en economisch gebied dus juist
op het terrein van de brandende vragen van den
dag.-?bestaat er in velerlei opzicht groote overeen»
do N.V. Wilhelm Muller en Co. on betaald met
het geld, dat de N.V. NUM in liquidatie haar
heeft geleend. De NUM heeft als hypothecair
crediteur toezicht op beheer en financiering. Er
is een Algemeen Bestuur en een Dagelijks Bestuur.
Ik ben, in de vergadering van l Mei, tot voorzitter
benoemd van beide besturen. In het dagelijks
bestuur zitten verder mevrouw Kröller, de heer
van Poelje, de heer de Beaufort en de heer Talsma,
burgemeester van Renkum. De heer van Deventer
heeft zich voorlopig met de waarneming van het
secretariaat belast.
Aldus is dit enige natuurreservaat voor
ondergang bewaard. Aldus is de Staat door schenking
eigenaar geworden van een collectie schilderijen
en kunstvoorwerpen, enig in haar soort. Met ik
meen 150 van Gogh's, waarvan de echtheid zeer
zeker niet valt te betwisten; een collectie,.die voor
vijf millioen is verzekerd.
Ala deze transacties niet waren tot stand ge
komen, zou Ik mij diep hebben geschaamd.»
Wanneer er een koop wordt gesloten, zijn er
altijd lieden, die beweren, dat zij-voor minder geld
zouden zijn geslaagd.
deze transacties hadden noch de heer Kröller,
DE GROENE
een plastik van Hildo Krop is te zien en bij een
abonnement pp DE GROENE AMSTERDAMMER
gratis te verkrijgen in DE KIKKER van
Hotel-CaféCENTRAL",
Lange Poten, Den Haag
stemming tusschen de Vrijzinnig-Democraten en
vele groepen der rechterzijde en sommige socialis
ten, dan wel de liberalen.
Wie den indruk zou trachten te wekken, dat de
handhaving der democratie en der vrijheid gewaar
borgd zou kunnen worden door de nieuwe concen
tratie der vrijzinnigen, kan van te voren nareke
nen, dat hij een hopeloozen strijd onderneemt,
omdat hij altijd in de minderheid zal blijven. Ge
lukkig is die onderstelling ook geheel onjuist.
De nieuwe concentratie der vrijzinnigen zou
dus een ten aanzien van zeer belangrijke beginse
len verdeelde party, moeten opwekken tot een
stryd voor een ideaal, dat zy zeker weet, niet te
kunnen verwezenlijken. Wat zijn de verwachtin
gen, die zy van zulk een onderneming zou mogen
koesteren? . ' '
Gelooft men inderdaad, dat er heel wat kiezers
zyn, die thans niet meer hun stem uitbrengen op
n der vrijzinnige partijen en die aan de nieuwe
combinatie, wanneer zij eenmaal tot stand zou
zyn gekomen, plotseling hun vertrouwen zouden
schenken? ? ?
Ik vrees, dat de nieuwe Vryzinnige" en Demo
cratische" Partij, wanneer zy ooit tot stand mocht
' komeri;?men zal de naam nog een beetje moeten
wijzigen, want deze benaming zou een verkeerden
indruk wekken heel wat kiezers van den linker
vleugel zou verliezen aan de socialisten en heel wat
kiezers van den rechtervleugel aan andere; niet
nader te noemen partyen. Zoodat het resultaat
zou zyn, dat het aantal vrijzinnige leden in de ver
tegenwoordigende colleges opnieuw zou vermin
deren.
?Een zonderling resultaat van een vrijzinnige
concentratie. ? .
? A. O. JOSBPBUS JlTTA,
PAG. 2 01 GROENE Ne. 302S
Weektrompet
van den Wijzen Olifant
HET accent' van de week v.'el op de rede van
Hitlef. Ik laat daarover het woord aan
onzen buitenlandschon medewerker, wiens
beschouwingen de lezer hiernaast aantreft.
Hoe men over die rede denkt, de positieve
vredesgezindheid, welke die rede kenmerkt, geeft
toch wel optimistische gedachten. De
Europeesche toestand is er niet door verscherpt. Laval
en Goering hebben ir.tusschen wanhopige pogingen
in het werk gesteld om elkander te verstaan, en
om zich met elkander te verstaan, en een bezoek
van Laval aan Beriyn rijst als een hoopgevend
beeld aan den horizont, maar er moet nog veel aan
worden getimmerd. Zal eindelijk het bewustzijn
eener Europeesche gemeenschap dagen? Zullen
wij eindelijk naderen tot de oeconomische verstand
houding, waarvan Hitler in zyn rede gewaagde, en
waarnaar de droeve klacht verwees van den
rapporteur bij den Volkenbond over de
clearingovereenkomsten, die terecht de heerschende ellende
verklaarde uit de belemmeringen in het behoorlijk
functionneeren van het handelsmechanisme?
**??
"'?..? v
Nederland en Belgiëschijnen te dien opzichte
van goede voornemens vervuld. Men beseft
dtnoodzakelijkheid eener oeconomische toenadering
en het regent* zelfs festijnen om die toenadering
te besproeien, ter gelegenheid van het vertoef eener
vredelievende duikboot in de Brusselsche .wateren
Waar hield ons land zich mébezig in de afge
lóopen week? Ik zou by na .zeggen met déHolland
Engeland-wedstrijd, die op een aller-eervolste wyz«
door onze dappere voetballers, die zich over off
icieele belangstelling geenszins hebben te beklagen.
verloren werd. Het contact met Engeland beperkt*
zich echter niet tot den bal. De Minister van Oeco
nomische Zaken verleende zyn medewerking tot
het stichten van een bureau voor oeconomisch'
en cultureele betrekkingen tusschen Nederlan»
en Nederlandsch-Indiëmet Groot-Brittannië. Ver
heugend symptoom van anti-autarchische gezind
heid» maar niemand begrijpt, waarom de Commfc
«ie van Toezicht op dat bureau alleen uit Engel
schen moet bestaan.
Intusschén is dit alles alleen maar ornament on»
.- het centrale punt der belangstelling, het' bezuuv
gingsontwerp, 'Op het oogenblik van het tor pers
gaan dezer Olifantiade staat Minister Oud in DOK
Haag over dat bezulnigingsontwerp te
sprekerHet schynt noodig, want het is hevig onder vuur.
Nog is de oppositie tegen de opheffing der Warer.
wet niet koud, of de Vereeniging voor Volkscredicl
wezen en Woekerbestrijding slaakt haar protesten.
de gepensionneerden grommen, de rechterlijk'
i macht is boos. En zoo zullen aUe posten wel worde»
aangevochten, eer het ontwerp goed en wel in do
algemeene-beraadslaging is.' De quaestie-Marchant.
waarvan men de na-deining' in de afgelóopen week
nog kon bespeuren, en die opnieuw actueel word'
door 's heeren Marchant's brochure, hangt er ook
al mee samen, omdat de heer Marchant scherp in
het licht stelt, dat zijn bezorgdheid over het lot
van dat ontwerp hem mede genoopt heeft tot zyn
. door velen veroordeeld zwygen. Op een andere
plaats in dit blad wordt deze zaak beschouwd.
Een tweede zaak;, die vele hoofden bezig hield,
is het allerwonderiykste geval Gutzelt. Het heeft
noch mevrouw Kröller, een cent profijt. Bet
bedrag van de koopprijs was voor hen zonder
enig belang. Zy hadden in het bepalen evenmin
enige zeggenschap. Hoe vreemd dit hun, die het
monopolie van de gemeenschapszin voor zich
plegen te vindiceren, ook moge schijnen, zij
dienden uitsluitend het algemeen belang. Dat eert
dit echtpaar en daarvoor verdienen zy de dank
van het volk.
Hoe ver sommigen in onbeschaamde insinuaties
on onderstellingen durven gaan, blijkt uit de ge
luchte verdenking, dat ik hieruit langs enigerlei
weg financieel voordeel zou trekken. Aangezien
de stichting Nationaal Park De Hoge Veluwe
geen Staatsinstelling is, geniet geen van de be
stuurders presentiegeld. Wel is in uitzicht, dat er
bijdragen van particulieren zullen vloeien. Ik heb
mU voor het voorzitterschap beschikbaar gesteld,
omdat het geheel in sterke mate mijn belang
stelling heeft. Het verheugt mij bijzonder, dat ik,
nu ik als minister ben afgetreden, langs deze weg
' nog iets voor de kunst en het bewaren van
natuurschoon zal mogen doen. Het is de zorg voor deze
gewichtige belangen geweest, die mij als minister
een vreugde heeft verschaft, waarin nu eens geen
bitterheid was gemengd.
Wellicht zijn er, die mij ook dit niet hebben
gegund.
Prof. Hügo de Vries
' r veel van of Nederland hier op zeer onbehoorlijke
? ijze voor den gek wordt gehouden. En ons
natiotaal prestige eischt, dat men klaarheid verkrijgt
uitrent den man, die naar Nederland uitwijkt, uit
s«'edi»rland wordt ontvoerd en als Inj na een
pleuh? ige onderhandeling tusschen de regeeringen terug
:»ag.... tóch niet terug mag. Mag. Het woord
wil" wil my niet uit den slurft Duister blijft de
??mei boven Zuid-Limburg. De
Mijnwei-kersondeu blijven zich verzetten tegen de
bcvoegd' -id van den Rcgeeringscommissaris in het Alge
mene My'nwerkersfonds. Men deinst echter op
?? t oogenblik nog terug voor een acuut conflict,
'?> zoekt zyn laatste heil nog eenmaal in
onder't'iiidelingen. Het wetsontwerp ter yerleening van
"?ntelooze voorschotten by de scheepvaart tracht
* ndeiyk steun, te geven aan onze jammerlijk
* -rschrompelende handelsiharine, maar herinnert
1 is aan den nood. Men doet wel alles om zich
t spn dien nood te weer.te stellen, de vorming
v u een comitévan overleg tusschen zes
landtlike en middenstanders organisaties geeft et-u
v rheugend bewys Van samenwerking.
'?elukkig zijn er- meer verheugende
gebeui-te??«??Hm, die ons een opkikkering goven na dVkaters-.,
»li ons ook in de afgelóopen week weer bezochten.
')c K.L.M, trotseerde den drulpenderi regen
'?': hield haar vlootechouw en onthulde de
Uiverpl 'kette, de gewiekste koopman die Di% Schmidt
U'xener is kwam zoowaar uit Amerika terug met
H'M nieuwe Rembrandfs voor het Rijksmuseum.
;? en Amsterdam gaat ratten vangenl ?
:»e doodenlyèt van de week getuigt van menig
?'i'stig verlies. In deze kolom prijkt de beeltenis van
<h>i, grooten Nederlandschen geleerde Hugo do
^"' ".s. En aan de grage schaar zijner lezers ontviel
''?? bekende auteur van detectiveverhalen, Ivans.
'?m nieuwe gebeurtenissen op nationaal en
'?» ??mationaal terrein is de dampkring zwanger.
H'>-'c spoedig do werkelijke Lente haar intocht
» op den thermometer en in de gezindheid
nog steeds verwarde wereld.
DES FÜHRERS LAPPENDEKEN
Rijksdagrede, bedoeld als gerust
stelling, geeft weinig houvast
*
Mr. M. KANN
Het .ïoninkiyk Hemielijn dat den
constitutioneelen Vorst omhult op het oogenblik dat hy
treedt voor de afgevaardigden des Volks om
plechtighjk tv verzekeren dat hij volgens daartoe ge
stelde regelen en tradities uitvoering zal geven
aan den geconatitueerden wil van de gemeenschap
is een zinnebeeld van de boven opeenvolgende
party-inzichten verheven en daarom zoo stabiele
opperste zorg voor land en volk, een symbool der
smettelooze integriteit zoowel van persoonlijke
omgeving als van beleden idealen.
Zoo is de lappendeken, waarmee de Ftthrer
zich kleedde toen hy zyn langverbeide
regeerings' verklaring Aflegde in de tijdelijk tot Rijksdag
ingerichte Opera het zinnebeeld van de wisselende
invloeden, de onberekenbare ingevingen en de
tegenstrijdige inzichten, die het misleide en toch
zoo capabele en in duizend opzichten zoo ver
dienstelijke Duitsche volk verder voeren langs den
wand van een- gapenden afgrond
Zelden was een lappendeken bonter.
Men kon aan Hitlcrs rede herkennen van wien
du stof afkomstig was van de tallooze verschillende
aan elkaar vast geregen stukjes. Het zou verheu
gend zyn* wanneer men daarin het naderen mocht
y.ien van een parlementair tijdvak waarin uitvoe
ring wordt gegeven aan de bedoelingen van een
verzameling verantwoordelijke raadgevers, maar
?wie daarin gelooft, vergist zich. Het is de nood.
die hier de vader was van zoo tallooze vaak tegen
strijdige, maar toch op hetzelfde oogenblik uit
gesproken gedachten.
Van wat voor stof waren de verschillende lapjes 'r1
Daar was allereerst propaganda voor
binnenlaudsche luisteraars. Dat was het lange, zeer lange
eerate gedeelte. Hier was Hitler zelf aan het woord.
misschien met wal correcties on pot loodst reepen
van Goebbels. Ons interesseert dat deel niet.
Maar ook Schacht stak zijn hoofd binnen den
lappenwinkel. Wij. hier, moeten dan altijd
oppas8«.»ii! We kregen zoowaar te hooren. dat de liberale
economie, het vrije ruil verkeer, zooveel beter was
dan die dolzinnige autarkie. Met de trnditioneel
nit ionaal-socialistische principes klopt dat geens
zins. Wij weten echter dat het nijpt met de-grond
stoffen voorziening, in Duitschland. Het in 't voor
uitzicht stellen van een wijziging van inzicht en
politiek behoeft niets anders te zyn dan een ma
noeuvre om, ter verheerlijking van den vrijen
import vun grondstoffen.... de noodige credloten
te krijgen ! Hot behoeft niets anders te zgn?is het
dat wel, dan verheugt het ons van harte. Maar
ónze schuld is het zeker niet, wanneer het gefronste
voorhoofd en de brillenglazen van den.heer Schacht
ons achterdochtig maken.
Meer houvast geeft ons de passage over een heel
zwakke mogelijkheid om toch weer met den Vol
kenbond samen te werken. Wanneer hierin vol
komen oprechtheid, volkomen goede trouw en
af itahd van alle chicancercn gelezen moet worden.
kan er wel degelijk een fundament voor vruchtbare
Hamenwerking gelegd worden. Ook dat kan slechts
met oprechte verzaking der principes uit Mvln
Kfiini»/. Maar ook in ander opzicht was Hitler hier
vol tegenspraak. Op geen enkele wyzó is hiermee
immers te rijmen zijn afkeer voor multilaterale
verdragen van veiligheid. Wanneer hij hierin het
rechtstreeksehe woord prefereert, is hij inconse
quent. Nog incónsequenter en verwarder is zyn
opvatting over de samenhang tusschen
Versailles" n G0nêve". Nadat die dcelen van het yredes-:
verdrag, die op don duur als eenzijdig servituut
niet op Duitschland kunden blijven drukken,
geschrapt zyn, heeft hot geen zin meer zich over
dérest op te winden. Vooral wanneer men zich,
zooals Hitler, op het standpunt stelt dat het overige
paisibel moet worden opgelost. Het verdrag omvat
ook goede hoofdstukken en het Volkenbondshand
vest is er een doel van niet omgekeerd. Op dit
punt schynt de grootste verwarring te heersenen
en de heer Neurath schynt dat in het concept niet
duidelijk genoeg te hebben kunnen toelichten.
Geheel, met do multilaterale internationaal- '
rechtelijke overeenkomsten vervlochten zijn de
eenzijdige militaire verplichtingen, die op Duitsch
land drukken. In Hitlers uitweidingen over deze
PAG. 2 DE GROENE No. 3025
zaken kan men dan ook geen onderscheid maken
tusschen de verdragen en de militarittatie. Vandaar
weer de bontste tegenstrijdigheid. Het Rijnland zal
gedemilitariseerd blijven. Dat houdt het Verdrag
van Locarno in. Maar Locarno" bevestigt hiermee
(en met de waarborgen der Westgrenzen) juist eei»
groot aantal punten uit het vredesverdrag, die
Hitler niet heeft kunnen liquideeren. Opnieuw
doemt de vraag op waarom dan de rest van
Versailles" in de prullemand moet! Ware, hetgeen na
de duidelijke dreigementen van Engeland wel moest.
de eerbiediging der gedemilitariseerde zone nu
eens niet bezworen, dan zou men niet op inconse
quenties gestooten zyn en dan zou men de zaak
beter hebben kunnen begrijpen. Men zou dan na
Hitlers rede zóó geredeneerd hebben: Duitschland
wenscht het vredesverdrag als vernietigd te be
schouwen, d.w.z. alle bepalingen uit het Verdrag
van Versailles te schrappen die op het overwonnen
Duitschland een verplichting leggen ten gunste
deioverwinnaars. Het geraamte van internationale
rechtsregels wenscht het te behouden. En al loopt
het niet weg met het stelsel van multilaterale
veJIighcidsverdragen, het accepteert die toch,
zooals het Verdrag van Locarno. Maar nu dienen wij
ook de daarin nog eens uitdrukkelijk vervatte
servituutsbepalingen, zooals de demilitarisatie van
het Rijnland, als geschrapt te beschouwen!
Dit zou volkomen logisch geweest zyn. Maar een
onverbiddelijk Veto van Engeland .zou er het
gevolg van ztfn geweest. En voor een goed ver
staander is dit toch de eenige interpretatie, die er
voor de redeneering overblijft, wanneer men haar
' van haar tegenstrijdigheden ontdoet.
Het halve woord, dat deze verstaander slechts
noodig heeft, luidt dus zóó: We zijn jammer
genoeg niet alleen door de verdragen, maar ook
tengevolge van zekere bedreigingen, verplicht met
de demilitarisatie van het Rynland net zoo om te
springen als. verleden jaar, met de bewapening
en den vliegtuigbouw. Offieietl zullen we het du*
niet doen!"
. , * *
" ' ?* ?
Voor een dergelijk wantrouwen, een dergelijk
? niet steeds veronderstellen van de gewone goede
trouw, zou er geen plaats zijn. als er niet was het
UHtionaal-socialisme. als er niet was de ervaring.
als er niet was het tot politieke belijdenis verklaar
de en aan een heel volk opgedrongen boek Mei»
.Kanipf. Na de Veroordeeling van Duitschland inde
resolutie van d en Volkenbondsraad van 17 Maart..
dit is zonder twijfel de merkwaardigste passage
uit Hitlers rede. Hij maakte de vergissing de motie
van 17 April te verwarren met zyn bruskeering
dei- zoo juist begonnen besprekingen op 14 Maart.
toen hy de of f ideële militarisatie afkondigde en
den 'dienstplicht instelde tot schrik van geheel
Europa. Deze vergissing spreekt boekdeelen, om
dat hy even een glimp laat zien van Hitlers ware
bedoelingen bedoelingen die niet anders kunnen
dan volkomen stroken met Melit Kaïnpf.
Om te kunnen zien welke gedachten-nssociatie
aan deze vergissing ten grondslag ligt, moet uien
de beteekcnis begrijpen der manoeuvre van 11
Maart. En die was niet anders dan dat Hitler, toen
hij begreep dat de ouderhandelingen wel zouden
leiden tot een verlof tot herwnpening, maar slecht H .
gereduceerd en in overeenstemming met een reductie:
en-veiligheidsverdrag alom, besloot te nemen wat
hij nooit kon krijgen, n.l. de ongcredvceerdc
beienjicning. Zoo bok nu. De eigenlijke zin van al het
onsamenhangende is slechte dit: vredelievend als
het gaat, met gewéld als het nielinovereenstem
ming gaat. Maar het nationaal-socialistiSch doel
moet bereikt worden J ?
Vredelievendheid met een reservatio nicntalis
is echter geen vredelievendheid. Dit innerlijk voor
behoud achten wij wel niet bewezen. Maar de.
tegenstrijdigheden in de rede zijn toch oorzaak
dat zij volstrekt geen houvast biedt. En zóó bezien
verliest deze rede alle beteekenis die er men aan zou
willen hechten. Do lappendeken gaat dan beden
kelijk lijken op die nieuwe kleeren van den keiier,
waarvan het onnoozele kind in alle openhartigheid
uitriep: Ik zie niets l"
den
lei.»'
d« ii
ee,i
eev
tfdi
zoi
l'
de»
di
no;
pa
ocl
Uji.
de:
rer
«u
ril
2n
en
ui
ar
?t.'
Ie
n
r.
<?
?ir